II PK 38/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Wyrok z dnia 21 czerwca 2005 r.
II PK 38/05
Przekształcenie podmiotowe stosunku pracy w związku z przejściem za-
kładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę (art. 231
k.p.) nie likwiduje
skutku rozwiązującego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przed tym
przejściem przez dotychczasowego pracodawcę. W tym celu niezbędne jest
złożenie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia do sądu pracy.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Barbara Wagner
(sprawozdawca), Zbigniew Hajn.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2005 r.
sprawy z powództwa Ewy A. i innych przeciwko Niepublicznemu Zakładowi Opieki
Zdrowotnej - Ł. Centrum Medycznemu Spółce z o.o. w L. i Samodzielnemu Publicz-
nemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej z siedzibą w L. w likwidacji o ustalenie istnienia
stosunku pracy, na skutek kasacji strony pozwanej Niepublicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej - Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. od wyroku Sądu Okręgowe-
go-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Jeleniej Górze z dnia 9 listopada 2004
r. [...]
1) z m i e n i ł zaskarżony wyrok w punkcie III w ten sposób, że zmienił punkt
I wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu z dnia 24 lutego 2004 r. [...] i powództwo od-
dalił;
2) umorzył postępowanie wobec Jolanty C.-W. i Edyty C.;
3) nie obciążył powódek kosztami postępowania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 9 listopada 2004 r. [...] uchy-
lił punkt I wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Lubaniu z dnia 24 lutego 2004 r.
[...], ustalającego, że powodowie od 1 stycznia 2004 r. są pracownikami Niepublicz-
nego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. i umorzył
2
postępowanie w zakresie obejmującym powództwa Krystyny G., Jolanty M., Zofii C.,
Bogumiły S., Beaty C., Wioletty B., Anny K., Grażyny G., Agnieszki G. i Marioli K.,
zaś w zakresie obejmującym powództwa Renaty R., Anny M., Doroty K., Renaty R.
oraz Małgorzaty D., zniósł postępowanie i w tej części przekazał sprawę Sądowi Re-
jonowemu-Sądowi Pracy w Lubaniu do ponownego rozpoznania, a dalej idącą ape-
lację strony pozwanej oddalił.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ich
prawna ocena. Powodowie [...] byli zatrudnieni w Samodzielnym Publicznym Zakła-
dzie Opieki Zdrowotnej w L. w Szpitalu Rejonowym w L. Ponieważ stan zadłużenia
placówki przekraczał 32.000.000 zł, Rada Powiatu L. podjęła czynności mające na
celu restrukturyzację w zakresie świadczenia usług medycznych. Uchwałą z dnia 4
października 2003 r. powołała Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum
Medyczne Spółkę z o.o. w L., która miała prowadzić działalność medyczną. W dniu
21 października 2003 r. Rada Powiatu przyjęła projekt aktu założycielskiego Niepu-
blicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne. Aktem notarialnym z 23
października 2003 r. powołano spółkę pod nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdro-
wotnej Ł. Centrum Medyczne Spółka z o.o. w L., która została wpisana do Krajowego
Rejestru Sądowego w dniu 8 grudnia 2003 r. Uchwałą z 19 grudnia 2003 r. Rada
Powiatu L. zlikwidowała jednostkę organizacyjną Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej w L. Datę otwarcia likwidacji wyznaczono na dzień 29 grudnia
2003 r. Mieszkańcom powiatu, którzy dotychczas korzystali z usług likwidowanego
zakładu, świadczenia zdrowotne zapewniał Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł.
Centrum Medyczne. Mienie użytkowane przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej zagospodarowano w ten sposób, że nieruchomości stanowiące własność
powiatu niezbędne do prowadzenia działalności przez nowoutworzoną Spółkę zo-
stały przekazane na jej rzecz w formie aportu, zaś majątek ruchomy likwidowanego
zakładu został sprzedany albo zagospodarowany w inny sposób, a uzyskany dochód
przeznaczono na spłatę zadłużenia. W dniu 6 grudnia 2003 r. Zarząd Powiatu L. za-
warł z Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznym i Samo-
dzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej umowę, na podstawie której od-
dano w bezpłatne użytkowanie, na czas nieoznaczony, na prowadzenie działalności
statutowej działkę [...] o powierzchni 0,1720 ha zabudowanej budynkiem szpitala
oraz działkę [...] o powierzchni 6,2181 ha zabudowanej w całości piętnastoma bu-
dynkami. Uchwałą z 30 grudnia 2003 r. Rada Powiatu wyraziła zgodę na zawarcie
3
przez likwidowaną placówkę umowy nieodpłatnego użyczenia stanowiącego jej wła-
sność sprzętu i wyposażenia Niepublicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medyczne. Na okres od 29 grudnia 2003 r. do 31 marca 2004 r. Samodzielny
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w likwidacji i Niepubliczny Zakład Opieki Zdro-
wotnej Ł. Centrum Medyczne zawarły porozumienie o wykonywanie świadczeń
zdrowotnych. Na podstawie porozumienia likwidowana jednostka skierowała do wy-
konywania świadczeń medycznych w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ł.
Centrum Medycznym 112 pracowników wskazanych w załączniku. Wśród tych pra-
cowników nie znajdowali się powodowie. Umowę o świadczenie usług medycznych z
Narodowym Funduszem Zdrowia na rok 2004 podpisał Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne. Większość powodów wykonywała na rzecz nowo-
utworzonego Zakładu Opieki Zdrowotnej te same czynności co w likwidowanej jed-
nostce. Część pracowników dawnego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L. została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy. Inni przedłożyli
pisma o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron i jednocześnie wy-
stąpili z prośbą o zatrudnienie w Ł. Centrum Medycznym, gdzie nawiązano z nimi
stosunki pracy. Powodowie nie złożyli takich pism, wobec czego w styczniu 2004 r.
otrzymali pisma o rozwiązaniu umów o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy.
