II PK 253/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Wyrok z dnia 9 marca 2006 r.
II PK 253/05
Pracownik wymieniony w art. 2 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagra-
dzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz.
306 ze zm.) zachowuje prawo do nagrody rocznej za 2000 r., ustalonej w umo-
wie o pracę zawartej przed dniem 1 czerwca 2000 r., lecz w wysokości ogra-
niczonej do kwoty przewidzianej w art. 10 ust. 7 tej ustawy.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie: SN Beata Gudowska (spra-
wozdawca), SA Zbigniew Korzeniowski
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2006 r. sprawy
z powództwa Jerzego B. przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń na Ży-
cie SA w W. o nagrodę roczną, na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 maja 2005 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasa-
cyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem
z dnia 18 stycznia 2005 r. oddalił powództwo Jerzego B. przeciwko Powszechnemu
Zakładowi Ubezpieczeń na Życie SA w W. o wypłatę nagrody rocznej za 2000 r. w
kwocie 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2001 r. do dnia zapłaty.
Ustalił, że powód pozostawał ze stroną pozwaną w stosunku pracy na stanowisku
wiceprezesa zarządu od dnia 1 września 1998 r. do dnia 30 września 2000 r., z któ-
rym upływał okres dokonanego przez niego wypowiedzenia stosunku pracy. Stosow-
nie do art. 8 pkt 1 umowy o pracę, stałymi składnikami wynagrodzenia powoda było
wynagrodzenie miesięczne, nagrody roczne i nagrody jubileuszowe. Nagroda
roczna, w wysokości nie większej niż 600 % przeciętnego stałego wynagrodzenia
2
miesięcznego w poprzednim roku kalendarzowym i nie mniejszej niż 1/6 część tej
kwoty, należała się - zgodnie z art. 8 pkt 3 umowy o pracę - w wypadku osiągnięcia
przez pozwaną spółkę dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obra-
chunkowym potwierdzonego przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki po za-
twierdzeniu rachunku zysku i strat za dany rok. W ciągu miesiąca od daty walnego
zgromadzenia rada nadzorcza powinna podjąć uchwałę o przyznaniu powodowi na-
grody rocznej, której wypłata miała być dokonana w nieprzekraczalnym terminie 14
dni od daty podjęcia uchwały rady. W dniu 30 czerwca 2001 r. odbyło się zwyczajne
walne zgromadzenie PZU na Życie SA, które zatwierdziło rachunek zysków i strat za
2000 r. wykazujący dodatni wynik finansowy, lecz rada nadzorcza nie podjęła
uchwały o przyznaniu powodowi nagrody rocznej za ten rok.
Sąd pierwszej instancji podkreślił, że warunki prawa do nagrody rocznej usta-
lono w umowie o pracę zawartej w czasie, gdy nie obowiązywała jeszcze ustawa z
dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami
prawnymi oraz rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca 2001 r. w
sprawie szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej osobom kierują-
cym niektórymi podmiotami prawnymi oraz wzoru wniosku o przyznanie nagrody
rocznej. Wykładając § 6 tego rozporządzenia, stanowiący że „nagroda roczna w
2001 r. może być przyznana po dokonaniu przez właściwy organ oceny wyników
działalności uprawnionego za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r., chyba że
nagroda za ten okres została wypłacona uprawnionemu na dotychczasowych zasa-
dach, a Sąd ten przyjął, że przepisy rozporządzenia odnosiły się do nagród za 2000
r., niewypłaconych przed wejściem w życie rozporządzenia. Stosując więc jego prze-
pisy do spornej nagrody, po ustaleniu, że powód przepracował w 2000 r. tylko 9 mie-
sięcy, stwierdził niespełnienie przez niego warunku określonego w § 3 ust. 2 rozpo-
rządzenia.
W apelacji powód zarzucił błąd w zastosowaniu przepisów omawianego roz-
porządzenia do wynagrodzenia pracownika spółki, wobec której Skarb Państwa nie
wykonuje uprawnień nadzorczych w rozumieniu art. 10 ust. 8 ustawy. Przede
wszystkim jednak zakwestionował jego zastosowanie do dochodzonego roszczenia
dlatego, że jego przepisy nie mają mocy w odniesieniu do stosunków pracy rozwią-
zanych przed jego wejściem w życie. W szczególności zarzucił, że z § 6 rozporzą-
dzenia nie wynika objęcie nim nagród za 2000 r., a wyłącznie wymaganie dokonania
oceny wyników działalności za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r.
3
Dodatkowo podniósł, że rozstrzygnięcie sprawy na podstawie § 3 rozporzą-
dzenia, kształtującego mniej korzystnie sytuację prawną uprawnionych w porównaniu
z istniejącą przed jego wejściem w życie, narusza konstytucyjną zasadę demokra-
tycznego państwa prawnego i wynikającą z niej zasadę ochrony praw nabytych oraz
zwrócił uwagę, że zasadę tę potwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wy-
roku z dnia 7 maja 2001 r. (K 19/00). Na stwierdzeniu Trybunału, że z mocy ustawy z
dnia 3 marca 2000 r. odpowiednie postanowienia umów o pracę stały się nieważne
dopiero po wejściu w życie ustawy, nie wywołując żadnych skutków co do okresu
wcześniejszego, skarżący oparł pogląd, iż skoro ustawa nie działa wstecz, to tym
bardziej nie może działać w ten sposób rozporządzenie wydane w jej wykonaniu.
