Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 17 listopada 2004 r.
II PK 69/04
Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę przez dotychczasowego
pracodawcę, po przejęciu zakładu pracy przez nowego pracodawcę (art. 231
§ 1
k.p.), nie prowadzi do rozwiązania stosunku pracy.
Przewodniczący SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Krystyna Bednarczyk, Andrzej Wasilewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2004 r.
sprawy z powództwa Doroty W. przeciwko Zespołowi Szkół w S. i Gminie S. o przy-
wrócenie do pracy, ustalenie lub nawiązanie stosunku pracy, na skutek kasacji po-
wódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słup-
sku z dnia 25 września 2003 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słupsku do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słupsku wyrokiem z
dnia 25 września 2003 r. oddalił apelację powódki Doroty W. od wyroku Sądu Rejo-
nowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słupsku z dnia 26 lutego 2003 r.
oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy skierowane przeciwko Zespołowi
Szkół w S. i Gminie S. W sprawie tej powódka początkowo wniosła pozew z dnia 4
stycznia 2001 r. przeciwko Gminnemu Zespołowi Oświaty i Szkole Podstawowej w
S., utrzymując, że pozwany nie zlikwidował jej stanowiska pracy, gdyż wszyscy pra-
cownicy Gminnego Zespołu Oświaty zostali zatrudnieni w Szkole Podstawowej w S.,
którą wskazywała jako stronę pozwaną. Szkoła ta wniosła o oddalenie powództwa,
podnosząc, że powódka nie była jej pracownikiem począwszy od 1 września 1999 r.,
kiedy to umowa o pracę wygasła na mocy porozumienia stron. Następnie, Sąd pierw-
szej instancji wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Gminę S., a
2
wyrokiem częściowym z dnia 22 lutego 2002 r. oddalił powództwo przeciwko Szkole
Podstawowej w S., uznając, że było ono spóźnione i brakowało podstaw prawnych
do przywrócenia terminu do jego wytoczenia. Po rozpoznaniu apelacji powódki, Sąd
Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2002 r. uchylił zaskarżony wyrok
Sądu pierwszej instancji, któremu przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
W dniu 30 października 2002 r. powódka sprecyzowała swoje roszczenie, do-
magając się ustalenia, że łączy ją stosunek pracy ze Szkołą Podstawową w S., a to
roszczenie jest alternatywne wobec roszczenia o przywrócenie do pracy. Jako stronę
pozwaną powódka wskazywała Gminę S., której jednostką organizacyjną jest Szkoła
Podstawowa w S. Następnie pismem procesowym z dnia 9 listopada 2002 r. powód-
ka wniosła o ponowne jej zatrudnienie przez Gminę S., a na posiedzeniu w dniu 20
listopada 2002 r. wyjaśniła, że to nowe żądanie jest roszczeniem alternatywnym wo-
bec wcześniejszych żądań.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Słupsku wyrokiem z dnia 26 lutego 2003 r. powództwo oddalił, usta-
lając, co następuje. Powódka od 1 czerwca 1988 r. pracowała w Szkole Podstawo-
wej-Gminnym Zespole Ekonomiczno-Adminstracyjnym Szkół w S. na stanowisku re-
ferenta płac. Uchwałą rady Gminy S. z dnia 30 kwietnia 1999 r. obsługa ekonomicz-
no-administracyjna szkół i przedszkoli tej Gminy została przekazana do prowadzenia
Urzędowi Gminy. Pismem z dnia 27 maja 1999 r. powódka była zawiadomiona przez
Szkołę Podstawową w S., że Urząd Gminy stał się pracodawcą pracowników obsługi
ekonomiczno-admimnistracyjnej szkół i przedszkoli na mocy art. 231
k.p. Niezależnie
od tego i w związku z przejściem zespołu ekonomicznego do Urzędu Gminy w S.
powódka zawarła ze Szkołą Podstawową w S. porozumienie o rozwiązaniu stosunku
pracy z dniem 31 sierpnia 1999 r. Od 1 września 1999 r. do 30 kwietnia 2000 r. po-
wódka pracowała w wydziale oświaty Urzędu Gminy w S. Decyzją z dnia 26 stycznia
2000 r. w Gminie S. utworzono z dniem 1 lutego 2000 r. Gminny Zespół Oświaty
(GZO) w S., który przejął wydział oświaty Urzędu Gminy w S. Pismem tego Urzędu z
dnia 3 lutego 2000 r. powódka została powiadomiona, że GZO stał się w zgodzie z
art. 231
§ 1 k.p. pracodawcą pracowników prowadzących obsługę ekonomiczno-ad-
ministracyjną szkół i przedszkoli. Następnie uchwałą [...] z dnia 26 sierpnia 2000 r.
