Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 15 lipca 2008 r.
III SZ 1/08
Doręczenie odpisu orzeczenia bez jednej strony uzasadnienia nie ozna-
cza, że doręczenie nie było skuteczne ani że orzeczenie zawiera wady, które
wprowadzałyby stronę w błąd co do rzeczywistej treści rozstrzygnięcia.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej Wróbel
(sprawozdawca), Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 lipca
2008 r. sprawy z powództwa E.O.R. Polska Spółka z o.o. w W. przeciwko Prezesowi
Urzędu Regulacji Energetyki o cofnięcie koncesji na obrót gazem ziemnym, na sku-
tek zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 18 marca 2008 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Postanowieniem z dnia 18 marca 2008 r. [...] Sąd Apelacyjny w Warszawie
odrzucił apelację E.O.R. Polska Spółki z o.o. w W. (powódka) od wyroku Sądu Okrę-
gowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 25 maja
2007 r. [...] w sprawie przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o cofnięcie
koncesji na obrót gazem ziemnym, jako wniesioną z uchybieniem 14-dniowego ter-
minu liczonego od daty doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem.
Sąd Apelacyjny wyjaśnił, iż z akt sprawy wynika, że odpis wyroku wraz z uza-
sadnieniem został doręczony pełnomocnikowi powoda w dniu 26 lipca 2007 r., zatem
termin do wniesienia apelacji liczony od tej daty upłynął w dniu 9 sierpnia 2007 r. W
dniu 12 września 2007 r. wpłynęło pismo powoda zawierające wniosek o ponowne
doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem ze wskazaniem, że doręczony odpis
uzasadnienia był niepełny. Z treści notatki urzędowej [...] wynika, że do pisma nie
został dołączony odpis uzasadnienia otrzymany przez pełnomocnika. W dniu 12
2
września 2007 r. pełnomocnik powoda odebrał odpis wyroku z uzasadnieniem, a w
dniu 26 września 2007 r. wpłynęła apelacja powoda. Zdaniem Sądu Apelacyjnego
brak podstaw do uznania, że doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem z dnia 26
lipca 2007 r. nie było skuteczne, zatem ponowne doręczenie na wniosek powoda
złożony ponad miesiąc po upływie terminu do wniesienia apelacji nie miało wpływu
na bieg pierwotnego terminu do wniesienia apelacji.
Powódka zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem w całości i wniosła
o jego uchylenie i nadanie biegu apelacji. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła
naruszenie art. 373 w związku z art. 370 k.p.c., poprzez niewłaściwe jego zastoso-
wanie, polegające na przyjęciu, że apelacja została wniesiona przez powoda po
upływie przypisanego terminu i podlega odrzuceniu; 2) naruszenie art. 369 w
związku z art. 140 k.p.c., poprzez przyjęcie, że termin do wniesienia apelacji rozpo-
czął bieg w dniu 26 lipca 2007 r., podczas gdy rozpoczął on bieg od dnia prawidło-
wego doręczenia powodowi odpisu orzeczenia Sądu Okręgowego; 3) naruszenie art.
233 k.p.c., „skutkujące” sprzecznością istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w
sprawie materiału, poprzez dowolne i nieznajdujące oparcia w zebranym materiale
procesowym ustalenie daty doręczenia powodowi odpisu wyroku wraz z uzasadnie-
niem, 4) naruszenie art. 328 k.p.c., poprzez niewskazanie podstawy faktycznej roz-
strzygnięcia. Zdaniem powódki Sąd Apelacyjny nie mógł odrzucić jej apelacji, ponie-
waż Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek powoda o prawidłowe doręczenie [...] wyda-
jąc odpowiednie zarządzenie [...], uznając tym samym pierwsze doręczenie za nie-
prawidłowe. Oznacza to, że termin na wniesienie apelacji powinien być liczony od
daty tego drugiego doręczenia a nie od daty pierwszego doręczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się nieuzasadnione. Dwutygodniowy termin do wniesienia
apelacji (art. 369 § 1 k.p.c.) biegnie od prawidłowego doręczenia stronie wyroku z
uzasadnieniem. Doręczenie nieprawidłowe nie powoduje otwarcia tego terminu (po-
stanowienie Sadu Najwyższego z 13 maja 2002 r., I PZ 43/02, niepublikowane), przy
czym za skuteczne, otwierające termin do wniesienia środka zaskarżenia należy
uznać doręczenie tylko takiego odpisu wyroku z uzasadnieniem, który nie zawiera
wad wprowadzających strony w błąd odnośnie do rzeczywistej treści rozstrzygnięcia
(postanowienie Sądu Najwyższego z 7 października 2003 r., IV CZ 107/03, niepubli-
3
kowane). W dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego można wskazać na-
stępujące przykłady nieprawidłowego doręczenia, powodujące zmianą biegu terminu
do wniesienia apelacji: 1) doręczenia wysłanego po raz pierwszy wyroku z uzasad-
nieniem pod niewłaściwy adres, gdy w rezultacie tej omyłki wyrok otrzymała nie
strona pozwana lecz powódka (postanowienie Sądu Najwyższego z 13 maja 2002 r.,
I PZ 43/02); 2) doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, który to odpis za-
wierał błędy na tyle istotne, że potrzebne stało się zarządzenie z urzędu doręczenia
odpisu wyroku zgodnego z oryginałem (postanowienie Sądu Najwyższego z 7 paź-
dziernika 2003 r., IV CZ 107/03); 3) doręczenie pełnomocnikowi w kopercie z sy-
gnaturą I C 1241/02 wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 1251/02, zwracanym
przy tym piśmie (postanowienie Sądu Najwyższego z 12 marca 2004 r., II CZ 15/04).
