Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 30 lipca 2003 r.
III UZP 8/03
Przewodniczący SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk,
Beata Gudowska (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniew-
skiego po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 lipca 2003 r. sprawy z wniosku Walerii
W., Andrzeja W., Bożeny W., Tomasza M. i Arkadiusza M. reprezentowanego przez
ojca Zbigniewa M. przeciwko Skarbowi Państwa - Państwowej Agencji Atomistyki
Biuru Obsługi Roszczeń byłych Pracowników Rud Uranu w J.G. o odszkodowanie,
na skutek zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
postanowieniem z dnia 6 marca 2003 r. [...]
„1. Czy sprawa o jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5 a ustawy
z dnia 2.09. 1994 r. o świadczeniach pieniężnych i uprawnieniach przysługujących
żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach
węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu (Dz.U. 111/537 ze zm.)
stanowi sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych, czy też jest to sprawa o cha-
rakterze cywilnym
2. Czy w sytuacji kiedy uprawniony do jednorazowego odszkodowania zmarł,
należne świadczenie może być dochodzone przez spadkobierców jako podlegające
dziedziczeniu na podstawie art. 922 § 1 kodeksu cywilnego, czy też podlega wyłą-
czeniu ze spadku jako prawo ściśle związane z osobą zmarłego (art. 922 § 2 kodek-
su cywilnego) ?”
p o d j ą ł uchwałę:
1. Sprawa o jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5 a ustawy
z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniach pieniężnych i uprawnieniach przy-
sługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnia-
nym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu
(Dz.U. Nr 111, poz. 537 ze zm.) jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych
2
2. odmówił udzielenia odpowiedzi na pytanie drugie.
U z a s a d n i e n i e
Leon W. wystąpił w dniu 14 lutego 2000 r. do Państwowej Agencji Atomistyki
w W. - Biura Obsługi Roszczeń b. Pracowników Zakładów Produkcji Rud Uranu w
J.G. z wnioskiem o jednorazowe odszkodowanie należne mu na podstawie art. 5a
ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysłu-
gujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w ko-
palniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych.
Do wniosku dołączył zaświadczenie Wojskowej Komisji Uzupełnień w J.G. z dnia 4
stycznia 2000 r., potwierdzające pełnienie zastępczej służby wojskowej w jednostce
wojskowej nr 2930 w okresie od dnia 28 marca 1951 r. do dnia 1 listopada 1952 r. i
przymusowe w tym czasie zatrudnienie w zakładach wzbogacania rud uranu. W pi-
śmie z dnia 2 marca 2000 r. Biuro Obsługi roszczeń potwierdziło prawo wnioskodaw-
cy do tego świadczenia, lecz jego wypłatę odroczyło do czasu uzyskania środków
finansowych. Leon W. zmarł zanim doszło do realizacji świadczenia (w dniu 14
marca 2000 r.), zatem o niezrealizowane świadczenie wystąpiła wdowa po nim Wale-
ria W. Biuro odmówiło jej wypłaty, stwierdzając, że ustawa z dnia 2 września 1994 r.
nie przewiduje możliwości przejścia praw majątkowych, przysługujących żołnierzom
zatrudnionym w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu na ich spadko-
bierców, a ponadto, że są to prawa, które zgodnie z art. 922 § 2 KC nie należą do
spadku.
W tej sytuacji Waleria W. i pozostali spadkobiercy Leona W. wystąpili do Sądu
Rejonowego w Jeleniej Górze z pozwem przeciwko Państwowej Agencji Atomistyki w
W. - Biuru Obsługi Roszczeń b. Pracowników Zakładów Produkcji Rud Uranu w J.G.
o zapłatę kwoty 9.510 zł, równej kwocie odszkodowania należnej z ustawy Leonowi
W.