Rada Gminy w S. postanowiła zlikwidować GZO. Wykonanie tej uchwały powierzono
zarządowi Gminy, który uchwałą z dnia 24 października 2001 r. stwierdził zakończe-
nie likwidacji GZO z dniem 30 września 2001 r., w związku z czym likwidator tej
3
gminnej jednostki organizacyjnej pismem z dnia 20 listopada 2000 r. rozwiązał z po-
wódką umowę o pracę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, skracając ten okres do
jednego miesiąca.
W ramach takich ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał, że nie można przyjąć,
aby Szkoła Podstawowa w S. przejęła zadania GZO. Szkoła ta utworzyła jednostkę
finansową dla obsługi własnej. Natomiast dyrektorzy pozostałych placówek oświato-
wych decydowali samodzielnie i niezależnie od zarządu, czy rady gminy o sposobie
prowadzenia tego rodzaju obsługi, którą mogli, w ramach posiadanych środków fi-
nansowych, powierzyć własnemu pracownikowi lub zlecić biuru rachunkowemu. Dy-
rektorzy zadecydowali, że obowiązki te będzie wykonywała „komórka finansowa” w
Szkole Podstawowej w S., która zatrudniła dwóch pracowników zlikwidowanego
GZO, a do tej Szkoły użyczony został sprzęt komputerowy wraz z oprogramowa-
niem. Nie oznaczało to jednak, że szkoła ta przejęła wszystkie zadania GZO, ale „po
prostu przejęła tą część jego zadań, które i przejęły wszystkie placówki oświatowe na
terenie gminy”. Także Gmina S. nie przejęła GZO, ponieważ do realizacji obsługi fi-
nansowo-organizacyjnej gminnych szkół i przedszkola nie powołała nowej komórki
organizacyjnej, a po likwidacji GZO obsługa ta przeszła w gestię tych szkół i przed-
szkola. Wykorzystanie części majątku GZO, przejęcie części jego zadań i zatrudnie-
nie dwóch jego pracowników nie dowodziło, w ocenie tego Sądu, że miało miejsce
przejęcie zakładu pracy w rozumieniu art. 231
§ 1 k.p. W konsekwencji niezasadne
okazało się także powództwo „o nawiązanie stosunku pracy” zarówno wobec Ze-
społu Szkół w S., jak i wobec Gminy S., ponieważ żaden z tych podmiotów nie za-
warł z powódką „przedwstępnej umowy o pracę”, nikt też „nie obiecał jej, że zostanie
zatrudniona w Szkole Podstawowej”.
Stanowisko takie potwierdził Sąd Okręgowy, który - na tle przedstawionych
licznych interpretacyjnych wypowiedzi Sądu Najwyższego dotyczących art. 231
k.p. -
za decydujące dla sprawy uznał ustalenie, czy Szkoła Podstawowa w S. (obecnie
Zespół Szkół) bądź Gmina S. przejęła majątek i zadania zlikwidowanego GZO, który
działał „w oparciu o decyzję z dnia 26.01.2000 r.”. Do jego zadań należała obsługa
spraw finansowych i administracyjnych szkół oraz placówek oświatowych na terenie
Gminy S. W tym celu na wyposażeniu GZO były dwa zestawy komputerowe oraz
meble biurowe niezbędne do pracy. Decyzja o likwidacji GZO była spowodowana
„przyczyną finansową”. W toku tego procesu „postanowiono, że zadania dotychczas
wykonywane przez tę jednostkę będą wykonywały szkoły i inne placówki oświatowe
4
gminy samodzielnie”. Na gruncie takich ustaleń Sąd Okręgowy powtórzył za Sądem
pierwszej instancji, że Szkoła Podstawowa w S. nie przejęła zadań GZO, gdyż utwo-
rzyła jednostkę finansową tylko dla obsługi własnej. Natomiast dyrektorzy pozosta-
łych placówek samodzielnie i niezależnie od zarządu i rady gminy decydowali, w jaki
sposób będą prowadzić tę obsługę. Ostatecznie zadecydowali oni, że „obowiązki te
będzie wykonywała komórka finansowa w Szkole Podstawowej w S., gdyż to ona
zatrudniła dwóch pracowników ze zlikwidowanego GZO oraz do szkoły tej został
użyczony sprzęt komputerowy wraz z odpowiednim oprogramowaniem”. Nie oznacza
to, że szkoła ta przejęła wszystkie zadania GZO. Po prostu przejęła tę część jego
zadań, które przejęły wszystkie placówki oświatowe na terenie Gminy. Również
Gmina S. nie przejęła tych zadań, gdyż „nie powołała komórki organizacyjnej do tego
powołanej”. Ponadto unormowanie zawarte w art. 231
k.p. nie dotyczy pracowników,
z którymi umowy o pracę zostały rozwiązane przed dniem przejścia zakładu pracy na
innego pracodawcę, który nie może przejąć odpowiedzialności za wynikające ze sto-
sunku pracy zobowiązania powstałe przed dniem przejęcia zakładu pracy. „Powódka
umowę o pracę rozwiązała z dniem 31.12.2000 r.”, a GZO faktycznie zaprzestało
działalności w związku z uchwałą z dnia 24 października 2001 r. Zarządu Gminy S.
