Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 197/07
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lipca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa M.S.
przeciwko Miastu W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 lipca 2007 r.,
na skutek skarg kasacyjnych powódki i strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 grudnia 2006 r., sygn. akt [...]
odrzuca obie skargi kasacyjne, koszty postępowania
kasacyjnego znosi wzajemnie.
2
Uzasadnienie
Skargi kasacyjne wniesiona przez powódkę M.S. oraz pozwane Miasto W.
od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 grudnia 2006 r. podlegają odrzuceniu z
następujących przyczyn.
Jednym z koniecznych elementów skargi kasacyjnej jest, jak wynika z art.
3984
§ 1 pkt 3 k.p.c., wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania i jego uzasadnienie.
Wymóg ten wiąże się, jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu
Najwyższego, z przesłankami rozważanymi przez ten Sąd podczas tzw.
„przedsądu”, a więc na posiedzeniu, którego przedmiotem jest przyjęcie lub
odmowa przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Przesłanki te określone są
w art. 3989
§ 1 k.p.c. i tylko one podlegają badaniu w tej fazie postępowania. W tym
zakresie zachowuje aktualność bogate dotychczasowe orzecznictwo Sądu
Najwyższego publikowane w zbiorze urzędowym i powoływane w komentarzach do
k.p.c. na tle art. 3933
§ 1 pkt 3 w zw. z art. 393 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 k.p.c.
w brzmieniu sprzed nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r.
(Dz.U. z 2005 r. nr 13, poz. 98), zgodnie z którym samo przedstawienie podstaw
kasacyjnych i ich uzasadnienia nie wyczerpuje wymogu wskazania i umotywowania
przyczyn mających przekonywać do przyjęcia skargi do rozpoznania.
Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania następuje wtedy, gdy zachodzi
choćby jedna z przesłanek określonych w powołanym przepisie. Sąd Najwyższy,
badając w tej fazie postępowania skargę kasacyjną, nie jest uprawniony do
określania, która z przesłanek przyjęcia skargi do rozpoznania może być brana pod
uwagę. Przesłankę tę musi określić sama strona skarżąca w uzasadnieniu wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie tego wniosku polega na wyjaśnieniu, a więc na wykazaniu,
dlaczego, w ocenie strony skarżącej, zachodzi któraś z przesłanek określonych
w art. 3989
§ 1 k.p.c. Treść tego uzasadnienia nie może być jednak dowolna
i należy ją oprzeć na argumentacji jurydycznej. Jest tak z tej przyczyny, że Sąd
Najwyższy, rozpoznając ten nadzwyczajny środek zaskarżenia, działa w interesie
publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienia prawne, dokonując wykładni
3
przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów, bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia wydane
w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe. Taka rola Sądu
Najwyższego istniała już w systemie kasacyjnym, a tym bardziej obecnie, gdy
kontrolą objęte są orzeczenia prawomocne.
Wniesiona przez powódkę skarga kasacyjna zawiera w osobnym punkcie
wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania. Jako uzasadnienie wniosku skarżąca
wskazała istotne zagadnienie prawne polegające na określeniu przesłanek
przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody, gdy polega ono na
zaniechaniu, zwłaszcza czy można przypisać odpowiedzialność za przyczynienie
się przez zaniechanie, pomimo braku obowiązku oznaczonego działania
w wymiarze prawnym i etycznym, racjonalnego uzasadnienia takiego działania
i możliwości, aby takie działanie mogło zapobiec powstaniu szkody. Ponadto,
podnosiła fakt oczywistego naruszenia prawa procesowego i materialnego poprzez
znaczne zaniżenie wysokości szkody. Twierdzenie to nie zostało rozwinięte.
Ponadto, wymaga podkreślenia, wobec podnoszonych przez powódkę zarzutów
dotyczących wysokości zasądzonego odszkodowania, że powództwo nie zostało
rozszerzone w toku powtórnego rozpoznania sprawy przez Sąd Apelacyjny. Brak
w uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania jakichkolwiek
argumentów uzasadniających obowiązek uwzględnienia z urzędu wzrostu wartości
nieruchomości.
Pozwany z kolei powoływał się na istnienie istotnego zagadnienia prawnego
związanego z zakresem odpowiedzialności gminy za działania lub zaniechania jej
organów, a także z oceną możliwości rozporządzania sporną nieruchomością przez
pozwanego, gdy chodzi o nieruchomość budynkową powstałą przed 1945 r.,
w sytuacji toczącego się postępowania administracyjnego z wniosku
spadkobierców byłych właścicieli. Także i to twierdzenie nie zostało rozwinięte.
Tymczasem, uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania powinno zawierać wykazanie, przy pomocy jurydycznej argumentacji,
że w sprawie rzeczywiście występują przesłanki uzasadniające przyjęcie skargi do
rozpoznania. W obu skargach nie przedstawiono zaś żadnej, nawet skrótowo
4
zarysowanej, argumentacji prawnej. Argumentacja jurydyczna przedstawiona
została jedynie – i to w bardzo ograniczony sposób - w uzasadnieniu podstaw
skarg, co nie spełnia jednak wymogu określonego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.
Jak widać zatem, uzasadnienie wniosku o przyjęcie obu skarg do
rozpoznania przedstawione przez skarżących nie odpowiada wymogom, o jakich
mowa wyżej, co powoduje konieczność jej odrzucenia. Rzeczą Sądu Najwyższego
przy ocenie, czy skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania, nie jest
doszukiwanie się w uzasadnieniu podstaw skargi na czym jej „oczywista”
zasadność ma polegać, a tym bardziej zastępowanie strony skarżącej
w wyjaśnieniu tej przesłanki, a także doszukiwanie się jurydycznej argumentacji
mającej wykazać istnienie istotnego zagadnienia prawnego. Przedstawienie takiej
argumentacji w uzasadnieniu podstaw skargi służy bowiem jedynie wykazaniu
zarzucanego naruszenia prawa materialnego lub procesowego, a nie uzasadnieniu
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. W konsekwencji należy
przyjąć, że obie skargi kasacyjne w istocie nie zawierają uzasadnienia wniosku
o przyjęcie ich do rozpoznania. Należy również wskazać, że przedmiotowa sprawa
była już rozpoznawana przez Sąd Najwyższy, który wyraził swą ocenę prawną
zgłaszanych w sprawie roszczeń w wyroku z dnia 21 czerwca 2006 r., I CSK 43/06.
W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skarg do rozpoznania żadna ze stron do tego
wyroku się nie odniosła.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3986
§ 3
k.p.c.