Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 16 maja 2006 r.
III SZ 2/06
Przepis art. 89 § 1 k.p.c. upoważnia adwokata, radcę prawnego oraz
rzecznika patentowego wyłącznie do uwierzytelniania udzielonego im pełno-
mocnictwa, co nie obejmuje uwierzytelniania innych dokumentów urzędowych,
w tym dokumentu przy pomocy którego organ osoby prawnej wykazuje swoje
umocowanie do działania w imieniu osoby prawnej (art. 68 w związku z art. 67 §
1 k.p.c.).
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja
2006 r. sprawy z powództwa „Z.” SA w C. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji
Energetyki o nałożenie kary pieniężnej, na skutek zażalenia strony powodowej od
wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 lutego 2006 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie z powództwa „Z.” SA w C. przeciwko
Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o nałożenie kary pieniężnej postanowieniem
z 21 lutego 2006 r. odrzucił apelację strony powodowej. Zdaniem Sądu apelacja
podlegała odrzuceniu z dwóch przyczyn. Po pierwsze, zgodnie z art. 368 § 1 pkt 5
k.p.c. apelacja powinna zawierać wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku z zazna-
czeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia. W niniejszej sprawie apelacja nie
spełniała przesłanki z art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c., skoro brak w niej określenia zakresu
żądanego uchylenia.
Drugą przyczyną, dla której apelacja podlegała odrzuceniu było nieprawidłowe
poświadczenie za zgodność z oryginałem kserokopii odpisu z Krajowego Rejestru
Sądowego. Radca prawny nie jest bowiem uprawniony do poświadczania dokumen-
2
tów. Wyjątek stanowi tu pełnomocnictwo, którego odpis radca prawny może sam
uwierzytelnić w oparciu o przepis art. 89 § 1 zdanie 2 k.p.c. Sąd Najwyższy w
uchwale z dnia 19 maja 2003 r., III CZP 21/04 (Wokanda 2004 nr 12, poz. 1), wska-
zał, że radca prawny nie jest uprawniony do uwierzytelniania tzw. dalszych pełno-
mocnictw. Tym bardziej żaden przepis nie uprawnia go do poświadczania za zgod-
ność z oryginałem innych dokumentów urzędowych, przy pomocy których jest obo-
wiązany wykazać swoje uprawnienie do działania w imieniu osoby prawnej, właści-
wie reprezentowanej (art. 68 k.p.c.).
Pełnomocnik powoda w zażaleniu na przedmiotowe postanowienie Sądu
Apelacyjnego zaskarżył je w całości, jednocześnie zarzucając mu błędną interpreta-
cję przepisów, to jest art. 89 §1 k.p.c., poprzez przyjęcie, że upoważnienie radcy
prawnego do uwierzytelniania odpisu pełnomocnictwa dotyczy jedynie samego do-
kumentu pełnomocnictwa, nie zaś całego aktu (sensu largo) pełnomocnictwa, a więc
również jego integralnej części potwierdzającej reprezentację organu mocodawcy -
odpisu KRS; oraz poprzez niewłaściwe zastosowanie w sprawie stanowiska Sądu
Najwyższego zaprezentowanego w orzeczeniu z dnia 19 maja 2004 r., III CZP 21/04.
W następnej kolejności podniósł zarzut błędnej interpretacji art. 373 zdanie drugie
k.p.c., poprzez jego zastosowanie w sprawie, mimo iż sankcja odrzucenia apelacji w
nim zawarta dotyczy jedynie sytuacji, gdy w konsekwencji wezwania sądu do uzu-
pełnienia braków formalnych pisma procesowego strona nie dokonała lub nienależy-
cie dokonała tegoż obowiązku, zaś wezwanie Sądu nie dotyczyło - ponieważ nie
mogło w świetle art. 3701
k.p.c. dotyczyć - przesłanki zawartej w art. 368 §1 pkt 5
k.p.c.