Postanowieniem z dnia 8 października 2001 r. Sąd Rejonowy stwierdził swą
niewłaściwość i przekazał sprawę Państwowej Agencji Atomistyki w W., uznając, że
do czasu wydania decyzji przez Agencję, działającą jako organ rentowy w rozumie-
niu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych, droga sądowa jest niedopuszczalna. W ocenie Sądu Rejonowe-
go, przepisy art. 5a w związku z art. 8 ustawy z dnia 2 września 1994 r. obligowały
3
Agencję do wydania decyzji, od której - zgodnie z art. 118 ust. 7 ustawy o emerytu-
rach i rentach, przysługiwały środki odwoławcze, o których mowa w art. 4779
§ 1 i 2
KPC, czyli odwołanie do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych
(art. 4778
KPC).
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy - traktując
pisma Agencji z dnia 24 września 2000 r. i z dnia 28 listopada 2000 r. jako jej decyzje
- wyrokiem z dnia 12 lutego 2002 r. dokonał ich zmiany i przyznał Walerii W. jednora-
zowe odszkodowanie w kwocie 9.510 zł oraz oddalił odwołanie wobec pozostałych
wnioskodawców. Za podstawę prawną rozstrzygnięcia przyjął przepis art. 136 ust 1
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, nakazujący wypłatę
świadczeń niezrealizowanych wobec zgonu uprawnionego członkom jego rodziny.
Przesłanką zastosowania tego przepisu był art. 8 ustawy z dnia 2 września 1994 r.,
zgodnie z którym w sprawach w niej nieuregulowanych stosuje się odpowiednio
przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
W apelacji Państwowa Agencja Atomistyki zarzuciła naruszenie art. 5a ust. 1
pkt 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. przez jego błędną wykładnię, wyrażając po-
gląd, że sporne odszkodowanie nie jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego,
lecz ma charakter „swoistego odszkodowania socjalnego”, należnego zatrudnianym
przymusowo żołnierzom w wysokości zależnej od stopnia ich niezdolności do pracy,
zatem nie może przysługiwać wdowie po uprawnionym do niego żołnierzu.
Rozpoznając apelację, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu powziął istotną wątpli-
wość co do charakteru sprawy o jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5a
ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysłu-
gujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w ko-
palniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych i
postanowieniem z dnia 6 marca 2003 r. zwrócił się o jej rozstrzygnięcie przez Sąd
Najwyższy. Sąd drugiej instancji rozważał, czy jest to sprawa z zakresu ubezpieczeń
społecznych, czy też sprawa o charakterze cywilnym sensu stricto, podnosząc, że
zgodnie z art. 476 § 2 KPC sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych jest tylko
sprawa, od której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego w kwestiach
wyczerpująco wymienionych w pkt 1-5 tego artykułu lub innych świadczeń w spra-
wach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdy tymcza-
sem jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5a ustawy z dnia 2 września
1994 r. przyznaje i realizuje Biuro Roszczeń Byłych Pracowników Zakładów Produk-
4
cji Rud Uranu Państwowej Agencji Atomistyki w K. Jest to wprawdzie komórka orga-
nizacyjna urzędu administracji rządowej, jednak nie wydaje decyzji, lecz wypowiada
się o prawie do świadczenia w pismach niezawierających pouczenia o środkach
prawnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, ustawodawca ukształtował prawo podmio-
towe do jednorazowego odszkodowania z art. 5a ustawy jako wierzytelność o cha-
rakterze cywilnoprawnym, z możliwością jego dochodzenia w procesie cywilnym.
Uznał, że odesłanie do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin
(obecnie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS), zawarte
w art. 8 tej ustawy, odnosi się głównie do zasad postępowania w sprawach o realiza-
cję tego prawa, do kwestii wyłącznie drugorzędnych i technicznych i nie determinuje
charakteru tego świadczenia jako ubezpieczeniowego.
Dla Sądu przedstawiającego zagadnienie prawne określenie charakteru sporu
miało znaczenie drugorzędne w sytuacji, w której nie toczył go uprawniony wniosko-
dawca, lecz jego następcy. Negując jednak ubezpieczeniowy charakter świadczenia,
Sąd wykluczył możliwość wypłaty odszkodowania wdowie przy zastosowaniu art. 136
ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, a skłaniał się
ku zastosowaniu do zgłoszonych przez nią roszczeń przepisów art. 922 i nast. KC.
Argumentował w konsekwencji, że uprawnienie do jednorazowego odszkodowania
jest ściśle związane z osobą , która wykonywała przymusowo pracę, ma rekompen-
sować doznane przez nią krzywdę moralną i cierpienia fizyczne, więc - zgodnie z art.
922 § 2 KC - nie należy do spadku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Ustawa z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i innych upraw-
nieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo za-
trudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach
budowalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 60, poz. 622) wydana została - jak
wskazuje jej preambuła - w celu zadośćuczynienia szczególnemu rodzajowi represji.
Przewidziano w niej różnorodne uprawnienia i świadczenia finansowane ze środków
budżetowych. Początkowo, jako jedyne świadczenie pieniężne, ustanawiała dodatek
do emerytury lub renty. Dodatek ten, zgodnie z art. 3 ustawy o świadczeniu pienięż-
nym w pierwotnym brzmieniu (Dz.U. z 1994 r. Nr 111, poz. 537), przysługiwał obok
świadczeń z ubezpieczenia społecznego i był przyznawany oraz wypłacany przez
5
organ właściwy w sprawach emerytur i rent. Poza tym świadczeniem żołnierze za-
stępczej służby wojskowej, przymusowo zatrudniani w miejscach wskazanych w ty-
tule ustawy, nabywali prawo do emerytury przy stażu pracy skróconym o okres tego
przymusowego zatrudnienia (art. 6 ustawy), ci zaś, którzy zostali zaliczeni do jednej z
grup inwalidztwa w związku z tym zatrudnieniem, wskutek zranień, kontuzji bądź in-
nych obrażeń lub chorób, uzyskiwali świadczenia pieniężne i inne uprawnienia prze-
widziane w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87 ze
zm.).
Rodzaj przewidzianych w ustawie świadczeń i wypłacanie ich równolegle ze
świadczeniami z ubezpieczenia społecznego implikowały odpowiednie stosowanie
do nich przepisów ustawy u dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pra-
cowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), do których odsyłał art. 8 ustawy
w kwestiach nieuregulowanych, a więc w zasadzie wszystkich, poza prawem do
świadczeń i warunkami jego nabycia.
Z dniem 1 stycznia 2000 r., ustawą z dnia 10 września 1999 r. o zmianie
ustawy o dodatku i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby
wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakła-
dach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz.U. Nr 80, poz. 902), dokonano zasad-
niczej nowelizacji ustawy z dnia 2 września 1994 r., zmieniając także jej tytuł oraz
treść preambuły. Świadczenia z tej ustawy zostały wplecione w system zabezpiecze-
nia społecznego kombatantów i osób represjonowanych, także przez to, że dodatki
do emerytur i rent zastąpiono samoistnymi świadczeniami pieniężnymi, wypłacanymi
niezależnie od uprawnień emerytalno-rentowych. Jednocześnie przewidziano zbieg
prawa do tych świadczeń z prawem do dodatku kombatanckiego i świadczenia przy-
sługującego w wysokości tego dodatku określonych w przepisach o kombatantach
oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojenne-
go, do dodatku określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników a
także do dodatku za tajne nauczanie przysługującego na podstawie odrębnych prze-
pisów, bądź do świadczenia pieniężnego określonego w przepisach o osobach de-
portowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III
Rzeszę i ZSRR (nowe brzmienie art. 1 ust. 4 ustawy). W art. 5a ustawy dla żołnierzy
przymusowo zatrudnianych w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu
przewidziano jednorazowe odszkodowanie w wysokości odpowiedniej do stopnia
6
orzeczonego na stałe inwalidztwa (przy braku inwalidztwa - w kwocie 9.510 zł). Fi-
nansowaniem, zarówno świadczenia pieniężnego, jak jednorazowego odszkodowa-
nia oraz kosztów obsługi, obciążono budżet państwa, a ustalanie prawa do świad-
czenia pieniężnego powierzono organom emerytalno-rentowym, także wobec osób
nie mających ustalonego prawa do emerytury lub renty, z tym że przyznanie i wy-
płatę jednorazowego odszkodowania miało realizować Biuro Roszczeń Byłych Pra-
cowników Zakładu Produkcji Rud Uranu Państwowej Agencji Atomistyki w K. (art. 5a
ust. 3 ustawy).