W odpowiedzi na apelację pozwany PZU na Życie SA w W. nie zakwestiono-
wał zastosowania rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca 2001 r.
do swych pracowników, a wręcz potwierdził, że wynika ono z § 2 pkt 1 rozporządze-
nia. Wskazał, że Skarb Państwa ma ponad 50% akcji w spółce PZU SA, której ponad
50% akcji należy do pozwanej spółki. Bez polemiki co do stosowania przepisów roz-
porządzenia Ministra Skarbu z dnia 12 marca 2001 r., zaaprobował stanowisko Sądu
pierwszej instancji o nieprzysługiwaniu nagrody rocznej za 2000 r., lecz z tym argu-
mentem, że z mocy art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., od dnia 1 czerwca
2000 r. powodowi należało się wyłącznie wynagrodzenie miesięczne. Stwierdził, że
na podstawie art. 13 i 26 ust. 1 ustawy z dniem 31 sierpnia 2000 r. upadła możliwość
wypłat nagród rocznych i świadczeń dodatkowych na podstawie umowy o pracę, a
przepisy ustawy przewidujące prawo do nagrody rocznej (art. 3 i 10) nie objęły po-
woda, gdyż weszły w życie w dniu 21 stycznia 2001 r. (art. 30 ustawy), po rozwiąza-
niu przez niego umowy o pracę.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyro-
kiem z dnia 31 maja 2005 r. oddalił apelację. Podniósł wprawdzie dodatkowo, że
walne zgromadzenie pozwanej spółki dokonało w dniu 30 czerwca 2001 r. oceny wy-
ników za 2000 r. i zatwierdziło sprawozdanie finansowe, które wykazało zysk netto w
kwocie 323.530.958,41 zł oraz udzieliło powodowi absolutorium za czas wykonywa-
nia przez niego obowiązków wiceprezesa zarządu w 2000 r., za który dochodzi na-
grody rocznej, lecz stwierdził, że prawo powoda do tej nagrody nie powstało w
związku z zasadami wynagradzania określonymi w ustawie o wynagradzaniu osób
kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, mającej zastosowanie do pozwanej
spółki (art. 1 pkt 7 ustawy) i do powoda jako wiceprezesa jej zarządu (art. 2 pkt 2
4
ustawy). W ocenie Sądu Apelacyjnego, skomplikowany charakter i zawiłości inter-
pretacyjne przepisów ustawy z dnia 3 marca 2000 r. wymagały uwzględnienia wyro-
ku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 r. i tych fragmentów jego uzasad-
nienia, w których - stwierdzając zgodność z Konstytucją jej art. 26 ust. 1 - Trybunał
podkreślił bezpośrednie działanie przepisów ustawy, bez przedłużenia działania
prawa dawnego, usprawiedliwione znacznym odstępem czasu między jej ogłosze-
niem a wejściem w życie (vacatio legis) oraz możliwością zachowania dotychczaso-
wych warunków umowy o pracę przez rozwiązanie jej przed dniem 1 września 2000
r. Pozostanie w stosunku pracy po tym dniu - jak ocenił - powodowało poddanie się
nowej, mniej korzystnej regulacji płacowej, regulowanej od dnia 1 czerwca 2000 r.
przez art. 5 ust. 1 ustawy, który stanowił o przysługiwaniu takim pracownikom, jak
powód wyłącznie wynagrodzenia miesięcznego. Sąd drugiej instancji stwierdził dalej,
że powód utracił prawo do nagrody rocznej, która w tym dniu nie była jeszcze wyma-
galna, a jednocześnie zwrócił uwagę na niespójność przepisów art. 5 ust. 1 i 3 oraz
art. 26 ust. 1 z art. 30 ustawy w zakresie, w jakim odnoszą się do nagród rocznych.
Niespójność tę wyjaśnił przez przyjęcie, że w art. 5 ust. 1 regulowane jest prawo do
świadczeń, a art. 26 ust. 1 dotyczy ich wysokości. Przy tej interpretacji przyjął, że za
2000 r., w którym miało nastąpić dostosowanie wynagrodzenia kadry kierowniczej w
jednostkach zaliczanych do sektora publicznego prawo do nagrody rocznej zostało
wykluczone. Dlatego też uznał, że do nagrody za ten rok nie mają zastosowania art.
5 ust. 3 i art. 10 ust. 1, 3, 4, 7 i 8 ustawy ani § 6 rozporządzenia Ministra Skarbu
Państwa z 12 marca 2001 r., dotyczący wyłącznie nagród rocznych począwszy od
2001 r. Sąd drugiej instancji wyraził także pogląd, że § 6 rozporządzenia - w zakresie
dotyczącym nagrody rocznej za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r. - jest nie-
zgodny z art. 10 ust. 8 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., bowiem „przekracza" granice
delegacji, a ponadto jest sprzeczny z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r.
Skargę kasacyjną powód oparł na podstawie naruszenia prawa materialnego
przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 5 ust.1, art. 26 ust. 1 oraz
art. 30 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., przez przyjęcie, że od dnia 1 czerwca 2000 r.
przysługiwało mu wyłącznie wynagrodzenie miesięczne i w związku z tym utracił
prawo do nagrody rocznej za 2000 r. Zarzucił także naruszenie art. 5 ust. 1 i art. 10
ust. 8 tej ustawy oraz § 1, 2, i 6 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12
marca 2001 r., przez przyjęcie, że § 6 tego rozporządzenia przekracza granice dele-
gacji przewidzianej w art. 10 ust. 8 ustawy oraz że rozporządzenie to ma zastoso-
5
wanie do pozwanej spółki. Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
uwzględnienie powództwa ograniczonego do kwoty 32.000 zł z ustawowymi odset-
kami od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia zapłaty. Jednocześnie na uzasadnienie podniósł,
że zastosowana przez Sąd Apelacyjny wykładnia art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca
2000 r. rażąco narusza zasady niedziałania prawa wstecz oraz ochrony nabytych
praw do świadczeń pieniężnych określonych w umowie o pracę za okres sprzed wej-
ścia jej w życie, przy czym ponownie powołał się na uzasadnienie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 r.
