Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PK 11/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
SSN Józef Iwulski
w sprawie z powództwa D. K.
przeciwko W. O. właścicielowi firmy "F"
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 lipca 2008 r.,
skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27
listopada 2007 r.,
oddala skargę.
Uzasadnienie
2
Powód w sprawie przeciwko W. O., właścicielowi firmy „F.”, o zapłatę
należności z tytułu podróży służbowych wniósł skargę kasacyjną od wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 27 listopada 2007 r. Zaskarżonym wyrokiem zmieniono wyrok
Sądu Rejonowego – zasądzający na rzecz powoda kwotę 49.034,76 zł z odsetkami
- w ten sposób, że powództwo zostało oddalone.
Przedmiotem sporu jest żądanie powoda zasądzenia od pozwanego kwoty
49.034,76 zł tytułem zwrotu kosztów podróży zagranicznych w okresie od 16 lutego
2004 r. do 31 stycznia 2005 r. Powód był zatrudniony u pozwanego jako kierowca w
przewozach międzynarodowych w okresie od 7 marca 2003 r. do 14 lipca 2006 r.
Strony łączyła pisemna umowa o pracę, a odbiór przez powoda kosztów podróży
został kwitowany na piśmie. Były to jednakże czynności fikcyjne, gdyż w
rzeczywistości świadczenie pieniężne dla powoda było – za jego zgodą –
wypłacane w wysokości 10% frachtu, to jest wartości wykonywanej usługi
przewozowej, a pokwitowania odbioru wynagrodzenia w kwocie wynikającej z
pisemnej umowy były fikcyjne, także fikcyjne były pokwitowania kosztów podróży.
Zdaniem Sądu Rejonowego część wynagrodzenia z tytułu frachtu powinna
być – po potrąceniu kwot wynikających z umowy o pracę – zaliczona na wartość
dochodzonego roszczenia, jednakże skoro pozwany zaprzeczał, że wypłacał fracht,
a powód nie dysponował zestawieniem kwot faktycznie wypłaconych, to niemożliwe
było dokonanie tego pomniejszenia. W tej sytuacji Sąd Rejonowy uwzględnił
powództwo na podstawie art. 775
k.p. oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości i warunków ustalania
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza
granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).
Oddalając powództwo Sąd Okręgowy podniósł, że powód przez okres ponad
3 lat godził się na rozliczenie kosztów podróży przy pomocy frachtu i że to on
powinien wykazać, że otrzymał z tego tytułu niższą kwotę niż wynikająca z
delegacji służbowych. Obie strony godziły się na zapłatę tych należności bez
żadnej listy czy pokwitowań. Brak danych co do wysokości kwot wypłaconych z
tytułu podróży służbowych uniemożliwia ustalenie różnicy między kwotą należną
powodowi a wypłaconą, a więc nie jest możliwe uwzględnienie powództwa.
3
Zasądzenie przez Sąd Rejonowy kosztów podróży oznacza, że powód otrzymał te
należności po raz drugi.
W skardze kasacyjnej powód – z powołaniem się na orzecznictwo Sądu
Najwyższego – zarzucił naruszenie art. 6 k.c. przez nieuwzględnienie, iż brak
właściwej dokumentacji płacowej u pracodawcy powoduje zmianę wynikającego z
art. 6 k.c. rozkładu ciężaru dowodu przerzucając go na osobę zaprzeczającą
faktom, z których strona powodowa wywodzi skutki pozwu. Zarzucono także
naruszenie § 2 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. przez odmowę
zasądzenia należnych powodowi kosztów podróży wyłącznie na skutek braku
możliwości wykazania różnicy między kwotą należną a wypłaconą, wywołanej
niewywiązaniem się pozwanego z obowiązków pracodawcy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna jest nieuzasadniona ze względów procesowych. Jak
wynika z art. 39813
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w
granicach podstaw, to jest przepisów, których naruszenia jest przedmiotem zarzutu
skargi. W odniesieniu do przepisów prawa materialnego – a ich dotyczą zarzuty
skargi – chodzi o naruszenie w postaci błędnej wykładni lub niewłaściwego
zastosowania (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.). W rozpoznawanej sprawie pierwszy zarzut
dotyczy błędnej interpretacji art. 6 k.c. Przepis ten dotyczy stosunków
cywilnoprawnych (art. 1 k.c.), a w sprawie chodzi o roszczenie ze stosunku pracy,
który nie jest stosunkiem cywilnoprawnym w rozumieniu art. 1 k.c. Prawidłowe
powołanie podstawy kasacyjnej w tym zakresie powinno wskazywać także art. 300
k.p. Na mocy tego przepisu można bowiem odpowiednio do stosunku pracy
stosować przepisy Kodeksu cywilnego.
Także nie spełnia wymagań przewidzianych przez prawo procesowe
powołanie jako podstawy kasacyjnej przepisu § 2 rozporządzenia z dnia 19 grudnia
2002 r. Przepis ten dotyczy świadczeń przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej (§ 1
tego rozporządzenia), a powód był zatrudniony przez osobę fizyczną.
Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie upoważnienia z art. 775
§ 2 k.p.,
4
obejmującego tylko pracowników państwowej i samorządowej sfery budżetowej.
Podobnie jak w odniesieniu do pierwszego zarzutu kasacyjnego nie wskazano w
skardze, dlaczego to rozporządzenie może mieć zastosowanie także do
pracowników spoza sfery budżetowej. Podstawą do tego są przepisy art. 775
§ 3-5
k.p., które jednak nie zostały powołane w skardze.
Z tych względów na podstawie art. 39814
k.p.c. orzeczono jak w sentencji.