W zmienionym stanie prawnym podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia
zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd drugiej instancji ma wyjaśnienie
charakteru normy prawnej ujętej w art. 5a. Powstaje pytanie, czy przepis ten przyna-
leży do prawa zabezpieczenia społecznego, czy też jest przepisem prawa prywatne-
go (cywilnego), normującym stosunki prawne między równorzędnymi podmiotami.
Oceniając tę kwestię, należy zaznaczyć, że zarówno w doktrynie, jak i judykaturze
utrwalone jest stanowisko, że prawo zabezpieczenia społecznego - choć często
zmieniane i dostosowywane doraźnie do rozmaitych celów społecznych i politycz-
nych - stanowi jednolity i spójny system norm, wyodrębnionych nie tylko ze względu
na przedmiot regulacji, lecz także ze względu na jej metodę. W praktyce legislacyjnej
przestrzegana jest również zasada, że akty prawne regulujące stosunki z dziedziny
prawa zabezpieczenia społecznego nie obejmują norm z innych dziedzin, w szcze-
gólności z dziedziny prawa cywilnego. W tej sytuacji omawiany przepis, przewidujący
prawo do jednorazowego odszkodowania, ulokowany w akcie prawnym należącym,
co oczywiste, do systemu prawa zabezpieczenia społecznego, nie może być - ze
względów systemowych - uważany, jak sugeruje to Sąd Apelacyjny, za przepis
prawa cywilnego, nawet przy uwzględnieniu „swoistości” przewidzianego w nim od-
szkodowania.
Bardzo istotny jest również fakt, że przepis art. 5a ustawy z dnia 2 września
1994 r. ukształtował stosunek zobowiązaniowy Państwa wobec żołnierzy zastępczej
służby wojskowej przymusowo zatrudnianych w zakładach wzbogacania rud uranu
metodą władczą zarówno w formie materialnej, kształtując sytuację prawną podmio-
tów uprawnionych bez ich udziału, jak i w formalnej, bezpośrednio na podstawie de-
cyzji jednego z podmiotów tego stosunku.
W sposób jednoznaczny potwierdza to ocenę tego stosunku jako stosunku
publicznoprawnego. Trzeba przy tym zaznaczyć, że w dziedzinie zabezpieczenia
7
społecznego odszkodowanie, będące ze swej natury instytucją prawa cywilnego (por.
art. 415 i nast. KC), ukształtowane jest jako świadczenie publiczne, w związku z
czym poszukiwanie tylko z powodu używania przez prawodawcę nazwy „odszkodo-
wanie” (art. 5a ust. 1 ustawy) jakichkolwiek odniesień do prawa prywatnego, w tym
do przepisów o spadkach, nie może być uznane za uzasadnione.
Rozstrzygając zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Apelacyjny, nie
wolno - rzecz jasna - pomija unormowań zawartych w prawie procesowym. W tym
zakresie należy przypomnieć, że - zgodnie z art. 1 KPC - sprawy z zakresu zabez-
pieczenia społecznego są sprawami cywilnymi tylko w znaczeniu formalnym (proce-
sowym), a nie materialnym. Są to sprawy administracyjne, załatwiane w drodze de-
cyzji administracyjnej, które ustawodawca poddał kontroli sądów powszechnych -
sądów pracy i ubezpieczeń społecznych, w procesie cywilnym.
Należy także pamiętać, że przepis art. 5a ustawy z dnia 2 września 1994 r.
zawiera normę kompetencyjną dla organu administracji państwowej, agencji spra-
wującej nadzór nad bezpieczeństwem jądrowym, w zakresie przyznawania świad-
czeń z zabezpieczenia społecznego, mimo że nie jest on organem rentowym. Nie
ulega przy tym wątpliwości, że decyzja Agencji w przedmiocie ustalenia prawa do
jednorazowego odszkodowania jest decyzją administracyjną, w której organ upraw-
niony jest do władczego rozstrzygania o tym, jakie prawa służą obywatelowi lub jakie
obowiązki na nim ciążą, a jej wydanie następuje w trybie regulowanym przez przepi-
sy o postępowaniu administracyjnym (por. także stenogram posiedzenia Sejmowej
Komisji Polityki Społecznej w dniu 7 lipca 1999 r. nad sprawozdaniem podkomisji
nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o dodatku i uprawnie-
niach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrud-
nianym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach rud uranu, druk nr 526 -
Biuletyn 1773/III).
