Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 24 czerwca 2002 r.
I PZ 55/02
Termin dokonania czynności procesowej w formie pisma procesowego
(art. 125 § 1 k.p.c.) jest zachowany wówczas, gdy pismo zostało przed upływem
terminu wniesione do właściwego sądu, co oznacza zarówno złożenie pisma w
biurze podawczym sądu, jak i w jakimkolwiek jego wydziale, nawet niewłaści-
wym do podjęcia dalszych czynności sądowych.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Katarzyna
Gonera (sprawozdawca), Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 czerwca
2002 r. sprawy z powództwa Wiesławy K. przeciwko Sądowi Okręgowemu w Ł. o
wyrównanie wynagrodzenia, na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 15 marca 2002
r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego roz-
poznania Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi w
zakresie rozważenia zachowania przez powódkę terminu do złożenia wniosku o do-
ręczenie orzeczenia z uzasadnieniem (wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 grudnia
2001 r.).
U z a s a d n i e n i e
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Łodzi odrzucił kasację powódki Wiesławy K. od wyroku tegoż Sądu z 20
grudnia 2001 r.
W uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu kasacji Sąd Okręgowy podniósł,
że zgodnie z art. 3934
§ 1 k.p.c., kasację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony
wyrok lub postanowienie, w terminie miesięcznym od dnia doręczenia orzeczenia
stronie skarżącej, a zgodnie z art. 387 § 3 k.p.c., orzeczenie z uzasadnieniem dorę-
2
cza się stronie, która w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji zażądała do-
ręczenia. Termin miesięczny z art. 3934
§ 1 k.p.c. liczony jest od doręczenia orzecze-
nia dokonanego w sposób prawidłowy - zgodny z wymogami art. 387 § 3 k.p.c., co
oznacza, że tylko wtedy, gdy strona zażądała w terminie tygodniowym doręczenia jej
orzeczenia wraz z uzasadnieniem, spełnione jest wstępne wymaganie dla powstania
możliwości wniesienia kasacji (inaczej mówiąc - otwiera się możliwość wniesienia
kasacji).
Sąd Okręgowy ustalił, że zaskarżony kasacją wyrok został ogłoszony 20 grud-
nia 2001 r. Powódka złożyła wniosek o doręczenie jej tego wyroku z uzasadnieniem
28 grudnia 2001 r. W tym dniu wniosek wpłynął do Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi, co wynika z daty wpływu wniosku do VII Wy-
działu Pracy Sądu Okręgowego, potwierdzonej pieczęcią Wydziału i podpisem pra-
cownika sekretariatu. Wniosek został złożony do Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w kopercie, na której widnieje jedynie adres Sądu Okrę-
gowego przy ul. Kościuszki (gdzie mieści się VII Wydział Pracy) i pieczęć firmowa
„Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy” z adresem przy Pl. Dąbrowskiego
(gdzie mieści się ten Wydział) i telefonem. Wniosek powódki znajdował się w koper-
cie, która nie została opatrzona pieczęcią biura podawczego Sądu Okręgowego i nie
zawierała informacji o nadawcy pisma w osobie powódki, a jedynie pieczęć Sądu
Okręgowego w Łodzi X Wydziału Gospodarczego.
Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 165 § 2 k.p.c., tylko oddanie pisma
procesowego w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go
do sądu. We wszystkich innych przypadkach skutek wniesienia pisma do sądu na-
stępuje dopiero z datą złożenia go we właściwym sądzie. Skoro wniosek o doręcze-
nie odpisu wyroku z uzasadnieniem nie został nadesłany do sądu za pośrednictwem
poczty, to decydujące znaczenie dla ustalenia zachowania terminu ma data jego
wpływu do Sądu Okręgowego w Łodzi VII Wydziału Pracy, a datą tą jest 28 grudnia
2001 r.
Biorąc pod rozwagę powyższe okoliczności oraz przepisy prawa procesowe-
go, Sąd Okręgowy ocenił, że powódka złożyła wniosek o doręczenie wyroku z uza-
sadnieniem z przekroczeniem siedmiodniowego terminu określonego w art. 387 § 3
k.p.c. Z tego powodu miesięczny termin do wniesienia kasacji, przewidziany w art.
3934
§ 1 k.p.c., nie mógł rozpocząć biegu, co oznacza, że kasacja jako niedopusz-
3
czalna podlegała odrzuceniu na podstawie art. 3935
k.p.c. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 19 kwietnia 1999 r., II CZ 23/99, OSNC 1999 nr 11, poz. 195).
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła powódka, zarzucając zaskar-
żonemu orzeczeniu błędną wykładnię art. 165 § 2 k.p.c. i wnosząc o jego uchylenie
oraz nadanie biegu wniesionej kasacji.
W uzasadnieniu zażalenia podniosła, że powołanie się przez Sąd Okręgowy
na treść art. 165 § 2 k.p.c. nie może oznaczać, że jej wniosek o doręczenie odpisu
wyroku z 20 grudnia 2001 r. z uzasadnieniem został złożony po terminie. Wniosek
taki znalazł się w Sądzie Okręgowym w Łodzi 27 grudnia 2001 r., tyle że w X Wy-
dziale Gospodarczym. Następnego dnia - 28 grudnia 2001 r. - został przekazany do
VII Wydziału Pracy. Oba Wydziały stanowią jednostki organizacyjne tego samego
Sądu Okręgowego, a obszary ich funkcjonalnej właściwości wynikają jedynie z wew-
nętrznego podziału czynności. Do takiej sytuacji nie może mieć zastosowania orze-
czenie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1988 r., III CZP 33/87, OSNCP 1998
nr 6, poz. 73, które odnosi się do mylnego oznaczenia sądu, ponieważ w rozpozna-
wanej sprawie ani nie wystąpiło mylne oznaczenie sądu, ani też mylne skierowanie
wniosku do innego sądu.
