Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 15 grudnia 2008 r.
II PK 98/08
Sąd Najwyższy nie orzeka o zwrocie spełnionego świadczenia (art. 415
k.p.c.) w razie uchylenia wyroków i przekazania sprawy innemu organowi na
podstawie art. 464 § 1 i art. 39815
§ 1 k.p.c.
Przewodniczący SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec, Sędziowie SN:
Zbigniew Korzeniowski, Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia
2008 r. sprawy z powództwa Włodzimierza G. przeciwko Skarbowi Państwa - Woje-
wódzkiemu Sztabowi Wojskowemu w P. o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej
strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 14 grudnia 2007 r.
[...]
1) u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Rejono-
wego w Poznaniu z dnia 29 października 2007 r. [...];
2) zniósł postępowanie przed Sądami pierwszej i drugiej instancji;
3) przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sztabowi Wojskowemu w P. do rozpo-
znania;
4) odrzucił wniosek skarżącego o nakazanie powodowi zwrotu spełnionego na
jego rzecz świadczenia,
5) zasądził od Włodzimierza G. na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego
przez Wojewódzki Sztab Wojskowy w P. zastępowanego przez Prokuratorię Gene-
ralną Skarbu Państwa 900 (dziewięćset) zł tytułem kosztów postępowania kasacyj-
nego.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 29 października 2007 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Poznaniu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Wojewódz-
kiego Sztabu Wojskowego w P. na rzecz powoda Włodzimierza G. kwotę 20.499,23
2
zł tytułem skapitalizowanych odsetek od wypłaconych powodowi nieterminowo na-
leżności wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 września 2007 r.
Sąd Rejonowy ustalił, że decyzją z dnia 26 listopada 2002 r. dowódca P.
Okręgu Wojskowego wypowiedział powodowi ze skutkiem na dzień 30 listopada
2003 r. stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej z uwagi na likwidację zaj-
mowanego stanowiska i odmowę przyjęcia niższego stanowiska służbowego. W dniu
zwolnienia ze służby powodowi wypłacono ekwiwalent za niewykorzystany urlop wy-
poczynkowy (2.608,90 zł brutto) i odprawę wojskową (10.286,52 zł brutto). Po usta-
niu stosunku służbowego powód pobierał w okresie od 1 grudnia 2003 r. do 31 maja
2006 r. emeryturę wojskową. Na skutek wystąpienia Włodzimierza G., decyzją z dnia
25 kwietnia 2006 r., Dowódca Wojsk Lądowych stwierdził nieważność decyzji Do-
wódcy P. Okręgu Wojskowego z dnia 26 listopada 2002 r. wypowiadającej powodowi
stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej, jako wydanej z rażącym narusze-
niem prawa. Uposażenie powoda za okres od dnia 1 grudnia 2003 r., czyli zwolnienia
ze służby do 31 maja 2006 r., czyli powrotu do służby, wynosi łącznie 70.308,19 zł
brutto. Wypłacono powodowi także uposażenie pomniejszone o równowartość wy-
płaconej mu odprawy oraz ekwiwalentu za urlop. Powód nie wyrażał zgody na to po-
trącenie. Odsetki ustawowe od uposażenia powoda należnego za poszczególne
miesiące w okresie od grudnia 2003 r. do maja 2006 r., od ich wymagalności do 11
września 2007 r. wynoszą łącznie 20.499,23 zł.
Sąd Rejonowy uznał, że unieważnienie decyzji z dnia 26 listopada 2002 r.