Sąd Okręgowy podzielił pogląd i argumentację Sądu pierwszej instancji w
kwestii przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę. Uznał, że w dniu 1 stycznia
2004 r. nastąpiło przejęcie w całości Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L. w likwidacji przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medyczne w L. W ocenie tego Sądu, zarówno dla jednego, jak i drugiego zakła-
du, organem założycielskim była jednostka samorządu terytorialnego, a mianowicie
Powiat L. „Zachowania” tej jednostki samorządu terytorialnego „determinowały wza-
jemne relacje” obu wyodrębnionych zakładów pracy. Zarówno z uzasadnienia
uchwały Rady Powiatu L. z dnia 4 października 2003 r. w przedmiocie utworzenia
Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne w L., jak i uzasad-
nienia uchwały z dnia 19 grudnia 2003 r. w sprawie likwidacji Samodzielnego Pu-
blicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w L. wynika, że działalność w zakresie świad-
czenia usług zdrowotnych zostaje przejęta przez nowoutworzony zakład. Jednakże o
przejęciu zakładu pracy przesądziły - według Sądu - „zachowania i zdarzenia fak-
tyczne będące skutkiem podjętych wyżej uchwał, które zaistniały w funkcjonowaniu
tak likwidowanego, jak i nowo utworzonego Zakładu Opieki Zdrowotnej, rzutujące
4
zarazem na ich wzajemne relacje”. Z dniem 1 stycznia 2004 r. Samodzielny Publicz-
ny Zakład Opieki Zdrowotnej w L. w likwidacji zaprzestał świadczenia działalności
określonej w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdro-
wotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.). Działalność w dotychczasowym zakresie roz-
począł z tym dniem Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne,
który przejął w bezpłatne użytkowanie budynki służące do realizacji świadczeń zdro-
wotnych oraz w nieodpłatne użyczenie sprzęt i wyposażenie. Potwierdzeniem rozpo-
częcia działalności przez Ł. Centrum Medyczne było zawarcie kontraktu na świad-
czenie usług z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ponieważ nastąpiło przejęcie „całej
sfery dotychczasowej działalności” likwidowanego Zakładu Opieki Zdrowotnej w
zakresie świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia, wraz z zespołem zasobów ma-
jątkowych, Sąd uznał, że powodowie stali się z mocy prawa pracownikami Ł. Cen-
trum Medycznego.
Wobec cofnięcia pozwów przez Krystynę G., Jolantę M., Zofię C., Bogumiłę
S., Beatę C., Wiolettę B., Annę K., Grażynę G., Agnieszkę G. i Mariolę K., Sąd uchylił
wyrok Sądu pierwszej instancji i umorzył postępowanie w części obejmującej po-
wództwa tych powódek.
W ocenie Sądu, postępowanie przeprowadzone przed Sądem pierwszej in-
stancji dotknięte było częściową nieważnością z uwagi na niedoręczenie stronie po-
zwanej pozwów Renaty R., Anny M., Doroty K., Renaty R. oraz Małgorzaty D. i roz-
poznanie na dwóch rozprawach połączonych roszczeń. Wobec tego, w części obej-
mującej powództwa powołanych powódek zniósł postępowanie i w tym zakresie
przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu - Sądowi Pracy w Lubaniu do ponownego
rozpoznania.
Pełnomocnik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycz-
nego Spółki z o.o. w L. zaskarżył ten wyrok kasacją w części oddalającej apelację
strony pozwanej. Wskazując jako podstawę kasacji naruszenie prawa materialnego,
a mianowicie art. 231
k.p. - poprzez jego „niewłaściwe zastosowanie” i wyrażenie po-
glądu, że powodowie od 1 stycznia 2004 r. są pracownikami strony pozwanej, „po-
mimo, że stosunek pracy powodów z Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki
Zdrowotnej trwał do 29 lutego 2004 r., a umowy o pracę zostały rozwiązane z tym
dniem przez tego pracodawcę za wypowiedzeniem”, a także naruszenie przepisów
prawa procesowego, a to: art. 316 § 1 k.p.c. - poprzez nieuwzględnienie stanu rzeczy
istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, a zwłaszcza wyroku Sądu Rejonowego w
5
Lubaniu [...], zasądzającego od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdro-
wotnej w L. w likwidacji na rzecz powodów odszkodowania z tytułu skrócenia okresu
wypowiedzenia, oraz okoliczności cofnięcia apelacji „przez pozwanego i wydaniu
przez Sąd Okręgowy postanowienia o umorzeniu postępowania w dniu 9 listopada
2004 r., przed rozpoznaniem sprawy niniejszej”, art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez nieroz-
ważenie wszechstronnie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczegól-
ności „skutecznego wypowiedzenia powodom umów o pracę przez Samodzielny Pu-
bliczny Zakład Opieki Zdrowotnej”, oraz art. 378 § 1 k.p.c. - poprzez nieustosunko-
wanie się do zarzutów apelacji „dotyczących błędnych ustaleń faktycznych”, wniósł o
„uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięciu o kosztach za wszystkie instancje Sądowi Okręgowemu”. Jego zda-
niem, rozpoznanie kasacji uzasadnia występowanie istotnego zagadnienia prawnego
dotyczącego „skutków wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem po uprzednim
przejściu zakładu pracy na innego pracodawcę przy jednoczesnym dalszym zatrud-
nianiu niektórych pracowników przez dotychczasowego pracodawcę”, a także relacji
wyroku wydanego w rozpoznawanej sprawie i wyroku zasądzającego na rzecz po-
wodów odszkodowanie z tytułu skrócenia okresów wypowiedzenia. Ponadto, zaskar-
żony wyrok oczywiście narusza prawo, albowiem „jego uprawomocnienie się dopro-
wadzi do sytuacji zaistnienia w obrocie prawnym dwóch sprzecznych ze sobą wyro-
ków i spowoduje, że powodowie będą mogli dochodzić od pozwanego Niepubliczne-
go Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. wynagro-
dzenia za tę samą pracę, którą już wykonali na rzecz drugiego z pozwanych otrzy-
mując należne im wynagrodzenie”.
