Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 24 czerwca 2008 r.
I PZ 13/08
Doręczeń pism sądowych adwokatowi prowadzącemu własną kancelarię
dokonuje się na podstawie art. 133 § 1 k.p.c., z uwzględnieniem art. 135 i 138
k.p.c. Oznacza to, że doręczenie pisma w miejscu pracy adwokata, jakim jest
jego kancelaria, do rąk osoby upoważnionej do odbioru pism (art. 138 § 1
k.p.c.), nie uchybia przepisom postępowania cywilnego.
Przewodniczący SSN Romualda Spyt (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Roman Kuczyński.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 czerwca
2008 r. sprawy z powództwa Celiny R.-M. przeciwko Kompanii Węglowej SA Kopalni
Węgla Kamiennego „M.” w R. o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy, na skutek
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Gliwicach-Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 10 stycznia
2008 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Okręgowe-
mu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach-Ośrodkowi Zamiejsco-
wemu w Rybniku do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 stycznia 2008 r. Sąd Okręgowy-Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach-Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku na
podstawie 328 § 1 zdanie drugie k.p.c., odrzucił wniosek powódki o sporządzenie i
doręczenie odpisu wyroku tego Sądu z dnia 23 sierpnia 2007 r. [...] - jako wniesiony
po terminie, z naruszeniem przepisu art. 387 § 3 k.p.c. (Sąd błędnie przywołał prze-
pis art. 387 § 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu wy-
rok oraz postanowienie kończące postępowanie w sprawie; w sprawach, w których
apelację oddalono, uzasadnienie sporządza się tylko wówczas, gdy strona zażądała
2
doręczenia jej wyroku z uzasadnieniem). W uzasadnieniu postanowienia Sąd wska-
zał, że jest ono konsekwencją wcześniejszego postanowienia z dnia 20 grudnia 2007
r., którym oddalono wniosek powódki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
sporządzenie i doręczenie uzasadnienia. Sąd bowiem uznał, że przekroczenie termi-
nu do dokonania tej czynności procesowej nastąpiło z winy strony. Wskazał, że peł-
nomocnik powódki w dniu 2 sierpnia 2007 r. zawiadomiony został o terminie rozpra-
wy wyznaczonej na dzień 23 sierpnia 2007 r., na której zapadł wyrok. Potwierdza to
dowód doręczenia pisma Sądu zawierającego zawiadomienie o rozprawie, podpi-
sany przez Z.H., osobę upoważnioną do odbioru korespondencji. Sąd stwierdził, że
nie dał wiary temu świadkowi w zakresie, w jakim twierdziła ona, iż zawiadomienia
takiego nie było w przesyłce sądowej, skoro potwierdziła ona ten fakt swoim podpi-
sem. W konsekwencji, Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom kolejnego świadka,
przedstawiającego wersję, że przesyłka nie zawierała zawiadomienia o terminie
rozprawy, tym bardziej, że nie była ona bezpośrednim świadkiem odbioru korespon-
dencji.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powódka zarzuciła naruszenie prze-
pisów postępowania - art. 131 § 2 k.p.c. w związku z § 4 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie szczegółowego trybu doręcza-
nia pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cywilnym (Dz.U. Nr 62, poz. 697 ze
zm.), poprzez przyjęcie, że przesyłka odebrana przez pracownika kancelarii notarial-
nej została prawidłowo doręczona pełnomocnikowi powódki, będącemu adwokatem.
W konsekwencji Sąd przyjął, że pełnomocnik został prawidłowo powiadomiony o
terminie rozprawy i z tego powodu brak podstaw do przywrócenia terminu do doko-
nania czynności procesowej.
Z tych względów powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz o kon-
trolę, na podstawie art. 380 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c., prawidłowości po-
stanowienia Sądu oddalającego wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wnio-
sku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku.
W uzasadnieniu zażalenia skarżąca podniosła, że nietrafnie Sąd Okręgowy
przyjął, iż przepis art. 168 § 1 k.p.c. wymaga udowodnienia okoliczności uzasadnia-
jących ten wniosek, podczas gdy art. 168 § 2 k.p.c. nakazuje tylko ich uprawdopo-
dobnienie i z tego powodu bezzasadnie nie dał wiary zeznaniom świadka potwier-
dzającego brak zawiadomienia o terminie rozprawy. Ponadto Sąd brał pod uwagę
3
jedynie zeznania świadków, pomijając pozostałe dowody, co narusza treść art. 316 §
1 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c.
