Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 29 maja 2007 r.
II PK 317/06
Zobowiązanie pracownika w regulaminie pracy do zapoznawania się z in-
nymi regulaminami, instrukcjami i przepisami obowiązującymi na jego stanowi-
sku pracy, nie wyłącza obowiązku pracodawcy zaznajamiania pracowników po-
dejmujących pracę z zakresem ich obowiązków i sposobem wykonywania
pracy na wyznaczonych stanowiskach (art. 94 pkt 1 k.p.).
Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 maja
2007 r. sprawy z powództwa Dariusza K. przeciwko C. POLSKA Sp. z o.o. w W. Od-
dział w W. o przywrócenie do pracy i uchylenie kary nagany, na skutek skargi kasa-
cyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
we Wrocławiu z dnia 18 maja 2006 r. [...]
I. o d d a l i ł skargę kasacyjną,
II. przyznał adwokat Annie J. z Kancelarii Adwokackiej [...] od Skarbu Państwa
- Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia kwotę 120 zł podwyższoną o stawkę
podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z
urzędu w postępowaniu kasacyjnym,
III. zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej 120 zł tytułem zwrotu kosz-
tów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Powód Dariusz K. wystąpił o uznanie za bezskutecznie wypowiedzenia
umowy o pracę z dnia 30 sierpnia 2002 r. oraz o uchylenie dwóch nagan, udzielo-
nych 5 i 9 sierpnia 2002 r. Kwestionował zasadność podanych przyczyn wypowie-
dzenia i podstawy ukarania dyscyplinarnego.
2
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych wyrokiem z dnia 4 stycznia 2006 r. uchylił karę nagany z dnia 9 sierpnia 2002 r.,
a dalej idące powództwo oddalił. Rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach
i ich prawnej ocenie. Powód od lipca 1999 r. był zatrudniany przez pozwaną spółkę
C. jako pracownik działu ochrony. Został zapoznany z regulaminem pracy oraz obo-
wiązującymi procedurami. W początkowym okresie właściwie wywiązywał się ze
swoich obowiązków, wykazywał się sumiennością i zaangażowaniem, otrzymywał
premie. Później zdarzały mu się przypadki niewłaściwego wykonywania obowiązków.
Przełożeni mieli trudności z wyegzekwowaniem właściwego postępowania. Powód
nie słyszał poleceń wydanych drogą radiową oraz stwarzał sytuacje konfliktowe ze
swoimi kolegami z pracy. Nie stosował się do procedur, które obowiązywały u po-
zwanego i usiłował swe obowiązki wykonywać w inny sposób. Utrudniał również
pracę swoim współpracownikom oraz nie wykonywał poleceń przełożonych. Nega-
tywnych zdarzeń z udziałem powoda było wiele. Polecenia przełożonych wykonywał
w sposób opieszały. Przeprowadzano z powodem szereg rozmów dyscyplinujących
mających na celu zmianę jego stosunku do obowiązków. W dniu 24 lipca 2002 r. po-
wód na kwicie wydania towaru pozostawił adnotację „zły kod” i nie poinformował o
tym swego przełożonego. W przypadku rozbieżności w ilości towaru lub jego ozna-
czeniu winien poinformować o tym swego przełożonego lub kierownika działu, z któ-
rego towar pochodził, w celu sporządzenia prawidłowego kwitu. Źle oznaczony towar
nie mógł opuścić siedziby pozwanego w terminie. Wcześniej powód również pozo-
stawiał adnotacje o złym kodzie, nie informując o tym przełożonych. W dniu 25 lipca
2002 r. powód skanował kody kreskowe towaru uszkodzonego lub skradzionego.
Zgodnie z obowiązującą procedurą winien odnieść skaner informatykowi celem od-
czytania zgromadzonych danych. Po wykonaniu tych czynności powód pozostawił
skaner, z którego nie zostały odczytane dane. Spowodowało to zafałszowanie wyni-
ków ekonomicznych działu, z którego pochodziły skanowane towary. W dniu 27 lipca
2002 r. lider ochrony polecił powodowi dopilnowanie przewiezienia towaru przezna-
czonego na promocję do wyznaczonej strefy. Powód nie wykonał tego polecenia
służbowego. W dniu 5 sierpnia 2002 r. został ukarany naganą za niewykonanie obo-
wiązków służbowych w dniu 24 lipca 2002 r., przez pozostawienie przy towarze
zwrotnym kwitu wydania z adnotacją „zły kod” i niepoinformowanie osób kompetent-
nych o przyczynie takiego stanu rzeczy; nadto, za opieszałe wykonywanie obowiąz-
ków służbowych przy skanowaniu strat i pozostawienie „nie zresetowanego” skanera.
3
Jako trzecią przyczynę podano niewykonanie polecenia służbowego. W dniu 9 sierp-
nia 2002 r. powód został ukarany naganą za samowolne powielanie dokumentów
służbowych z zamiarem wyniesienia ich poza teren zakładu. Sprzeciwy od tych na-
gan zostały odrzucone. Wypowiedzenie umowy o pracę za przyczynę podawało na-
ruszenie podstawowego obowiązku sumiennego i starannego wykonywania pracy, a
także obowiązku stosowania się do poleceń przełożonych przez niewykonanie obo-
wiązków służbowych w dniu 24 lipca 2002 r., tj.: - pozostawienie przy towarze zwrot-
nym kwitu wydania z adnotacją „zły kod” i niepoinformowanie osób kompetentnych o
przyczynie takiego stanu rzeczy; - opieszałe wykonywanie obowiązków służbowych
przy skanowaniu strat i pozostawienie niezresetowanego skanera; - niewykonanie
polecenia służbowego wydanego przez lidera działu ochrony w dniu 27 lipca 2002 r.,
tj. niedopilnowanie przewiezienia towaru do wyznaczonej strefy; -samowolne powie-
lanie dokumentów służbowych z zamiarem wyniesienia ich poza teren zakładu pracy.
W okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia powód został zwolniony z obowiązku
wykonywania pracy. Powód złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia prze-
stępstwa sfałszowania kwitów wydania towaru. Postępowanie to zostało umorzone
wobec niestwierdzenia przestępstwa. Sąd Rejonowy uznał, że wypowiedzenie
umowy o pracę było uzasadnione. Zauważył, że wypowiedzenie umowy o pracę sta-
nowi zwykły sposób jej rozwiązania. Przyczyna wypowiedzenia nie musi w związku z
tym mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości. Uzasadniać je może za-
równo jednorazowe zdarzenie ważące negatywnie na ocenie rzetelności i sumienno-
ści pracownika oraz właściwego wykonywania przez niego obowiązków, jak też wie-
lokrotne, powtarzalne naganne drobne zachowania, które u obciążonego ryzykiem
pracodawcy, powodują utratę zaufania do pracownika. Wypowiedzenie uzasadnia
niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych wynikające z niewiedzy lub
też tylko z niedostatku wiedzy (kompetencji) potrzebnej do prawidłowego ich wyko-
nywania, braku oczekiwanej dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu czynności
przypisanych zajmowanemu stanowisku. Zeznania kilku świadków (przełożonych po-
wod)a potwierdziły, że nie wykonywał on należycie swych obowiązków mimo prowa-
dzonych z nim rozmów i motywacji do poprawy. Potwierdzili oni podstawy dyscypli-
nowania, a w szczególności zaniechanie powiadomienia przełożonego o złym kodzie
towaru na kwicie wydania, pozostawienie skanera po skanowaniu strat bez odczytu
w dziale informatyka, odmowę dopilnowania przewiezienia towaru na promocję. Z
tych przyczyn nagana nałożona w dniu 5 sierpnia 2002 r. była zasadna. Uchybienia
4
powoda stanowiły naruszenie porządku i dyscypliny pracy według § 42 regulaminu
pracy, z którym powód został zapoznany. Z uwagi na uzasadnione przyczyny wypo-
wiedzenia (art. 30 § 4 k.p.) nie było podstaw do przywrócenia powoda do pracy. Sąd
Rejonowy w uzasadnieniu rozstrzygnięcia odwołał się do stanowiska Sądu Najwyż-
szego wyrażonego w wyroku z dnia 2 października 1996 r., I PRN 69/96 (OSNAPiUS
1997 nr 10, poz. 163), iż „pracodawca może zasadnie wypowiedzieć umowę o pracę
w ramach realizacji zasady doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze
wykonywanie realizowanych zadań, jeżeli może przewidywać, że zatrudnienie no-
wych pracowników pozwoli na osiągnięcie lepszych rezultatów pracy”. Uchyleniu
podlegała natomiast nagana z dnia 9 sierpnia 2002 r. Powód nie powielał żadnej do-
kumentacji, a dokonała tego na jego prośbę inna osoba. Nie miał zamiaru wyniesie-
nia dokumentacji poza zakład pracy.