W uzasadnieniu kasacji pełnomocnik strony skarżącej podniósł, że w styczniu
i w lutym 2004 r. wszyscy powodowie świadczyli nadal pracę na rzecz dotychczaso-
wego pracodawcy i otrzymywali od niego wynagrodzenie, bądź zostali zwolnieni ze
świadczenia pracy, zachowując jednocześnie prawo do wynagrodzenia. W miesią-
cach tych nie doszło do likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdro-
wotnej w L., albowiem proces jego likwidacji trwał jeszcze w marcu 2004 r. Błędny
jest zatem pogląd Sądu, wedle którego przejście zakładu pracy nastąpiło z dniem 1
stycznia 2004 r. Powodowie nadal pracowali w tych samych budynkach co w 2003 r.
i wykonywali tę samą pracę co poprzednio, jednak „świadczyli pracę na rzecz dotych-
czasowego pracodawcy - SPZOZ w L., który za wynagrodzeniem zapłaconym mu
przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne Spółki z o.o. w
6
L. świadczył na rzecz tego ostatniego usługi w oparciu o zawarte wcześniej (w dniu
25.12.2003 r.) porozumienie o wykonywanie usług medycznych.” Jego zdaniem, Sąd
błędnie ustalił, że 112 osób świadczyło pracę na podstawie porozumienia o wykony-
wanie świadczeń zdrowotnych. Osoby te pracowały bowiem w Ł. Centrum Medycz-
nym od 1 stycznia 2004 r. nie na podstawie skierowania przez Samodzielny Pu-
bliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w ramach porozumienia, lecz na podstawie za-
wartej z nimi umowy o pracę. Ponieważ 112 pracowników nie mogło zapewnić prawi-
dłowego funkcjonowania Ł. Centrum Medycznego, zawarto porozumienie z Samo-
dzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej, na podstawie którego, do grupy
112 pracowników dołączyło 115 osób skierowanych przez likwidowaną jednostkę.
Łącznie, w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne na
początku 2004 r. pracowało 227 osób. Pomimo, że w apelacji został wskazany zarzut
dotyczący powyższej kwestii, Sąd nie ustosunkował się do niego.
Według pełnomocnika strony skarżącej, Sąd nie rozważył wszechstronnie ma-
teriału dowodowego, a zwłaszcza umowy użytkowania budynków z dnia 6 grudnia
2003 r. Wedle tej umowy, „obaj pozwani są współużytkownikami przedmiotowych
budynków na czas nieoznaczony”. Mając na uwadze treść powołanej umowy oraz
porozumienia o wykonywanie świadczeń zdrowotnych z dnia 25 grudnia 2003 r., nie
można przyjąć, że Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zakończył swoją
działalność z dniem 1 stycznia 2004 r. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że
likwidowana jednostka nie podpisała umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, al-
bowiem świadczenie usług zdrowotnych może odbywać się również odpłatnie na
rzecz osób ubezpieczonych.
Istotne znaczenie w rozpoznawanej sprawie ma - jego zdaniem - wypowiedze-
nie powodom umów o pracę przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej.
Wskazał, że powodowie wnieśli do Sądu pozew o odszkodowanie za skrócony okres
wypowiedzenia, co świadczy o tym, że nie kwestionowali wypowiedzenia umów o
pracę i rozwiązania stosunku pracy. Podniósł ponadto, że Sąd rozpoznając roszcze-
nie powodów w sprawie [...], uznał je za uzasadnione. Mając na uwadze nieprawo-
mocny wyrok ustalający istnienie stosunku pracy wydany w rozpoznawanej sprawie,
Sąd ten twierdził, że „nie ma przeszkód, aby w przypadku korzystnego rozstrzygnię-
cia dla powódek sprawy [...] - odszkodowania, które otrzymują powódki zostały wli-
czone na poczet ich wynagrodzeń w NZOZ Ł. Centrum Medyczne sp. z o.o. w L.”.
Obydwa wyroki zostały zaskarżone przez stronę pozwaną. Jednakże wobec cofnię-
7
cia apelacji w sprawie [...], Sąd Okręgowy wydał postanowienie o umorzeniu postę-
powania. W tym też dniu, jednak później, zapadło orzeczenie w rozpoznawanej
sprawie. Oznacza to, że Sąd Okręgowy powinien uwzględnić postanowienie o umo-
rzeniu postępowania i na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesić postępowanie
apelacyjne do czasu uprawomocnienia się powołanego postanowienia.
W odpowiedzi na kasację powódki oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej w likwidacji w L. wnieśli o jej oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest uzasadniona. Ze stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy wyni-
ka niewątpliwie, że doszło do przejścia zakładu pracy - Samodzielnego Publicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej w L. na nowego pracodawcę - Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne Spółkę z o.o. w L., a tym samym do przeję-
cia, na podstawie art. 231
k.p., pracowników tego pierwszego pracodawcy przez jego
następcę prawnego. Nie stało się to jednak jednorazowo. Proces likwidacji Samo-
dzielnego Publicznego ZOZ był bowiem, a właściwie jest, rozciągnięty w czasie.