Uzasadniając przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazał na potrzebę
wykładni art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektó-
rymi podmiotami prawnymi, „które budzą poważne wątpliwości interpretacyjne
zwłaszcza co do wzajemnej ich relacji”. Wykazywał, że w związku z wejściem tych
przepisów w życie tego samego dnia (1 czerwca 2000 r.) istnieje sprzeczność „mię-
dzy datą wejścia w życie art. 5 ust. 1 i treścią art. 26 ust. 1 ustawy”. Z art. 5 ust. 1
ustawy wynika bowiem, że od dnia 1 czerwca 2000 r. osobom wskazanym w art. 2
przysługuje wyłącznie wynagrodzenie miesięczne, z zastrzeżeniem ust. 3, który do-
puszcza możliwość przyznania nagrody rocznej (z tym, że przepis ten wszedł w życie
w dniu 1 stycznia 2001 r.), natomiast z mocy art. 26 ust. 1 ustawy sankcja nieważno-
ści z mocy prawa dotyka od dnia 1 września 2000 r. postanowień umów o pracę
ustalających nagrodę roczną w wysokości wyższej niż maksymalna dopuszczona
ustawą. Ustawa zaczęła obowiązywać w ciągu roku obrotowego, za który miała być
przyznana nagroda za 2000 r., stąd wątpliwość, z jaką chwilą następuje utrata prawa
do tej nagrody przez osoby wskazane w art. 2, której nie rozstrzygnął Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 2 września 2003 r., I PK 290/02 (OSNP 2004 nr 17, poz. 299).
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik strony pozwanej wniósł o jej
oddalenie, twierdząc, że art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. nie
budzi wątpliwości interpretacyjnych. Sądowi Apelacyjnemu nie można zarzucić naru-
szenia tych przepisów. Obydwa weszły w życie w tym samym dniu (1 czerwca 2000
r.), więc gdyby nawet uznać, że prawo do nagrody rocznej w związku z treścią art. 26
ust. 1 ustawy powód utracił z dniem 1 września 2000 r., a nie z dniem 1 czerwca
2000 r., to po tym dniu strony nie mogły już powoływać się na wcześniejsze uzgod-
nienia, sprzeczne z ustawą. W ocenie strony sporna nagroda stała się wymagalna po
wejściu w życie art. 5 ust. 3 ustawy z 3 marca 2000 r. oraz przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie jej art. 10 ust. 8 ustawy, które prawo do niej wykluczają.
6
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla rozpoznania skargi kasacyjnej zasadnicze znaczenie mają przepisy inter-
temporalne ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektó-
rymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze zm.). Chodzi przede wszystkim
o przepis jej art. 30, z którego wynika, że ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia
miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia jej ogłoszenia (z dniem 1
czerwca 2000 r.), z wyjątkiem art. 5 ust. 2 i 3 oraz art. 10 i 11, które wchodzą w życie
z dniem 1 stycznia 2001 r., oraz art. 18 w zakresie zmian określonych w pkt 3, a
także art. 19, 20, 23 i 24, które wchodzą w życie pierwszego dnia miesiąca następu-
jącego po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Przepisy art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1
ustawy weszły więc w życie jednocześnie, jednak nie pozostają w kolizji, gdyż zakres
ich mocy wiążącej jest odmienny; należy oddzielić skutki ich oddziaływania obejmu-
jące stosunki prawne mające powstać w przyszłości, po dniu 1 czerwca 2000 r., od
tych, które regulują sytuacje zastane w tym dniu.
Takiego rozróżnienia Sąd Apelacyjny dokonał, lecz niewłaściwie wykładając
omawiane przepisy stwierdził ich niespójność, którą rozstrzygnął przez zaadresowa-
nie art. 5 ust. 1 do „prawa do świadczeń”, a art. 26 ust. 1 do ich wysokości. Stanowi-
sko to nie może być uznane za trafne. Jest oczywiste, że art. 5 ust. 1 ustawy z 3
marca 2000 r., stanowiący, iż osobom, o których mowa w art. 2 ustawy, przysługuje
wyłącznie wynagrodzenie miesięczne, obejmuje stany faktyczne mające powstać po
dniu jego wejścia w życie, należy więc odczytywać go w ten sposób, że od tego dnia
postanowienia umów o pracę nie mogą zawierać postanowień przewidujących przy-
znanie wymienionym osobom, poza wynagrodzeniem miesięcznym, jakichkolwiek
świadczeń dodatkowych. Przepis ten nie oddziałuje na zawarte już umowy i nie po-
zbawia świadczenia pracowników, których umowy o pracę zawarte przed 1 czerwca
2000 r. obejmowały poza wynagrodzeniem zasadniczym inne jeszcze świadczenia.
Do nich odnosi się art. 26 ust. 1 ustawy, który obliguje do dostosowania najpóźniej
do dnia 1 września 2000 r. maksymalnej wysokości wynagrodzenia do kwot określo-
nych w ustawie. Nawiązuje on do art. 13 ustawy stanowiącego, że postanowienia
umów o pracę ustalające wynagrodzenie miesięczne, nagrodę roczną, odprawę oraz
wartość świadczeń dodatkowych, w wysokości wyższej niż maksymalna dopuszczo-
na ustawą, są nieważne z mocy prawa w odniesieniu do tej części, która przewyższa
7
kwotę maksymalną określoną w ustawie. Artykuł 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. -
jako przepis przejściowy - odracza jednak bezpośrednie działanie ustawy na czas po
upływie 3 miesięcy od dnia jej wejścia w życie w celu umożliwienia dostosowania się
adresatów do oczywiście mniej korzystnej, nowej sytuacji prawnej.
Wymienione przepisy nie przewidują sankcji pełnej nieważności klauzul usta-
nawiających nagrodę roczną, odprawę albo świadczenia dodatkowe, a stanowią je-
dynie o ich unieważnieniu co do wysokości przekraczającej maksymalną dopusz-
czona ustawą. Tak też działanie omawianego przepisu rozumiał Trybunał Konstytu-
cyjny, który w wyroku z dnia z dnia 7 maja 2001 r., K 19/00 (OTK 2001 nr 4, poz. 82,
teza 9 uzasadnienia) podniósł, że przepis nie działa wstecz i modyfikuje treść sto-
sunków pracy w przyszłości, czyli po dniu 31 sierpnia 2000 r. Od tego dnia, jeżeli
strony nie umówią nowych warunków wynagrodzenia, zastępują je odpowiednie po-
stanowienia ustawy regulujące wysokość wynagrodzenia. Z tych oczywistych wzglę-
dów art. 5 ust. 1 ustawy nie ma zastosowania do postanowień umownych podjętych
przed dniem jego wejścia w życie i nie narusza postanowień istniejących już umów
co do przysługiwania między innymi nagrody rocznej.