[...], stwierdzającą zakończenie likwidacji tej gminnej jednostki organizacyjnej działa-
jącej w formie gminnej jednostki budżetowej. Gdyby nawet doszło w związku z tym
do przejęcia zadań GZO przez inne jednostki oświatowe, to nastąpiłoby to już po
rozwiązaniu z powódką umowy o pracę. Przyjęcie, że do takiego przejęcia nie do-
szło, prowadziło do oddalenia powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy z po-
zwanymi.
Następnie, Sąd Okręgowy skonstatował, że skoro „GZO został zlikwidowany i
żaden inny zakład pracy nie przejął go w rozumieniu art. 231
kp.”, to nie została
„spełniona hipoteza art. 12 ustawy o zwolnieniach grupowych”, który to przepis na-
kłada obowiązek ponownego zatrudnienia na zakład pracy, który zwolnił pracownika,
ponieważ nie można przyjąć, że „obowiązek zatrudnienia spoczywa także na innej
jednostce organizacyjnej gminy, która przejęła część zadań zlikwidowanej jednostki,
bądź też na gminie, która zadecydowała o takiej likwidacji”.
W kasacji powódki jej pełnomocnik podniósł następujące zarzuty: 1) błędnej
wykładni lub niewłaściwego zastosowania art.: 3, 8, 231
, 30 § 4, 45 § 1 i 2 k.p., a
także art. 1 ust. 1 i art. 12 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pra-
cownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z pre-
5
ambułą oraz art. 2, 7, 32 ust. 1 i 2, a także art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej oraz art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, 2) naruszenia niewymienio-
nych przepisów postępowania - wskutek niewyjaśnienia istotnych okoliczności fak-
tycznych sprawy oraz pominięcia dowodu z opinii biegłego na okoliczność jaka część
zadań z zakresu obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół, przedszkoli i placówek
oświatowych w pozwanej Gminie S. została przejęta przez pozwany Zespół Szkół w
S., 3) sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie
materiału - przez przyjęcie, że nie doszło do przejęcia GZO przez Szkołę Podstawo-
wą, obecnie Zespół Szkół w S., 4) naruszenia prawa powódki do rzetelnego procesu
(art. 45 ust. 1 i art. 87 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie
praw człowieka). Na tych podstawach skarżąca domagała się uchylenia zaskarżo-
nego wyroku i poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 26
lutego 2003 r. i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, albo zmiany za-
skarżonego wyroku i „przywrócenia powódki do pracy u pozwanego albo nakazanie
pozwanemu ponownego zatrudnienia powódki na stanowisku pracy ekonomiczno-
adminstracyjnej obsługi szkół pozwanego”.
Zdaniem skarżącej, w sprawie występuje wymagające wykładni, jako budzące
poważne wątpliwości i trudności w orzecznictwie, istotne zagadnienie prawne doty-
czące interpretacji art. 3 k.p. w związku z art. 1 k.c. i art. 300 k.p., a także art. 45 ust.
1 i art. 87 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowie-
ka: „czy jest możliwe w demokratycznym państwie prawnym dopuszczenie do obrotu
prawnego w charakterze pracodawcy jednostek organizacyjnych osoby prawnej i
odmówienie pracownikowi prawa do stosunku prawnego z osobą prawną tworzącą i
likwidującą bądź łączącą te jednostki organizacyjne oraz pozywania przed sądami i
zgłaszania roszczeń wobec takiej osoby prawnej, a także zagadnienie powoływania i
stosowania przez sąd jako prawo wypowiedzi, które nie są prawem”.