Rozpoczął się w dniu 29 grudnia 2003 r. otwarciem likwidacji i ma być zakończony
31 grudnia 2006 r., z tym, że termin zaprzestania działalności medycznej określono
na 31 marca 2004 r. (§ 2 pkt 1, § 7 i § 8 uchwały [...] Rady Powiatu L. z dnia 19
grudnia 2003 r. w sprawie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L.). Przejmowanie pracowników medycznych likwidowanego zakładu
pracy trwało więc formalnie od 29 grudnia 2003 r. do 31 marca 2004 r. Potwierdzają
ten wniosek niektóre inne dokumenty, np. porozumienie zawarte 10 lutego 2004 r.
pomiędzy Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznym
Spółką z o.o. w L. i zarządem zakładowej organizacji związkowej przy Samodzielnym
Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w likwidacji w L., plan likwidacji Samodziel-
nego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w L., porozumienie o wykonywanie
świadczeń zdrowotnych zawarte między Samodzielnym Publicznym Zakładem
Opieki Zdrowotnej w likwidacji i Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medycznym (z powołaniem się na art. 43 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej), czy wyciąg z protokołu [...] z XXIII sesji Rady Powiatu
L. z 16 stycznia 2004 r.
8
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wypracowane zostało stanowisko - nie-
kwestionowane w doktrynie - że art. 231
k.p. nie wyłącza możliwości i dopuszczalno-
ści wypowiedzenia stosunku pracy przez dotychczasowego pracodawcę z powoła-
niem się na jego likwidację albo inne zmiany organizacyjne poprzedzające przejście
zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę (por. np. wyroki Sądu Najwyż-
szego z: 1 października 1997 r., I PKN 296/97, OSNAPiUS 1998 nr 14, poz. 422; 13
maja 1998 r., I PKN 101/98, OSNAPiUS 1999 nr 10, poz. 332; 4 kwietnia 2000 r., I
PKN 568/99, OSNAPiUS 2001 nr 17, poz. 532; 4 października 2000 r., I PKN 57/00,
OSNAPiUS 2002 nr 9, poz. 210). Wypowiedzenie takie, jak każda inna czynność
prawna, nie może jednak zmierzać do obejścia art. 231
k.p., a więc do wyłączenia
ustawowych skutków przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę (art. 58 § 1
k.c. w związku z art. 300 k.p.). W tym - między innymi - aspekcie podlega ono kontroli
sądu pracy w postępowaniu wszczętym odwołaniem pracownika od wypowiedzenia
(art. 264 § 1 k.p.). Regulacja zawarta w art. 231
k.p. (przekształcenie podmiotowe w
stosunkach pracy w związku z przejściem zakładu pracy lub jego części na nowego
pracodawcę) nie niweluje skutków wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez
dotychczasowego pracodawcę.
W dniu 23 stycznia 2004 r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
wypowiedział powódkom umowy o pracę, podając jako przyczynę wypowiedzenia
jego likwidację i skracając, na podstawie art. 361
k.p., okres wypowiedzenia do jed-
nego miesiąca. Umowy rozwiązały się 29 lutego 2004 r. Powódki nie zakwestiono-
wały tej czynności rozwiązującej stosunek pracy; nie odwołały się od wypowiedzenia.
Występując do sądu pracy z roszczeniem o wypłatę odszkodowania z tytułu skróce-
nia okresu wypowiedzenia pośrednio zaakceptowały faktycznie rozwiązanie umów o
pracę.
Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 23 czerwca 2004 r., wydanym w
sprawie [...], zasądzającym od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej w likwidacji w L. na rzecz powódek należności z tytułu odszkodo-
wań za skrócenie okresów wypowiedzeń, a więc wcześniejszego rozwiązania sto-
sunków pracy, potwierdził zasadność wypowiedzeń i ich zgodność z przepisami
prawa. Wyrok ten jest prawomocny. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., prawomocny wyrok
wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, ale także inne sądy i organy państwowe,
zaś w przypadkach przewidzianych w ustawie również inne osoby. Jest nim przeto
związany i Sąd Najwyższy.
9
Przepis art. 316 § 1 k.p.c. nakazuje uwzględnić przy wyrokowaniu stan rzeczy
istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Sąd Najwyższy wielokrotnie wyrażał pogląd,
że ze względu na treść art. 316 § 1 k.p.c. prawomocny wyrok dotyczący zdarzeń,
które mają znaczenie prejudycjalne dla oceny zgłoszonych roszczeń powinien być
uwzględniony z urzędu (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2002 r., V
CKN 1110/00, Lex nr 74492). Jeżeli wyrok uprawomocnił się po wydaniu wyroku
przez Sąd drugiej instancji powinien być uwzględniony w postępowaniu kasacyjnym
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2001, I PKN 585/00, OSNP 2003
nr 14, poz. 334). Okoliczność czy z powódkami prawidłowo rozwiązano stosunek
pracy przed 31 marca 2004 r. była istotna dla rozstrzygnięcia o ich roszczeniach w
tym procesie. Sąd Najwyższy rozpoznając kasację strony skarżącej nie mógł zatem
pominąć prawomocnego wyroku zasądzającego na rzecz powódek odszkodowania z
tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia.
Inną jest kwestia dopuszczalności żądania przez pracownika po rozwiązaniu
umowy o pracę ustalenia, że nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodaw-
cę. Sądy jej nie rozważały. Tymczasem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada
2003 r., I PK 1/03 (OSNP 2004 nr 22, poz. 381) stwierdził, że po rozwiązaniu stosun-
ku pracy pracownik nie ma interesu prawnego w ustaleniu, że przed ustaniem za-
trudnienia nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę.
Po wydaniu zaskarżonego kasacją wyroku Jolanta C.-W. oraz Edyta C.,
cofnęły powództwa. Wobec tego Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39316
k.p.c. w
związku z art. 355 § 1 k.p.c., umorzył w tym zakresie postępowanie.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39315
k.p.c.,
orzekł jak w sentencji.
========================================
II PK 38/05
Przekształcenie podmiotowe stosunku pracy w związku z przejściem za-
kładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę (art. 231
k.p.) nie likwiduje
skutku rozwiązującego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przed tym
przejściem przez dotychczasowego pracodawcę. W tym celu niezbędne jest
złożenie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia do sądu pracy.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Barbara Wagner
(sprawozdawca), Zbigniew Hajn.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2005 r.
sprawy z powództwa Ewy A. i innych przeciwko Niepublicznemu Zakładowi Opieki
Zdrowotnej - Ł. Centrum Medycznemu Spółce z o.o. w L. i Samodzielnemu Publicz-
nemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej z siedzibą w L. w likwidacji o ustalenie istnienia
stosunku pracy, na skutek kasacji strony pozwanej Niepublicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej - Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. od wyroku Sądu Okręgowe-
go-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Jeleniej Górze z dnia 9 listopada 2004
r. [...]
1) z m i e n i ł zaskarżony wyrok w punkcie III w ten sposób, że zmienił punkt
I wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu z dnia 24 lutego 2004 r. [...] i powództwo od-
dalił;
2) umorzył postępowanie wobec Jolanty C.-W. i Edyty C.;
3) nie obciążył powódek kosztami postępowania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 9 listopada 2004 r. [...] uchy-
lił punkt I wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Lubaniu z dnia 24 lutego 2004 r.
[...], ustalającego, że powodowie od 1 stycznia 2004 r. są pracownikami Niepublicz-
nego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. i umorzył
2
postępowanie w zakresie obejmującym powództwa Krystyny G., Jolanty M., Zofii C.,
Bogumiły S., Beaty C., Wioletty B., Anny K., Grażyny G., Agnieszki G. i Marioli K.,
zaś w zakresie obejmującym powództwa Renaty R., Anny M., Doroty K., Renaty R.
oraz Małgorzaty D., zniósł postępowanie i w tej części przekazał sprawę Sądowi Re-
jonowemu-Sądowi Pracy w Lubaniu do ponownego rozpoznania, a dalej idącą ape-
lację strony pozwanej oddalił.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ich
prawna ocena. Powodowie [...] byli zatrudnieni w Samodzielnym Publicznym Zakła-
dzie Opieki Zdrowotnej w L. w Szpitalu Rejonowym w L. Ponieważ stan zadłużenia
placówki przekraczał 32.000.000 zł, Rada Powiatu L. podjęła czynności mające na
celu restrukturyzację w zakresie świadczenia usług medycznych. Uchwałą z dnia 4
października 2003 r. powołała Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum
Medyczne Spółkę z o.o. w L., która miała prowadzić działalność medyczną. W dniu
21 października 2003 r. Rada Powiatu przyjęła projekt aktu założycielskiego Niepu-
blicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne. Aktem notarialnym z 23
października 2003 r. powołano spółkę pod nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdro-
wotnej Ł. Centrum Medyczne Spółka z o.o. w L., która została wpisana do Krajowego
Rejestru Sądowego w dniu 8 grudnia 2003 r. Uchwałą z 19 grudnia 2003 r. Rada
Powiatu L. zlikwidowała jednostkę organizacyjną Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej w L. Datę otwarcia likwidacji wyznaczono na dzień 29 grudnia
2003 r. Mieszkańcom powiatu, którzy dotychczas korzystali z usług likwidowanego
zakładu, świadczenia zdrowotne zapewniał Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł.
Centrum Medyczne. Mienie użytkowane przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej zagospodarowano w ten sposób, że nieruchomości stanowiące własność
powiatu niezbędne do prowadzenia działalności przez nowoutworzoną Spółkę zo-
stały przekazane na jej rzecz w formie aportu, zaś majątek ruchomy likwidowanego
zakładu został sprzedany albo zagospodarowany w inny sposób, a uzyskany dochód
przeznaczono na spłatę zadłużenia. W dniu 6 grudnia 2003 r. Zarząd Powiatu L. za-
warł z Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznym i Samo-
dzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej umowę, na podstawie której od-
dano w bezpłatne użytkowanie, na czas nieoznaczony, na prowadzenie działalności
statutowej działkę [...] o powierzchni 0,1720 ha zabudowanej budynkiem szpitala
oraz działkę [...] o powierzchni 6,2181 ha zabudowanej w całości piętnastoma bu-
dynkami. Uchwałą z 30 grudnia 2003 r. Rada Powiatu wyraziła zgodę na zawarcie
3
przez likwidowaną placówkę umowy nieodpłatnego użyczenia stanowiącego jej wła-
sność sprzętu i wyposażenia Niepublicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medyczne. Na okres od 29 grudnia 2003 r. do 31 marca 2004 r. Samodzielny
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w likwidacji i Niepubliczny Zakład Opieki Zdro-
wotnej Ł. Centrum Medyczne zawarły porozumienie o wykonywanie świadczeń
zdrowotnych. Na podstawie porozumienia likwidowana jednostka skierowała do wy-
konywania świadczeń medycznych w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ł.
Centrum Medycznym 112 pracowników wskazanych w załączniku. Wśród tych pra-
cowników nie znajdowali się powodowie. Umowę o świadczenie usług medycznych z
Narodowym Funduszem Zdrowia na rok 2004 podpisał Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne. Większość powodów wykonywała na rzecz nowo-
utworzonego Zakładu Opieki Zdrowotnej te same czynności co w likwidowanej jed-
nostce. Część pracowników dawnego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L. została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy. Inni przedłożyli
pisma o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron i jednocześnie wy-
stąpili z prośbą o zatrudnienie w Ł. Centrum Medycznym, gdzie nawiązano z nimi
stosunki pracy. Powodowie nie złożyli takich pism, wobec czego w styczniu 2004 r.
otrzymali pisma o rozwiązaniu umów o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy.
