Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 392/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa „Z.(...)” S.A. w W.
przeciwko A. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 stycznia 2008 r.,
skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 20 lutego 2007 r.,
sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżony wyrok i odrzuca apelację pozwanej od wyroku Sądu
Okręgowego w W. z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt X GC (…);
nie obciąża pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. uwzględnił żądanie powódki spółki „Z.(...)” Spółki Akcyjnej w
W. i dnia 2 września 2005 r. wydał przeciwko J. B. i A. B. nakaz zapłaty kwoty
2
162.876,28 złotych z ustawowymi odsetkami tytułem należności z trzech weksli
gwarancyjnych z wystawienia pozwanych.
Pozwani wnieśli zarzuty od nakazu zapłaty. Zarzuty pozwanego J. B. zostały
odrzucone prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 15 maja 2006 r. Po rozpoznaniu
zarzutów A. B., Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 20 września 2006 r. uchylił w
stosunku do niej nakaz zapłaty w zakresie kwoty 12.876,28 i w tej części oddalił
powództwo.
Pozwana A. B. wniosła apelację od tego wyroku. Wskazała, że zaskarża wyrok w
części, w jakiej Sąd nie uchylił wydanego w stosunku do niej nakazu zapłaty.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 20 lutego 2007 r. oddalił w całości tę apelację i
obciążył pozwaną kosztami postępowania apelacyjnego.
Pozwana wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu drugiej instancji, opartą na
obszernych zarzutach prawa procesowego i materialnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 496 k.p.c. po przeprowadzeniu rozprawy wyznaczonej w związku z
wniesieniem zarzutów, Sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w
części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też
postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.
Art. 496 w pierwotnym brzmieniu nie przewidywał expressis verbis formuły
utrzymania nakazu zapłaty „w mocy w całości lub w części”. Na tej podstawie
przyjmowano, że częściowe uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w tym
zakresie bez jednoczesnego orzeczenia o utrzymaniu w mocy nakazu zapłaty w
pozostałej części nie stanowiło braku rozstrzygnięcia o całości zarzutów przeciwko
nakazowi zapłaty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 1984 r. sygn. akt III
CZP 13/84 OSNC 1984/12/219).
Pogląd ten nie ma zastosowania do znowelizowanego od dnia 1 lipca 2000 r. (tj.
od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego …(-) Dz. U. Nr 48, poz. 554) art. 496 k.p.c., który przewiduje w
swej treści utrzymanie w mocy nakazu zapłaty zarówno w całości jak i w odpowiedniej
części.
Sentencja wyroku Sądu pierwszej instancji z dnia 20 września 2006 r. nie zawiera
rozstrzygnięcia co do utrzymania w mocy nakazu zapłaty w części, w której Sąd uznał
za usprawiedliwione zasądzenie świadczenia pieniężnego od pozwanej.
3
Wyrok niepełny, nie zawierający jednego z tych rozstrzygnięć przesądzających o
zasadności zasądzenia świadczenia, może być uzupełniony na wniosek strony, złożony
w terminie dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku (art. 351 k.p.c.). Ponieważ nie doszło w
ten sposób do konwalidacji orzeczenia Sądu pierwszej instancji, wniesiony przez
pozwaną środek odwoławczy dotyczący przedmiotu nieobjętego rozstrzygnięciem w
sentencji orzeczenia podlegał odrzuceniu jako niedopuszczalny z powodu braku
substratu zaskarżenia (por. postanowienie SN z dnia 2 czerwca 1964 r. I PR 10/63 –
OSNC 1965/5/80, wyrok SN z dnia 25 lutego 1997 r. II CKN 15/97 – OSNC 1997/6-7/89,
wyroki SN z dnia 28 maja 1998 r. III CKN 409/98 i z dnia 11 września 2002 r. V CKN
1165/00 – niepubl. postanowienia SN z dnia 25 stycznia 2001 r. III CKN 1382/00 –
OSNC 2001/9/132, z dnia 19 lipca 2006 r. I CZ 35/06 niepubl., wyrok SN z dnia 2 lutego
2007 r. IV CSK 358/06 niepubl.).
Sąd Apelacyjny nie mógł rozpoznać apelacji pozwanej i podejmować
merytorycznej oceny orzeczenia nieistniejącego a jedynie powinien był odrzucić
apelację na podstawie art. 373 k.p.c.
Wobec braku w wyroku stanowiska Sądu odnośnie uwzględnienia powództwa,
bezprzedmiotowa jest ocena skargi kasacyjnej nastawiona na wykazanie jego
bezzasadności.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. uchylił
zaskarżony wyrok i odrzucił apelację pozwanej.
Jest to orzeczenie, które nie narusza zakazu z art. 384 k.p.c. Sytuacja procesowa
pozwanej byłaby taka sama w przypadku każdego innego rozstrzygnięcia ze względu na
brak orzeczenia zasądzającego świadczenie w postępowaniu, które już nie może być
kontynuowane.
Nie oznacza to jednak, że żądanie powoda zostało w całości prawomocnie
osądzone (art. 366 k.p.c.).
Uwzględniając sytuację materialną strony wnoszącej apelację, stwierdzoną w
postanowieniu Sąd Okręgowego w W. z dnia 15 listopada 2006 r. zwalniającym
częściowo od opłat od apelacji, Sąd Najwyższy na podstawie art. 102 k.p.c. w związku z
art. 39821
k.p.c. oraz art. 391 § 1 k.p.c. nie obciążył pozwanej kosztami postępowania
apelacyjnego.

V CSK 392/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia