I KZP 21/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I KZP 14/93 I KZP 16/98 I KZP 22/97
Pełny tekst orzeczenia
POSTANOWIENIE Z DNIA 20 LIPCA 2005 R.
I KZP 21/05
Wyrażenie „bezpośrednio potem” (art. 325c pkt 1 k.p.k.) w określo-
nych warunkach, tj. przy zachowaniu nieprzerwanej ciągłości czasowej
między czynem, zawiadomieniem o nim policji, jak i dokonywanymi przez
policję czynnościami związanymi ze pościgiem, może oznaczać także
okres nawet kilku dni po popełnieniu przestępstwa.
Przewodniczący: sędzia SN R. Malarski.
Sędziowie SN: J. Sobczak (sprawozdawca), E. Strużyna.
Prokurator Prokuratury Krajowej: M. Staszak.
Sąd Najwyższy w sprawie Rafała K., po rozpoznaniu, przekazanego
na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w K. postanowieniem
z dnia 18 marca 2005 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadni-
czej wykładni ustawy:
„Czy pozbawieniem wolności w rozumieniu art. 325c pkt 1 k.p.k. jest każde
pozbawienie wolności z wyjątkiem zatrzymania lub tymczasowego aresz-
towania wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio po-
tem, czy też tylko takie, które uniemożliwia lub utrudnia oskarżonemu reali-
zację jego uprawnień procesowych, które wyłącza możliwość prowadzenia
dochodzenia, a w konsekwencji rozpoznania sprawy w trybie uproszczo-
nym?”
p o s t a n o w i ł odmówić podjęcia uchwały.
2
U Z A S A D N I E N I E
Z przedstawionym powyżej zagadnieniem prawnym wystąpił, w trybie
art. 441 § 1 k.p.k., Sąd Okręgowy w K. w następującym układzie proceso-
wym:
Do Sądu Rejonowego w C. wpłynął akt oskarżenia przeciwko Rafa-
łowi K., zawierający zarzut popełnienia przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. w
zw. z art. 283 k.k.
Sąd Rejonowy prowadził postępowanie w trybie uproszczonym, które
następnie zostało zakończone wydanym w dniu 18 sierpnia 2004 r. skazu-
jącym wyrokiem zaocznym.
Od powyższego wyroku apelację wniósł osobiście oskarżony.
Rozpoznając ją, Sąd Okręgowy w K., postanowieniem z dnia 18 mar-
ca 2005r., na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przedstawił Sądowi Najwyższe-
mu zagadnienie prawne wymagające – jego zdaniem – zasadniczej wy-
kładni ustawy.
Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o odmowę podjęcia uchwały.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem
Sądu Najwyższego istotnym problem interpretacyjnym jest taki problem,
który dotyczy np. przepisu rozbieżnie interpretowanego w praktyce sądowej
lub przepisu o oczywiście wadliwej redakcji bądź niejasno sformułowanego,
umożliwiającego przeciwstawne interpretacje (por. postanowienie SN z
dnia 16 czerwca 1993 r., I KZP 14/93, Wok. 1993, nr 11, s. 8; uchwała SN
z dnia 18 listopada 1998r., I KZP 16/98, OSNKW 1998, z. 11-12, poz. 48).
Ponadto pytanie przedstawione Sądowi Najwyższemu musi być także ści-
śle powiązane z okolicznościami sprawy, a mówiąc wprost, zaistnieć musi
taka sytuacja procesowa, w której dokonanie wykładni określonego przepi-
su (lub przepisów) konieczne jest dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.
3
Sąd odwoławczy nie jest zatem uprawniony do kierowania pytań dotyczą-
cych zagadnień, które nie pojawiły się, jako problem, w konkretnej sprawie
(postanowienie SN z dnia 20 listopada 1997 r., I KZP 22/97, OSN Prok. i
Pr. 1998, nr 1, poz. 17).
