Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 373/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 czerwca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Romualda Spyt (przewodniczący)
SSN Katarzyna Gonera
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania E. B.
przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności
w K.
o ustalenie stopnia niepełnosprawności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 24 czerwca 2008 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 27 lutego 2007 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Odwołująca E. B. domagała się zmiany orzeczenia wydanego przez
Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K., w którym
2
stwierdzono lekki stopień niepełnosprawności na okres do 31 sierpnia 2007 r., i
ponownego ustalenia stopnia niepełnosprawności.
Sąd Rejonowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. wyrokiem z
dnia 1 września 2006 r. oddalił odwołanie. Sąd posiłkując się opiniami biegłych
lekarzy przeprowadzonych dla potrzeb postępowania przed Wojewódzkim
Zespołem do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wydanych na podstawie
badań przedmiotowych, jak również wyników badań ECHO, EKG oraz tomografii
komputerowej, w wyniku których odwołującą zakwalifikowano do lekkiego stopnia
niepełnosprawności oraz po przeprowadzeniu także dowódu z opinii biegłych:
kardiologów, specjalistów chorób wewnętrznych, specjalisty z zakresu medycyny
przemysłowej i chorób płuc - ustalił, że odwołująca może być zakwalifikowana
jedynie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.
Apelację od wyroku złożyła E. B. zaskarżając w całości powyższy wyrok oraz
wnosząc o jego uchylenie lub zmianę przez przyznanie jej umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności.
Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z dnia 27 lutego 2007 r. oddalił apelację
stwierdzając, że w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd
pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że odwołująca nie potrzebuje pomocy innych
osób przy zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych, a zatem brak jest
przesłanek do zaliczenia odwołującej do umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności w myśl art. 4 ust. 2 powołanej ustawy. Stwierdził ponadto, że
charakter dolegliwości odwołującej w związku z jednoczesną możliwością
kontynuowania zatrudnienia przesądza o zasadności zaliczenia jej do lekkiego
stopnia niepełnosprawności zgodnie z art. 4 ust 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Na powyższe rozstrzygnięcie skarżąca wniosła skargę kasacyjną wskazując
naruszenie prawa materialnego - art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
(Dz.U. z 1997 r. nr 123 poz. 776 z późno zm.) przez jego błędną wykładnię
ewentualnie przez błędne przyjęcie istnienia związku pomiędzy ustalonym przez
Sąd stanem faktycznym, a wskazaną normą prawną wobec przyjęcia, iż o
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności decyduje fakt braku możliwości
3
kontynuowania zatrudnienia oraz potrzeba pomocy innych osób w zaspakajaniu
podstawowych potrzeb życiowych, podczas gdy przepis ten, wskazując podstawy
do uznania umiarkowanego stopnia niepełnosprawności takich przesłanek nie
przewiduje; art. 4 ust. 2 ustawy odwołuje się do przesłanki „wymagania przez osobę
o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności czasowej albo częściowej pomocy
innych osób w celu pełnienia ról społecznych", co nie jest tożsame z pojęciem
"potrzeby pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych",
ponadto brak możliwości kontynuowania zatrudnienia nie jest według art. 4 ust. 2
jedynym, wyłącznym kryterium dla stwierdzenia umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności. Jako drugą podstawę skargi kasacyjnej odwołująca wskazała
naruszenie przepisów kodeksu postępowania cywilnego - art. 233 § 1 k.p.c. przez
brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, wobec ograniczenia się do
powielenia przez Sąd drugiej instancji treści uzasadnienie Sądu pierwszej instancji,
bez rzeczywistej merytorycznej kontroli zaskarżonego apelacją orzeczenia, - art.
328 § 2 k.p.c. wobec braku ustaleń faktycznych objętych dyspozycją art. 4 ust. 2
ustawy, niewskazanie kompletnej podstawy prawnej tj. § 29 i § 30 rozporządzenia
Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie
orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. Z 2003 r. nr
139 poz. 1328) w związku z art. 6c ust. 9 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
oraz brak przeprowadzenia z punktu widzenia prawnego, analizy ustalonego w
sprawie stanu faktycznego, - art. 382 k.p.c. wobec nieuzupełnienia postępowania
dowodowego przez Sąd drugiej instancji co potwierdza brak merytorycznego
stanowiska Sądu w odniesieniu do zarzutów apelacji.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna została oparta na obydwu podstawach wymienionych w art.
3983
§ 1 k.p.c., tak więc przede wszystkim należy odnieść się do zarzutów
naruszenia przepisów postępowania i zbadać, czy mogło mieć ono istotny wpływ na
wynik sprawy. W ocenianej sprawie zarzuty skargi, w tej części, dotyczyły właściwie
ustalenia faktów, przez zakwestionowanie braku wydania uzupełniającej opinii
biegłych, a nadto oceny dowodów „przez nierozważenie wszystkich dowodów".
Zarzuty te nie mogą być uznane za zasadne. W sprawie zostało ustalone (na
4
podstawie przeprowadzonych dowodów), że wnioskodawczyni może być zaliczona
do osób o lekkim stopniu niepełnosprawności. Fakt, że zgodnie z art. 286 k.p.c. sąd
może zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, nie oznacza,
że w każdym przypadku jest to konieczne, potrzeba taka może wynikać z
okoliczności sprawy i podlega ocenie sądu orzekającego. W rozpoznawanej
sprawie nie było to konieczne, opinie biegłych złożone w sprawie były bowiem, tak
w diagnozie jak i w konkluzjach, jednoznaczne. Sąd ocenia wiarygodność i moc
dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego
rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie
przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto
winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego
myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny
rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków
dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego
materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II
UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Tak procedował Sąd w niniejszej
sprawie, stąd odmienny pogląd wyrażony w skardze kasacyjnej nie jest zasadny.
W związku z próbą podważenia ustaleń faktycznych, skoncentrowanej na
twierdzeniu zmierzającym do wykazania naruszenie art. 4 ust 2 powołanej ustawy
poprzez błędne przyjęcie istnienia związku pomiędzy ustalonym przez Sąd stanem
faktycznym, a wskazaną normą prawną, w skardze tej został przytoczony jedynie
argument, że obydwa Sądy odmawiając prawa do umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności wbrew dyrektywie art. art. 4 ust. 2 ustawy o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przyjęły, że u
skarżącej nie zachodzi przesłanka w postaci „potrzeby pomocy innych osób przy
zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych” skarżącej, podczas gdy przepis
ten, wskazując podstawy do uznania umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
takiej przesłanki nie przewiduje - odwołuje się on do przesłanki „(...) czasowej albo
częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych". W tym stanie
rzeczy stwierdzić należy, że wskazany argument nie wpływa na okoliczność, że w
niniejszej sprawie Sąd dokonał właściwej oceny stanu zdrowia skarżącej, w sytuacji
gdy z dowodów zarówno zgromadzonych przed właściwym organem, jak i przed
5
sądem nie wynika, że odwołująca potrzebowała „czasowej albo częściowej pomocy
innych osób w celu pełnienia ról społecznych”, Nie bez znaczenia jest także
okoliczność, że skarżąca mając możliwość wykazania spełnienia powołanej
przesłanki, mogła na tę okoliczność przedstawić stosowne dowody lub wystąpić
przed Sądem z wnioskiem o ich przeprowadzenie. W tym stanie rzeczy pomimo, że
jak słusznie skarżąca podnosi, że przesłanka „pomocy innych osób przy
zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych” służy jedynie do stwierdzenia
znacznego stopnia niepełnosprawności, o którym stanowi art. 4 w ust. 1 i ust. 4
przedmiotowej ustawy, stwierdzić należy, że zaskarżony wyrok mimo błędnego
uzasadnienia odpowiada prawu.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c., orzekł jak w
sentencji.
/tp/