Zdaniem skarżącej, jest rzeczą oczywistą, że pracownicy GZO z mocy art.
231
k.p. „zostali zatrudnieni w Szkole Podstawowej w S. na tych samych warunkach
pracy i płacy, na tych samych stanowiskach i przy wykonywaniu tych samych czyn-
ności, z wykorzystaniem tych samych narzędzi pracy, na tym samym sprzęcie i opro-
gramowaniu komputerowym, świadcząc tę samą pracę, wobec tych samych jedno-
stek organizacyjnych oświaty i ich pracowników”. Od samego początku funkcjonowa-
nia Gminy zadania ekonomiczno-adminstracyjnej obsługi placówek oświatowych,
które nie zostały zlikwidowane, zawsze wykonywał „wprawdzie pod innym szyldem”
6
jeden i ten sam zespół pracowników. Tymczasem większość wniosków dowodowych
powódki zgłaszanych „w aspekcie art. 231
k.p.” została odrzucona lub bezzasadnie
pominięta, zważywszy że wszystkie zadania GZO przejęła Szkoła Podstawowa w S.,
w której powódka pracowała do 15 października 2000 r., gdyż „wypowiedzenie pracy
otrzymała dopiero pod koniec listopada, czyli po miesiącu pracy w nowym miejscu”.
Złożona natura i częstotliwość przekazywania przez Gminę S. zadań w zakresie ob-
sługi administracyjno-ekonomicznej prowadzonych przez nią placówek oświatowych
sprawia, że „dopiero, gdy nie można znaleźć osoby prawnej (która sama przecież
jest zarazem jednostką organizacyjną), można dopuścić do obrotu cywilnoprawnego
na podstawie art. 3 k.p. jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości
prawnej”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest usprawiedliwiona pomimo jej ewidentnych wad polegających na
braku wskazania jakichkolwiek konkretnych przepisów postępowania, którym miał
uchybić Sąd Okręgowy przy rozpoznawaniu sprawy, zważywszy że przeważająca
zawartość bardzo obszernego uzasadnienia skargi kasacyjnej obejmowała zarzuty o
charakterze typowo proceduralnym, w tym zastrzeżenia skarżącej w zakresach nie-
wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych, czy sprzeczności tych ustaleń z tre-
ścią materiału zebranego w sprawie. Dla porządku należy zatem przypomnieć, że
brak wskazania konkretnych przepisów postępowania, które miał naruszyć w postę-
powaniu apelacyjnym Sąd drugiej instancji sprawia, że przy rozpoznawaniu kasacji
Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi przyjętymi za podstawę za-
skarżonego wyroku (art. 39311
§ 2 k.p.c., por. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21
marca 1997 r., I PKN 58/97, OSNAPiUS 1997 nr 22, poz. 436). Tym niemniej miaro-
dajne dla Sądu Najwyższego ustalenia faktyczne zaskarżonego orzeczenia uzasad-
niają kasacyjny zarzut naruszenia prawa materialnego, a przede wszystkim zarzut
naruszenia art. 231
k.p. polegający na wadliwej subsumcji dokonanych w sprawie
ustaleń faktycznych pod jego normatywne oddziaływanie. Warto zatem wskazać na
to, co w rozpoznawanej sprawie ustalił Sąd drugiej instancji. Przyjął on, że powódka
była zatrudniona na stanowisku specjalisty (referenta) do spraw płac w rozmaitych
jednostkach organizacyjnych Gminy S. realizujących zadania administracyjno-finan-
sowe wobec pracowników jej gminnych placówek oświatowych. Po podjęciu w dniu
7
26 sierpnia 2000 r. uchwały [...] przez Radę tej Gminy o zarządzeniu likwidacji gmin-
nej jednostki organizacyjnej działającej w formie jednostki budżetowej o nazwie:
Gminny Zespół Oświaty w S., będącej poprzednim pracodawcą powódki, sprzęt
(majątek) zlikwidowanej jednostki, w tym sprzęt komputerowy wraz z odpowiednim
oprogramowaniem został przekazany („użyczony”) do „komórki finansowej” Szkoły
Podstawowej w S. Gmina nie przejęła zadań w zakresie obsługi finansowo- admini-