W konsekwencji umówiona przed dniem 1 czerwca 2000 r. nagroda roczna
nadal przysługuje, lecz z mocy prawa ulega po dniu 31 sierpnia 2000 r. w swej wyso-
kości redukcji opisanej w art. 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. Inaczej, gdyby
strony umowy o pracę przewidziały prawo do nagrody rocznej w umowie o pracę za-
wartej po dniu 1 czerwca 2000 r.; postanowienie takie - stosownie do art. 5 ust. 1
ustawy - byłoby sprzeczne z prawem i nieważne. Błędne więc było stanowisko Sądu
Apelacyjnego, że od dnia 1 czerwca 2000 r., w którym wszedł w życie art. 5 ust. 1
ustawy, powodowi przysługuje wyłącznie wynagrodzenie miesięczne i tym samym z
tym dniem utracił prawo do nagrody rocznej za 2000 r.
Stosownie do art. 5 ust. 3 w związku z art. 30 ustawy z 3 marca 2000 r., na-
groda roczna mogła być przyznana dopiero od dnia 1 stycznia 2001 r., jednak prawo
do niej zostało reaktywowane na innych warunkach. Określa je art. 10 ustawy oraz
wydane na jego podstawie (ust. 8) rozporządzenia właściwych ministrów oraz
uchwały zarządów jednostek samorządu terytorialnego. W ramach tej delegacji Mini-
ster Skarbu Państwa wydał rozporządzenie z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie
szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej osobom kierującym nie-
którymi podmiotami prawnymi oraz wzoru wniosku o przyznanie nagrody rocznej
(Dz.U. Nr 22, poz. 259), które nie ma zastosowania do nagród rocznych ustalonych
8
w umowach o pracę zawartych przed dniem 1 czerwca 2000 r. Jeżeli tłumaczyć je z
wykluczeniem sugerowanej przez Sąd Apelacyjny sprzeczności między art. 5 ust. 1
ustawy i § 6 rozporządzenia, to należy odnieść je wyłącznie do nagród rocznych
przyznawanych na podstawie ustawy, czyli od dnia 1 stycznia 2001 r. Tylko tak ro-
zumiany § 6 zyskuje bowiem jasną treść nawiązującą do nagrody rocznej przyznanej
najwcześniej w 2001 r., po dokonaniu przez właściwy organ oceny wyników działal-
ności uprawnionego za rok obrotowy, który rozpoczął się jeszcze w 2000 r. Zastrze-
żenia o niestosowaniu tego przepisu, gdy nagroda za ten okres została wypłacona
uprawnionemu na dotychczasowych zasadach, nie można rozumieć tak jak Sąd
pierwszej instancji, przez przyjęcie, że przepisy rozporządzenia odnosiły się do na-
gród za 2000 r. niewypłaconych przed wejściem w życie rozporządzenia. Przeciwnie,
gdy mowa o nagrodzie wypłaconej na dotychczasowych zasadach, chodzi o nagrody
za rok 2001 jako rok obliczeniowy, zahaczający o kalendarzowy rok 2000, wypłacone
na podstawie art. 10 ustawy, lecz nieuwzględniające jeszcze zasad przyjętych w roz-
porządzeniu, które weszło w życie od dnia 8 kwietnia 2001 r. W konsekwencji, te na-
grody mogły być wypłacane bez względu na to, czy uprawniony pełnił swoją funkcję
przez cały rok obrotowy i czy w tym okresie nie naruszył rażąco swoich obowiązków
pracowniczych, nie rozwiązano z nim umowy o pracę z jego winy lub nie rozwiązano
umowy o zarządzanie lub nie odwołano go ze stanowiska z przyczyn stanowiących
podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdyż takich restrykcji
ustawa nie przewidywała.
Warunki przyznania nagrody, do której odnosi się art. 26 ust. 1 ustawy, należ-
nej za rok 2000 i regulowane umową o pracę zawartą przed dniem 1 czerwca 2000
r., zależały od treści tych umów. Skoro umowa o pracę z września 1998 r. zawarta
między stronami przewidywała w art. 8 pkt 3 wypłacenie nagrody rocznej na podsta-
wie uchwały rady nadzorczej podjętej w wypadku osiągnięcia przez pozwaną spółkę
dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obrachunkowym potwierdzone-
go przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki po zatwierdzeniu rachunku zysku
i strat za dany rok, to postanowienia te nie zostały wzruszone późniejszymi regula-
cjami rozporządzenia. Nieważne stały się tylko postanowienia umowy o pracę w za-
kresie ustalenia wysokości nagrody za 2000 r. w kwocie nie większej od sześciu i
mniejszej od przeciętnego stałego wynagrodzenia miesięcznego w poprzednim roku
kalendarzowym. Z mocy art. 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. uległy od dnia 1
września 2000 r. przekształceniu w kierunku zgodnym z jej art. 10 ust. 7, czyli wyso-
9
kość nagrody rocznej nie mogła przekroczyć trzykrotności przeciętnego wynagro-
dzenia miesięcznego w roku poprzedzającym przyznanie nagrody.
Poza przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego znalazły się zarzuty braku
odniesienia przepisów rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca
2001 r. do pozwanej spółki, gdyż jego przepisy zostały wyłączone ze stanu prawnego
stanowiącego podstawę wyroku.
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39815
§ 1
k.p.c.).
========================================
II PK 253/05
Pracownik wymieniony w art. 2 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagra-
dzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz.