Zdaniem Sądu Najwyższego, przedstawione przez Sąd Okręgowy w
K. zagadnienie prawne nie ma znaczenia dla rozpoznania apelacji, albo-
wiem w przedmiotowej sprawie wątpliwości Sądu Okręgowego sprowadza-
ją się do kwestii interpretacji zawartego w art. 325c pkt 1 k.p.k wymogu
„ujęcia na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem”. Pojęcie to było wie-
lokrotnie interpretowane zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie Sądu
Najwyższego. Wymóg ujęcia wskazany w pkt 1 art. 325c k.p.k. oznacza, że
chodzi o schwytanie sprawcy podczas popełniania lub usiłowania popeł-
niania przestępstwa (tj. na gorącym uczynku) albo bezpośrednio potem,
czyli w miejscu jego dokonania (usiłowania) bądź w pościgu, podjętym przy
zachowaniu jego nieprzerwanej ciągłości czasowej między czynem a dzia-
łaniem zmierzającym do ujęcia, które powinno nastąpić nie później niż
bezpośrednio po czynie. Ujęcia może dokonać zarówno organ ścigania, jak
i osoba prywatna, która następnie niezwłocznie przekazuje sprawcę temu
organowi w celu zatrzymania (por. T. Grzegorczyk: Kodeks postępowania
karnego. Komentarz, Kraków 2003, s. 831-832). Zdaniem Sądu Najwyż-
szego, użyte w treści art. 325c pkt 1 k.p.k. wyrażenie „bezpośrednio po-
tem”, w określonych warunkach, tj. przy zachowaniu nieprzerwanej ciągło-
ści czasowej między czynem a zawiadomieniem o nim policji, jak i dokony-
wanymi przez policję czynnościami związanymi z pościgiem, może obej-
mować okres nawet kilku dni po dokonaniu czy usiłowaniu dokonania prze-
stępstwa. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że zatrzymanie
oskarżonego Rafała K. nastąpiło w okolicznościach, o których mowa w art.
325c pkt 1 k.p.k., albowiem zdarzenie objęte postępowaniem miało miejsce
około godz. 19.00 w dniu 1 września 2003 r., a zatrzymanie Rafała K. tego
4
samego dnia o godz. 21.30, w trakcie dokonywania przez policję czynności
związanych z pościgiem.
W związku z powyższym Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspo-
zytywnej postanowienia.
I KZP 21/05
Wyrażenie „bezpośrednio potem” (art. 325c pkt 1 k.p.k.) w określo-
nych warunkach, tj. przy zachowaniu nieprzerwanej ciągłości czasowej
między czynem, zawiadomieniem o nim policji, jak i dokonywanymi przez
policję czynnościami związanymi ze pościgiem, może oznaczać także
okres nawet kilku dni po popełnieniu przestępstwa.
Przewodniczący: sędzia SN R. Malarski.
Sędziowie SN: J. Sobczak (sprawozdawca), E. Strużyna.
Prokurator Prokuratury Krajowej: M. Staszak.
Sąd Najwyższy w sprawie Rafała K., po rozpoznaniu, przekazanego
na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w K. postanowieniem
z dnia 18 marca 2005 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadni-
czej wykładni ustawy:
„Czy pozbawieniem wolności w rozumieniu art. 325c pkt 1 k.p.k. jest każde
pozbawienie wolności z wyjątkiem zatrzymania lub tymczasowego aresz-
towania wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio po-
tem, czy też tylko takie, które uniemożliwia lub utrudnia oskarżonemu reali-
zację jego uprawnień procesowych, które wyłącza możliwość prowadzenia
dochodzenia, a w konsekwencji rozpoznania sprawy w trybie uproszczo-
nym?”
p o s t a n o w i ł odmówić podjęcia uchwały.
2
U Z A S A D N I E N I E
Z przedstawionym powyżej zagadnieniem prawnym wystąpił, w trybie
art. 441 § 1 k.p.k., Sąd Okręgowy w K. w następującym układzie proceso-
wym:
Do Sądu Rejonowego w C. wpłynął akt oskarżenia przeciwko Rafa-
łowi K., zawierający zarzut popełnienia przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. w
zw. z art. 283 k.k.
Sąd Rejonowy prowadził postępowanie w trybie uproszczonym, które
następnie zostało zakończone wydanym w dniu 18 sierpnia 2004 r. skazu-
jącym wyrokiem zaocznym.
