Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 14 czerwca 2005 r.
III SW 7/05
Nazwa komitetu wyborczego wyborców powinna zawierać określenie od-
różniające od nazw partii politycznych wpisanych do ewidencji, choćby posta-
nowienie sądu stanowiące podstawę wpisu było nieprawomocne.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn,
Andrzej Kijowski, Roman Kuczyński, Herbert Szurgacz, Maria Tyszel (sprawoz-
dawca), Andrzej Wasilewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 czerwca
2005 r. sprawy ze skargi Komitetu Wyborczego Wyborców Ruch Patriotyczny na
uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 czerwca 2005 r. w przedmiocie od-
mowy przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
W dniu 30 maja 2005 r. do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęło zawiado-
mienie o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców pod nazwą „Komitet Wyborczy
Wyborców Ruch Patriotyczny" i skrótem „KKW Ruch Patriotyczny".
Państwowa Komisja Wyborcza wezwała pełnomocnika wyborczego Komitetu
Wyborczego Wyborców Ruch Patriotyczny do usunięcia wady zawiadomienia o
utworzeniu komitetu, polegającej na zgłoszeniu nazwy i skrótu nazwy, które w niedo-
stateczny sposób różnią się od nazwy partii politycznej „Ruch Patriotyczny” wpisanej
do ewidencji prowadzonej przez właściwy sąd. Wobec niezastosowania się do tego
wezwania, Państwowa Komisja Wyborcza uchwałą z dnia 7 czerwca 2005 r. [...] od-
mówiła przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu Komitetu Wyborczego Wyborców
Ruch Patriotyczny.
2
W skardze na tę uchwałę pełnomocnik Komitetu Wyborczego Wyborców Ruch
Patriotyczny wniósł o jej uchylenie w całości i „nakazanie PKW niezwłocznego wyda-
nia postanowienia o przyjęciu zawiadomienia w brzmieniu zgłoszonym przez (...)
pełnomocnika wyborczego". Według skarżącego, wezwanie Komisji do usunięcia
wady zawiadomienia polegającej na podaniu nazwy Komitetu niezgodnej z art. 100
ust. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499 ze zm.,
zwanej dalej Ordynacją) było bezpodstawne, ponieważ „według informacji z chwili
składania zawiadomienia, w Sądzie Okręgowym w Warszawie w ewidencji partii po-
litycznych nie była zarejestrowana żadna partia o nazwie Ruch Patriotyczny". Posta-
nowienie Sądu Okręgowego o wpisaniu partii Ruch Patriotyczny do ewidencji partii
politycznych zostało wydane w tym samym dniu (30 maja 2005 r.). Zdaniem skarżą-
cego, skoro zawiadomienie zostało w Państwowej Komisji złożone „zanim zapadło
postanowienie (nieprawomocne) o wpisie partii do rejestru, to jako wcześniejszy po-
winien korzystać z ochrony prawnej przewidzianej w przepisach Ordynacji (wcze-
śniejszość wniosku można ustalić porównując godzinę złożenia zawiadomienia i go-
dzinę wydania postanowienia o rejestracji partii)".
Państwowa Komisja Wyborcza wniosła o oddalenie skargi.
Rozpoznając skargę Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:
Stosownie do przepisów Ordynacji, nazwa komitetu wyborczego wyborców
obok wyrazów „komitet wyborczy wyborców" powinna zawierać określenie odróżnia-
jące od innych komitetów (art. 99 ust. 3), a nazwa ta, jak również jej skrót, muszą
odróżniać się wyraźnie od nazw, skrótów nazw i symboli innych koalicyjnych komi-
tetów wyborczych oraz komitetów wyborczych wyborców, a także od nazw i skrótów
nazw partii politycznych i organizacji społecznych wpisanych do ewidencji prowadzo-
nych przez właściwy organ (art. 100 ust. 3). Wyjątek przewidziany w art. 100 ust. 4
Ordynacji nie ma w sprawie zastosowania. Nie ulega wątpliwości, że ani nazwa Ko-
mitetu Wyborczego Wyborców Ruch Patriotyczny, ani jego skrót „KKW Ruch Patrio-
tyczny" nie odróżniają się wyraźnie od nazwy i skrótu komitetu wyborczego partii po-
litycznej o nazwie „Ruch Patriotyczny", wpisanej do ewidencji prowadzonej przez Sąd
Okręgowy w Warszawie na podstawie postanowienia tegoż Sądu z dnia 30 maja
2005 r., wydanego w załatwieniu wniosku z dnia 11 kwietnia 2005 r. Pogląd skarżą-
3
cego, że skoro postanowienie Sądu stanowiące podstawę wpisu partii Ruch Patrio-
tyczny do ewidencji nie było i nadal nie jest prawomocne, a zawiadomienie Komitetu
Wyborców zostało złożone w Państwowej Komisji Wyborczej „zanim" zostało wydane
postanowienie o wpisie Ruchu Patriotycznego do ewidencji partii politycznych, to
Komitet Wyborców „powinien korzystać z ochrony prawnej", jest nieuzasadniony.
