Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 9 czerwca 2008 r.
II UK 308/07
Uprawnionemu do emerytury określonej ustawą z dnia 18 lutego 1994 r.
o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu,
Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity
tekst: z 2004 r. Dz.U. Nr 8, poz. 67 ze zm.), obliczonej z uwzględnieniem okre-
sów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 7-10 oraz ust. 2
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), na
warunkach wskazanych w art. 14 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r., nie przysłu-
guje prawo do emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Fun-
duszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 2 ust. 1 pkt 1).
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 czerwca
2008 r. sprawy z wniosku Włodzimierza S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w W. o rentę z tytułu niezdolności do pracy, na skutek skargi
kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12
kwietnia 2007 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2007 r. [...] Sąd Apelacyjny we Wrocławiu od-
dalił apelację wnioskodawcy Włodzimierza S. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 10 stycznia 2006 r. w spra-
wie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w W. o rentę z
tytułu niezdolności do pracy, podzielając ustalenia faktyczne poczynione przez
2
Sąd pierwszej instancji oraz ich ocenę prawną, według której wnioskodawcy nie
przysługiwało dochodzone świadczenie (renta z tytułu niezdolności do pracy na pod-
stawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), po-
nieważ miał wcześniej ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie z dnia 18
lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpie-
czeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicz-
nej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich
rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.), obliczonej z uwzględnie-
niem okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 7-10 oraz w
ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną pełnomocnik wnioskodawcy i za-
rzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię oraz niewłaściwe
zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o eme-
ryturach i rentach z FUS polegające na „przyjęciu przez Sądy I i II instancji (…), że
powód, jako emeryt policyjny, nie jest objęty zakresem podmiotowym ustawy o emerytu-
rach i rentach z FUS, a w konsekwencji uznanie, że powodowi nie przysługuje prawo wy-
boru świadczenia z FUS - renty z tytułu niezdolności do pracy i niezastosowanie przez
oba Sądy art. 95 ust. 1 ustawy, podczas gdy powód jest objęty ustawą o emeryturach i
rentach z FUS, gdyż otrzymywana przez niego emerytura policyjna nie była obliczona z
uwzględnieniem okresów składkowych - zatrudnienia w PLL LOT w okresie od 1986 r. do
2005 r., a więc nie podlegał on wyłączeniu spod zakresu zastosowania ustawy o emerytu-
rach i rentach z FUS, a w konsekwencji miał prawo wyboru świadczenia z FUS dla niego
korzystniejszego, tj. renty z tytułu niezdolności do pracy”, wniósł o jego uchylenie w cało-
ści oraz uchylenie poprzedzającego wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy
Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania wraz z orzeczeniem o kosztach
postępowania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Stosownie do art. 39813
§ 1 i 2 k.p.c., Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
granicach skargi kasacyjnej (jej podstaw) i jest związany ustaleniami faktycznymi
stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia, jeżeli skarga nie zawiera zarzutu
3
naruszenia przepisów postępowania - tak jak w rozpoznawanej sprawie - bądź jeżeli
taki zarzut okaże się niezasadny. Okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy nie
budzą wątpliwości, sporna pozostaje ich ocena w świetle przepisów prawa material-
nego. Decyzją z dnia 24 czerwca 2005 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział
w W. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w oparciu
o art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Wyrokiem z
dnia 10 stycznia 2006 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
we Wrocławiu oddalił odwołanie wnioskodawcy w oparciu o następująco ustalony stan
faktyczny; wnioskodawca (urodzony w dniu 1 grudnia 1951 r.) pobierał od 1985 r.