306 ze zm.) zachowuje prawo do nagrody rocznej za 2000 r., ustalonej w umo-
wie o pracę zawartej przed dniem 1 czerwca 2000 r., lecz w wysokości ogra-
niczonej do kwoty przewidzianej w art. 10 ust. 7 tej ustawy.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie: SN Beata Gudowska (spra-
wozdawca), SA Zbigniew Korzeniowski
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2006 r. sprawy
z powództwa Jerzego B. przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń na Ży-
cie SA w W. o nagrodę roczną, na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 maja 2005 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasa-
cyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem
z dnia 18 stycznia 2005 r. oddalił powództwo Jerzego B. przeciwko Powszechnemu
Zakładowi Ubezpieczeń na Życie SA w W. o wypłatę nagrody rocznej za 2000 r. w
kwocie 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2001 r. do dnia zapłaty.
Ustalił, że powód pozostawał ze stroną pozwaną w stosunku pracy na stanowisku
wiceprezesa zarządu od dnia 1 września 1998 r. do dnia 30 września 2000 r., z któ-
rym upływał okres dokonanego przez niego wypowiedzenia stosunku pracy. Stosow-
nie do art. 8 pkt 1 umowy o pracę, stałymi składnikami wynagrodzenia powoda było
wynagrodzenie miesięczne, nagrody roczne i nagrody jubileuszowe. Nagroda
roczna, w wysokości nie większej niż 600 % przeciętnego stałego wynagrodzenia
2
miesięcznego w poprzednim roku kalendarzowym i nie mniejszej niż 1/6 część tej
kwoty, należała się - zgodnie z art. 8 pkt 3 umowy o pracę - w wypadku osiągnięcia
przez pozwaną spółkę dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obra-
chunkowym potwierdzonego przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki po za-
twierdzeniu rachunku zysku i strat za dany rok. W ciągu miesiąca od daty walnego
zgromadzenia rada nadzorcza powinna podjąć uchwałę o przyznaniu powodowi na-
grody rocznej, której wypłata miała być dokonana w nieprzekraczalnym terminie 14
dni od daty podjęcia uchwały rady. W dniu 30 czerwca 2001 r. odbyło się zwyczajne
walne zgromadzenie PZU na Życie SA, które zatwierdziło rachunek zysków i strat za
2000 r. wykazujący dodatni wynik finansowy, lecz rada nadzorcza nie podjęła
uchwały o przyznaniu powodowi nagrody rocznej za ten rok.
Sąd pierwszej instancji podkreślił, że warunki prawa do nagrody rocznej usta-
lono w umowie o pracę zawartej w czasie, gdy nie obowiązywała jeszcze ustawa z
dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami
prawnymi oraz rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca 2001 r. w
sprawie szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej osobom kierują-
cym niektórymi podmiotami prawnymi oraz wzoru wniosku o przyznanie nagrody
rocznej. Wykładając § 6 tego rozporządzenia, stanowiący że „nagroda roczna w
2001 r. może być przyznana po dokonaniu przez właściwy organ oceny wyników
działalności uprawnionego za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r., chyba że
nagroda za ten okres została wypłacona uprawnionemu na dotychczasowych zasa-
dach, a Sąd ten przyjął, że przepisy rozporządzenia odnosiły się do nagród za 2000
r., niewypłaconych przed wejściem w życie rozporządzenia. Stosując więc jego prze-
pisy do spornej nagrody, po ustaleniu, że powód przepracował w 2000 r. tylko 9 mie-
sięcy, stwierdził niespełnienie przez niego warunku określonego w § 3 ust. 2 rozpo-
rządzenia.
W apelacji powód zarzucił błąd w zastosowaniu przepisów omawianego roz-
porządzenia do wynagrodzenia pracownika spółki, wobec której Skarb Państwa nie
wykonuje uprawnień nadzorczych w rozumieniu art. 10 ust. 8 ustawy. Przede
wszystkim jednak zakwestionował jego zastosowanie do dochodzonego roszczenia
dlatego, że jego przepisy nie mają mocy w odniesieniu do stosunków pracy rozwią-
zanych przed jego wejściem w życie. W szczególności zarzucił, że z § 6 rozporzą-
dzenia nie wynika objęcie nim nagród za 2000 r., a wyłącznie wymaganie dokonania
oceny wyników działalności za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r.
3
Dodatkowo podniósł, że rozstrzygnięcie sprawy na podstawie § 3 rozporzą-
dzenia, kształtującego mniej korzystnie sytuację prawną uprawnionych w porównaniu
z istniejącą przed jego wejściem w życie, narusza konstytucyjną zasadę demokra-
tycznego państwa prawnego i wynikającą z niej zasadę ochrony praw nabytych oraz
zwrócił uwagę, że zasadę tę potwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wy-
roku z dnia 7 maja 2001 r. (K 19/00). Na stwierdzeniu Trybunału, że z mocy ustawy z
dnia 3 marca 2000 r. odpowiednie postanowienia umów o pracę stały się nieważne
dopiero po wejściu w życie ustawy, nie wywołując żadnych skutków co do okresu
wcześniejszego, skarżący oparł pogląd, iż skoro ustawa nie działa wstecz, to tym
bardziej nie może działać w ten sposób rozporządzenie wydane w jej wykonaniu.