Sąd Okręgowy podzielił pogląd i argumentację Sądu pierwszej instancji w
kwestii przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę. Uznał, że w dniu 1 stycznia
2004 r. nastąpiło przejęcie w całości Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L. w likwidacji przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medyczne w L. W ocenie tego Sądu, zarówno dla jednego, jak i drugiego zakła-
du, organem założycielskim była jednostka samorządu terytorialnego, a mianowicie
Powiat L. „Zachowania” tej jednostki samorządu terytorialnego „determinowały wza-
jemne relacje” obu wyodrębnionych zakładów pracy. Zarówno z uzasadnienia
uchwały Rady Powiatu L. z dnia 4 października 2003 r. w przedmiocie utworzenia
Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne w L., jak i uzasad-
nienia uchwały z dnia 19 grudnia 2003 r. w sprawie likwidacji Samodzielnego Pu-
blicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w L. wynika, że działalność w zakresie świad-
czenia usług zdrowotnych zostaje przejęta przez nowoutworzony zakład. Jednakże o
przejęciu zakładu pracy przesądziły - według Sądu - „zachowania i zdarzenia fak-
tyczne będące skutkiem podjętych wyżej uchwał, które zaistniały w funkcjonowaniu
tak likwidowanego, jak i nowo utworzonego Zakładu Opieki Zdrowotnej, rzutujące
4
zarazem na ich wzajemne relacje”. Z dniem 1 stycznia 2004 r. Samodzielny Publicz-
ny Zakład Opieki Zdrowotnej w L. w likwidacji zaprzestał świadczenia działalności
określonej w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdro-
wotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.). Działalność w dotychczasowym zakresie roz-
począł z tym dniem Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne,
który przejął w bezpłatne użytkowanie budynki służące do realizacji świadczeń zdro-
wotnych oraz w nieodpłatne użyczenie sprzęt i wyposażenie. Potwierdzeniem rozpo-
częcia działalności przez Ł. Centrum Medyczne było zawarcie kontraktu na świad-
czenie usług z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ponieważ nastąpiło przejęcie „całej
sfery dotychczasowej działalności” likwidowanego Zakładu Opieki Zdrowotnej w
zakresie świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia, wraz z zespołem zasobów ma-
jątkowych, Sąd uznał, że powodowie stali się z mocy prawa pracownikami Ł. Cen-
trum Medycznego.
Wobec cofnięcia pozwów przez Krystynę G., Jolantę M., Zofię C., Bogumiłę
S., Beatę C., Wiolettę B., Annę K., Grażynę G., Agnieszkę G. i Mariolę K., Sąd uchylił
wyrok Sądu pierwszej instancji i umorzył postępowanie w części obejmującej po-
wództwa tych powódek.
W ocenie Sądu, postępowanie przeprowadzone przed Sądem pierwszej in-
stancji dotknięte było częściową nieważnością z uwagi na niedoręczenie stronie po-
zwanej pozwów Renaty R., Anny M., Doroty K., Renaty R. oraz Małgorzaty D. i roz-
poznanie na dwóch rozprawach połączonych roszczeń. Wobec tego, w części obej-
mującej powództwa powołanych powódek zniósł postępowanie i w tym zakresie
przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu - Sądowi Pracy w Lubaniu do ponownego
rozpoznania.
Pełnomocnik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycz-
nego Spółki z o.o. w L. zaskarżył ten wyrok kasacją w części oddalającej apelację
strony pozwanej. Wskazując jako podstawę kasacji naruszenie prawa materialnego,
a mianowicie art. 231
k.p. - poprzez jego „niewłaściwe zastosowanie” i wyrażenie po-
glądu, że powodowie od 1 stycznia 2004 r. są pracownikami strony pozwanej, „po-
mimo, że stosunek pracy powodów z Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki
Zdrowotnej trwał do 29 lutego 2004 r., a umowy o pracę zostały rozwiązane z tym
dniem przez tego pracodawcę za wypowiedzeniem”, a także naruszenie przepisów
prawa procesowego, a to: art. 316 § 1 k.p.c. - poprzez nieuwzględnienie stanu rzeczy
istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, a zwłaszcza wyroku Sądu Rejonowego w
5
Lubaniu [...], zasądzającego od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdro-
wotnej w L. w likwidacji na rzecz powodów odszkodowania z tytułu skrócenia okresu
wypowiedzenia, oraz okoliczności cofnięcia apelacji „przez pozwanego i wydaniu
przez Sąd Okręgowy postanowienia o umorzeniu postępowania w dniu 9 listopada
2004 r., przed rozpoznaniem sprawy niniejszej”, art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez nieroz-
ważenie wszechstronnie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczegól-
ności „skutecznego wypowiedzenia powodom umów o pracę przez Samodzielny Pu-
bliczny Zakład Opieki Zdrowotnej”, oraz art. 378 § 1 k.p.c. - poprzez nieustosunko-
wanie się do zarzutów apelacji „dotyczących błędnych ustaleń faktycznych”, wniósł o
„uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięciu o kosztach za wszystkie instancje Sądowi Okręgowemu”. Jego zda-
niem, rozpoznanie kasacji uzasadnia występowanie istotnego zagadnienia prawnego
dotyczącego „skutków wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem po uprzednim
przejściu zakładu pracy na innego pracodawcę przy jednoczesnym dalszym zatrud-
nianiu niektórych pracowników przez dotychczasowego pracodawcę”, a także relacji
wyroku wydanego w rozpoznawanej sprawie i wyroku zasądzającego na rzecz po-
wodów odszkodowanie z tytułu skrócenia okresów wypowiedzenia. Ponadto, zaskar-
żony wyrok oczywiście narusza prawo, albowiem „jego uprawomocnienie się dopro-
wadzi do sytuacji zaistnienia w obrocie prawnym dwóch sprzecznych ze sobą wyro-
ków i spowoduje, że powodowie będą mogli dochodzić od pozwanego Niepubliczne-
go Zakładu Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznego Spółki z o.o. w L. wynagro-
dzenia za tę samą pracę, którą już wykonali na rzecz drugiego z pozwanych otrzy-
mując należne im wynagrodzenie”.