Ostatecznie zarzucił również błędną wykładnię językową treści apelacji powo-
da z 13 czerwca 2005 r., poprzez przyjęcie, że apelujący nie zawarł w jej treści,
zgodnie z dyspozycją art. 368 §1 pkt 5 k.p.c., wniosku o zmianę lub uchylenie za-
skarżonego orzeczenia oraz zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
Mając na względzie powyższe naruszenie wniósł o uchylenie postanowienia i
rozpoznanie zażalenia jako oczywiście uzasadnionego w rozumieniu art. 395 § 2
k.p.c. przez Sąd Apelacyjny w Warszawie; uchylenie zaskarżonego postanowienia i
w konsekwencji merytoryczne rozpatrzenie wniesionej w dniu 13 czerwca 2005 r.
apelacji od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 maja 2005 r.; ewentual-
nie zaś wniósł o przekazanie sprawy do Sądu Najwyższego w Warszawie w celu jej
rozpoznania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się uzasadnione. Skarżący trafnie zarzucił, że Sąd Apela-
cyjny bezpodstawnie uznał, iż w rozpatrywanej apelacji nie określono zakresu żąda-
nego uchylenia. Wbrew temu twierdzeniu apelujący na drugiej stronie apelacji [...]
wskazał: „wnoszę o uchylenie w całości Wyroku Sądu Okręgowego i uwzględnienie
złożonego odwołania”, co spełnia wymaganą przez art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. przesłan-
kę przyjęcia apelacji do rozpoznania.
Bezpodstawna okazała się również druga z podanych przesłanek odrzucenia
apelacji, za którą Sąd Apelacyjny uznał złożenie przez pełnomocnika powoda po
terminie nieprawidłowo poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii odpisu z
KRS dotyczącego rejestracji strony powodowej. Nieprawidłowość ta polegała, według
Sądu Apelacyjnego, na poświadczeniu odpisu przez pełnomocnika powoda - radcę
prawnego, podczas, gdy zgodnie z art. 89 § 1 zdanie drugie k.p.c., radca prawny
(adwokat, rzecznik patentowy) może uwierzytelnić jedynie odpis udzielonego mu
pełnomocnictwa. Bezpodstawność tak określonego powodu odrzucenia apelacji
wynika z dwóch przyczyn. Po pierwsze, zarzucane przez Sąd osobiste uwierzytel-
nienie odpisu KRS było dokładnym wykonaniem zarządzenia przewodniczącego wy-
działu z 21 lutego 2006 r. w brzmieniu: „wezwać r.pr. E.H. do poświadczenia za
zgodność z oryginałem kserokopii odpisu z KRS [...] w terminie 7 dni pod rygorem
odrzucenia apelacji”. Pomimo to należy zgodzić się z prezentowanym w zaskarżo-
nym postanowieniu poglądem, że art. 89 § 1 k.p.c. upoważnia adwokata, radcę
prawnego oraz rzecznika patentowego wyłącznie do uwierzytelniania udzielonego im
pełnomocnictwa, co nie obejmuje uwierzytelniania innych dokumentów urzędowych,
w tym dokumentu przy pomocy którego organ osoby prawnej wykazuje swoje umo-
cowanie do działania w imieniu osoby prawnej (art. 68 w związku z art. 67 § 1 k.p.c.).
W rezultacie rozpatrywane pełnomocnictwo, jako wystawione przez organ powoda,
którego umocowanie do działania w imieniu osoby prawnej nie zostało prawidłowo
wykazane, nie odpowiada wymaganiom prawnym. Nie uzasadnia to jednak odrzuce-
nia apelacji sporządzonej przez tak umocowanego pełnomocnika. Sąd Najwyższy w
obecnym składzie podziela pogląd wyrażony ostatnio w postanowieniu Sądu Naj-
wyższego z 27 stycznia 2005 r., II PZ 69/04 (OSNP 2005 nr 16, poz. 251), w którym
Sąd ten stwierdził, że apelacja sporządzona przez nieuprawnionego pełnomocnika
4
podlega rozpoznaniu, jeśli zostanie potwierdzona przez stronę. W takiej sytuacji,
sankcją niewykonania lub nienależytego wykonania przez radcę prawnego zarzą-
dzenia sądu zobowiązującego do złożenia oświadczenia zgodnie z art. 89 § 3 k.p.c.,
nie jest odrzucenie apelacji, lecz niedopuszczenie go do występowania w sprawie
(zob. również powołaną w tym postanowieniu uchwałę Sądu Najwyższego z 20
grudnia 1968 r., III CZP 93/68, OSNCP 1969 nr 7-8, poz. 129, zgodnie z którą sku-
teczność prawna czynności procesowych dokonanych przez osobę, która nie może
być pełnomocnikiem procesowym, zależy od ich zatwierdzenia przez zainteresowaną
stronę).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie
pierwsze w związku z 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
========================================