W postępowaniu przed Agencją, zgodnie z art. 180 KPA, stosuje się przepisy
kodeksu postępowania administracyjnego wówczas, gdy przepisy dotyczące spraw z
zakresu ubezpieczeń społecznych nie ustalają odmiennych zasad postępowania,
przy czym przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych - w rozumieniu tego
kodeksu - uważa się między innymi sprawy wynikające z przepisów o ubezpiecze-
niach społecznych, o zaopatrzeniach emerytalnych i rentowych, o funduszu alimen-
tacyjnym, a także sprawy wynikające z przepisów o innych świadczeniach wypłaca-
nych z funduszów przeznaczonych na ubezpieczenie społeczne. Z kolei, zgodnie z
8
art. 476 § 2 KPC, przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się
sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, co korespon-
duje z art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń spo-
łecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) oraz art. 118 ust. 7 ustawy z dnia 17 grud-
nia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr
162, poz. 1118 ze zm.), w myśl których od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do
właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu po-
stępowania cywilnego.
Pojęcie „sprawa z zakresu ubezpieczenia społecznego” ma jednak szersze
znaczenie niż może to wynikać z brzmienia art. 476 § 2 KPC, zwłaszcza po zmia-
nach dokonanych przez art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektó-
rych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku
z reformą ustrojową państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 668 ze zm.) - oraz przez art. 223
ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytal-
nych (Dz.U. Nr 139, poz. 934 ze zm.). Dotyczy to także nie wymienionych w Kodek-
sie postępowania cywilnego sporów na tle art. 37k ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r.
o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 6,
poz. 56 ze zm.). W piśmiennictwie prawniczym trafnie zatem zauważono, że ustawo-
dawca coraz częściej arbitralnie, bo w oderwaniu od art. 476 §2 i 3 oraz art. 4778
KPC, decyduje o charakterze spraw, kwalifikując je wprost albo pośrednio jako
sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji należy przyjąć, że
sprawą z zakresu ubezpieczenia społecznego może być także sprawa wszczęta od-
wołaniem od innych organów niż organy rentowe sensu stricto, zwłaszcza gdy jest to
sprawa, w której stroną jest ubezpieczony, określony w art. 476 § 5 ust. 2 lit. d KPC,
jako osoba ubiegająca się o odszkodowanie przysługujące w razie choroby pozosta-
jącej w związku ze służbą wojskową, a więc zgłaszająca roszczenie z zakresu za-
bezpieczenia społecznego (por. art. 476 § 2 pkt 5 KPC). Sprawy te rozpoznawane są
przez sądy pracy i ubezpieczeń społecznych przy zastosowaniu przepisów przewi-
dzianych w dziale III tytułu VII Kodeksu postępowania cywilnego.
W tym stanie rzeczy uzasadniony jest wniosek, że sprawa o jednorazowe od-
szkodowanie przewidziane w art. 5a ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadcze-
niach pieniężnych i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby
wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakła-
dach wydobywania rud uranu (Dz.U. Nr 111, poz. 537 ze zm.) jest sprawą z zakresu
9
ubezpieczeń społecznych. Rozpoznając taką sprawę, sąd stosuje przepisy prawa
zabezpieczenia społecznego, a na podstawie art. 8 ustawy z dnia 2 września 1994 r.
- przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych w kwestiach w niej nieuregulowanych, co otwiera człon-
kom rodziny uprawnionego, wymienionym w art. 136 ust. 1 tej ustawy, drogę do uzy-
skania świadczeń niezrealizowanych przez uprawnionego.
Z tych przyczyn podjęto uchwałę jak na wstępie.
========================================