W odpowiedzi na apelację pozwany PZU na Życie SA w W. nie zakwestiono-
wał zastosowania rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca 2001 r.
do swych pracowników, a wręcz potwierdził, że wynika ono z § 2 pkt 1 rozporządze-
nia. Wskazał, że Skarb Państwa ma ponad 50% akcji w spółce PZU SA, której ponad
50% akcji należy do pozwanej spółki. Bez polemiki co do stosowania przepisów roz-
porządzenia Ministra Skarbu z dnia 12 marca 2001 r., zaaprobował stanowisko Sądu
pierwszej instancji o nieprzysługiwaniu nagrody rocznej za 2000 r., lecz z tym argu-
mentem, że z mocy art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., od dnia 1 czerwca
2000 r. powodowi należało się wyłącznie wynagrodzenie miesięczne. Stwierdził, że
na podstawie art. 13 i 26 ust. 1 ustawy z dniem 31 sierpnia 2000 r. upadła możliwość
wypłat nagród rocznych i świadczeń dodatkowych na podstawie umowy o pracę, a
przepisy ustawy przewidujące prawo do nagrody rocznej (art. 3 i 10) nie objęły po-
woda, gdyż weszły w życie w dniu 21 stycznia 2001 r. (art. 30 ustawy), po rozwiąza-
niu przez niego umowy o pracę.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyro-
kiem z dnia 31 maja 2005 r. oddalił apelację. Podniósł wprawdzie dodatkowo, że
walne zgromadzenie pozwanej spółki dokonało w dniu 30 czerwca 2001 r. oceny wy-
ników za 2000 r. i zatwierdziło sprawozdanie finansowe, które wykazało zysk netto w
kwocie 323.530.958,41 zł oraz udzieliło powodowi absolutorium za czas wykonywa-
nia przez niego obowiązków wiceprezesa zarządu w 2000 r., za który dochodzi na-
grody rocznej, lecz stwierdził, że prawo powoda do tej nagrody nie powstało w
związku z zasadami wynagradzania określonymi w ustawie o wynagradzaniu osób
kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, mającej zastosowanie do pozwanej
spółki (art. 1 pkt 7 ustawy) i do powoda jako wiceprezesa jej zarządu (art. 2 pkt 2
4
ustawy). W ocenie Sądu Apelacyjnego, skomplikowany charakter i zawiłości inter-
pretacyjne przepisów ustawy z dnia 3 marca 2000 r. wymagały uwzględnienia wyro-
ku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 r. i tych fragmentów jego uzasad-
nienia, w których - stwierdzając zgodność z Konstytucją jej art. 26 ust. 1 - Trybunał
podkreślił bezpośrednie działanie przepisów ustawy, bez przedłużenia działania
prawa dawnego, usprawiedliwione znacznym odstępem czasu między jej ogłosze-
niem a wejściem w życie (vacatio legis) oraz możliwością zachowania dotychczaso-
wych warunków umowy o pracę przez rozwiązanie jej przed dniem 1 września 2000
r. Pozostanie w stosunku pracy po tym dniu - jak ocenił - powodowało poddanie się
nowej, mniej korzystnej regulacji płacowej, regulowanej od dnia 1 czerwca 2000 r.
przez art. 5 ust. 1 ustawy, który stanowił o przysługiwaniu takim pracownikom, jak
powód wyłącznie wynagrodzenia miesięcznego. Sąd drugiej instancji stwierdził dalej,
że powód utracił prawo do nagrody rocznej, która w tym dniu nie była jeszcze wyma-
galna, a jednocześnie zwrócił uwagę na niespójność przepisów art. 5 ust. 1 i 3 oraz
art. 26 ust. 1 z art. 30 ustawy w zakresie, w jakim odnoszą się do nagród rocznych.
Niespójność tę wyjaśnił przez przyjęcie, że w art. 5 ust. 1 regulowane jest prawo do
świadczeń, a art. 26 ust. 1 dotyczy ich wysokości. Przy tej interpretacji przyjął, że za
2000 r., w którym miało nastąpić dostosowanie wynagrodzenia kadry kierowniczej w
jednostkach zaliczanych do sektora publicznego prawo do nagrody rocznej zostało
wykluczone. Dlatego też uznał, że do nagrody za ten rok nie mają zastosowania art.
5 ust. 3 i art. 10 ust. 1, 3, 4, 7 i 8 ustawy ani § 6 rozporządzenia Ministra Skarbu
Państwa z 12 marca 2001 r., dotyczący wyłącznie nagród rocznych począwszy od
2001 r. Sąd drugiej instancji wyraził także pogląd, że § 6 rozporządzenia - w zakresie
dotyczącym nagrody rocznej za rok obrotowy, który rozpoczął się w 2000 r. - jest nie-
zgodny z art. 10 ust. 8 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., bowiem „przekracza" granice
delegacji, a ponadto jest sprzeczny z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r.
Skargę kasacyjną powód oparł na podstawie naruszenia prawa materialnego
przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 5 ust.1, art. 26 ust. 1 oraz
art. 30 ustawy z dnia 3 marca 2000 r., przez przyjęcie, że od dnia 1 czerwca 2000 r.
przysługiwało mu wyłącznie wynagrodzenie miesięczne i w związku z tym utracił
prawo do nagrody rocznej za 2000 r. Zarzucił także naruszenie art. 5 ust. 1 i art. 10
ust. 8 tej ustawy oraz § 1, 2, i 6 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12
marca 2001 r., przez przyjęcie, że § 6 tego rozporządzenia przekracza granice dele-
gacji przewidzianej w art. 10 ust. 8 ustawy oraz że rozporządzenie to ma zastoso-
5
wanie do pozwanej spółki. Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
uwzględnienie powództwa ograniczonego do kwoty 32.000 zł z ustawowymi odset-
kami od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia zapłaty. Jednocześnie na uzasadnienie podniósł,
że zastosowana przez Sąd Apelacyjny wykładnia art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca
2000 r. rażąco narusza zasady niedziałania prawa wstecz oraz ochrony nabytych
praw do świadczeń pieniężnych określonych w umowie o pracę za okres sprzed wej-
ścia jej w życie, przy czym ponownie powołał się na uzasadnienie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 r.
