Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 40/08
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku A. R.
przy uczestnictwie K. P.
o dział spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania
od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 17 września 2007 r., sygn. akt VII Ca
(…),
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Zaskarżone skargą kasacyjną postanowienie wydane zostało w dniu 17 września
2007 r., a zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna spełniać powinna wszelkie
wymogi formalne, wynikające z treści przepisów art. 3984
§ 1 i § 2 k.p.c.
W paragrafie pierwszym art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował odrębnie w
czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej skargi kasacyjnej, a więc cechy
istotne (kreatywne) tego tylko szczególnego środka odwoławczego, podkreślając
zarazem w ten sposób rangę tychże elementów. Natomiast w zdaniu pierwszym § 2 art.
3984
k.p.c. wskazano na pozostałe wymagania tej skargi, które stawiane są każdemu
pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. – 128 k.p.c.) z rygorem przewidzianym w art. 130
k.p.c.
Już wcześniej przyjęto w orzecznictwie, że brak któregokolwiek z kreatywnych
elementów dawnej kasacji, a określonych w którymkolwiek z punktów
2
nieobowiązującego już art. 3933
§ 1 k.p.c. nie podlega naprawieniu w trybie art. 130 § 1
k.p.c., a kasacja dotknięta takim nieusuwalnym brakiem podlegała odrzuceniu a limine
(postanowienie SN z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC 2001 r., z. 3, poz.
51; postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN 1780/00, OSNC 2001 r., z. 3,
poz. 52).
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, a wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.,
wiąże się z instytucją tzw. „przedsądu”, polegającego m.in. na możliwości Sądu
Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego, a kolidujący niewątpliwie
z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi zrównania rangą obowiązku
przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.) z
obowiązkiem odrębnego przedstawienia oraz uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Odrębne wyartykułowanie przez
ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi tego, że nie są one tożsame.
W konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. nie można uznać
jedynie odwołania się przez skarżącego do uzasadnienia podstaw kasacyjnych i
sformułowanych w ich ramach zarzutów, z pominięciem wyraźnego, odrębnego i
ścisłego przytoczenia co najmniej jednej spośród okoliczności wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c., wraz z jej stosownym uzasadnieniem przy pomocy argumentów jurydycznych
(por. postanowienie SN z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001 r., z. 10,
poz. 156; postanowienie SN z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001 r.,
z. 10, poz. 157). W odniesieniu do skargi kasacyjnej zachowuje aktualność utrwalone
orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z art. 3984
§ 1 k.p.c.
mają samodzielny byt i nie mogą być traktowane zamiennie (postanowienie SN z dnia
29 czerwca 2005 r. V CSK 5/05, niepubl.; postanowienie SN z dnia 14 lipca 2005 r. III
CZ 61/05 niepubl.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r., V CSK 18/05, niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej, określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i
wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie przynajmniej jednej z
okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu, określone w art. 3989
§ 1 k.p.c. i
przedstawić odpowiednie argumenty prawne, uzasadniające występowanie ściśle
określonej w ustawie przesłanki. Potrzeba przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
powinna być zatem uzasadniona przez skarżącego przy pomocy argumentów
3
jurydycznych uzasadniających wystąpienie którejkolwiek z przesłanek precyzyjnie
określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r. sygn.
akt V CSK 18/05). Skarga kasacyjna uczestniczki w istocie nie zawiera wskazania na
żadną spośród przesłanek wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c., ponieważ
wyartykułowana w niej potrzeba wyjaśnienia opisanych problemów nie dowodzi
wystąpienia przesłanki wymienionej w art. 3989
§ 1 k.p.c. Ponieważ skarga kasacyjna
uczestniczki postępowania pozbawiona jest właściwie rozumianego sformułowania i
uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania przeto podlega ona
odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r. sygn. akt II CSK 7/05).
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art. 3984
§ 1
k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się niekiedy w obu
tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie w przedmiocie
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania zapada tylko po uprzednim dokonaniu oceny
przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c.,
gdyż tylko one i ich uzasadnienie mogą być przedmiotem tzw. „przedsądu” i decydują o
jego wyniku.
Skoro więc skarga kasacyjna uczestniczki postępowania pozbawiona jest
adekwatnego wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania, a więc tego niezbędnego
elementu konstrukcyjnego, współkreującego istotę tego środka zaskarżenia, to Sąd
Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia, działając na podstawie art. 3986
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

II CSK 40/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia