Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 1 grudnia 2004 r., III CZP 65/04
Sędzia SN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Bronisław Czech
Sędzia SN Irena Gromska-Szuster
Sąd Najwyższy w postępowaniu upadłościowym Przedsiębiorstwa Budowlano-
Montażowego Hutnictwa w K. w przedmiocie wniosku syndyka masy upadłości o
przyznanie wynagrodzenia miesięcznego, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na
posiedzeniu jawnym w dniu 1 grudnia 2004 r., zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 5
sierpnia 2004 r.:
„Czy w ramach postępowania upadłościowego, wszczętego pod rządami
Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. –
prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.) a nie
ukończonego do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60 poz. 535) podstawą wynagrodzenia
syndyka pozostają postanowienia zawarte w treści Ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o
wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26
poz. 306) czy też podstawę tę winny stanowić ogólne zasady wynikające z treści
Rozporządzenia Prezydenta z 1934 r.?"
podjął uchwałę:
W sprawie, w której ogłoszono upadłość przed dniem wejścia w życie
ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr
60, poz. 535 ze zm.), do wynagrodzenia syndyka, w zakresie wskazanym w art.
123 § 51
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października
1934 r. – Prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze
zm.), stosuje się przepisy ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu
osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze
zm.).
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 września 1995 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-
Śródmieścia w Krakowie ogłosił upadłość Przedsiębiorstwa Budowlano-
Montażowego Hutnictwa w K. Syndykiem masy upadłości ustanowiony został
Instytut Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych, spółka z o.o. w K.
Syndyk miał przyznane wynagrodzenie do dnia 31 grudnia 2003 r. w wysokości
1500 zł miesięcznie. W dniu 23 stycznia 2004 r. złożył wniosek o przyznanie
wynagrodzenia miesięcznego w kwocie 2000 złotych, uzasadniając jego wysokość
przewidywanym nakładem pracy i zakresem czynności w dalszym etapie
postępowania, obejmującym sporządzenie częściowego planu podziału masy
upadłości i koniecznością dalszego prowadzenia wytoczonych już spraw sądowych.
Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2004 r. oddalił wniosek,
stwierdzając, że wynagrodzenie przyznane syndykowi do dnia 31 grudnia 2003 r.
miało podstawę w art. 1 pkt 1, art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 i art. 8 pkt 7 ustawy z dnia 3
marca 2000 r. o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi
(Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze zm.) w związku z art.122 i 123 § 51
rozporządzenia
Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe
(jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r., Nr 118, poz. 512 ze zm.). Jednakże przepisem art. 533
ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60,
poz. 535) uchylono art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., który stanowił, że
ustawa ma zastosowanie m.in. do syndyków określonych podmiotów. Zgodnie z art.
536 Prawa upadłościowego i naprawczego, w sprawach, w których ogłoszono
upadłość przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe,
ale zdaniem Sądu Rejonowego, art. 536 dotyczy tylko stosowania Prawa
upadłościowego z 1934 r. i aktów prawnych wydanych na jego podstawie. Z tego
względu Sąd Rejonowy uznał, że po wejściu w życie z dniem 1 października 2003 r.
nowego Prawa upadłościowego, zachodzi brak podstawy prawnej dla przyznania
syndykowi wynagrodzenia miesięcznego.
Przy rozpoznaniu zażalenia syndyka Sądowi Okręgowemu w Krakowie nasunęło
się zagadnienie prawne, sformułowane w sentencji postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kluczowe znaczenie dla odpowiedzi, na przedstawione zagadnienie prawne ma
treść art. 536 Prawa upadłościowego i naprawczego, w którym mówi się ogólnie o
przepisach dotychczasowych, więc chodzi o stosowanie wszystkich przepisów
regulujących postępowanie upadłościowe uchylonych przez nową ustawę, a nie
tylko przepisów Prawa upadłościowego z 1934 r. Cezurą jest data ogłoszenia
upadłości; jeżeli upadłość ogłoszono przed wejściem w życie Prawa
upadłościowego i naprawczego, tj. przed dniem 1 października 2003 r., do całego
postępowania upadłościowego aż do jego zakończenia stosuje się przepisy
obowiązujące dotychczas.
Nie ma uzasadnionych podstaw, aby z zasady stosowania dotychczasowego
prawa wyłączać reguły wynagradzania syndyka. Przemawiają za tym także względy
celowościowe, gdyż wynagrodzenie syndyka stanowi pewną całość; stosowanie w
jednym okresie obowiązującego wówczas prawa, a w następnym nowego prawa
mogłoby prowadzić do przyznania podwójnego wynagrodzenia za pracę syndyka
albo do częściowego pominięcia tego wynagrodzenia. Stosowanie jednolitego
prawa do całości wynagrodzenia syndyka usuwa to niebezpieczeństwo.
W sprawie, w której ogłoszono upadłość przed dniem 1 października 2003 r., do
wynagrodzenia syndyka, w zakresie wskazanym w art. 123 § 51
Prawa
upadłościowego 1934 r., nadal zatem stosuje się przepisy ustawy z dnia 3 marca
2000 r. o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U.
Nr 26, poz. 306 ze zm.), mimo uchylenia art. 2 pkt 6 tej ustawy.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
rozstrzygnął przedstawione zagadnienie prawne, jak w uchwale.