W uzasadnieniu kasacji pełnomocnik strony skarżącej podniósł, że w styczniu
i w lutym 2004 r. wszyscy powodowie świadczyli nadal pracę na rzecz dotychczaso-
wego pracodawcy i otrzymywali od niego wynagrodzenie, bądź zostali zwolnieni ze
świadczenia pracy, zachowując jednocześnie prawo do wynagrodzenia. W miesią-
cach tych nie doszło do likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdro-
wotnej w L., albowiem proces jego likwidacji trwał jeszcze w marcu 2004 r. Błędny
jest zatem pogląd Sądu, wedle którego przejście zakładu pracy nastąpiło z dniem 1
stycznia 2004 r. Powodowie nadal pracowali w tych samych budynkach co w 2003 r.
i wykonywali tę samą pracę co poprzednio, jednak „świadczyli pracę na rzecz dotych-
czasowego pracodawcy - SPZOZ w L., który za wynagrodzeniem zapłaconym mu
przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne Spółki z o.o. w
6
L. świadczył na rzecz tego ostatniego usługi w oparciu o zawarte wcześniej (w dniu
25.12.2003 r.) porozumienie o wykonywanie usług medycznych.” Jego zdaniem, Sąd
błędnie ustalił, że 112 osób świadczyło pracę na podstawie porozumienia o wykony-
wanie świadczeń zdrowotnych. Osoby te pracowały bowiem w Ł. Centrum Medycz-
nym od 1 stycznia 2004 r. nie na podstawie skierowania przez Samodzielny Pu-
bliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w ramach porozumienia, lecz na podstawie za-
wartej z nimi umowy o pracę. Ponieważ 112 pracowników nie mogło zapewnić prawi-
dłowego funkcjonowania Ł. Centrum Medycznego, zawarto porozumienie z Samo-
dzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej, na podstawie którego, do grupy
112 pracowników dołączyło 115 osób skierowanych przez likwidowaną jednostkę.
Łącznie, w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne na
początku 2004 r. pracowało 227 osób. Pomimo, że w apelacji został wskazany zarzut
dotyczący powyższej kwestii, Sąd nie ustosunkował się do niego.
Według pełnomocnika strony skarżącej, Sąd nie rozważył wszechstronnie ma-
teriału dowodowego, a zwłaszcza umowy użytkowania budynków z dnia 6 grudnia
2003 r. Wedle tej umowy, „obaj pozwani są współużytkownikami przedmiotowych
budynków na czas nieoznaczony”. Mając na uwadze treść powołanej umowy oraz
porozumienia o wykonywanie świadczeń zdrowotnych z dnia 25 grudnia 2003 r., nie
można przyjąć, że Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zakończył swoją
działalność z dniem 1 stycznia 2004 r. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że
likwidowana jednostka nie podpisała umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, al-
bowiem świadczenie usług zdrowotnych może odbywać się również odpłatnie na
rzecz osób ubezpieczonych.
Istotne znaczenie w rozpoznawanej sprawie ma - jego zdaniem - wypowiedze-
nie powodom umów o pracę przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej.
Wskazał, że powodowie wnieśli do Sądu pozew o odszkodowanie za skrócony okres
wypowiedzenia, co świadczy o tym, że nie kwestionowali wypowiedzenia umów o
pracę i rozwiązania stosunku pracy. Podniósł ponadto, że Sąd rozpoznając roszcze-
nie powodów w sprawie [...], uznał je za uzasadnione. Mając na uwadze nieprawo-
mocny wyrok ustalający istnienie stosunku pracy wydany w rozpoznawanej sprawie,
Sąd ten twierdził, że „nie ma przeszkód, aby w przypadku korzystnego rozstrzygnię-
cia dla powódek sprawy [...] - odszkodowania, które otrzymują powódki zostały wli-
czone na poczet ich wynagrodzeń w NZOZ Ł. Centrum Medyczne sp. z o.o. w L.”.
Obydwa wyroki zostały zaskarżone przez stronę pozwaną. Jednakże wobec cofnię-
7
cia apelacji w sprawie [...], Sąd Okręgowy wydał postanowienie o umorzeniu postę-
powania. W tym też dniu, jednak później, zapadło orzeczenie w rozpoznawanej
sprawie. Oznacza to, że Sąd Okręgowy powinien uwzględnić postanowienie o umo-
rzeniu postępowania i na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesić postępowanie
apelacyjne do czasu uprawomocnienia się powołanego postanowienia.
W odpowiedzi na kasację powódki oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej w likwidacji w L. wnieśli o jej oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest uzasadniona. Ze stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy wyni-
ka niewątpliwie, że doszło do przejścia zakładu pracy - Samodzielnego Publicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej w L. na nowego pracodawcę - Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medyczne Spółkę z o.o. w L., a tym samym do przeję-
cia, na podstawie art. 231
k.p., pracowników tego pierwszego pracodawcy przez jego
następcę prawnego. Nie stało się to jednak jednorazowo. Proces likwidacji Samo-
dzielnego Publicznego ZOZ był bowiem, a właściwie jest, rozciągnięty w czasie.
