Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 210/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 marca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa O.(...) Inc. z C.(...)
przeciwko A. K., J. D.”P.(...)” sp. j. z siedzibą w K., A. K., J. D. „P.(...) - S.(...)” sp. j. z
siedzibą w K. i „P.(...) K.” sp. z o.o. z siedzibą w K.
o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji i ochronę znaku towarowego,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 marca 2008 r.,
skargi kasacyjnej pozwanych A. K., J. D. „P.(...)” sp. j. z siedzibą w K. i „P.(...) K.” sp. z
o.o. z siedzibą w K.
od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 15 grudnia 2006 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 4 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w K. nakazał pozwanym: (1) A.
K., J. D. „P.(...)” Spółce Jawnej w K., (2) A. K., J. D. „P.(...) - S.(...)” Spółce Jawnej w K.
oraz (3) „P.(...) K.” Spółce z o.o. w K. zaprzestania oznaczenia znakiem towarowym
„O.(...)” zaworów antyprzepełnieniowych oraz zaworów oddachowych i wprowadzenia
2
tak oznaczonych towarów do obrotu, zakazał pozwanym posługiwania się oznaczeniami
produktów używanych przez powoda - O.(...) [obecnie O.(...) Inc] z C. USA - na
oznaczenie zaworów antyprzepełnieniowych (...) oraz zaworów oddachowych (...) i (...),
zakazał pozwanym reklamowania oryginalnych wyrobów powoda i powoływania się na
fakt, iż są firmami uprawnionymi do reprezentowania powoda w zakresie sprzedaży jego
produktów, w pozostałym zakresie postępowanie umorzył i zasądził od pozwanych
solidarnie na rzecz powoda koszty postępowania w kwocie 27.783,05 zł. Sąd Okręgowy,
na podstawie art. 296 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca
2000 r. - Prawo własności przemysłowej (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117
ze zm.; dalej: p.w.p.) i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.; dalej:
u.z.n.k.), uznał roszczenie powoda za uzasadnione, gdyż pozwani bezprawnie używali
zarejestrowanego znaku towarowego powoda, wywołując niebezpieczeństwo
wprowadzenia w błąd nabywców towaru powoda. Zdaniem Sądu Okręgowego, powód,
precyzując swoje żądanie w piśmie z dnia 5 lipca 2004 r., nie domagał się, inaczej niż w
pozwie, nakazania pozwanym opublikowania na ich koszt w czasopismach fachowych
wymienionych w pozwie treści rozstrzygnięcia zapadłego w niniejszej sprawie, zatem w
tym zakresie cofnął powództwo, a więc, zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c., należało w tym
zakresie umorzyć postępowanie. Również niezasadne było domaganie się przez
powoda zapłaty kosztów zastępstwa przez każdego z pozwanych w wysokości 7.200 zł,
gdyż niniejsza sprawa nie należała do skomplikowanych.
