Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 43/08
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
w sprawie ze skargi G. K.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 30 września 2004 r., sygn. akt I ACa (…) w sprawie z powództwa
G. K.
przeciwko A. J.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 lipca 2008 r.,
zażalenia G. K. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn.
akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę o
wznowienie postępowania powódki G. K. Została ona złożona w dniu 27 listopada 2007
r. w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem wydanym przez ów Sąd w dniu 30
września 2004 r.
Powódka podała, że została pozbawiona możności działania poprzez
niezawiadomienie jej o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu w sprawie, toczącej się na
skutek osobistego wniesienia apelacji przez skarżącą. Strona wskazała także na
2
okoliczności, które miały mieć miejsce po wydaniu orzeczenia przez Sąd Apelacyjny.
Jako podstawę prawną podała art. 401 pkt 2 k.p.c. i art. 403 § 2 k.p.c.
Sąd Apelacyjny uznał, że skarga została złożona po terminie. Odpis
postanowienia o ustanowieniu dla niej pełnomocnika z urzędu został powódce
doręczony w dniu 8 marca 2007 r. Przesyłkę odebrał jej syn. Odpis wyroku Sądu
Apelacyjnego powódka odebrała w sądzie osobiście w dniu 16 maja 2005 r. Mając więc
na uwadze, że powódka najpóźniej w dniu 16 maja 2005 r. dowiedziała się o wyroku,
oraz z uwagi na termin wniesienia skargi Sąd zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. skargę, jako
spóźnioną, odrzucił.
Zażalenie na postanowienie wniosła powódka. Jako podstawę wznowienia
postępowania wskazała art. 401 pkt 2 k.p.c. w zw. z 403 § 2 k.p.c. W zażaleniu
podniosła jednak, że wznowienia domaga się na tej podstawie, że po wydaniu wyroku
ujawniły się nowe istotne okoliczności nie znane wcześniej stronie, a dotyczące
podrobienia dokumentu w oparciu o który został wydany wyrok oraz ujawnienia się
szkody w nieruchomości po wydaniu wyroku.
Powódka nie kwestionowała terminu, w którym dowiedziała się o wyroku.
Z lakonicznego zażalenia wynika, że podpis na dokumencie potwierdzenia odbioru
odpisu postanowienia o ustanowieniu dla niej pełnomocnika z urzędu został sfałszowany
i nie pochodzi od jej syna. Ponadto wskazała, że dopiero jesienią 2007 r.
udokumentowała szkody w nieruchomości. Wskazała, że co prawda fakt zalewania
nieruchomości mógł nastąpić wcześniej, to ewidentne i rażące skutki ujawniły się
dopiero jesienią 2007 r. Ponadto wskazała na rażącą niewdzięczność powódki.
Sąd Najwyższy zważył, co następuję:
W zażaleniu powódka podniosła dwa zarzuty. Pierwszy dotyczył wydania wyroku
na podstawie sfałszowanego dokumentu. Dokumentem tym miało być potwierdzenie
odbioru postanowienia o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu. Jak twierdziła powódka,
nie został on podpisany przez jej syna.
Zgodnie z art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c., można żądać wznowienia na tej podstawie, że
wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym
wyroku karnym, następnie uchylonym.
Trafnie się przyjmuje w judykaturze, że za dokument podrobiony uznaje się
dokument sporządzony w całości przez inną osobę niż ta, od której ma pochodzić,
natomiast przerobienie dokumentu polega na dokonaniu zmian w jego treści. Istotne jest
jednak z punktu widzenia postępowania wznowieniowego, aby sąd rozpoznający sprawę
3
oparł się na treści takiego dokumentu. Dokument musi wywrzeć istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia. Nie wystarczy samo zaliczenie go w poczet materiału procesowego (tak
wyrok Sądu Najwyższy z dnia 16 maja 2007 r., III CSK 56/07, nie publ.). Dokument, o
którym mowa w przepisie ma więc stanowić element materiału dowodowego i co więcej,
takiego, który ma istotny wpływ na rozstrzygniecie sądu. Potwierdzenie odbioru
postanowienia, o którym mowa wyżej, oczywiście takim dokumentem nie jest.
Ewentualne nieprawidłowości przy jego doręczeniu mogły by skutkować zaistnieniem
innej podstawy wznowienia postępowania, jaką jest nieważność postępowania z
powodu pozbawiona możności działania (art. 401 pkt 2 k.p.c.). Ta zaś okoliczność była
przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego, który trafnie uznał, iż skarga została
wniesiona po terminie, skoro najpóźniej w dniu 16 maja 2005 r. powódka dowiedziała się
o wydanym wyroku.
Kolejnym zagadnieniem, podnoszonym w skardze o wznowienie, było wykrycie
nowych okoliczności. Podstawa ta jest uregulowana w art. 403 § 2 k.p.c. W myśl tego
przepisu można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności
faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z
których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Sąd Apelacyjny nie
ustosunkował się do tej podstawy wznowienia w zaskarżonym postanowieniu.
Zgodnie z utrwaloną wykładnią art. 403 § 2 k.p.c., „późniejsze wykrycie”
okoliczności faktycznych lub środków dowodowych dotyczy takich okoliczności
i środków, które istniały w czasie trwania poprzedniego postępowania, ale zostały
ujawnione („wykryte”) po jego prawomocnym zakończeniu. Środek dowodowy, który
powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia
postępowania przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. (zob. np. uchwałę składu siedmiu
sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1969 r., III PZP 63/68, OSNCP 1969, nr
12, poz. 208, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2005 r., II CZ 78/05
(nie publ.), postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2005 r., IV CZ
96/05, (nie publ.), postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., I CZ
125/05 (nie publ.).
Powódka nie wskazała, by nowe okoliczności faktyczne lub środki dowodowe
powstały przed uprawomocnieniem się wyroku, a tylko zostały później wykryte
(ujawnione). Podkreślić należy, że nie chodzi tu o wykazanie, że tak było, ale tylko
powołanie się na takie okoliczności, które mogą stanowić podstawę skargi o wznowienie
postępowania.
4
Z przytoczonych względów zażalenie jest niezasadne. Sąd Apelacyjny trafnie
uznał, że skarga została wniesiona po terminie. Nie ustosunkował się co prawda
merytorycznie do podstawy drugiej, jednak w sprawie niniejszej nie było to niezbędne.
Wskazane przez skarżącą okoliczności w istocie nie odpowiadają powołanej podstawie
wznowienia. Należało zatem stwierdzić, że w tym zakresie wniesiona przez skarżącą
skarga o wznowienie postępowania nie opiera się na ustawowej podstawie wznowienia,
co także uzasadnia jej odrzucenie (art. 410 § 1 k.p.c.).
Wobec powyższego, Sąd Najwyższy na podstawie art. 394 § 3 w związku
z art. 39814
k.p.c. postanowił jak w sentencji.