wywołało skutek ex tunc, co oznacza, że sytuację prawną powoda należy traktować
tak, jakby nie wypowiedziano mu stosunku służbowego zawodowej służby wojsko-
wej. W rezultacie powód nabywał uprawnienia do wszystkich świadczeń wynikają-
cych z pozostawania w tej służbie - w terminach i na zasadach jak miałoby to miej-
sce, gdyby służbę rzeczywiście pełnił. Skoro należne powodowi świadczenia stawały
się wymagalne od dnia następnego po dniu stanowiącym termin ich płatności, to wy-
płacenie ich wszystkich łącznie dopiero w dniu zwolnienia powoda ze służby stano-
wiło spełnienie świadczeń po terminie ich wymagalności. Kwestię odsetek w razie
zwłoki w wypłacie uposażenia i innych należności, o których stanowi art. 73 ustawy o
służbie wojskowej żołnierzy zawodowych reguluje art. 75 ust. 3 tej ustawy, natomiast
w odniesieniu do nagród rocznych - art. 481 § 1 k.c. Powołując się na pogląd wyra-
żony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2006 r., III PZP 1/05 (OSNP
2006 nr 15-16, poz. 227), Sąd Rejonowy wskazał, że do świadczeń należnych funk-
3
cjonariuszowi służb mundurowych znajdują zastosowanie przepisy prawa cywilnego
dotyczące niewykonania zobowiązań pieniężnych w zakresie uprawnienia do odse-
tek w wysokości ustawowej. Przepis art. 75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnie-
rzy zawodowych stanowi o zwłoce dłużnika, a zatem o opóźnieniu zawinionym. Wy-
danie decyzji administracyjnej dotkniętej wadą nieważności jest okolicznością zawi-
nioną przez podmiot decyzję tę wydający, za którą strona pozwana ponosi odpowie-
dzialność. Natomiast wypłacenie powodowi za ten sam okres zarówno uposażenia
przysługującego przez okres roku po zwolnieniu ze służby, a następnie świadczenia
emerytalnego, nastąpiło na podstawach prawnych odmiennych od podstawy wypłaty
uposażenia za okres pełnienia służby. Ponadto emerytura została wypłacona przez
Wojskowe Biuro Emerytalne, a więc inną niż strona pozwana jednostkę organizacyj-
ną.
Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2007 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił apela-
cję strony pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego podzielającego podstawę fak-
tyczną oraz jego ocenę prawną.
Powyższy wyrok został zaskarżony przez stronę pozwaną reprezentowaną
.przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa.
W skardze kasacyjnej opartej na obydwu podstawach (art. 3983
§ 1 k.p.c.) za-
rzucono: 1) naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik
sprawy: a) art. 379 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 2 § 3 k.p.c., art. 8 ust. 1 i art. 75 ust.
3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych
(Dz.U. Nr 179, poz. 1750 ze zm.) oraz art. 9 ust. 3a i ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia
1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr
76, poz. 693 ze zm.), przez rozpoznanie sprawy, pomimo że droga sądowa była nie-
dopuszczalna, co przesądza o nieważności postępowania; b) art. 464 § 1 k.p.c. w
związku z art. 2 § 3 k.p.c., art. 8 ust. 1 i art. 75 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003
r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz z art. 9 ust. 3a i ust. 4 ustawy z
dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, przez brak posta-
nowienia o przekazaniu sprawy do Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Poznaniu
w celu wydania decyzji administracyjnej w niniejszej sprawie; c) art. 378 § 1 k.p.c. w
związku z art. 379 pkt 4 k.p.c. w związku z art. 476 § 1 k.p.c. i art. 47 § 3 k.p.c., przez
nieuchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji, pomimo że zachodziła nieważność
postępowania z uwagi na rozpoznanie sprawy, która nie jest sprawą pracowniczą, w
składzie z udziałem ławników - sprzecznym z przepisami prawa; 2) naruszenie prawa
4
materialnego, to jest: - art. 3 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy o uposażeniu żołnierzy nie-
zawodowych oraz art. 72 ust. 2 i art. 81 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych, przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że należne jest upo-
sażenie za okres, w którym żołnierz zawodowy nie pełnił służby, i w konsekwencji
naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy o uposażeniu żołnierzy niezawodowych oraz art. 81
ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, przez niewłaściwe zasto-
sowanie polegające na przyjęciu, że termin zapłaty poszczególnych miesięcznych
uposażeń następował na początku kolejnych miesięcy pozostawania w stosunku
służbowym; - art. 75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz
art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, przez błędną wykładnię
polegającą na przyjęciu, że należne są odsetki ustawowe od świadczenia niewyma-
galnego, tj. takiego którego wypłaty nie można się było domagać tak w postępowaniu
sądowym, jak i administracyjnym, i w konsekwencji naruszenia art. 81 ust. 1 ustawy
o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz art. 7 ust. 1 ustawy o uposażeniu
żołnierzy niezawodowych, przez ich zastosowanie; - art. 75 ust. 3 ustawy o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych oraz art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy
niezawodowych, przez niewłaściwe zastosowanie polegające na zastosowaniu i
uznaniu, że w sytuacji, gdy ostateczna decyzja administracyjna w sprawie wypowie-
dzenia stosunku służbowego funkcjonowała w obrocie prawnym, organ wojskowy
pozostawał w zwłoce w zakresie obowiązku wypłaty uposażenia powodowi; - art. 5
k.c. w związku z art. 75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych i
art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, przez ich niezastoso-
wanie i nieuwzględnienie, że żądanie przez powoda, który otrzymał niemal podwójną
wartość uposażenia, odsetek za nieterminowo wypłacone uposażenie, stanowi nad-
użycie prawa podmiotowego i tym samym powinno zostać oddalone.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie
sprawy do rozpatrzenia przez Wojewódzki Sztab Wojskowy w Poznaniu na drodze
administracyjnej, ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku oraz wyro-
ku Sądu pierwszej instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku przez od-
dalenie powództwa, a także - co do każdego z wniosków - o zasądzenie kosztów
postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu podstaw kasacji podniesiono, że nie budzi wątpliwości, iż
sprawy o odsetki są sprawami cywilnymi, jednakże stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy
5
o służbie żołnierzy zawodowych oraz art. 9 ust. 4 ustawy o uposażeniu żołnierzy nie-
zawodowych droga sądowa w tych sprawach została wyłączona (art. 2 § 3 k.p.c.). W
obu ustawach kwestia odsetek została unormowana wprost, a tym samym stanowi
sprawę, „o której mowa w ustawie” i w rezultacie powinna zostać załatwiona decyzją
właściwego organu wojskowego. Skarżący powołał się w tym zakresie również na
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 106/07.