Zdaniem skarżącej, Sąd Okręgowy błędnie również przyjął prawidłowość do-
ręczenia przesyłki sądowej, tymczasem doręczenia tego dokonano z naruszeniem §
4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie
szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cy-
wilnym, bowiem korespondencję odebrała, pod nieobecność adwokata, pracownica
kancelarii notarialnej a nie adwokackiej, niepozostająca z pełnomocnikiem ani w sto-
sunku pracy, ani w żadnym innym stosunku cywilnoprawnym. Zatem pełnomocnik
powódki nie może ponosić odpowiedzialności za odbiór przesyłki przez osobę nie-
uprawnioną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione, lecz nie wszystkie jego zarzuty zasługują na
uwzględnienie. Doręczenie pism sądowych adwokatowi, prowadzącemu własną kan-
celarię, a więc osobie fizycznej (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia
1994 r., III CZP 53/94, OSNC 1994 nr 11, poz. 214), dokonuje się na podstawie art.
133 § 1 k.p.c. - z uwzględnieniem przepisów art. 135 k.p.c. i art. 138 k.p.c. Także § 4
ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie
szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cy-
wilnym stanowi, że przesyłkę doręcza się wyłącznie adresatowi, chyba że przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego dopuszczają doręczenie innej osobie. Oznacza to,
iż doręczenie dokonane w miejscu pracy adwokata, jakim jest jego kancelaria, do rąk
osoby upoważnionej do odbioru pism (art. 138 § 1 k.p.c.) nie uchybia przepisom po-
stępowania cywilnego dotyczących doręczeń pism sądowych. W zażaleniu podnosi
się, że osoba, która odebrała pismo, nie była upoważniona do odbierania korespon-
dencji sądowej. Twierdzenie to pozostaje w sprzeczności z zeznaniami świadka -
Z.H., składanymi w obecności pełnomocnika powódki. Świadek mianowicie zeznała:
„ja faktycznie jestem zatrudniona w kancelarii notarialnej, mam w zakresie obowiąz-
ków odbieranie korespondencji adwokackiej, bez sprawdzania jej zawartości [....] dla
kancelarii pełnomocnika odbieram tę korespondencję od czasu, kiedy został adwo-
katem, chyba od roku”. Z zeznań kolejnego świadka A.K. wynika, że chociaż zatrud-
niona była w kancelarii notarialnej, również zajmowała się pocztą w kancelarii adwo-
4
kackiej [„dokonywałam jej segregacji”], co wskazuje na stosowaną praktykę - upo-
ważnienia pracowników kancelarii notarialnej do odbioru pism kierowanych na adres
kancelarii adwokackiej, mieszczącej się zresztą pod tym samym adresem co kance-
laria notarialna i posiadającej z nią wspólny sekretariat (vide: zeznanie świadka A.K.
- „obie kancelarie mają siedzibę w jednym miejscu i wspólny sekretariat”). Zatem fakt,
iż obecny w trakcie przesłuchania świadków pełnomocnik powódki nie zaprzeczył ich
treści, a nadto, iż we wniosku o przywrócenie terminu w ogóle nie powołano się na tę
okoliczność, uzasadnia stanowisko Sądu Okręgowego, że osoba, do rąk której dorę-
czono pismo sądowe, była osobą upoważnioną do odbioru pism w rozumieniu art.
138 § 2 k.p.c. Upoważnienie to nie musi być udzielone na piśmie, można poprzestać
na formie ustnej, można go też udzielić w sposób dorozumiany (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II CKN 509/99, OSNC 2000 nr 2, poz.
242).
Natomiast istotnie, zabrakło w stanowisku Sądu Okręgowego odniesienia się
do wszystkich przedstawianych przez stronę dowodów, w tym także tych, dopusz-
czonych przez Sąd (koperta, w której doręczono przesyłkę, książka korespondencyj-
na), co uzasadnia twierdzenie o uchybieniu przepisom postępowania, lecz nie tym,
powołanym w zażaleniu. Pominięcie przez sąd istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy
dowodów uzasadnia zarzut naruszenia art. 217 § 2 k.p.c., z tym że w związku z art.
361 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.
Mając na uwadze powyższe Są Najwyższy na mocy art. 39815
§ 1 k.p.c. w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================