emeryturę na podstawie ustawy dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji (...) z ograniczeniem z uwagi na dodatkowe zatrudnienie. Od
stycznia 1986 r. do dnia 18 maja 2005 r. pracował jako pilot w PLL LOT. W dniu 19
maja 2005 r. wnioskodawca złożył w ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do
pracy. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 31 maja 2005 r. został uznany za
częściowo niezdolnego do pracy na okres 2 lat w związku z przebytym zawałem
serca. Z tego powodu została z nim rozwiązana umowa o pracę z PLL LOT (po wy-
czerpaniu prawa do zasiłku chorobowego). Biegli sądowi lekarze: internista, kardio-
log, neurolog i chirurg ortopeda w opinii z dnia 9 sierpnia 2005 r. potwierdzili czę-
ściową niezdolność wnioskodawcy do pracy od dnia ustania świadczenia rehabilita-
cyjnego na okres do marca 2007 r. W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sądy obu
instancji oddaliły - odpowiednio - odwołanie i apelację wnioskodawcy jako nieuzasad-
nione.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i ren-
tach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, świadczenia na warunkach i w wysoko-
ści określonej w ustawie nie przysługują, mimo spełnienia warunków do nabycia
prawa do świadczeń z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych, ubezpieczonym, którzy mają ustalone prawo do emerytury okre-
ślonej między innymi ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...),
obliczonej z uwzględnieniem okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1
pkt 1-3, 5 i 7-10 oraz w ust. 2 ustawy. W świetle tego unormowania wnioskodawcy
nie przysługuje prawo do emerytury w oparciu o ustawę o emeryturach i rentach z
FUS. Emeryturę policyjną wnioskodawcy obliczono zgodnie z art. 14 ustawy o za-
opatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...), umożliwiającym zaliczanie na
jego wniosek do wysługi emerytalnej, z zastrzeżeniem ust. 2, okresów przypadają-
4
cych po zwolnieniu ze służby, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75 % podstawy jej
wymiaru oraz emeryt - mężczyzna - ukończył 55 lat życia - albo stał się inwalidą.
Jak wskazano w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, z chwilą ukończenia przez
wnioskodawcę 55 lat, w dniu 1 grudnia 2006 r., jego emeryturę policyjną obliczono z
uwzględnieniem okresów składkowych z lat 1986 - 2005. Wymienione okresy są
okresami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o eme-
ryturach i rentach z FUS i zostały zaliczone do wysługi emerytalnej przy ustalaniu
emerytury, wobec czego została wyłączona możliwość nabycia przez wnioskodawcę
świadczeń z ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Fakt, że doliczenia tego doko-
nano dopiero po ukończeniu przez wnioskodawcę 55 lat - 1 grudnia 2006 r., nie
zmienia tej oceny. Tym samym skoro wnioskodawca pobiera zgodnie z art. 2 pkt 1 lit.
a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. emeryturę policyjną, nie może dochodzić świad-
czeń z ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wyłączenie przewidziane w art. 2 ust.
2 powołanej ustawy ma charakter podmiotowy i dotyczy wszystkich ubezpieczonych,
którzy mają prawo do emerytury policyjnej, jeżeli przy obliczeniu jej wysokości,
uwzględnione zostały okresy ubezpieczenia bądź zatrudnienia oraz inne określone
jako okresy składkowe.
Nie jest również trafny zarzut niezastosowania przez Sądy orzekające w spra-
wie art. 95 i następnych ustawy o emeryturach i rentach z FUS, odnoszą się one bo-
wiem do zbiegu świadczeń przewidzianych w tej ustawie (o emeryturach i rentach z
FUS). Przepis art. 95 ust. 1 ustawy stanowi bowiem, że w razie zbiegu u jednej
osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych
świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Zasada ta, zgodnie z art.
95 ust. 2, dotyczy również zbiegu prawa do emerytury lub renty określonych w usta-
wie z prawem do świadczeń przewidzianych w odrębnych przepisach z zakresu za-
bezpieczenia społecznego, niezależnie od ich ubezpieczeniowego czy też zaopa-
trzeniowego charakteru, z wyjątkami wskazanymi w art. 96. W tym wyliczeniu nie
mieści się sytuacja wnioskodawcy.
Roszczenie wnioskodawcy, domagającego się przyznania prawa do renty w
oparciu o art. 2 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest w konsekwencji
nieuzasadnione. Przepis ten wyraźnie stanowi, że świadczenia na warunkach i w
wysokości określonych w ustawie, przysługują również funkcjonariuszom Policji, je-
żeli nie spełniają warunków do nabycia prawa do świadczeń określonych w przepi-
5
sach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób. Wnioskodawca ma jednak ustalone
prawo do emerytury policyjnej od 1985 r.
Wobec powyższego, podzielając stanowisko zajęte w zaskarżonym wyroku,
Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. orzekł jak w sentencji.
========================================