Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 24 marca 2003 r.
II UK 393/02
Decyzja organu rentowego nie ma powagi rzeczy osądzonej (art. 366
k.p.c.) i dlatego wskazanie problemu jej dotyczącego jako zagadnienia prawne-
go nie uzasadnia rozpoznania kasacji (art. 393 § 1 pkt 1 k.p.c.).
Sędzia SN Jerzy Kuźniar.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 marca
2003 r sprawy z wniosku Andrzeja S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w R. o przywrócenie renty wypadkowej, na skutek kasacji wniosko-
dawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 lipca 2002 r. [...]
o d m ó w i ł przyjęcia kasacji do rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 23 lutego 2001 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu oddalił odwołanie Andrzeja S. od decyzji Zakładu Ubezpie-
czeń Społecznych-Oddziału w R. z dnia 20 listopada 1998 r. odmawiającej przyzna-
nia prawa do renty w związku z wypadkiem przy pracy jakiemu wnioskodawca uległ
w dniu 24 października 1997 r., uznając że w rozpatrywanym stanie faktycznym brak
jest podstaw do uznania, że wnioskodawca stał się osobą niezdolną do pracy na
skutek tego wypadku.
Na skutek apelacji wnioskodawcy, wyrokiem z dnia 30 lipca 2002 r. Sąd Ape-
lacyjny w Poznaniu oddalił ją, uznając iż zdarzenie jakiemu uległ odwołujący się nie
wyczerpuje znamion wypadku przy pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12
czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm. ), bowiem nie wskazy-
wało żadnej przyczyny zewnętrznej, która mogłaby spowodować pogorszenie samo-
istnego schorzenia jakim były zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
2
W kasacji od powyższego wyroku wnioskodawca podniósł zarzut naruszenia
przepisów postępowania - art. 224 § 1 w związku z art. 316 § 1 oraz art. 233 k.p.c., a
także naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 45 Konstytucji RP w związku z
art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i wniósł
o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania. Zdaniem skarżącego kasacja powinna zostać rozpoznana z uwagi na
konieczność wyjaśnienia zagadnienia prawnego - czy mimo wydania prawomocnej
decyzji przez ZUS stwierdzającej zaistnienie wypadku przy pracy, możliwe jest wzru-
szenie tych ustaleń, czy jedynie badanie stanu zdrowia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 393 3
§ 1 k.p.c. kasacja powinna zawierać, poza oznaczeniem
orzeczenia, od którego jest wniesiona, także przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienie, przedstawienie okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie, a nadto
wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchy-
lenia lub zmiany, zaś stosownie do art.393 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy - w aktualnym
stanie prawnym - może odmówić przyjęcia kasacji do rozpoznania jeżeli w sprawie
nie występuje istotne zagadnienie prawne, nie istnieje potrzeba wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżność w orzecz-
nictwie sądów, bądź gdy kasacja jest oczywiście bezzasadna, chyba że zaskarżone
orzeczenie oczywiście narusza prawo albo zachodzi nieważność postępowania (art.
393 § 2 k.p.c.).
Według skarżącego - jak się wydaje - kasacja powinna zostać rozpoznana z
uwagi na konieczność wyjaśnienia zagadnienia prawnego: czy mimo wydania przez
organ rentowy prawomocnej decyzji przyznającej rentę z tytułu niezdolności do pracy
na skutek wypadku przy pracy (a więc przesądzającej zaistnienie wypadku przy
pracy), możliwe jest następnie jej wzruszenie bez wniosku ubezpieczonego i wydanie
decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia.
Odnosząc się do tych twierdzeń i ich nie podzielając, należy podnieść, iż
ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. (Dz.U.
Nr 137, poz. 887 ze zm.) w art. 83a stanowi, iż prawo lub zobowiązanie stwierdzone
decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zaintere-
sowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone
3
nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które
mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie. Podobne brzmienie miał art. 80 ustawy z
dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.
Nr 40, poz. 267 ze zm.) stwierdzający, że prawo do świadczeń lub ich wysokość
ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli
po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe
dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają
wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Z brzmienia tego przepisu wyni-
ka, iż ponowne ustalenie prawa do świadczeń może nastąpić nie tylko w przypadku
przedłożenia nowych dowodów lecz także w przypadku ujawnienia okoliczności ist-
niejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń. Przy
czym nie jest wymagane ujawnienie nowych okoliczności lecz takich okoliczności,
które istniały przed wydaniem decyzji, a nie zostały przez organ rentowy uwzględnio-
ne. Decyzja organu rentowego nie ma powagi rzeczy osądzonej, w związku z tym nie
można skutecznie powoływać się na prawo do świadczeń ustalone błędną decyzją
organu rentowego, jeżeli nie zostały spełnione warunki, od których uzależnione jest
nabycie tego prawa i która po ujawnieniu błędu została z urzędu zmieniona. Biorąc
pod uwagę gramatyczną wykładnię cytowanych przepisów nie można podzielić po-
glądu skarżącego co do istnienia w sprawie zagadnienia prawnego uzasadniającego
rozpoznanie kasacji.
Stąd też Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia kasacji do rozpoznania na podsta-
wie art. 3937
k.p.c.
========================================