Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 24 maja 2005 r.
I UZ 7/05
W sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, której przedmiot stanowi
odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania zasiłku chorobowego, wartość
przedmiotu sporu stanowi kwota zasiłku za okresy, których dotyczyła decyzja.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Krystyna Bednarczyk, Zbigniew Myszka.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 maja
2005 r. sprawy z odwołania Elżbiety G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w T. o zasiłek chorobowy, na skutek zażalenia ubezpieczonej na
postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarno-
wie z dnia 16 listopada 2004 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnowie postano-
wieniem z dnia 16 listopada 2004 r. odrzucił kasację ubezpieczonej Elżbiety G. od
wyroku tego Sądu z dnia 20 maja 2003 r. oddalającego jej apelację od wyroku Sądu
Rejonowego dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie z dnia 12 grudnia 2002 r. w spra-
wie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w T. o zasiłek cho-
robowy.
Odrzucając kasację ubezpieczonej Sąd ten wskazał, że w myśl art. 392 1
§ 1
k.p.c. kasacja nie przysługuje w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość
przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Sąd drugiej instancji
sprawdził przed doręczeniem odpisu kasacji stronie przeciwnej wartość przedmiotu
zaskarżenia, ponieważ wartość podana przez ubezpieczoną (10.600 zł) wzbudziła
wątpliwości i ustalił, że wartość zasiłku chorobowego Elżbiety G. wynosi kwotę
783,00 zł (pismo ZUS Oddziału w T. z dnia 24 września 2003 r.). Sąd ten stwierdził,
2
że wartość przedmiotu zaskarżenia nie może przewyższać wartości przedmiotu
sporu.
Ubezpieczona wniosła zażalenie na powyższe postanowienie. W zażaleniu
wskazywała, iż po doręczeniu pozwu sąd nie może dokonać sprawdzenia przedmiotu
sporu z urzędu a jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór
co do istoty sprawy. Podnosiła, iż sprawdzenia przedmiotu sporu dokonał ZUS Od-
dział w T. w piśmie z 24 września 2004, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego po-
stanowienia. Zdaniem skarżącej powstaje istotne zagadnienie prawne uzasadniające
wniesienie kasacji: czy strona w toku procesu może sprawdzać wartość przedmiotu
sporu nawet na polecenie Sądu ? Skarżąca twierdziła, że wartość przedmiotu sporu i
zaskarżenia obejmuje w niniejszej sprawie nie tylko damnum emergens, szkodę po-
wstałą na skutek niewypłacenia zasiłku chorobowego, lecz także lucrum caessans,
utracone korzyści na skutek tego, że „powódka” mogła korzystnie zainwestować wy-
płacony zasiłek, a także rozstrój zdrowia spowodowany stresem wskutek długotrwa-
łego procesu.
Ubezpieczona wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania lub zmianę zaskarżo-
nego postanowienia przez nakazanie Sądowi Okręgowemu w Tarnowie nadanie
biegu kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie przedmiot sporu dotyczył odmowy przyznania zasiłku
chorobowego za wskazane przez ubezpieczoną okresy. Sprawa o prawo do zasiłku
chorobowego należy do spraw, w których dopuszczalność kasacji zależy od wartości
przedmiotu zaskarżenia (por. między innymi postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 13 marca 2001 r., II UZ 14/01, OSNP 2003 nr 2 , poz. 48, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 17 stycznia 2001 r., II UZ 144/00, OSNAPiUS 2002 nr 19, poz.
473).
W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot sporu określa
przedmiot decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych.
Ten przedmiot wyznacza również wartość przedmiotu zaskarżenia. Dotyczy to także
decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczeń. W związku z tym, iż rozpo-
znawana sprawa dotyczyła odmowy przyznania zasiłku chorobowego za wskazane
3
przez ubezpieczoną okresy, wartość przedmiotu zaskarżenia wyrażać mogła tylko
kwota nieprzyznanego ubezpieczonej zasiłku chorobowego. Kwota ta stosownie do
informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynosiła 783,00 zł .
Podnieść należy, iż w postępowaniu kasacyjnym przedmiot zaskarżenia nie
może być większy od przedmiotu sporu. Strona nie może zatem podać w skardze
kasacyjnej wartości przedmiotu zaskarżenia wyższej niż będąca przedmiotem postę-
powania. Uregulowanie zawarte w art. 3921
§ 1 k.p.c. ma charakter bezwzględny i
wyklucza dowolność przy oznaczeniu wartości przedmiotu zaskarżenia, zaś wartość
ta określona przez stronę wnoszącą kasację z naruszeniem reguł art. 19 - 24 k.p.c.
nie jest dla oceny dopuszczalności kasacji wiążąca. Należy zwrócić uwagę, iż war-
tość przedmiotu sporu oznaczona przez stronę skarżącą podlega sprawdzeniu za-
równo przez Sąd drugiej instancji, jak i przez Sąd Najwyższy. Sąd drugiej instancji,
decydujący o nadaniu biegu kasacji, jest obowiązany do kontroli jej dopuszczalności,
w związku z czym może z urzędu sprawdzić podaną wartość przedmiotu zaskarże-
nia. Kognicja ta wynika bezpośrednio z treści art. 393 5
k.p.c. jak i ugruntowanego
orzecznictwa Sądu Najwyższego (por. między innymi postanowienie Sądu Najwyż-
szego z dnia 27 lutego 2002 r., I PKN 305/01, OSNP 2004 nr 4, poz. 65, postano-
wienie Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98, OSNAPiUS 1999 nr
8, poz. 291). Oczywiście niezasadny jest zatem podnoszony przez skarżącą zarzut,
iż „zgodnie z art. 25 § 2 k.p.c. po doręczeniu pozwu sąd nie może dokonać spraw-
dzenia przedmiotu sporu z urzędu, a jedynie na zarzut pozwanego zgłoszony przed
wdaniem się w spór co do istoty sprawy”. Przepis ten nie ma zastosowania w postę-
powaniu kasacyjnym, w którym musi być ustalona dopuszczalność kasacji.
Wskazać także należy, iż wartość przedmiotu zaskarżenia podana przez
ubezpieczoną w niniejszej sprawie nie ma związku z przedmiotem rozstrzygnięcia
Sądów obu instancji. Orzeczenia nie dotyczyły bowiem „damnum emergenns szkody
powstałej na skutek niewypłacenia zasiłku chorobowego i lucrum caessans utraco-
nych korzyści na skutek tego, że powódka mogła korzystnie zainwestować wypłaco-
ny zasiłek a także rozstroju zdrowia spowodowanego stresem wskutek długotrwałego
procesu”, lecz odmowy wypłacenia zasiłku chorobowego, a zatem ustalenia istnienia,
bądź braku przesłanek uzasadniających przyznanie tego świadczenia. Oznaczenie
wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę wyższą niż wartość przedmiotu sporu nie
może mieć wpływu na kwalifikację sprawy jako kasacyjnej.
4
Trafnie zatem Sąd Okręgowy odrzucił kasację ubezpieczonej jako niedopusz-
czalną w świetle art. 3921
k.p.c. Mając na uwadze, iż podniesione w zażaleniu przez
ubezpieczoną zarzuty są nieuzasadnione, Sąd Najwyższy na podstawie art. 385 w
związku z art. 397 § 2 i art. 39318
§ 3 k.p.c. zażalenie oddalił.
========================================