Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 9/07
POSTANOWIENIE
Dnia 21 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Maria Grzelka
SSN Tadeusz Żyznowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa B.G.
przeciwko Szpitalowi Chirurgii Urazowej Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi
Opieki Zdrowotnej […]
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej - Towarzystwa
Ubezpieczeń i Reasekuracji C. S.A.
o zapłatę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 marca 2007 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 13 listopada 2006 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił apelację powódki
B.G. motywując, że brew wymogom wynikającym z przepisu art. 368 § 1 pkt 5
k.p.c. złożona apelacja nie zawierała zaznaczenia zakresu żądanej zmiany.
Wskazanie, że powódka domaga się uwzględnienia powództwa jest – zdaniem tego
Sądu - niewystarczające, zwłaszcza gdy powództwo skonstruowane jest
wieloprzedmiotowo - tzn. zawiera żądania dotyczące wielu roszczeń.
W złożonym zażaleniu powódka B.G. zarzuciła zaskarżonemu orzeczeniu
naruszenie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na
przyjęciu, iż wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa
nie odpowiada wymaganiom ustanowionym w przedmiotowym przepisie. Wnosiła o
uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2006 r. w sprawie sygn. akt [...] Sąd Rejonowy
oddalił powództwo o zasądzenie świadczenia oraz ustalenie (pkt I) i zasądził od
powódki B.G. na rzecz pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej (pkt III) a także
interwenienta Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji (pkt IV) po 3600 zł kosztów
zastępstwa procesowego. W złożonej apelacji powódka B.G. - po oznaczeniu
wyroku stosownie do art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c. – wnosiła o zmianę punktu I, III i IV
zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, ewentualnie uchylenie
zaskarżonego wyroku we wskazanej części i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów postępowania.
W myśl powołanego przepisu art. 368 § 1 pkt 1 i 5 k.p.c., wykładnia których
rozstrzyga o zasadności zażalenia, apelacja powinna zawierać oznaczenie wyroku,
od którego jest wniesiona ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy
w części a nadto wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku, z zaznaczeniem żądanej
zmiany lub uchylenia. Wymienione wymagania nawiązują do reguły ustanowionej
w art. 363 § 3 k.p.c. według której – jeżeli zaskarżono tylko część orzeczenia
3
to staje się ono prawomocne w pozostałej części. Uzasadnionym jest zatem
twierdzenie, że przepis ten wiąże zakres prawomocności wydanego orzeczenia
z zakresem jego zaskarżenia. Granice apelacji wyznaczane są przez granice
zaskarżenia. Obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji (art. 378 § 1
k.p.c.) oznacza zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te granice oraz
nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków.
Oczywiste jest uprawnienie podmiotu legitymowanego – z inicjatywy którego
zostało wszczęte postępowanie apelacyjne do decydowania o zakresie lub
przedmiocie tego postępowania. Wynika to z zasady dyspozycyjności. W wypadku
częściowego zaskarżenia następuje podział kwestionowanego orzeczenia – jeśli
jego struktura i współzależność poszczególnych elementów na to pozwala –
na część której apelacja nie podważa, oraz na część, którą skarżący w apelacji
kwestionuje. Wydzielenie tej części tworzy właśnie zakres zaskarżenia.
Oznaczenie zakresu zaskarżenia wyznacza ramy załatwienia przez instancję
apelacyjną istoty sprawy.
Powódka B.G. zaskarżyła wyrok w zakresie oddalającym powództwu (pkt I)
oraz rozstrzygającym o kosztach procesu (pkt III i IV) i wniosła o jego zmianę – w
zaskarżonym zakresie oraz uwzględnienie powództwa, ewentualnie o uchylenie
wyroku we wskazanej części z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.
Powyższe sformułowanie, nie wykazuje precyzji i szczegółowości, co częściowo
przyznaje sama skarżąca w uzasadnieniu zażalenia jednakże nie pozbawia –
wbrew wywodom zawartym w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia – Sądu
drugiej instancji możliwości wypełnienia przez niego ustawowych powinności.
Wniosek ten potwierdza obszerne uzasadnienie apelacji w całości pominięte przez
Sąd Okręgowy. Zawiera ono także nie budzący wątpliwości wniosek w odniesieniu
do zakwestionowanego rozstrzygnięcia o kosztach procesu (pkt III i IV).
Podkreślane wzmożone wymagania w stosunku do profesjonalnego pełnomocnika
strony i konsekwencje ich niespełnienia mogą być stosowane tylko w wypadkach w
ustawie wskazanych z uwzględnieniem, że nie każde uchybienie, brak dokładności
czy też zwykłe przeoczenie uzasadnia zastosowanie najdalej idącej sankcji w
postaci pozbawienia strony środka odwoławczego. Odnośnie zaś wywodów
zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, co do złożonej treści
4
powództwa i jego licznych zmian dokonanych w toku postępowania, należy
zauważyć, że treść powództwa i jego podstawowe elementy wyznaczają zakres
skierowanego do właściwego sądu wniosku o udzielenie ochrony prawnej w drodze
procesu cywilnego i wyłącznie do strony powodowej należy zarówno pierwotne
sformułowanie jak i ewentualnie zmiany skierowanego – za pośrednictwem sądu –
konkretnego żądania skierowanego w stosunku do pozwanego. Skoro określony
został przez stronę powodową podmiot uprawniony do występowania z żądaniem
spełnienia – ostatecznie określonego – świadczenia i podmiot zobowiązany, to
trudno podzielić uwagi o szczególnych wymaganiach apelacji w tej sprawie w
zakresie żądania strony i sposobu orzeczenia w sytuacji, gdy powództwo w całości
uległo oddaleniu. Z powyższych przyczyn zaskarżone orzeczenie – jako
oczywiście bezzasadne – podlega uchyleniu (art. 3941
w zw. z art. 39815
k.p.c.).