Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 34/08
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Gerard Bieniek
w sprawie z urzędu
przy uczestnictwie S.(...) sp. z o.o. w R.
o rozwiązanie spółki,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 kwietnia 2008 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w R.
postanowieniem z dnia 7 lutego 2008 r., sygn. akt VI Ga (…),
"Czy jednomyślna uchwała wszystkich wspólników spółki z o.o., o dalszym istnieniu
spółki podjęta w trybie art. 273 k.s.h. po wydaniu nieprawomocnego postanowienia
Sądu Rejestrowego o rozwiązaniu spółki (art. 624 § 1 i § 4 k.s.h. w zw. z art. 623 § 3
k.s.h.) niweczy skutki tego orzeczenia i może zapobiec jej rozwiązaniu ?"
odmawia podjęcia uchwały.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2007 r. Sąd Rejonowy w R., na podstawie art.
624 § 1 i 4 oraz art. 623 § 3 k.s.h., z urzędu rozwiązał spółkę pod firmą „S.(...)” spółka z
o.o. z siedzibą w R., stwierdzając, że spółka ta pomimo wezwania i upływu
wyznaczonego terminu nie dostosowała kapitału zakładowego do wymagań określonych
w art. 154 § 1 k.s.h.
2
Przy rozpoznawaniu apelacji od tego postanowienia, w której spółka „S.(...)”
podniosła, że dokonała podwyższenia kapitału zakładowego do kwoty 50 000 zł, że
podwyższenie to zostało zgłoszone do sądu rejestrowego oraz że wszyscy wspólnicy
podjęli jednomyślną uchwałę o dalszym istnieniu spółki, Sąd Okręgowy w R. przedstawił
Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia w trybie art. 390 § 1 k.p.c. zagadnienie prawne
przytoczone w sentencji postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przedmiotem zagadnienia prawnego przedstawionego Sądowi Najwyższemu do
rozstrzygnięcia w trybie art. 390 § 1 k.p.c. może być jedynie kwestia prawna budząca
poważne wątpliwości, której wyjaśnienie jest niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. Z tej
przyczyny sąd drugiej instancji, przedstawiając zagadnienie prawne, jest obowiązany
wskazać, na czym polegają jego wątpliwości, dlaczego uważa je za poważne i dlaczego
rozstrzygnięcie tego zagadnienia jest niezbędne dla rozpoznania środka odwoławczego.
Argumenty te podlegają rozważeniu przez Sąd Najwyższy, który w pierwszej kolejności
bada, czy spełnione zostały warunki do podjęcia uchwały (zob. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., III CZP 8/99, niepubl., z dnia 24 maja 2002 r., III
CZP 30/02, Prok. i Pr. 2003, nr 3, s. 38, z dnia 30 maja 2003 r., III CZP 30/03, niepubl.,
z dnia 9 czerwca 2005 r., III CZP 31/05, niepubl., z dnia 29 listopada 2005 r., III CZP
102/05, niepubl., z dnia 30 listopada 2005 r., III CZP 97/05, niepubl., z dnia 14 listopada
2006 r., III CZP 84/06, niepubl. i z dnia 25 stycznia 2007 r., III CZP 100/06, niepubl.).
Sąd Okręgowy, przedstawiając jako budzącą poważne wątpliwości kwestię
prawną ujętą w pytaniu, czy jednomyślna uchwała wszystkich wspólników spółki
o dalszym istnieniu spółki, podjęta po wydaniu nieprawomocnego postanowienia sądu
rejestrowego o rozwiązaniu spółki, niweczy skutki tego orzeczenia, przeoczył istotną
okoliczność wynikającą notabene z treści postawionego pytania. Uszło uwagi tego
Sądu, że nieprawomocne postanowienie sądu rejestrowego nie wywołuje skutku w
postaci rozwiązania spółki. Wynika to jednoznacznie z treści art. 272 i 274 § 1 k.s.h.
Pierwszy z powołanych przepisów stanowi, że rozwiązanie spółki następuje po
przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Drugi z kolei, że
otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu
spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub
zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Zgodnie z art. 288 § 1 k.s.h., wniosek o
wykreślenie spółki z rejestru składa się po zakończeniu likwidacji. Problem podniesiony
w pytaniu prawnym mógłby zatem wyłonić się tylko wtedy, gdyby jednomyślna uchwała
3
wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki zapadła po uprawomocnieniu się
postanowienia o rozwiązaniu spółki. Artykuł 273 k.s.h. bowiem stanowi, że do dnia
złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich
wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu, chyba że
z żądaniem rozwiązania wystąpił niebędący wspólnikiem członek organu spółki lub
organ, o którym mowa w art. 271 pkt 2, albo w przypadkach określonych w art. 21.
W sytuacji, w której jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym
istnieniu spółki zapadła – jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – wprawdzie po
wydaniu przez sąd rejestrowy postanowienia o rozwiązaniu spółki, ale przed
rozpoznaniem apelacji wniesionej przez spółkę od tego postanowienia, podlega ona
wraz z uchwałą o podwyższeniu kapitału zakładowego i wnioskiem o rejestrację
podwyższenia kapitału zakładowego uwzględnieniu przez sąd drugiej instancji w ramach
zasady aktualności. Zasada ta wynika z art. 316 § 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd wydaje
wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Jak
wyjaśniał już Sąd Najwyższy, przez „stan rzeczy” należy rozumieć tu zarówno
okoliczności faktyczne sprawy, jak i przepisy prawa, na podstawie których ma być
podjęte rozstrzygnięcie. Wspomniana zasada dotyczy wprawdzie bezpośrednio sądu
pierwszej instancji, jednak zgodnie z art. 391 § 1 k.p.c. ma również zastosowanie w
postępowaniu apelacyjnym. Rozpoznając apelację sąd drugiej instancji jest zatem
obowiązany – przy uwzględnieniu unormowań zawartych w art. 381 i 382 k.p.c. – brać
przy orzekaniu pod rozwagę zmiany w stanie faktycznym i prawnym wpływające na
treść orzeczenia (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 1998 r., II CKN
748/97, niepubl., z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 259/98, niepubl. i z dnia 14 lutego
2003 r., IV CKN 1770/00, niepubl. i z dnia 13 stycznia 2004 r., V CK 165/03 oraz wyroki
Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2000 r., IV CKN 116/00, niepubl., z dnia 5
września 2001 r., I CKN 179/99, OSNC 2002, nr 4, poz. 54 i z dnia 8 lutego 2006 r., II
CSK 153/05, niepubl.).
Konkludując trzeba stwierdzić, że w sprawie nie występuje zagadnienie prawne
budzące poważne wątpliwości, które wymagałoby wyjaśnienia w formie uchwały. W tej
sytuacji Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o
Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) postanowił, jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13