Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 33/07
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi powodów
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 27 kwietnia 2006 r., w sprawie z powództwa S. K. i H. K.
przeciwko P.W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 czerwca 2007 r.,
oddala skargę.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2006 r. odrzucił, na
podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 368 § 1 pkt 5 i art. 3701
k.p.c., apelację
powoda S. K. od wyroku Sądu Rejonowego oddalającego powództwo S. K. i H. K.
o zapłatę kwoty 23.122 zł i zasądzającego od powodów na rzecz pozwanego P. W.
koszty postępowania. W apelacji skarżący wskazał, że wyrok zaskarża w całości
oraz wnosił o jego zmianę i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie
uchylenie zaskarżonego wyroku, a nadto o orzeczenie o kosztach postępowania
apelacyjnego.
Zdaniem Sądu Okręgowego, wniesiona przez fachowego pełnomocnika
w osobie adwokata apelacja powoda nie spełniała warunku określonego w art. 386
§ 1 pkt 5 k.p.c., gdyż skarżący nie wskazał w jej wnioskach precyzyjnie rodzaju
i zakresu żądanej zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku, co stanowi
obligatoryjny element apelacji. Nie jest w tej mierze wystarczające sformułowanie,
że apelujący wnosi o zmianę wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu
zwłaszcza gdy się zważy, że apelację wniósł powód S. K., a w pozwie
sformułowane było żądanie zasądzenia kwoty pieniężnej od pozwanego solidarnie
na rzecz obojga powodów. Także w żądaniu ewentualnym powód nie podał, czy
wnosi o uchylenie wyroku w całości, czy w części.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem powyższego
postanowienia powód zarzucił jego niezgodność z art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. w zw.
z art. 3701
k.p.c. w następstwie ustalenia przez Sąd Okręgowy, iż złożona
w sprawie apelacja nie spełnia wymogu z art. 368 § 1 pkt 5, podczas gdy
w rzeczywistości oznaczenie, iż wyrok oddalający powództwo jest zaskarżony
w całości w sposób oczywisty przesądza zakres żądanej zmiany czy ewentualnego
uchylenia, zaś wniosek o orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu w pełni precyzuje
kierunek żądanej zmiany. W zakresie przesłanki uprawdopodobnienia szkody
wyrządzonej wydaniem zaskarżonego obecną skarga postanowienia skarżący
wskazał, że na skutek sprzecznego z prawem odrzucenia jego apelacji został
pozbawiony możliwości obrony swoich praw oraz prawa do dwuinstancyjnego sądu,
a w konsekwencji tego sprawa nie została merytorycznie rozstrzygnięta przez Sąd
3
Okręgowy. Łączna wysokość szkody poniesionej przez powoda na skutek
odrzucenia apelacji od wyroku bezzasadnie oddalającego jego powództwo wynosi
30.174, 08 zł i obejmuje wpis od pozwu i apelacji, koszty postępowania zasądzone
na rzecz pozwanego oraz wartość dochodzonego roszczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trafnie podnosi skarżący, że celem wprowadzonego przez ustawodawcę
w art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. wymogu zaznaczenia we wnioskach apelacji zakresu
żądanej zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku jest umożliwienie sądowi
apelacyjnemu odczytania w sposób nie budzący wątpliwości i zgodny z intencjami
skarżącego jakiego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd apelacyjny oczekuje
wnoszący apelację. Równocześnie jednak wskazać trzeba, że usankcjonowanie
niespełnienia tego wymogu w odniesieniu do apelacji wnoszonej przez
kwalifikowanego pełnomocnika jej odrzuceniem, służyć ma usprawnieniu
postępowania, w którym bez potrzeby podejmowania dodatkowych czynności,
apelacji może być nadany szybki bieg. Konieczny formalizm w zakresie
egzekwowania tego wymogu w przypadku apelacji wniesionej przez adwokata lub
radcę prawnego nie powinien wykraczać poza granice, jakie określają funkcje tego
przepisu.