Ponadto, „w przypadku przekazania sprawy do rozpoznania na drodze admini-
stracyjnej lub wydania wyroku reformatoryjnego”, skarga kasacyjna zawiera wniosek
- z powołaniem jako jego podstawy art. 39813
zdanie 2 k.p.c. w związku z art. 415
k.p.c. lub art. 39816
§ 2 k.p.c. w związku z art. 415 k.p.c. - o nakazanie powodowi
zwrotu spełnionego na jego rzecz świadczenia w wysokości 21.332,40 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wynikające z rozpatrywanej skargi zasadnicze zagadnienie prawne dotyczy
dopuszczalności drogi sądowej w rozumieniu art. 199 § 1 k.p.c. w sprawie, w której
przedmiotem jest roszczenie żołnierza zawodowego o wypłatę odsetek ustawowych.
Takie samo zagadnienie prawne zostało już poprzednio przez Sąd Najwyższy rozpo-
znane w sprawach o przedmiocie podobnym do przedmiotu sprawy niniejszej - wyro-
kiem z dnia 2 lipca 2008 r., II PK 10/08 oraz wyrokiem z dnia 25 września 2008 r., II
PK 55/08 (także w sprawie II PK 8/08, OSNP 2009, nr 23-24, poz. 306). W każdej z
tych spraw Sąd Najwyższy stwierdził, że w sprawie o odsetki należne żołnierzowi
zawodowemu na podstawie art. 9 ust. 3a ustawy z 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu
żołnierzy niezawodowych, a od 1 lipca 2004 r. - na podstawie art. 75 ust. 3 ustawy o
służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, niedpuszczalna jest droga sądowa przed
sądem powszechnym. W konsekwencji ustalonego - jak wyżej - stanu prawnego Sąd
Najwyższy uchylił wydane w powyższych sprawach wyroki sądów powszechnych, w
pierwszej i drugiej instancji i przekazał sprawę do rozpoznania w postępowaniu ad-
ministracyjnym właściwym do tego Wojewódzkim Sztabom Wojskowym.
Wobec tego, że Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę niniejszą
podziela przesłanki, pogląd prawny i konsekwencję rozstrzygniętego już zagadnienia
prawnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, przedstawienie stanowiska w tym
zakresie można ograniczyć do podkreślenia kwestii najistotniejszych.
6
W związku z powoływaniem się w podstawie prawnej wyroku Sądu pierwszej
instancji, podzielonej przez Sąd drugiej instancji na uchwałę składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2006 r. III PZP 1/05 (OSNP 2006 nr 15-16,
poz. 227), trzeba zauważyć, że uchwała ta rozstrzyga tylko o podstawie prawnej i
cywilnoprawnym charakterze roszczenia odsetkowego.