W apelacji powód zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną ocenę
dowodów, błędne ustalenie stanu faktycznego i nieuwzględnienie wniosków dowodo-
wych o przesłuchanie świadków. Podtrzymywał wnioski o przeprowadzenie dowodu
z zeznań dalszych świadków dotyczące prawidłowego ustalenia w zakresie braku
podstaw do wypowiedzenia i dyscyplinowania. Wniósł o zmianę wyroku i przywróce-
nie do pracy oraz o uchylenie kary nagany z dnia 5 sierpnia 2002 r. Apelacja wska-
zywała na sprzeczność ustaleń, twierdząc, że powód po stwierdzeniu złego kodu
towaru na kwicie wydania sporządził notatkę i poinformował o tym przełożonego.
Powód nie został zapoznany z procedurą strat, nie został zapoznany z regulaminem
pracy ani z zakresem obowiązków na zajmowanym stanowisku, nie otrzymał polece-
nia przewiezienia towaru na promocję, nie był zatrudniony w dziale promocji, stąd
polecenie naruszało art. 22 § 1 k.p. Nie uchybił obowiązkom pracowniczym, przeciw-
nie wykonywał je z całą sumiennością i był nagradzany za dobre wyniki w pracy.
Pozwany wniósł o oddalenie apelacji. Podtrzymywał swoje stanowisko, że po-
wód po stwierdzeniu złego kodu nie powiadomił o tym przełożonego, natomiast po-
twierdził zapoznanie się z regulaminem pracy, w związku z tym także z treścią obo-
wiązujących procedur. Do obowiązków powoda należało dopilnowanie a nie przewie-
zienie towaru na promocję.
W piśmie procesowym z dnia 15 maja 2006 r. powód rozszerzył powództwo o
żądanie zasądzenia kwoty 7.024 zł odszkodowania za utracone dodatki (ekwiwalenty
za urlop, za talony pracownicze, za pranie i obuwie).
5
Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 18 maja 2006 r. odrzucił apela-
cję w części dotyczącej odszkodowania w kwocie 7.024 zł, jako że nie było ono
przedmiotem postępowania przed pierwszą instancją (art. 373 k.p.c.). Oddalił apela-
cję co do żądania przywrócenia do pracy i uchylenia nagany. W uzasadnieniu stwier-
dził, że wyrok pierwszej instancji nie jest wadliwy i nie narusza przepisów prawa. Sąd
Rejonowy w zakresie sposobu wykonywania przez powoda obowiązków pracowni-
czych przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe wyjaśniając w sposób
zgodny z prawem i bez naruszenia przepisów dotyczących prowadzonego postępo-
wania dowodowego wszystkie istotne okoliczności sprawy. „W świetle stanu faktycz-
nego leżącego u podstaw niniejszego sporu Sąd Okręgowy podzielił pogląd jak i
motywy zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że powód jako pracownik
strony pozwanej wykonywał swoje obowiązki w sposób niewłaściwy. Z tego względu
ukaranie powoda karą porządkową oraz wypowiedzenie umowy o pracę z tych przy-
czyn było uzasadnione i nie naruszało prawa’’.