Uzasadniając przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazał na potrzebę
wykładni art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektó-
rymi podmiotami prawnymi, „które budzą poważne wątpliwości interpretacyjne
zwłaszcza co do wzajemnej ich relacji”. Wykazywał, że w związku z wejściem tych
przepisów w życie tego samego dnia (1 czerwca 2000 r.) istnieje sprzeczność „mię-
dzy datą wejścia w życie art. 5 ust. 1 i treścią art. 26 ust. 1 ustawy”. Z art. 5 ust. 1
ustawy wynika bowiem, że od dnia 1 czerwca 2000 r. osobom wskazanym w art. 2
przysługuje wyłącznie wynagrodzenie miesięczne, z zastrzeżeniem ust. 3, który do-
puszcza możliwość przyznania nagrody rocznej (z tym, że przepis ten wszedł w życie
w dniu 1 stycznia 2001 r.), natomiast z mocy art. 26 ust. 1 ustawy sankcja nieważno-
ści z mocy prawa dotyka od dnia 1 września 2000 r. postanowień umów o pracę
ustalających nagrodę roczną w wysokości wyższej niż maksymalna dopuszczona
ustawą. Ustawa zaczęła obowiązywać w ciągu roku obrotowego, za który miała być
przyznana nagroda za 2000 r., stąd wątpliwość, z jaką chwilą następuje utrata prawa
do tej nagrody przez osoby wskazane w art. 2, której nie rozstrzygnął Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 2 września 2003 r., I PK 290/02 (OSNP 2004 nr 17, poz. 299).
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik strony pozwanej wniósł o jej
oddalenie, twierdząc, że art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. nie
budzi wątpliwości interpretacyjnych. Sądowi Apelacyjnemu nie można zarzucić naru-
szenia tych przepisów. Obydwa weszły w życie w tym samym dniu (1 czerwca 2000
r.), więc gdyby nawet uznać, że prawo do nagrody rocznej w związku z treścią art. 26
ust. 1 ustawy powód utracił z dniem 1 września 2000 r., a nie z dniem 1 czerwca
2000 r., to po tym dniu strony nie mogły już powoływać się na wcześniejsze uzgod-
nienia, sprzeczne z ustawą. W ocenie strony sporna nagroda stała się wymagalna po
wejściu w życie art. 5 ust. 3 ustawy z 3 marca 2000 r. oraz przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie jej art. 10 ust. 8 ustawy, które prawo do niej wykluczają.
6
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla rozpoznania skargi kasacyjnej zasadnicze znaczenie mają przepisy inter-
temporalne ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektó-
rymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze zm.). Chodzi przede wszystkim
o przepis jej art. 30, z którego wynika, że ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia
miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia jej ogłoszenia (z dniem 1
czerwca 2000 r.), z wyjątkiem art. 5 ust. 2 i 3 oraz art. 10 i 11, które wchodzą w życie
z dniem 1 stycznia 2001 r., oraz art. 18 w zakresie zmian określonych w pkt 3, a
także art. 19, 20, 23 i 24, które wchodzą w życie pierwszego dnia miesiąca następu-
jącego po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Przepisy art. 5 ust. 1 i art. 26 ust. 1
ustawy weszły więc w życie jednocześnie, jednak nie pozostają w kolizji, gdyż zakres
ich mocy wiążącej jest odmienny; należy oddzielić skutki ich oddziaływania obejmu-
jące stosunki prawne mające powstać w przyszłości, po dniu 1 czerwca 2000 r., od
tych, które regulują sytuacje zastane w tym dniu.
Takiego rozróżnienia Sąd Apelacyjny dokonał, lecz niewłaściwie wykładając
omawiane przepisy stwierdził ich niespójność, którą rozstrzygnął przez zaadresowa-
nie art. 5 ust. 1 do „prawa do świadczeń”, a art. 26 ust. 1 do ich wysokości. Stanowi-
sko to nie może być uznane za trafne. Jest oczywiste, że art. 5 ust. 1 ustawy z 3
marca 2000 r., stanowiący, iż osobom, o których mowa w art. 2 ustawy, przysługuje
wyłącznie wynagrodzenie miesięczne, obejmuje stany faktyczne mające powstać po
dniu jego wejścia w życie, należy więc odczytywać go w ten sposób, że od tego dnia
postanowienia umów o pracę nie mogą zawierać postanowień przewidujących przy-
znanie wymienionym osobom, poza wynagrodzeniem miesięcznym, jakichkolwiek
świadczeń dodatkowych. Przepis ten nie oddziałuje na zawarte już umowy i nie po-
zbawia świadczenia pracowników, których umowy o pracę zawarte przed 1 czerwca
2000 r. obejmowały poza wynagrodzeniem zasadniczym inne jeszcze świadczenia.
Do nich odnosi się art. 26 ust. 1 ustawy, który obliguje do dostosowania najpóźniej
do dnia 1 września 2000 r. maksymalnej wysokości wynagrodzenia do kwot określo-
nych w ustawie. Nawiązuje on do art. 13 ustawy stanowiącego, że postanowienia
umów o pracę ustalające wynagrodzenie miesięczne, nagrodę roczną, odprawę oraz
wartość świadczeń dodatkowych, w wysokości wyższej niż maksymalna dopuszczo-
na ustawą, są nieważne z mocy prawa w odniesieniu do tej części, która przewyższa
7
kwotę maksymalną określoną w ustawie. Artykuł 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. -
jako przepis przejściowy - odracza jednak bezpośrednie działanie ustawy na czas po
upływie 3 miesięcy od dnia jej wejścia w życie w celu umożliwienia dostosowania się
adresatów do oczywiście mniej korzystnej, nowej sytuacji prawnej.
Wymienione przepisy nie przewidują sankcji pełnej nieważności klauzul usta-
nawiających nagrodę roczną, odprawę albo świadczenia dodatkowe, a stanowią je-
dynie o ich unieważnieniu co do wysokości przekraczającej maksymalną dopusz-
czona ustawą. Tak też działanie omawianego przepisu rozumiał Trybunał Konstytu-
cyjny, który w wyroku z dnia z dnia 7 maja 2001 r., K 19/00 (OTK 2001 nr 4, poz. 82,
teza 9 uzasadnienia) podniósł, że przepis nie działa wstecz i modyfikuje treść sto-
sunków pracy w przyszłości, czyli po dniu 31 sierpnia 2000 r. Od tego dnia, jeżeli
strony nie umówią nowych warunków wynagrodzenia, zastępują je odpowiednie po-
stanowienia ustawy regulujące wysokość wynagrodzenia. Z tych oczywistych wzglę-
dów art. 5 ust. 1 ustawy nie ma zastosowania do postanowień umownych podjętych
przed dniem jego wejścia w życie i nie narusza postanowień istniejących już umów
co do przysługiwania między innymi nagrody rocznej.