Od 1 lipca 1999 r. prawo żołnierza zawodowego do odsetek od zaległego
uposażenia i innych należności pieniężnych zostało określone w art. 9 ust. 3a ustawy
z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr
76, poz. 693 ze zm., zwanej od dnia 1 lipca 2004 r. „ustawą o uposażeniu żołnierzy
niezawodowych”), wprowadzonym ustawą z dnia 7 maja 1999 r. o zmianie ustawy o
powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o
uposażeniu żołnierzy (Dz.U. Nr 50, poz. 500). Zgodnie z tym przepisem, w razie
zwłoki w wypłacie uposażenia i innych należności pieniężnych żołnierzowi przysłu-
gują odsetki ustawowe. W myśl art. 9 ust. 4 ustawy o uposażeniu żołnierzy, znajdują-
cym w sprawie zastosowanie do dnia 30 czerwca 2004 r., od decyzji wydanych przez
organy wojskowe w sprawach określonych w ust. 1 (stanowiącym, że roszczenia z
tytułu prawa do uposażenia i innych należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z
upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne), żołnierz
może wnieść, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia mu decyzji, odwołanie do
organu wojskowego wyższego stopnia na zasadach określonych w Kodeksie postę-
powania administracyjnego, a także skargę do sądu administracyjnego. Oznacza to,
że ze wskazaną datą ustanowiono prawo do domagania się przez żołnierza zawo-
dowego niewypłaconego w terminie uposażenia oraz innych należności pieniężnych
wraz z odsetkami, przy czym zarówno dla dochodzenia należności głównej jak i
ubocznej przewidziano ten sam tryb postępowania administracyjnego. Z dniem 1
lipca 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych. W myśl art. 75 ust. 3 tej ustawy, w razie zwłoki w wypłacie
uposażenia i innych należności, o których mowa w art. 73, żołnierzowi zawodowemu
przysługują odsetki ustawowe od dnia, w którym uposażenie lub inna należność pie-
niężna stały się wymagalne. Przepis art. 73 ustawy za inne należności pieniężne
uznaje między innymi dodatkowe uposażenie roczne, które zastąpiło dotychczasowe
nagrody roczne (ust. 1 pkt 2) oraz należności związane ze zwolnieniem z zawodowej
służby wojskowej (ust. 1 pkt 9). Zgodnie z art. 8 ust. 1, od decyzji wydanych przez
właściwe organy w sprawach określonych w ustawie żołnierz zawodowy może
7
wnieść odwołanie do organu wyższego stopnia, na zasadach określonych w ustawie
- Kodeks postępowania administracyjnego (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 98,
poz. 1071 ze zm.) i - z zastrzeżeniem ust. 2 - skargę do właściwego sądu admini-
stracyjnego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Kwestię właściwości w sprawach określonych w rozdziale 5 ustawy zatytułowanym
„uposażenie i inne należności pieniężne żołnierzy zawodowych” określa art. 104,
przekazując je do kompetencji wymienionych w tym przepisie właściwych organów
wojskowych. Przytoczonych uregulowań nie można interpretować w ten sposób, że
właściwość organów wojskowych ograniczona została do przypadków, w których
przepisy ustawy wyraźnie przewidują wydanie decyzji. Ich analiza prowadzi do wnio-
sku, że właściwość organów wojskowych obejmuje unormowane w ustawie i wyni-
kające ze stosunku służbowego żołnierza zawodowego sprawy, rozumiane jako
roszczenia wywodzone z praw ustanowionych w przepisach ustawy. W sprawach
tych żołnierz zawodowy może wnieść od decyzji organu wojskowego skargę do sądu
administracyjnego, z wyłączeniem jedynie spraw wymienionych wyczerpująco w art.
8 ust. 2 ustawy. Zatem zarówno roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych
należności pieniężnych jak i z tytułu odsetek należą do kompetencji właściwego
organu wojskowego, który zobowiązany jest do wydania w tym przedmiocie stosow-
nej decyzji. Decyzja ta podlega z kolei zaskarżeniu w trybie określonym w art. 8 ust.
1 ustawy. Podobna interpretacja została zaprezentowana w uchwale składu siedmiu
sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2006
r., I OPS 3/06 (ONSA/WSA 2006 nr 3, poz. 69), w uzasadnieniu której podkreślono,
że wynikające ze stosunku służbowego żołnierza zawodowego sprawy o uposażenie
są sprawami, w których żołnierz zawodowy może wnieść skargę do właściwego sądu
administracyjnego (art. 8 ust. 1 ustawy). Pogląd ten jest również zbieżny z zapre-
zentowanym w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP
106/07 (Lex nr 319935), w której stwierdzono, że roszczenia żołnierzy zawodowych o
wypłatę odsetek należnych na podstawie wymienionych wyżej przepisów, podlegają
rozpoznaniu w postępowaniu administracyjnym. Zgodzić się również należy z wyra-
żonym w tej uchwale poglądem, że wyłączenie sporów tego rodzaju spod kompeten-
cji sądów powszechnych nie uniemożliwi skutecznego dochodzenia przez uprawnio-
nych przysługujących im praw, skoro sprawy te zostały poddane mocą przepisu
8
szczególnego kontroli sądowej realizowanej przez sądy administracyjne (art. 2
k.p.c.).