Skargę kasacyjną powód oparł na obu podstawach. Zarzut naruszenia prawa
materialnego dotyczył: 1) art. 2 Konstytucji RP, przez błędną wykładnię i przyjęcie, że
zasada niedziałania prawa wstecz nie dotyczy prawa wewnętrznego, jakim są regu-
laminy i procedury obowiązujące pracowników zatrudnionych na określonych stano-
wiskach w zakładach pracy; 2) art. 94 pkt 1 k.p., przez niewłaściwe zastosowanie i
przyjęcie, że przerzucenie na pracownika (w § 11 regulaminu pracy) powinności za-
poznania się „z regulaminem pracy oraz wszystkimi innymi regulaminami, instruk-
cjami i przepisami obowiązującymi u pracodawcy na jego stanowisku pracy” zwalnia
pracodawcę z obowiązku zapoznania pracownika z takimi regułami. Zarzut narusze-
nia przepisów postępowania obejmował: 1) art. 217 § 2 k.p.c., przez nierozpoznanie,
a w konsekwencji nieuwzględnienie wniosków dowodowych zgłoszonych przez po-
woda w pismach z dnia 17 listopada 2003 r. i z dnia 8 czerwca 2004 r. oraz w apela-
cji w przedmiocie przesłuchania świadków, mimo iż okoliczności sporne nie zostały
dostatecznie wyjaśnione; 2) art. 380 k.p.c., przez brak rozpoznania wniosków dowo-
dowych z dnia 17 listopada 2003 r. i z dnia 8 czerwca 2004 r. oraz brak reakcji na
podniesione w apelacji zarzuty o pominięciu przez Sąd pierwszej instancji tych wnio-
sków;3) art. 382 k.p.c., przez nieuzupełnienie postępowania dowodowego, albowiem
w rozpoznawanej sprawie Sąd nie oparł się na własnych i samoistnych ustaleniach
faktycznych oraz ocenach prawnych, lecz w całości na stanie faktycznym błędnie
ustalonym przez Sąd pierwszej instancji; 4) art. 385 k.p.c. w związku z art. 380 k.p.c.
6
i art. 382 k.p.c., przez oddalenie apelacji, mimo jej zasadności wobec naruszenia
przez Sąd pierwszej instancji art. 233 k.p.c. i art. 217 k.p.c.; 5) art. 328 § 3 k.p.c. w
związku z art. 391 k.p.c., przez brak odniesienia się przez Sąd drugiej instancji do
dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wia-
rygodności i mocy dowodowej oraz brak wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z
przytoczeniem przepisów prawa. Zarzucił, iż krótkie i lakoniczne uzasadnienie, „które
stanowi ujęte w ramy proceduralne sprawozdanie z procesu myślowego i decyzyjne-
go Sądu, uzasadnia wątpliwość co do prawidłowości samego procesu decyzyjnego,
skutkującego wadliwie wydanym orzeczeniem”. W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano na istotne zagadnienie prawne wyma-
gające rozstrzygnięcia: 1) czy pracodawca jest zobowiązany uzyskać od pracownika
pisemne potwierdzenie, iż został on zapoznany z każdym regulaminem i z każdą z
procedur obowiązujących pracownika w zakładzie pracy na danym stanowisku, czy
też wystarczy domniemanie, że skoro zapoznał się z regulaminem pracy, to powinien
był również zapoznać się ze wszystkimi regulaminami i procedurami obowiązującymi
pracownika na danym stanowisku; oraz czy pisemne potwierdzenie przez pracowni-
ka, że zapoznał się z regulaminem w dniu przyjęcia do pracy, zwalnia pracodawcę
od wykazania, iż pracownik został zapoznany ze wszystkimi zmianami wprowadzo-
nymi do regulaminu w trakcie jego zatrudnienia oraz z obowiązującymi w miejscu
pracy szczegółowymi procedurami; 2) czy można ukarać pracownika za nieprze-
strzeganie procedur, co do których brakuje pisemnego potwierdzenia, że pracownik
został z nimi zapoznany; 3) czy można zarzucać pracownikowi niestaranne lub nie-
sumienne wykonywanie pracy, jeżeli staje on wobec kolizji dwóch obowiązków i w
trosce o dobro pracodawcy decyduje się na podjęcie czynności przynoszącej mniej
negatywnych konsekwencji niż czynność wypływająca z drugiego obowiązku; 4) czy
można odnosić procedurę skanowania strat obwiązującą od dnia 1 sierpnia 2002 r.