Trafnie Państwowa Komisja Wyborcza podniosła w odpowiedzi na skargę, że ze
względu na liczony w dniach termin rozpatrzenia przez Komisję wniosku o przyjęcie
zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego, w dokumencie potwierdzającym
złożenie takiego wniosku nie jest oznaczana godzina jego przyjęcia. Również sąd
wydający postanowienie o wpisaniu partii do ewidencji nie określa godziny dokonania
tej czynności. Nie jest więc możliwe ustalenie, która z opisywanych czynności była
dokonana wcześniej.
Trafne też jest stanowisko Komisji, że ponieważ zgodnie z art. 102 ust. 1 i 2
Ordynacji, w terminie trzech dni od doręczenia zawiadomienia postanawia o jego
przyjęciu lub też, jeśli zawiadomienie zawiera wady, wzywa pełnomocnika do ich
usunięcia, to „musi kierować się stanem faktycznym i prawnym istniejącym w chwili
podjęcia postanowienia. Wymaga tego przede wszystkim zasada praworządności.
Przyjęcie poglądu przeciwnego wymagałoby wskazania przepisu, który upoważniałby
Państwową Komisję Wyborczą do rozstrzygania według stanu na dzień złożenia za-
wiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego, przepisu takiego jednak w Ordynacji
wyborczej nie ma. Dorozumiewanie takiego uprawnienia jest niedopuszczalne,
zwłaszcza, że należałoby uzasadnić dlaczego rozstrzygnięcie miałoby następować
według stanu istniejącego w tym właśnie dniu, nie zaś np. w dniu utworzenia komi-
tetu wyborczego.”
Sąd Najwyższy zwraca uwagę, że zaakceptowanie wyrażonego w skardze
poglądu o bezpodstawności wezwania Komitetu Wyborczego Wyborców o zmianę
jego nazwy naruszałoby konstytucyjną zasadę równości wobec prawa i równego
traktowania przez władze publiczne. Pierwszą czynnością komitetu wyborczego wy-
borców zmierzającą do zrealizowania zamiaru zgłoszenia kandydatów na posłów, a
także senatorów, jest zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej, podczas gdy w
stosunku do partii politycznych, jak i ich koalicji, ustawodawca przewidział dodatkową
powinność: do zawiadomienia Komisji muszą dołączyć: uwierzytelniony odpis z ewi-
dencji partii politycznych (art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji) lub uwierzytelnione odpisy z
tej ewidencji, partii politycznych tworzących koalicję wyborczą (art. 97 ust. 9 pkt 3 Or-
4
dynacji). Obciążanie tworzonych partii politycznych, które dokonały w Sądzie Okrę-
gowym w Warszawie zgłoszenia do ewidencji partii politycznych, ujemnymi konse-
kwencjami upływu czasu pomiędzy takim zgłoszeniem, a wydaniem postanowienia
Sądu o dokonaniu wpisu powodowałoby w takiej sytuacji, jak w rozpoznawanej spra-
wie, nieuprawnione uprzywilejowanie komitetu wyborczego wyborców, skoro zebra-
nie wymaganej w art. 98 ust. 4 Ordynacji liczby wyborców zależy tylko od inwencji
komitetu, a nie od czynności sądu.
Podniesiona w skardze okoliczność, że postanowienie Sądu Okręgowego w
Warszawie z 30 maja 2005 r. o wpisaniu partii o nazwie „Ruch Patriotyczny" do ewi-
dencji partii politycznych jest nieprawomocne, jest pozbawiona znaczenia prawnego.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z 14 sierpnia 2001 r., III SW 17/01, w
obszernym wywodzie dokonał wykładni art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji i wyjaśnił, że
„prawomocność postanowienia o wpisie do ewidencji partii politycznych (art. 12
ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, Dz.U. Nr 98, poz. 604 ze
zm.) nie stanowi koniecznej przesłanki złożenia przez organ partii politycznej zawia-
domienia o zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów lub senatorów oraz o powo-
łaniu pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego
(art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 46, poz.
499 ze zm.)” (OSNAPiUS 2002 nr 3, poz. 56).
Skład rozpoznający niniejszą skargę w całej rozciągłości podziela to stanowi-
sko, a wobec jego opublikowania nie widzi potrzeby powtarzania argumentacji na
rzecz przedstawionego poglądu prawnego.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 102 ust. 4 Ordynacji Sąd Naj-
wyższy orzekł jak w sentencji.
========================================