stracyjnej jej oświatowych jednostek organizacyjnych, którymi były: Szkoła Podsta-
wowa, Gimnazjum i Przedszkole w S. oraz Szkoła Podstawowa w G.W., ani nie
utworzyła „komórki organizacyjnej do tego powołanej”. Po likwidacji Gminnego Ze-
społu Oświaty w S. postanowiono, że jego zadania będą wykonywały szkoły i inne
placówki oświatowe gminy samodzielnie. Równocześnie Sąd ten ustalił, że „komórka
finansowa” obsługująca pracowników gminnych jednostek oświatowych została utwo-
rzona w Szkole Podstawowej w S. przy wykorzystaniu „części majątku GZO, przeję-
ciu części jego zadań i zatrudnieniu dwóch pracowników”. Z materiału dowodowego
wynikało, że wszyscy dyrektorzy gminnych jednostek oświatowych korzystają z ob-
sługi finansowej wykonywanej przez Szkołę Podstawową, aktualnie przez Zespół
Szkół w S., ponieważ „zadecydowali oni, że obowiązki te będzie wykonywała komór-
ka finansowa w Szkole Podstawowej w S., gdyż to ona zatrudniła dwóch pracowni-
ków ze zlikwidowanego GZO oraz do szkoły tej został użyczony sprzęt komputerowy
wraz z odpowiednim oprogramowaniem".
Na gruncie tego rodzaju ustaleń Sąd Okręgowy bezzasadnie uznał, że Szkoła
Podstawowa w S., aktualnie funkcjonująca w strukturach Zespołu Szkół w S., nie
przejęła zlikwidowanego zakładu pracy - Gminnego Zespołu Oświaty w S., wywo-
dząc, że „częścią zakładu pracy jest tylko taki zespół składników majątkowych, który
może być potraktowany jako osobna placówka zatrudnienia”, ale nie oznaczało to, że
Szkoła Podstawowa w S. „przejęła wszystkie zadania GZO. Po prostu przejęła tę
część jego zadań, którą przejęły wszystkie placówki oświatowe na terenie Gminy”,
która również „nie przejęła tych zadań, nie powołała komórki organizacyjnej do tego
powołanej”. Dla pełnego obrazu sprawy warto wskazać, że po zarządzonej likwidacji
Gminnego Zespołu Oświaty powódka została odwołana z urlopu wypoczynkowego
„w związku z koniecznością sporządzenia list płac wyrównawczych dla nauczycieli”,
następnie wypowiedziano jej umowę o pracę, a stanowisko specjalisty do spraw płac
„w komórce finansowej” utworzonej przy Szkole Podstawowej w S. zaproponowano
innej pracownicy, która poprzednio zajmowała zlikwidowane stanowisko sekretarza
8
gminnego gimnazjum, której kwalifikacje oprotestowała główna księgowa, wskazując
na konieczność jej przeszkolenia i proponując „zamianę osób pracujących na w/w
stanowiskach”.
W tego rodzaju okolicznościach sprawy nie powinno podlegać żadnej wątpliw-
osci, że majątek i zadania w zakresie co najmniej obsługi finansowej i płacowej pla-
cówek oświatowych Gminy S. przejęła Szkoła Podstawowa w S., która realizowała te
zadania ostatecznie w stosunku do pracowników wszystkich gminnych podmiotów
oświatowych, zważywszy że w celu wykonywania obsługi ekonomiczno-administra-
cyjnej szkół i placówek dopuszcza się organizowanie wspólnej obsługi administracyj-
nej, finansowej i organizacyjnej prowadzonych szkół i placówek (art. 5 ust. 9 ustawy
z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67,
poz. 329 ze zm.). Już po zarządzonej likwidacji Gminnego Zespołu Oświaty powódka
naliczała nauczycielskie płace wyrównawcze, co zostało jej zlecone na piśmie do
wykonania „w budynku Szkoły Podstawowej w S.”. Tymczasem po zarządzonej w
dniu 26 sierpnia 2000 r. likwidacji tego Ośrodka nie było zapotrzebowania na tego
rodzaju prace w tej likwidowanej gminnej jednostce organizacyjnej, której majątek i
zadania w zakresie obliczania płac nauczycielskich przejęła Szkoła Podstawowa w
S., prawdopodobnie począwszy już od kolejnego roku szkolnego 2000/2001. W po-
wstałej w tej Szkole „komórce finansowej” było stanowisko specjalisty do spraw płac.