do zachowań mających miejsce w dniu 25 lipca 2002 r. i karać pracownika za jej nie-
przestrzeganie mimo jej nieobowiązywania. Na tej podstawie skarżący wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi pozwany wniósł o oddalenie skargi. Podniósł, że nie została na-
ruszona zasada niedziałania prawa wstecz, gdyż powód znał procedurę skanowania
strat i obowiązywała go ona w lipcu 2002 r. Został również zapoznany z zakresem
obowiązków i obowiązującymi procedurami. Stan faktyczny sprawy został wyjaśniony
a zarzuty naruszenia przepisów procesowych są chybione.
7
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw i dlatego podlega oddale-
niu. Zasadniczą wadliwość rozstrzygnięcia łączy ona z lakonicznym i ogólnym uza-
sadnieniem wyroku drugiej instancji oraz z zaniechaniem przeprowadzenia dowo-
dów. Skarga kasacyjna przysługuje jednak od wyroku prawomocnego i Sąd Najwyż-
szy nie rozpoznaje ponownie sprawy merytorycznie. Ocenia jedynie stosowanie
prawa i tylko w granicach wskazanych podstaw (art. 39813
§ 1 k.p.c. w związku z art.
3983
§ 1 k.p.c.). Przy tym naruszenie przepisów postępowania jako podstawa skargi
ma znaczenie, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art.
3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.).
Zarzut naruszenia art. 328 § 3 k.p.c. jurydycznie jest nieprawidłowy, gdyż
przepis art. 328 k.p.c. nie ma takiej jednostki redakcyjnej (§ 3). Już tylko z tej przy-
czyny nie podlega rozpoznaniu. Uzasadnienie wyroku sporządzane jest po jego
ogłoszeniu i z tego względu nie ma wpływu na podjęte rozstrzygnięcie (wynik
sprawy). Gdy uzasadnienie orzeczenia pierwszej instancji spotyka się z pełną ak-
ceptacją sądu drugiej instancji to wystarczy, że da temu wyraz w treści swego uza-
sadnienia, bez powtarzania szczegółowych ustaleń faktycznych i prawniczych wnio-
skowań (por. wyrok z 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999 nr 24, poz.
776; wyrok z 13 grudnia 2005 r., II PK 104/05 OSNP 2006 nr 21-22, poz. 324). Pod-
stawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiły ustalenia faktyczne pierwszej instancji
weryfikujące przyczyny wypowiedzenia i podstawy udzielanych nagan. Sąd drugiej
instancji uznał ustalenia pierwszej instancji za prawidłowe i przyjął też pogląd, że po-
wód wykonywał swe obowiązki w sposób niewłaściwy. Mimo iż uzasadnienie zaskar-
żonego wyroku rzeczywiście jest lakoniczne i nie bez racji byłaby jego negatywna
ocena wyrażana przez skarżącego, to jednak nie posiada ono tak kardynalnych bra-
ków, aby niemożliwa była kontrola kasacyjna zaskarżonego wyroku.
Kolejne zawężenie tej kontroli wynika z tego, że podstawą skargi kasacyjnej
nie mogą być zarzuty dotyczące ustalania faktów lub oceny dowodów (art. 3983
§ 3
k.p.c.). Z tej przyczyny nie mogły być uwzględniane dalsze zarzuty procesowe skargi
dotyczące naruszenia art. 217 k.p.c., art. 233 k.p.c., art. 382 k.p.c. Ustalanie stanu
faktycznego należy do sądu merytorycznie rozpoznającego sprawę. Sąd Najwyższy
nie ma takiej roli i w obecnym systemie kontroli kasacyjnej nie mógł rozważyć zasad-
8
ności naruszenia tych przepisów. Niezależnie od tego, nie można też nie zauważyć,
że skarga kasacyjna przysługuje od wyroku drugiej instancji (art. 3981
§ 1 k.p.c.),
stąd nie może zarzucać naruszenia przepisów art. 217 i art. 233 k.p.c. przez Sąd
pierwszej instancji. Również i tego, że art. 380 k.p.c. nie mógł być naruszony przez
brak rozpoznania wniosków dowodowych, gdyż sąd odmawiając przeprowadzenia
określonego dowodu nie wydaje osobnego postanowienia odmawiającego
przeprowadzenia dowodu. Postanowienie dowodowe podejmuje tylko gdy przepro-
wadza dowód (art. 236 k.p.c.). Z kolei art. 385 k.p.c. nie jest samodzielną podstawą
skargi kasacyjnej (por. postanowienie z 2 grudnia 1997 r., I PKN 403/97, OSNAPiUS
1998 nr 20, poz. 602; wyrok z 8 grudnia 2005 r., I UK 97/05, OSNP 2006 nr 21-22,
poz. 336). Nie został też on naruszony, gdyż jest adekwatny do treści podjętego roz-
strzygnięcia.