W konsekwencji umówiona przed dniem 1 czerwca 2000 r. nagroda roczna
nadal przysługuje, lecz z mocy prawa ulega po dniu 31 sierpnia 2000 r. w swej wyso-
kości redukcji opisanej w art. 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. Inaczej, gdyby
strony umowy o pracę przewidziały prawo do nagrody rocznej w umowie o pracę za-
wartej po dniu 1 czerwca 2000 r.; postanowienie takie - stosownie do art. 5 ust. 1
ustawy - byłoby sprzeczne z prawem i nieważne. Błędne więc było stanowisko Sądu
Apelacyjnego, że od dnia 1 czerwca 2000 r., w którym wszedł w życie art. 5 ust. 1
ustawy, powodowi przysługuje wyłącznie wynagrodzenie miesięczne i tym samym z
tym dniem utracił prawo do nagrody rocznej za 2000 r.
Stosownie do art. 5 ust. 3 w związku z art. 30 ustawy z 3 marca 2000 r., na-
groda roczna mogła być przyznana dopiero od dnia 1 stycznia 2001 r., jednak prawo
do niej zostało reaktywowane na innych warunkach. Określa je art. 10 ustawy oraz
wydane na jego podstawie (ust. 8) rozporządzenia właściwych ministrów oraz
uchwały zarządów jednostek samorządu terytorialnego. W ramach tej delegacji Mini-
ster Skarbu Państwa wydał rozporządzenie z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie
szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej osobom kierującym nie-
którymi podmiotami prawnymi oraz wzoru wniosku o przyznanie nagrody rocznej
(Dz.U. Nr 22, poz. 259), które nie ma zastosowania do nagród rocznych ustalonych
8
w umowach o pracę zawartych przed dniem 1 czerwca 2000 r. Jeżeli tłumaczyć je z
wykluczeniem sugerowanej przez Sąd Apelacyjny sprzeczności między art. 5 ust. 1
ustawy i § 6 rozporządzenia, to należy odnieść je wyłącznie do nagród rocznych
przyznawanych na podstawie ustawy, czyli od dnia 1 stycznia 2001 r. Tylko tak ro-
zumiany § 6 zyskuje bowiem jasną treść nawiązującą do nagrody rocznej przyznanej
najwcześniej w 2001 r., po dokonaniu przez właściwy organ oceny wyników działal-
ności uprawnionego za rok obrotowy, który rozpoczął się jeszcze w 2000 r. Zastrze-
żenia o niestosowaniu tego przepisu, gdy nagroda za ten okres została wypłacona
uprawnionemu na dotychczasowych zasadach, nie można rozumieć tak jak Sąd
pierwszej instancji, przez przyjęcie, że przepisy rozporządzenia odnosiły się do na-
gród za 2000 r. niewypłaconych przed wejściem w życie rozporządzenia. Przeciwnie,
gdy mowa o nagrodzie wypłaconej na dotychczasowych zasadach, chodzi o nagrody
za rok 2001 jako rok obliczeniowy, zahaczający o kalendarzowy rok 2000, wypłacone
na podstawie art. 10 ustawy, lecz nieuwzględniające jeszcze zasad przyjętych w roz-
porządzeniu, które weszło w życie od dnia 8 kwietnia 2001 r. W konsekwencji, te na-
grody mogły być wypłacane bez względu na to, czy uprawniony pełnił swoją funkcję
przez cały rok obrotowy i czy w tym okresie nie naruszył rażąco swoich obowiązków
pracowniczych, nie rozwiązano z nim umowy o pracę z jego winy lub nie rozwiązano
umowy o zarządzanie lub nie odwołano go ze stanowiska z przyczyn stanowiących
podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdyż takich restrykcji
ustawa nie przewidywała.
Warunki przyznania nagrody, do której odnosi się art. 26 ust. 1 ustawy, należ-
nej za rok 2000 i regulowane umową o pracę zawartą przed dniem 1 czerwca 2000
r., zależały od treści tych umów. Skoro umowa o pracę z września 1998 r. zawarta
między stronami przewidywała w art. 8 pkt 3 wypłacenie nagrody rocznej na podsta-
wie uchwały rady nadzorczej podjętej w wypadku osiągnięcia przez pozwaną spółkę
dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obrachunkowym potwierdzone-
go przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki po zatwierdzeniu rachunku zysku
i strat za dany rok, to postanowienia te nie zostały wzruszone późniejszymi regula-
cjami rozporządzenia. Nieważne stały się tylko postanowienia umowy o pracę w za-
kresie ustalenia wysokości nagrody za 2000 r. w kwocie nie większej od sześciu i
mniejszej od przeciętnego stałego wynagrodzenia miesięcznego w poprzednim roku
kalendarzowym. Z mocy art. 26 ust. 1 ustawy z 3 marca 2000 r. uległy od dnia 1
września 2000 r. przekształceniu w kierunku zgodnym z jej art. 10 ust. 7, czyli wyso-
9
kość nagrody rocznej nie mogła przekroczyć trzykrotności przeciętnego wynagro-
dzenia miesięcznego w roku poprzedzającym przyznanie nagrody.
Poza przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego znalazły się zarzuty braku
odniesienia przepisów rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 12 marca
2001 r. do pozwanej spółki, gdyż jego przepisy zostały wyłączone ze stanu prawnego
stanowiącego podstawę wyroku.
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39815
§ 1
k.p.c.).
========================================