Rozpoczął się w dniu 29 grudnia 2003 r. otwarciem likwidacji i ma być zakończony
31 grudnia 2006 r., z tym, że termin zaprzestania działalności medycznej określono
na 31 marca 2004 r. (§ 2 pkt 1, § 7 i § 8 uchwały [...] Rady Powiatu L. z dnia 19
grudnia 2003 r. w sprawie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej w L.). Przejmowanie pracowników medycznych likwidowanego zakładu
pracy trwało więc formalnie od 29 grudnia 2003 r. do 31 marca 2004 r. Potwierdzają
ten wniosek niektóre inne dokumenty, np. porozumienie zawarte 10 lutego 2004 r.
pomiędzy Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Centrum Medycznym
Spółką z o.o. w L. i zarządem zakładowej organizacji związkowej przy Samodzielnym
Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w likwidacji w L., plan likwidacji Samodziel-
nego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w L., porozumienie o wykonywanie
świadczeń zdrowotnych zawarte między Samodzielnym Publicznym Zakładem
Opieki Zdrowotnej w likwidacji i Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Ł. Cen-
trum Medycznym (z powołaniem się na art. 43 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej), czy wyciąg z protokołu [...] z XXIII sesji Rady Powiatu
L. z 16 stycznia 2004 r.
8
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wypracowane zostało stanowisko - nie-
kwestionowane w doktrynie - że art. 231
k.p. nie wyłącza możliwości i dopuszczalno-
ści wypowiedzenia stosunku pracy przez dotychczasowego pracodawcę z powoła-
niem się na jego likwidację albo inne zmiany organizacyjne poprzedzające przejście
zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę (por. np. wyroki Sądu Najwyż-
szego z: 1 października 1997 r., I PKN 296/97, OSNAPiUS 1998 nr 14, poz. 422; 13
maja 1998 r., I PKN 101/98, OSNAPiUS 1999 nr 10, poz. 332; 4 kwietnia 2000 r., I
PKN 568/99, OSNAPiUS 2001 nr 17, poz. 532; 4 października 2000 r., I PKN 57/00,
OSNAPiUS 2002 nr 9, poz. 210). Wypowiedzenie takie, jak każda inna czynność
prawna, nie może jednak zmierzać do obejścia art. 231
k.p., a więc do wyłączenia
ustawowych skutków przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę (art. 58 § 1
k.c. w związku z art. 300 k.p.). W tym - między innymi - aspekcie podlega ono kontroli
sądu pracy w postępowaniu wszczętym odwołaniem pracownika od wypowiedzenia
(art. 264 § 1 k.p.). Regulacja zawarta w art. 231
k.p. (przekształcenie podmiotowe w
stosunkach pracy w związku z przejściem zakładu pracy lub jego części na nowego
pracodawcę) nie niweluje skutków wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez
dotychczasowego pracodawcę.
W dniu 23 stycznia 2004 r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
wypowiedział powódkom umowy o pracę, podając jako przyczynę wypowiedzenia
jego likwidację i skracając, na podstawie art. 361
k.p., okres wypowiedzenia do jed-
nego miesiąca. Umowy rozwiązały się 29 lutego 2004 r. Powódki nie zakwestiono-
wały tej czynności rozwiązującej stosunek pracy; nie odwołały się od wypowiedzenia.
Występując do sądu pracy z roszczeniem o wypłatę odszkodowania z tytułu skróce-
nia okresu wypowiedzenia pośrednio zaakceptowały faktycznie rozwiązanie umów o
pracę.
Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 23 czerwca 2004 r., wydanym w
sprawie [...], zasądzającym od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej w likwidacji w L. na rzecz powódek należności z tytułu odszkodo-
wań za skrócenie okresów wypowiedzeń, a więc wcześniejszego rozwiązania sto-
sunków pracy, potwierdził zasadność wypowiedzeń i ich zgodność z przepisami
prawa. Wyrok ten jest prawomocny. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., prawomocny wyrok
wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, ale także inne sądy i organy państwowe,
zaś w przypadkach przewidzianych w ustawie również inne osoby. Jest nim przeto
związany i Sąd Najwyższy.
9
Przepis art. 316 § 1 k.p.c. nakazuje uwzględnić przy wyrokowaniu stan rzeczy
istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Sąd Najwyższy wielokrotnie wyrażał pogląd,
że ze względu na treść art. 316 § 1 k.p.c. prawomocny wyrok dotyczący zdarzeń,
które mają znaczenie prejudycjalne dla oceny zgłoszonych roszczeń powinien być
uwzględniony z urzędu (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2002 r., V
CKN 1110/00, Lex nr 74492). Jeżeli wyrok uprawomocnił się po wydaniu wyroku
przez Sąd drugiej instancji powinien być uwzględniony w postępowaniu kasacyjnym
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2001, I PKN 585/00, OSNP 2003
nr 14, poz. 334). Okoliczność czy z powódkami prawidłowo rozwiązano stosunek
pracy przed 31 marca 2004 r. była istotna dla rozstrzygnięcia o ich roszczeniach w
tym procesie. Sąd Najwyższy rozpoznając kasację strony skarżącej nie mógł zatem
pominąć prawomocnego wyroku zasądzającego na rzecz powódek odszkodowania z
tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia.
Inną jest kwestia dopuszczalności żądania przez pracownika po rozwiązaniu
umowy o pracę ustalenia, że nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodaw-
cę. Sądy jej nie rozważały. Tymczasem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada
2003 r., I PK 1/03 (OSNP 2004 nr 22, poz. 381) stwierdził, że po rozwiązaniu stosun-
ku pracy pracownik nie ma interesu prawnego w ustaleniu, że przed ustaniem za-
trudnienia nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę.
Po wydaniu zaskarżonego kasacją wyroku Jolanta C.-W. oraz Edyta C.,
cofnęły powództwa. Wobec tego Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39316
k.p.c. w
związku z art. 355 § 1 k.p.c., umorzył w tym zakresie postępowanie.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39315
k.p.c.,
orzekł jak w sentencji.
========================================