Ocena, czy apelacja wymóg ten spełnia ma charakter zindywidualizowany,
i opiera się na porównaniu treści zaskarżonego orzeczenia z treścią wniosków
o jego postulowaną przez skarżącego zmianę lub uchylenie. Zawarty w apelacji
powoda wniosek o zmianę wyroku oddalającego powództwo przez orzeczenie
zgodnie z żądaniem określa w sposób jasny i czytelny zakres postulowanej zmiany,
mającej polegać na uwzględnieniu jego powództwa. Nie może też budzić
wątpliwości, że wskazanie zakresu zaskarżenia, jako obejmującego wyrok
w całości nie daje się odczytać inaczej niż wynika to ze znaczenia tego pojęcia
i oznacza zaskarżenie całego wyroku. Odmienną i nie pozostającą w związku
oceną wypełnienia przez skarżącego wymogu określonego w art. 368 § 1 pkt 5
k.p.c. jest natomiast kwestia, dopuszczalności wniesionej apelacji, w części
zaskarżającej wyrok Sądu Rejonowego w zakresie oddalającym powództwo
powódki H. K., która wyroku tego nie zaskarżyła.
4
Z tych przyczyn zaskarżone skargą postanowienie Sądu Okręgowego,
kończące postępowanie w sprawie ocenić należy jako wydane z naruszeniem
prawa. W konsekwencji tego, niezgodnie z prawem doszło tym samym do
zamknięcia skarżącemu drogi do instancji odwoławczej.
W świetle art. 4241
§ 1 k.p.c. stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia nie wystarcza jednak do uznania zasadności opartej na
nim skargi. W postępowaniu tym, mającym służyć dochodzeniu w przyszłym
procesie naprawieniu szkody majątkowej wyrządzonej orzeczeniem niezgodnym
z prawem należy uprawdopodobnić, to jest wykazać w stopniu graniczącym
z pewnością, istnienie szkody oraz adekwatnego związku przyczynowego
pomiędzy jej powstaniem a wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem.
W wypełnieniu tego obowiązku skarżący powinien uzasadnić swoje twierdzenie
o istnieniu szkody przez powołanie się na ustalenia wynikające z akt sprawy lub
przez powołanie się na nowe dowody uzasadniające w oparciu o zasady logiki
i doświadczenia życiowego założenie, że powstanie szkody jest skutkiem
wydanego orzeczenia (tak SN m. in. w postanowieniach z dnia 11 sierpnia 2005 r.,
III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05,
nie publ., z dnia 26 kwietnia 2006 r., V CNP 79/05, nie publ.).
Skarżący wiąże istnienie szkody w pierwszej kolejności z wydaniem przez
Sąd Rejonowy wyroku bezzasadnie oddalającego jego powództwo, jednak
twierdzenie to o zasadniczym znaczeniu z punktu widzenia przesłanek
odpowiedzialności odszkodowawczej, pozostawia bez żadnego uzasadnienia,
Dopiero jako dalszą przesłankę powstania szkody wskazuje pozbawienie go
możliwości uzyskania zmiany lub uchylenia tego wyroku w następstwie
niezgodnego z prawem odrzucenia jego apelacji.
W tym stanie rzeczy przesłanka istnienia szkody nie została
uprawdopodobniona, co wniesioną na podstawie art. 4241
§ 1 k.p.c. skargę czyni
nieuzasadnioną.
Wskazać przy tym trzeba, że zgodnie z poglądem wyrażonym judykaturze
(postanowienie SN z dnia 4 lipca 2006 r., V CNP 86/06, OSNC 2007, nr 3, poz. 47)
zamknięcie dostępu do instancji odwoławczej, będące naruszeniem uprawnień
5
chronionych konstytucyjnie (art. 78 Konstytucji) może stanowić podstawę skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu pierwszej
instancji (art. 4241
§ 2 k.p.c.).
O oddaleniu skargi orzeczono na podstawie art. 42411
§ 1 k.p.c.
kg