Z powyższego wynika, iż doręczenie odpisu wyroku Sądu Okręgowego w
Warszawie w niniejszej sprawie było skuteczne. Po pierwsze, doręczenie zostało
dokonane do rąk pełnomocnika strony. Po drugie, przedmiotem doręczenia był wyrok
wraz z uzasadnieniem, o sporządzenie którego powódka wnosiła. Po trzecie wresz-
cie, z zażalenia i akt sprawy nie wynika, by doręczony odpis wyroku z uzasadnieniem
zawierał takie wady, które wprowadzałyby stronę w błąd odnośnie do rzeczywistej
treści rozstrzygnięcia. Nie można bowiem wysnuć takiego wniosku z twierdzeń po-
wódki, iż otrzymała odpis wyrok z uzasadnieniem, które było niepełne.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że w razie odrzucenia apelacji
z powodu uchybienia przepisanego terminu istotne - z punktu widzenia zamiaru
wzruszenia orzeczenia o odrzuceniu - są tylko te okoliczności, które mogą być pod-
stawą oceny, czy we właściwym terminie apelacja została wniesiona, nie zaś oko-
liczności inne, niezwiązane z kwestią terminowości wniesienia apelacji, choćby na-
wet okoliczności te mogły stanowić podstawę zasadnego zarzutu co do nieprzestrze-
gania przez sąd innych przepisów postępowania (postanowienie Sądu Najwyższego
z 17 sierpnia 2000 r., II CKN 871/00). Przyczyny, z powodu których strona nie mogła
zachować terminu tygodniowego przewidzianego w art. 328 § 1 k.p.c. są obojętne z
punktu widzenia rozpoczęcia biegu tego terminu, mają natomiast znaczenie w razie
ubiegania się strony o przywrócenie terminu - art. 168 § 1 k.p.c.
Niezależnie od powyższego, Sąd Najwyższy w obecnym składzie przychyla
się do wyrażonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądu, zgodnie z którym
ponowne doręczenie pisma sądowego nie ma znaczenia procesowego, jeżeli pier-
wotne doręczenie było skuteczne (postanowienie Sądu Najwyższego z 27 września
4
2000 r., V CKN 1431/00). Na podstawie art. 9 k.p.c. strona ma prawo otrzymać w
każdym czasie odpis wyroku i sporządzonego uzasadnienia, niezależnie od upraw-
nienia do otrzymania wyroku z uzasadnieniem sporządzonym na jej żądanie zgło-
szone w terminie określonym w art. 328 § 1 k.p.c. lub art. 387 § 3 k.p.c. Jednakże
doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem na podstawie art. 9 k.p.c. nie otwiera
drogi do wniesienia apelacji lub skargi kasacyjnej (postanowienia Sądu Najwyższego
z: 12 września 2001 r., I PZ 59/01, OSNP 2003 nr 17, poz. 416; z 20 października
1987 r., IV CZ 147/87, niepublikowane). Dlatego powódka nie może wiązać z zarzą-
dzeniem z dnia 1 października 2007 r. skutków prawnych w postaci przesunięcia
terminu do wniesienia apelacji od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. W trybie
instancji Sąd dokonuje doręczenia pisma sądowego tylko jeden raz tej samej osobie,
jeżeli doręczenie to było skuteczne według przepisów Kodeksu postępowania cywil-
nego (postanowienie Sądu Najwyższego z 27 września 2000 r., V CKN 1431/00).
Przedstawione okoliczności sprawy świadczą o tym, że pierwsze doręczenie odpisu
wyroku Sądu Okręgowego wraz z uzasadnieniem, dokonane w sposób przewidziany
w art. 139 § 1 k.p.c., było skuteczne. Ponowne doręczenie tego pisma sądowego nie
może zatem mieć znaczenia procesowego (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu
Najwyższego z 10 marca 2000 r., IV CZ 18/00, OSNC 2000 nr 10, poz. 181).
Skoro apelacja wniesiona została po upływie terminu z art. 369 § 1 k.p.c.,
przeto Sąd Apelacyjny trafnie ją odrzucił (art. 373 k.p.c.). Mając powyższe na wzglę-
dzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================