Zarówno powód, jak i pozwani wnieśli apelacje od wyroku Sądu Okręgowego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 15 grudnia 2006 r. (1) zmienił pkt IV
zaskarżonego wyroku w ten sposób, że nadał mu brzmienie: „nakazuje wszystkim
pozwanym opublikowanie na ich koszt treści niniejszego wyroku w czasopismach:
„S.(…)” oraz „Ś.(...)”, (2) zmienił pkt V zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził
na rzecz powoda od każdego z pozwanych koszty procesu w kwotach po 16.188,50 zł,
(3) apelacje pozwanych oddalił i zasądził od każdego z nich na rzecz powoda kwoty po
2.000 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu podkreślił, że
apelacja powoda jest uzasadniona, zaś apelacje pozwanych są bezzasadne. Zdaniem
Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy nie naruszył prawa procesowego w zakresie
dopuszczenia dowodu z opinii biegłych z AGH w K.. Wniosek o przeprowadzenie tego
dowodu został zgłoszony po raz pierwszy w niniejszej sprawie przez powoda w piśmie z
dnia 30 września 2004 r. i powtórzony w piśmie z dnia 15 lutego 2005 r., które zostało
3
zwrócone wobec prekluzji dowodowej, jednakże nie mogła ona dotyczyć wcześniej
zgłoszonego wniosku, który niewątpliwie stanowił istotny dowód w niniejszej sprawie. Po
doręczeniu odpisu opinii strony były obowiązane do złożenia w terminie 14 dni zarzutów
co do treści wydanej przez biegłych opinii. Pozwani zarzucili, że opinia biegłych nie jest
rzetelna i nie zawiera uzasadnienia, zatem powinna być pominięta przez Sąd. Tylko
pozwany (1) wnosił o wezwanie biegłych na rozprawę, ale bez podania, w jakim
zakresie domaga się wyjaśnień od biegłych. Zarzuty pozwanych co do faktu, że biegli
nie złożyli przyrzeczenia, został złożony dopiero na rozprawie w dniu 4 maja 2006 r., a
więc nastąpiła prekluzja z art. 162 k.p.c. w związku z art. 47912
k.p.c. Ponieważ pozwani
skutecznie w zakreślonym terminie nie domagali się wyjaśnień od biegłych co do
wydanej przez nich opinii ani też nie wnosili o dopuszczenie dowodu z opinii innych
biegłych, to podniesienie zarzutów formalnych co do wydania opinii dopiero w apelacji
jest bezskuteczne. Według Sądu Apelacyjnego, wbrew stanowisku Sądu Okręgowego
powód nie cofnął powództwa w zakresie domagania się od pozwanych ogłoszenia na
ich koszt w czasopismach „S.(...)”, „P.(...)” i „Ś.(...)” treści orzeczenia w niniejszej
sprawie i mimo, że tego żądania nie podał w piśmie z dnia 5 lipca 2004 r., to żądanie w
tym zakresie zawarte w pozwie podtrzymał, co wyraźnie wynika z oświadczenia powoda
na rozprawie końcowej. Dlatego też nie można uznać, że istniały przesłanki procesowe
z art. 203 i 355 § 1 k.p.c. do umorzenia w tym zakresie postępowania. W konsekwencji,
skoro powód w tym zakresie nie cofnął powództwa, to jego apelacja jest w pełni
uzasadniona.
Pozwani w skardze kasacyjnej zaskarżyli wyrok Sądu Apelacyjnego w całości,
zarzucając naruszenie przepisów postępowania powodujące nieważność tego
postępowania, mianowicie art. 391 w związku z art. 130 § 1, art. 68 i 67 § 1 k.p.c.,
polegające na przystąpieniu do rozpoznania apelacji bez uprzedniego wezwania strony
powodowej oraz wnoszącego w jej imieniu apelację rzecznika patentowego do
uzupełnienia braku apelacji przez wykazanie, że udzielone mu pełnomocnictwo zostało
podpisane przez osobę wchodzącą w skład organu uprawnionego do działania w
imieniu strony powodowej, a także art. 386 § 2 k.p.c. przez nieuwzględnienie - z tych
samych przyczyn - nieważności postępowania przed Sądem Okręgowym, a ponadto
naruszenie dalszych przepisów postępowania, mianowicie art. 3701
w związku z art. 373
k.p.c. przez nieodrzucenie apelacji strony powodowej niespełniającej wymagań
określonych w art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c., art. 381 k.p.c. przez nierozstrzygnięcie o
wnioskach dowodowych zgłoszonych przez pozwanego, art. 382 k.p.c. przez wydanie
4
wyroku z pominięciem materiału dowodowego zgłoszonego przez pozwanego (1) w
postępowaniu apelacyjnym, art. 47912
w związku art. 382 k.p.c. przez niepominięcie
przez Sąd Apelacyjny dowodów, przeprowadzonych przez Sąd I instancji,
niewskazanych przez powoda w pozwie, art. 290 i 282 § 1 k.p.c. w związku z art. 382
k.p.c. przez niepominięcie dowodu z opinii biegłych A. K. i P. G. oraz art. 162 i 47912
k.p.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2007 r. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanego (2), a Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2007 r.,
III CZ 30/07 oddalił zażalenie wniesione przez tego pozwanego.