Zarzuty procesowe, w tym dotyczące oparcia orzeczenia o niekompletny ma-
teriał dowodowy, nie stanowiły uzasadnionej podstawy skargi. Zachodzi zatem zwią-
zanie Sądu Najwyższego ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżo-
nego orzeczenia (art. 39813
§ 2 k.p.c.). Na jego tle zaskarżony wyrok przyjmuje, że
wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione, gdyż powód wykonywał swoje
obowiązki pracownicze w sposób niewłaściwy. Podziela też pogląd prawny pierwszej
instancji, oparty na orzecznictwie, przyjmującym, że wypowiedzenie jest zwykłym
sposobem rozwiązania stosunku pracy, w którym po stronie pracownika nie muszą
zachodzić szczególnie uchybienia, gdyż pracodawcy pozostawia się prawo doboru
pracowników, jeżeli ma to zapewnić lepsze wykonanie zadań. Taki kierunek pojmo-
wania zasadności wypowiedzenia i wykładni art. 45 § 1 k.p. w orzecznictwie jest
utrwalony (poza wyżej powołanymi por. także wyroki: z 5 października 2005 r., I PK
61/05, OSNP 2006 nr 17-18, poz. 265; z 25 stycznia 2005 r., II PK 171/04, OSNP
2005 nr 19, poz. 303; z 14 października 2004 r., I PK 697/03, OSNP 2005 nr 11, poz.
159; z 23 stycznia 2001 r., I PKN 191/00, OSNAPiUS 2002 nr 18, poz. 433; z 7
września 1999 r., I PKN 257/99, OSNAPiUS 2001 nr 1, poz. 14; z 15 kwietnia 1999
r., I PKN 14/99, OSNAPiUS 2000 nr 12, poz. 469; z 25 listopada 1997 r., I PKN
385/97, OSNAPiUS 1998 nr 18, poz. 538).
Skarga nie zarzuca naruszenia podstawowego dla przedmiotu sporu art. 45 §
1 k.p. (przez jego niewłaściwe zastosowanie). Nie podważa więc w ten sposób
oceny, że wypowiedzenie było uzasadnione. Stawia natomiast nietrafne zarzuty na-
ruszenia prawa materialnego. Przede wszystkim Sąd nie mógł naruszyć przepisu art.
9
2 Konstytucji RP przez błędną wykładnię, gdyż tego przepisu nie stosował. W ogóle
nie stwierdzono w sprawie - tak jak przedstawia to skarga - że zasada niedziałania
prawa wstecz nie dotyczy prawa wewnętrznego, „jakim są regulaminy i procedury
obowiązujące pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach pracy”. We-
wnętrzne procedury pracodawcy (o prakseologicznym charakterze), odnoszące się
do organizacji pracy, nie są źródłami prawa pozytywnego w rozumieniu konstytucyj-
nym (art. 87 Konstytucji). Wątpliwe może być też kwalifikowanie ich jako źródeł
prawa pracy (art. 9), zwłaszcza gdy nie mają bezpośredniej podstawy w ustawie. W
sprawie elementem sporu było pytanie o datę wprowadzenia i obowiązywania okre-
ślonej procedury (skanowania strat). Jednakże jej wyjaśnienie dla sprawy nie było
kluczowe, skoro przyczyny podane w wypowiedzeniu umowy o pracę obejmowały
różne zachowania powoda. Chodziło o ocenę zasadności wypowiedzenia łączoną z
brakiem staranności w wypełnianiu obowiązków, których się podejmował a nie o sam
aspekt formalny obowiązywania procedury. Nawet gdy określone czynności nie są
ujmowane jako procedura sformalizowana (pisemna), to nie oznacza to, że w prakty-
ce nie jest stosowana. W takiej formie może też stanowić punkt odniesienia dla
oceny wykonywania pracy przez pracownika.