Od powyższego wyroku apelację wniósł osobiście oskarżony.
Rozpoznając ją, Sąd Okręgowy w K., postanowieniem z dnia 18 mar-
ca 2005r., na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przedstawił Sądowi Najwyższe-
mu zagadnienie prawne wymagające – jego zdaniem – zasadniczej wy-
kładni ustawy.
Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o odmowę podjęcia uchwały.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem
Sądu Najwyższego istotnym problem interpretacyjnym jest taki problem,
który dotyczy np. przepisu rozbieżnie interpretowanego w praktyce sądowej
lub przepisu o oczywiście wadliwej redakcji bądź niejasno sformułowanego,
umożliwiającego przeciwstawne interpretacje (por. postanowienie SN z
dnia 16 czerwca 1993 r., I KZP 14/93, Wok. 1993, nr 11, s. 8; uchwała SN
z dnia 18 listopada 1998r., I KZP 16/98, OSNKW 1998, z. 11-12, poz. 48).
Ponadto pytanie przedstawione Sądowi Najwyższemu musi być także ści-
śle powiązane z okolicznościami sprawy, a mówiąc wprost, zaistnieć musi
taka sytuacja procesowa, w której dokonanie wykładni określonego przepi-
su (lub przepisów) konieczne jest dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.
3
Sąd odwoławczy nie jest zatem uprawniony do kierowania pytań dotyczą-
cych zagadnień, które nie pojawiły się, jako problem, w konkretnej sprawie
(postanowienie SN z dnia 20 listopada 1997 r., I KZP 22/97, OSN Prok. i
Pr. 1998, nr 1, poz. 17).
Zdaniem Sądu Najwyższego, przedstawione przez Sąd Okręgowy w
K. zagadnienie prawne nie ma znaczenia dla rozpoznania apelacji, albo-
wiem w przedmiotowej sprawie wątpliwości Sądu Okręgowego sprowadza-
ją się do kwestii interpretacji zawartego w art. 325c pkt 1 k.p.k wymogu
„ujęcia na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem”. Pojęcie to było wie-
lokrotnie interpretowane zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie Sądu
Najwyższego. Wymóg ujęcia wskazany w pkt 1 art. 325c k.p.k. oznacza, że
chodzi o schwytanie sprawcy podczas popełniania lub usiłowania popeł-
niania przestępstwa (tj. na gorącym uczynku) albo bezpośrednio potem,
czyli w miejscu jego dokonania (usiłowania) bądź w pościgu, podjętym przy
zachowaniu jego nieprzerwanej ciągłości czasowej między czynem a dzia-
łaniem zmierzającym do ujęcia, które powinno nastąpić nie później niż
bezpośrednio po czynie. Ujęcia może dokonać zarówno organ ścigania, jak
i osoba prywatna, która następnie niezwłocznie przekazuje sprawcę temu
organowi w celu zatrzymania (por. T. Grzegorczyk: Kodeks postępowania
karnego. Komentarz, Kraków 2003, s. 831-832). Zdaniem Sądu Najwyż-
szego, użyte w treści art. 325c pkt 1 k.p.k. wyrażenie „bezpośrednio po-
tem”, w określonych warunkach, tj. przy zachowaniu nieprzerwanej ciągło-
ści czasowej między czynem a zawiadomieniem o nim policji, jak i dokony-
wanymi przez policję czynnościami związanymi z pościgiem, może obej-
mować okres nawet kilku dni po dokonaniu czy usiłowaniu dokonania prze-
stępstwa. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że zatrzymanie
oskarżonego Rafała K. nastąpiło w okolicznościach, o których mowa w art.
325c pkt 1 k.p.k., albowiem zdarzenie objęte postępowaniem miało miejsce
około godz. 19.00 w dniu 1 września 2003 r., a zatrzymanie Rafała K. tego
4
samego dnia o godz. 21.30, w trakcie dokonywania przez policję czynności
związanych z pościgiem.
W związku z powyższym Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspo-
zytywnej postanowienia.