Powód, reprezentowany przez adwokata K. T., w piśmie procesowym z dnia 5
października 2007 r. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej oraz przedstawił
pełnomocnictwo udzielone przez powoda i oświadczenie wiceprezydenta powoda
złożone pod przysięgą, z którego wynika, że zgodnie z prawem USA osoby uprawnione
do występowania w imieniu firmy nie są ujawniane w żadnym oficjalnym rejestrze lub
wykazie, dlatego powód nie może wykazać urzędowym dokumentem, że R. P. J., który
podpisał pełnomocnictwo, ma prawo reprezentować powoda.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy odnieść się do podniesionego w skardze
kasacyjnej zarzutu nieważności postępowania przed Sądami I i II instancji. Zarzut ten
sprowadza się do twierdzenia, że Sądy orzekające w niniejszej sprawie nie ustaliły, czy
pełnomocnictwo procesowe zostało udzielone przez osobę uprawnioną do reprezentacji
powoda. Jest okolicznością bezsporną, że powodem w sprawie jest O.(...) Inc z C.,
O.(...), USA, a więc osoba prawna mająca siedzibę w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Północnej. Zgodnie z art. 9 § 2 p.p.m., zdolność osoby prawnej podlega prawu państwa,
w którym osoba ta ma siedzibę. Wbrew dosłownemu brzmieniu tego przepisu, statut
personalny osoby prawnej obejmuje nie tylko kwestie zdolności prawnej i zdolności do
czynności prawnych, ale również m. in. jej struktury organizacyjnej oraz reprezentacji.
Istotne jest zatem to, czy pełnomocnictwo do reprezentacji powoda w niniejszej sprawie
zostało udzielone zgodnie z prawem amerykańskim, a ściślej prawem stanu O.(...).
Pisemne pełnomocnictwo dla rzecznika patentowego J. F. zostało podpisane w imieniu
powoda przez R. P. J., wiceprezydenta powoda do spraw finansowych. O tym, że jest
on uprawniony do reprezentowania powoda, świadczy jego oświadczenie złożone pod
przysięgą w obecności notariusza. Ponadto obecnie reprezentująca powoda w
postępowaniu kasacyjnym adwokat K. T. również legitymuje się pełnomocnictwem
5
udzielonym przez R. P. J. w formie aktu notarialnego, w którym notariusz M. L. O.
poświadczyła, że R. P. J. jest upoważniony do reprezentowania powoda zgodnie z
prawem stanu O.(...). Wobec tego podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut nieważności
postępowania jest nieuzasadniony.
Zarzut naruszenia art. 3701
w związku z art. 373 k.p.c. przez nieodrzucenie
apelacji strony powodowej, sporządzonej przez rzecznika patentowego, niespełniającej
wymagań, określonych w art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c., jest całkowicie bezzasadny, bowiem
apelacja powoda od wyroku Sądu Okręgowego w K. w pełni odpowiada wspomnianym
wymaganiom.
Pozostałe zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania są
niedopuszczalne w postępowaniu kasacyjnym jako dotyczące ustalenia faktów i oceny
dowodów (art. 3983
§ 3 k.p.c.). Poza tym należy podkreślić, że zarzut naruszenia art.
47912
w związku art. 382 k.p.c. dotyczy postępowania przed Sądem I instancji i nie był
zgłaszany w apelacji. Zarzuty zaś dotyczące niepominięcia dowodu z opinii biegłych A.
K. i P. G. są ponadto całkowicie chybione, skoro w okolicznościach sprawy nie budzi
wątpliwości, że wyrazili oni opinię nie jako biegli sądowi, ale jako pracownicy AGH w K.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. orzekł
jak w sentencji.