Na podobnej argumentacji opiera się również drugi zarzut materialnoprawny
skargi, odnoszony do naruszenia art. 94 pkt 1 k.p. Gdyby poprzestać na twierdzeniu
skarżącego, że określona procedura jeszcze nie obowiązywała, to i czasowo nie-
możliwe byłoby też zapoznanie z nią pracownika. Wówczas też zarzut zaniechania
pracodawcy zapoznania z nią powoda jest niekonsekwentny. Jednak wbrew skardze
przepis art. 94 pkt 1 k.p. również nie został przyjęty jako podstawa materialnoprawna
rozstrzygnięcia. Nie mógł być więc naruszony przez niewłaściwe zastosowanie. Nie
przyjęto w szczególności - tak jak twierdzi skarżący - że przez zapoznanie się powo-
da z regulaminem pracy pozwany pracodawca został zwolniony z zapoznawania pra-
cownika z innymi przepisami i instrukcjami obowiązującymi u pracodawcy. Niemniej,
można zgodzić się z twierdzeniem, że zawarty w regulaminie pracy obowiązek pra-
cownika zapoznawania się z obowiązującymi u pracodawcy przepisami nie wyłącza
odrębnego obowiązku pracodawcy z art. 94 pkt 1 k.p. Domniemanie znajomości
obowiązków wynikających z zapoznania się pracownika z regulaminem pracy obej-
muje jedynie obowiązki w nim zawarte i określone (art. 104 k.p.). Nie może obejmo-
wać natomiast wszystkich tych procedur wewnątrzzakładowych (technicznych, orga-
nizacyjnych, kontrolnych), które nie stanowią przedmiotu regulaminu pracy (art. 1041
10
k.p.). W argumentacji rozstrzygnięcia, zaakceptowanej w zaskarżonym wyroku,
wskazuje się jednak na niekrótkie zatrudnienie powod, łączone z określonym do-
świadczeniem i stąd wynikającą znajomość procedur. Dla sprawy nie było to bez
znaczenia, gdyż nawet przy braku formalnego potwierdzenia procedury na piśmie,
nie było wyłączone prawo pracodawcy do oceny staranności pracownika w wykony-
waniu powierzonych mu obowiązków oraz dalszej jego przydatności w zatrudnieniu,
zwłaszcza gdy pracownik wykazywał negatywne nastawienie do powierzanych mu
zadań i wykonywanej pracy, którą może i powinien wykonać staranniej.
Skarga kasacyjna była niedopuszczalna co do kary porządkowej (art. 3982
§ 2
pkt 2 k.p.c.). Prawomocne oddalenie powództwa o uchylenie nagany oparte zostało
w znacznej części na tych samych podstawach co wypowiedzenie umowy o pracę.
Zachodzi tu więc dodatkowe związanie ustaleniami stanu faktycznego co do przy-
czyn dyscyplinowania, które jednocześnie mogą stanowić o zasadności wypowie-
dzenia (art. 365 k.p.c.). Uznanie nawet za niebyłą kary dyscyplinarnej „nie zaciera
okoliczności faktycznych” stanowiących podstawę wymierzenia tej kary, które mogą
być brane pod uwagę przy ocenie nienagannego wykonywania obowiązków przez
pracownika (por. uchwała SN z dnia 17 marca 1986 r., III PZP 12/86, OSNCP 1987
nr 1, poz. 14).
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39814
k.p.c. O
kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. w związku z art. 39821
i 391 §1 k.p.c.
========================================