Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 11 października 2005 r., V CK 209/05
Po zwolnieniu adwokata przez radę adwokacką z obowiązku
zastępowania strony (art. 119 § 2 k.p.c.), adwokat zobowiązany jest działać za
stronę przez dwa tygodnie od dnia zawiadomienia o zwolnieniu. Może zwolnić
się z tego obowiązku wcześniej, jeżeli przekaże wyznaczonemu następcy
niezbędne informacje i materiały dotyczące sprawy.
Sędzia SN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz
Sędzia SN Bronisław Czech
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Włodzimierza W. przy uczestnictwie
Jadwigi W. i Antoniego F. (...) o uwłaszczenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu
niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 października 2005 r. kasacji uczestnika
Antoniego F. od postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 stycznia
2005 r.
oddalił kasację.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2005 r. Sąd Okręgowy w Katowicach
oddalił apelację uczestnika postępowania Antoniego F., wniesioną od
postanowienia Sądu Rejonowego w Będzinie z dnia 30 września 2004 r.,
stwierdzającego nabycie – z dniem 4 listopada 1971 r. – własności nieruchomości
rolnej przez Stanisława i Jadwigę W.
Uczestnik w kasacji wniósł o uchylenie tego postanowienia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania. Powołał się na nieważność postępowania
apelacyjnego spowodowaną pozbawieniem go obrony jego praw (art. 379 pkt 5
k.p.c.) przez rozpoznawanie apelacji pod nieobecność jego pełnomocnika, który nie
został zawiadomiony przez Sąd Okręgowy o rozprawie apelacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uczestnik Antoni F. korzysta w postępowaniu sądowym z zastępstwa
adwokackiego ustanowionego przez sąd. Jego pełnomocnik adwokat Michał S.
został w dniu 28 grudnia 2004 r. prawidłowo zawiadomiony o rozprawie apelacyjnej
wyznaczonej na dzień 25 stycznia 2005 r. Pismem z dnia 14 stycznia 2005 r.
Okręgowa Rada Adwokacka w K. zwolniła Michała S., na jego wniosek, z
obowiązku zastępstwa uczestnika, wyznaczając jednocześnie pełnomocnika z
urzędu adwokata Jacka W. Pismo te dotarło do Sądu Okręgowego w Katowicach w
dniu 24 stycznia 2005 r. i zostało przekazane do IV Wydziału Cywilnego
Odwoławczego w dniu 28 stycznia 2005 r.
Zwolnienie adwokata ustanowionego z urzędu od obowiązku zastępowania
strony w postępowaniu sądowym następuje z jego inicjatywy, z jednoczesnym
wyznaczeniem przez radę adwokacką innego adwokata (art. 119 § 2 k.p.c.). Skutki
procesowe takiej zmiany pełnomocnika dla toczącego się postępowania sądowego
zostały określone w art. 94 i 95 k.p.c. Odpowiednie stosowanie art. 94 k.p.c.
oznacza, że decyzja rady adwokackiej staje się skuteczna z chwilą jej doręczenia
każdemu z zainteresowanych podmiotów (sądowi, adwokatowi zwolnionemu oraz
adwokatowi powołanemu). Adwokat zwolniony przez radę adwokacką ma jednak
obowiązek działać za stronę przez dalsze dwa tygodnie, licząc od dnia doręczenia
mu decyzji ”zwalniającej”. Należy przyjąć, że może się on zwolnić wcześniej z tego
obowiązku, bez zagrożenia interesów strony, jeżeli przekaże swemu następcy
niezbędne informacje i materiały związane z prowadzoną sprawą.
Sąd Okręgowy został powiadomiony o zmianie pełnomocnika dnia 24 stycznia
2005 r., a więc w dniu poprzedzającym rozprawę apelacyjną, nie było jednak
potrzeby zawiadomienia o rozprawie nowego pełnomocnika, wiążącej się z
koniecznością odroczenia rozprawy (art. 214 w związku z art. 133 § 3, art. 149 § 2 i
art. 208 § 1 pkt 1 k.p.c.), ponieważ zawiadomienie adwokata Michała S. o rozprawie
było prawidłowe i skuteczne. Miał on bowiem obowiązek działać za uczestnika
przez okres dwutygodniowy, po doręczeniu mu decyzji zwalniającej Okręgowej
Rady Adwokackiej w Katowicach z dnia 14 stycznia 2005 r., a więc także w dniu
rozprawy apelacyjnej. Sposób przekazania zastępstwa prawnego uczestnika
między pełnomocnikami oraz poziom obsługi prawnej nie mają znaczenia wtedy,
gdy Sąd Okręgowy w pełni respektował przepisy gwarantujące Antoniemu F.
ochronę jego praw w postępowaniu sądowym.
Zarzut nieważności postępowania z racji pozbawienia strony możności obrony
jej praw w postępowaniu sądowym (art. 379 pkt 5 k.p.c.) może być skutecznie
postawiony jedynie w przypadku stwierdzenia uchybień procesowych sądu
prowadzących do takiego skutku (art. 3931
pkt 2 k.p.c.). Przy oczywistym braku
takich uchybień kasacja uczestnika postępowania podlega oddaleniu (art. 39312
k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.).