Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 203/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Grzelka
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Ministra Skarbu Państwa
przeciwko K. Zakładom Płyt Pilśniowych S.A. w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 listopada 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 grudnia 2006 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa wniósł o zasądzenie od
pozwanego Zakładów Płyt Pilśniowych Spółki Akcyjnej kwoty 1337504,04 zł z
odsetkami tytułem zapłaty ceny za akcje. Twierdził, że na podstawie art. 33 ust. 3
ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw
państwowych (jedn. tekst: Dz.U. 2002, Nr 171, poz. 1397 ze zm., dalej: „ustawy o
komercjalizacji”) doszło do ich zbycia w trybie innym niż przewidzianym w art. 33
ust. 1 tej ustawy.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 grudnia 2006 r. oddalił apelację powoda
od wyroku Sądu Okręgowego, którym ten Sąd oddalił powyższe żądanie. U podłoża
rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego legło stanowisko, że zbycie przez Skarb
Państwa akcji w trybie innym niż przewidzianym w art. 33 ust. 1 ustawy
o komercjalizacji możliwe jest tylko wówczas, gdy zgoda Rady Ministrów (ust. 3
tego artykułu) istnieje już w dacie złożenia przez inwestora oferty (ewentualnie
podjęcia innych czynności prawnych lub faktycznych) skierowanej do Skarbu
Państwa.
Skarga kasacja powoda - oparta na obu podstawach z art. 3983
k.p.c. -
zawiera zarzut naruszenia art. 381 k.p.c., 328 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.,
a także art. 33 ust. 3 ustawy o komercjalizacji, art. 65 k.c. w zw. z art. 66 k.c.,
art. 70 § 1 k.c., i zmierza do uchylenia zaskarżonego wyroku oraz przekazania
sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 6 lipca 2007 r. skargę kasacyjną
powoda przyjął do rozpoznania. Powód pismem z dnia 18 lipca 2007 r. cofnął
pozew podając, że pozwany zaspokoił jego roszczenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżący zasadnie zarzuca naruszenie przez Sąd Apelacyjny art. 33 ust. 3
ustawy o komercjalizacji poprzez uznanie, że zgoda Rady Ministrów na zbycie akcji
w trybie innym niż przewidzianym w ust. 1 tego artykułu musi istnieć już w dacie
złożenia oferty przez osobę zainteresowaną nabyciem akcji od Skarbu Państwa.
3
Pogląd ten nie znajduje bowiem podstawy w art. 33 ust. 3 ustawy o komercjalizacji.
Zgodnie z jego brzmieniem Rada Ministrów może wyrazić zgodę na inny niż
przewidziany w ust. 1 art. 33 ustawy o komercjalizacji tryb zbywania akcji.
Treść tego przepisu pozwala zatem stwierdzić, że owa zgoda wymagana jest
w dacie przedsięwzięcia przez Skarb Państwa czynności zbycia akcji, a nie, jak to
przyjął Sąd Apelacyjny, w dacie złożenia oferty przez inwestora.
Skarżący zasadnie również zarzucił naruszenie przez Sąd Apelacyjny art. 65
k.c. w zw. z art. 66 k.c. poprzez uznanie, że czynność prawna zdziałana przez
stronę pozwaną w dniu 5 listopada 2004 r. nie stanowiła oferty kupna akcji od
Skarbu Państwa, i to w trybie przyjęcia oferty (art. 1 ust. 2 oferty), a więc,
co wymaga podkreślenia, w innym trybie niż przetarg. Sąd Apelacyjny pominął,
że czynność ta wskazywała przedmiot umowy (art. 1 ust. 1 oferty) oraz cenę (art. 2
ust. 1 oferty), a zatem, zawierała oznaczenie istotnych postanowień umowy
(essentialia negotii) koniecznych do ukształtowania treści umowy sprzedaży.
Inaczej mówiąc, spełniała wymogi oferty przewidziane w art. 66 § 1 k.c. Zawierała
także dalsze składniki oferty, takie jak oznaczenie terminu związania ofertą, terminu
zapłaty ceny, określenie trybu sporządzenia dokumentu potwierdzającego zawarcie
umowy sprzedaży, sposobu indeksowania zaproponowanej ceny i sposobu
wydania nabytych akcji (k. 9 – 11 akt).
Wychodząc z odmiennych założeń Sąd Apelacyjny bezzasadnie odmówił
doniosłości prawnej oświadczeniu Skarbu Państwa – Ministra Skarbu Państwa
z dnia 31 marca 2005 r., że „w związku z wyrażeniem przez Radę Ministrów,
w trybie art. 33 ust. 3 Ustawy zgody (..) przyjmuję ofertę kupna (...) akcji (...)
złożoną dnia 5 listopada 2004 r.”(k. 12).
Odnosząc się do wniosku skarżącego o cofnięciu pozwu Sąd Najwyższy
zauważa, że nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z dnia
22 grudnia 2004 r. zastąpiła dotychczasową kasację nadzwyczajnym środkiem
odwoławczym określonym mianem skargi kasacyjnej. Nadzwyczajny jego charakter
wyraża się w tym, że służy od orzeczeń prawomocnych, a tym samym nie
wywołuje charakterystycznego dla środków odwoławczych (zwyczajnych) skutku
suspensywnego w postaci wstrzymania uprawomocnienia się zaskarżonego danym
4
środkiem orzeczenia. Uchylono dotychczasowy rozdział 11
w dziale V
("Środki odwoławcze") i uregulowano instytucję kasacji w osobnym dziale Va
("Skarga kasacyjna"). Stylizacja art. 39819
k.p.c. („ulegał”, „istniała”) wskazuje na to,
że odmiennie niż na tle stanowiącego jego odpowiednik wcześniej obowiązującego
art. 39316
k.p.c. („ulega”, „istnieje”) cofnięcie pozwu w postępowaniu kasacyjnym
jest niedopuszczalne. W konsekwencji omawiany wniosek skarżącego nie podlegał
rozpoznaniu przez Sąd Najwyższy, będzie rozpoznany przez Sąd Apelacyjny.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.
/tp/
5
jz