W odpowiedzi na zażalenie strona pozwana wniosła o jego oddalenie, podno-
sząc, że powódka nie złożyła wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem w biu-
rze podawczym Sądu Okręgowego czy bezpośrednio w VII Wydziale Pracy, lecz w X
Wydziale Gospodarczym, którego jest przewodniczącą, nie można zatem uznać, że
termin został zachowany, wniosek nie znalazł się bowiem w X Wydziale Gospodar-
czym omyłkowo z winy sądu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W rozpoznawanej sprawie ustalenia i oceny wymaga czy czynność procesowa
powódki w postaci złożenia wniosku o doręczenie wyroku sądu drugiej instancji z
uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.) została podjęta w terminie, czy też jako podjęta
po upływie terminu jest bezskuteczna (art. 167 k.p.c.). Czynność procesowa polega-
jąca na złożeniu wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem powinna być
dokonana w formie pisma procesowego (art. 125 § 1 k.p.c.), a jedynie w sprawach z
zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (art. 466 k.p.c.) oraz w postępowa-
niu uproszczonym (art. 5058
§ 1 k.p.c.) może być dokonana ustnie do protokołu. Po-
4
wódka wybrała pisemną formę dokonania tej czynności. Pismo procesowe obejmu-
jące czynność procesową strony składa się w sądzie, w którym czynność ta powinna
być dokonana.
Pismo zawierające wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem wnosi się
do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie tygodniowym od ogłoszenia lub
doręczenia stronie sentencji wyroku. Termin ten jest zachowany, gdy pismo zostało
przed jego upływem wniesione do tego sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, lub
nadane pod jego adresem w polskim urzędzie pocztowym. Jeżeli więc strona wniosła
pismo wprost do sądu, termin jest zachowany nie tylko wtedy, gdy pismo trafiło przed
jego upływem na biuro podawcze sądu albo do tego wydziału (jako wewnętrznej jed-
nostki organizacyjnej) sądu, który powinien podjąć dalsze czynności sądowe, w
szczególności przesłać stronie odpis orzeczenia z uzasadnieniem, ale także wtedy,
gdy pismo trafiło do którejkolwiek z wewnętrznych jednostek organizacyjnych sądu,
inaczej mówiąc - do któregokolwiek wydziału. Pismo powinno być bowiem wniesione
do właściwego sądu, a nie do określonego wydziału tego sądu, który w zakresie
swoich czynności - według wewnętrznego podziału czynności między wydziałami -
powinien podjąć dalsze czynności.
Rację ma powódka, gdy podnosi w uzasadnieniu zażalenia, że do zaistniałej
sytuacji procesowej nie ma zastosowania uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lis-
topada 1987 r., III CZP 33/87, OSNCP 1988 nr 6, poz. 73, ponieważ kwestią wyma-
gającą ustalenia nie jest to, do jakiego sądu wpłynęło (zostało wniesione, nadesłane)
pismo powódki, lecz do jakiego wydziału tego samego sądu, i czy w związku z tym
termin z art. 387 § 3 k.p.c. został zachowany.
Kwestia ta nie została w wystarczający sposób wyjaśniona.
Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia przyjął - jak się
wydaje - że pismo powódki wpłynęło do Sądu Okręgowego dopiero 28 grudnia 2001
r., to jest w dacie jego wpływu do VII Wydziału Pracy, mimo że jednocześnie ustalił,
że zostało nadesłane do tego Wydziału (mieszczącego się przy ul. Kościuszki) z in-
nego Wydziału tego samego Sądu, a mianowicie z X Wydziału Gospodarczego
(mieszczącego się przy Pl. Dąbrowskiego). Może to oznaczać, że pismo wpłynęło do
Sądu Okręgowego przed 28 grudnia 2001 r., chociaż nie do VII Wydziału Pracy, a do
innego Wydziału. Wyjaśnienia wymaga więc, kiedy powódka złożyła pismo w X Wy-
dziale Gospodarczym. Tych ustaleń Sąd Okręgowy nie dokonał.
5
Sama powódka twierdzi, w uzasadnieniu zażalenia, że uczyniła to 27 grudnia
2001 r., a ponadto, że X Wydział Gospodarczy przekazał 28 grudnia 2001 r. jej pis-
mo do VII Wydziału Pracy. Strona pozwana w odpowiedzi na zażalenie zdaje się nie
kwestionować tego faktu, stwierdzając jedynie, że skoro powódka złożyła pismo w X
Wydziale Gospodarczym, którego jest przewodniczącą, a nie na biurze podawczym
Sądu lub bezpośrednio w VII Wydziale Pracy, to nie można uznać, że termin został
zachowany. Stanowisko strony pozwanej w tej kwestii nie jest uzasadnione. Jeżeli
miałoby się okazać - po przeprowadzeniu stosownych ustaleń - że pismo powódki
wpłynęło do X Wydziału Gospodarczego Sądu Okręgowego przed 28 grudnia 2001
r., wówczas należałoby przyjąć, że czynność procesowa została dokonana w termi-
nie określonym w art. 387 § 3 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na pod-
stawie art. 39318
§ 3 w związku z art. 397 § 2 i art. 386 § 4 k.p.c.
========================================