Konsekwentnie do zasadności podstawy skargi kasacyjnej zarzucającej rozpo-
znanie sprawy przez Sądy obu instancji pomimo niedopuszczalności drogi sądowej,
podlegał uwzględnieniu - na podstawie art. 39819
zdanie pierwsze w związku z art.
391 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. - wniosek skargi o uchylenie wyroków Sądów pierw-
szej i drugiej instancji i przekazanie sprawy do rozpoznania Wojewódzkiemu Szta-
bowi Wojskowemu w P. Ponadto, mając na uwadze, że postępowanie sądowe było
dotknięte nieważnością z powodu niedopuszczalności drogi sądowej (art. 379 pkt 1
k.p.c.), na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. podlegającym odpowiedniemu zastosowaniu
(art. 39821
k.p.c.), należało znieść całe dotknięte nieważnością postępowanie są-
dowe.
Nie podlegał natomiast merytorycznemu rozpoznaniu zawarty w skardze kasa-
cyjnej wniosek o nakazanie powodowi zwrotu spełnionego na jego rzecz świadcze-
nia. Jeżeli bowiem - jak to wyżej wyjaśniono - sprawa dotycząca jej przedmiotu zwią-
zanego z roszczeniem żołnierza zawodowego o odsetki ustawowe podlega rozpo-
znaniu w postępowaniu administracyjnym, to także w tym postępowaniu należy roz-
strzygać o roszczeniach ściśle związanych z przedmiotem sprawy (zwrocie świad-
czenia spełnionego na poczet dochodzonego roszczenia). Najogólniej te kwestię
wyjaśniając można wskazać na połączenie wniosku o zwrot spełnionego świadczenia
z kwestionowaniem zasadności roszczenia, które tym świadczeniem zostało zaspo-
kojone, jak twierdzi strona pozwana - bezpodstawnie. W tej sytuacji nie można by-
łoby rozpatrzyć wniosku o zwrot spełnionego świadczenia w zupełnym oderwaniu od
rozpoznania zasadności dochodzonego w sprawie roszczenia, co - o czym była już
mowa - nie należy do drogi sądowej.
Nie ma racji skarżący powołując jako podstawę swego wniosku art. 39816
k.p.c., gdyż przepis ten nie odnosi się do sytuacji procesowej sprawy niniejszej. We-
dług tego przepisu zastosowanie art. 415 k.p.c. następuje w sytuacji, gdy Sąd Naj-
wyższy uwzględniając materialnoprawną podstawę skargi kasacyjnej uchyla zaskar-
żony wyrok i orzeka co do istoty sprawy. Uwzględniony zasadniczy wniosek skargi o
uchylenie wyroków i przekazanie sprawy do rozpoznania właściwemu organowi ad-
ministracyjnemu w żaden sposób nie ma charakteru orzeczenia co do istoty sprawy.
Jeżeli natomiast chodzi o drugą ze wskazanych w skardze podstaw wniosku o
nakazanie zwrotu spełnionego świadczenia (art. 39819
k.p.c.), to trzeba zauważyć, że
9
określone w tym przepisie odpowiednie stosowanie art. 415 k.p.c. dotyczy takiego
orzeczenia, którym Sąd Najwyższy uchyla wydane w sprawie wyroki oraz odrzuca
pozew lub umarza postępowanie. Chodzi tu o takie sytuacje procesowe (odrzucenie
pozwu, umorzenie postępowania), które definitywnie kończą postępowanie w danej
sprawie. Tymczasem w rozpoznawanej sprawie, na podstawie art. 464 § 1 k.p.c., nie
miało miejsca odrzucenie pozwu (ani umorzenie postępowanie) ale przekazanie
sprawy do rozpoznania przez właściwy do tego organ. Postępowanie w sprawie nie
zostało zakończone na skutek orzeczenia Sądu Najwyższego. Stosownie bowiem do
art. 464 § 2 k.p.c. roszczenie procesowe (wniesienie do sądu pozwu) „wywołuje
skutki jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa”. Wniesienie do sądu pozwu
uzyskało znaczenie prawnoprocesowe wniesienia odpowiedniego wniosku do wła-
ściwego organu. Nie ma podstaw do stosowania art. 415 k.p.c. (art. 39819
zdanie
drugie) do orzeczenia przez Sąd Najwyższy o przekazaniu sprawy do rozpoznania w
postępowaniu administracyjnym.
========================================