Do pracy na tym stanowisku powódka została wezwana (odwołana z urlopu wypo-
czynkowego), ale następnie zostało ono zaproponowane innej pracownicy, zajmują-
cej zlikwidowane stanowisko sekretarza gminnego gimnazjum. Powyższe okoliczno-
ści jednoznacznie potwierdzały przejęcie przez Szkołę Podstawową w S. majątku i
zadań zlikwidowanego Gminnego Zespołu Oświaty w zakresie obsługi finansowo-
płacowej placówek oświatowych Gminy S., a zatem wskazywały na podmiotową suk-
cesję tej Szkoły Podstawowej, aktualnie Zespołu Szkół w S., w rozumieniu art. 231
k.p. Zważywszy ponadto, że u tego sukcesora prawnego pozostało stanowisko spe-
cjalisty do spraw płac, na którym powódka świadczyła pracę po zarządzonej likwida-
cji Gminnego Zespołu Oświaty, nie powinno podlegać żadnej kwestii, że powódka
jest pracownikiem pozwanej Szkoły Podstawowej, aktualnie Zespołu Szkół w S., z
mocy art. 231
§ 1 k.p., także dlatego, że u tej strony pozwanej istniało i istnieje zapo-
trzebowanie na wykonywanie tego rodzaju zatrudnienia. Powyższe oznacza, że wy-
powiedzenie umowy o pracę z dnia 20 listopada 2000 r., doręczone powódce przez
likwidatora Gminnego Zespołu Oświaty w S. w dniu 21 listopada 2000 r., gdy po-
9
wódka z mocy prawa (art. 231
§ 1 k.p.) była już pracownikiem nowego pracodawcy
(Szkoły Podstawowej w S.), nie mogło wywołać i nie wywołało skutku rozwiązującego
stosunek pracy powódki u tego nowego pracodawcy.
Równocześnie nie jest uzasadniony pogląd zawarty w kasacji jakoby będąca
osobą prawną gmina była pracodawcą dla pracowników zatrudnionych w gminnych
jednostkach organizacyjnych lub prowadzonych przez nią oświatowych podmiotach
zatrudniających. Sprzeciwia się temu szczególne rozumienie pracodawcy jako strony
stosunku pracy (art. 3 k.p), którym jest także jednostka organizacyjna, choćby nie
posiadała osobowości prawnej. W doktrynie i judykaturze utrwalone jest przyznanie
podmiotowości w stosunkach pracy z mocy art. 3 k.p. pracodawcom będącym jed-
nostkami organizacyjnymi osoby prawnej pod warunkiem, że korzystają one z samo-
dzielności organizacyjnej i finansowej pozwalającej im we własnym imieniu zatrud-
niać pracowników. Brak przymiotu osoby prawnej takich pracodawców nie pozbawia
ich podmiotowości w prawie pracy niezależnie od tego, że w stosunkach cywilno-
prawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia tej osoby prawnej, jej
jednostek organizacyjnych (stationes municipii) jest osoba prawna (gmina). Wpraw-
dzie prowadzenie przez gminę, będącą osobą prawną z mocy art. 2 ust. 2 ustawy z
dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 ze zm.), oświatowych pracodawców należy do jej obowiązkowych zadań
własnych realizowanych w zakresie edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 9 tej
ustawy), co oznacza między innymi obowiązek finansowania ich działalności z bu-
dżetu gminy, ale nie stwarza to jakichkolwiek podstaw prawnych dla uznania gminy
za pracodawcę pracowników zatrudnionych w gminnych szkołach, przedszkolach lub
innych placówkach oświatowych. Zupełnie wyjątkowo urząd gminy mógłby być
uznany za pracodawcę, gdyby gmina przejęła kompetencje likwidowanego zakładu
pracy, należące do jej obowiązkowych zadań własnych, których następnie nie prze-
kazała innemu pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października
2003 r., I PK 456/02, OSNP 2004 nr 19, poz. 335).
Wyrokując na podstawie art. 39313
k.p.c. - Sąd Najwyższy wyraża pogląd, że
wypowiedzenie umowy o pracę w imieniu podmiotu niebędącego już pracodawcą
pracownika, który został przejęty z mocy prawa przez nowego pracodawcę (art. 231
§
1 k.p.), nie prowadzi do rozwiązania stosunku pracy.
========================================