Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 10/09
POSTANOWIENIE
Dnia 5 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa U.Ż. i W.Ż.
przeciwko M.P. i T.S.
przy interwencji ubocznej po stronie pozwanych A.S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 marca 2009 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt [...],
uchyla punkty 1 i 3 zaskarżonego postanowienia.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu
23 października 2008 r. Sąd Apelacyjny 1/ odrzucił apelację powodów, 2/ oddalił
zażalenie pozwanych i interwenienta ubocznego, 3/ zasądził od powodów na rzecz
pozwanych oraz interwenienta ubocznego koszty postępowania odwoławczego.
Uzasadniając orzeczenie o odrzuceniu apelacji Sąd Apelacyjny wskazał,
że powodowie zgłosili w pozwie roszczenia pieniężne w wysokości 181 593 zł,
żądając zasądzenie łącznie takiej kwoty odszkodowania za kilka szkód, oraz
żądanie zobowiązania pozwanych do wykonania na swój koszt określonych
w pozwie prac. Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo w całości i zasądził od
powodów na rzecz pozwanych i interwenienta ubocznego koszty procesu.
Powodowie w apelacji wniesionej przez radcę prawnego, wskazali,
że zaskarżają wyrok Sądu pierwszej instancji w całości, określili wartość
przedmiotu zaskarżenia na kwotę 86 074,17 zł i uiścili opłatę sądową od apelacji
w wysokości 4 304 zł należną od wskazanej wartości przedmiotu zaskarżenia.
Wnosili o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy przez
zasądzenie na ich rzecz kwoty 86 074,17 zł z odsetkami i kosztami procesu
ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 23 października 2008 r. pełnomocnik
pozwanych sprecyzował, że w zakresie roszczenia pieniężnego zaskarżył wyrok co
do kwoty 86 074,17 zł, niemniej żąda również uchylenia wyroku w całości, a w razie
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania powodowie będą podtrzymywać
również żądania niepieniężne, które Sąd oddalił, z czym się nie zgadzają.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny stwierdził, że gdyby analiza treści
apelacji powodów co do zakresu zaskarżenia wyroku Sądu pierwszej instancji,
a także tego jak daleko sięgają jej żądania, budziła jakiekolwiek wątpliwości,
to zostały one rozwiane przez pełnomocnika powodów na rozprawie apelacyjnej
w dniu 23 października 2008 r., bowiem z jego oświadczenia wynikało, że wyrok
został zaskarżony w całości, to jest co do oddalonego roszczenia pieniężnego
3
w kwocie 181 593 zł i oddalonych roszczeń niepieniężnych. W tym stanie rzeczy
Sąd Apelacyjny uznał, że pełnomocnik błędnie określił w apelacji wartość
przedmiotu zaskarżenia na kwotę 86 074,17 zł, gdyż wartość ta wynosi co najmniej
181 593 zł, bez wliczenia wartości dwóch roszczeń niepieniężnych.
Uiszczona opłata od apelacji w kwocie 4 304 zł jest zatem zaniżona, bowiem
opłata stosunkowa tylko od oddalonego roszczenia pieniężnego wynosi 9 080 zł.
Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art.1302
§ 3 k.p.c. odrzucił
apelację.
W zażaleniu na powyższe postanowienie, obejmującym jego punkty 1 i 3,
powodowie zarzucili naruszenie art. 1302
§ 3 k.p.c., art. 373 k.p.c., art. 368 § 1 pkt
1 i § 2 k.p.c. oraz art. 158 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. Wnosili o uchylenie punktów 1 i 3
zaskarżonego postanowienia oraz obciążenie pozwanych solidarnie kosztami
postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodzić się trzeba z Sądem Apelacyjnym, że wskazany w apelacji powodów
zakres zaskarżenia nie był zgodny z podaną wartością przedmiotu zaskarżenia ani
wnioskami apelacyjnymi. Jednakże nawet pobieżna analiza uzasadnienia apelacji
pozwalała na przyjęcie, że przedmiotem zaskarżenia jest tylko orzeczenie
o oddaleniu roszczeń pieniężnych w kwocie 86 074,17 zł, a więc wyrok Sądu
pierwszej instancji został zaskarżony tylko w części obejmującej oddalenie
powództwa w zakresie tej kwoty.
Jeżeli jednak Sąd Apelacyjny uznał, że zachodzą w tym zakresie
wątpliwości, powinien zastosować obowiązującą w takich przypadkach procedurę
przewidzianą w art. 373 w zw. z art. 370 i art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c. Obowiązany był
zatem wezwać pełnomocnika powodów do sprecyzowania zakresu zaskarżenia,
wyznaczając mu odpowiedni termin sądowy, pod rygorem odrzucenia apelacji.
W takiej sytuacji nie ma wprawdzie zastosowania art. 130 § 1 k.p.c. i oznaczony
w nim termin (porównaj uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2008 r.
III CZP 7/08, dotychczas nie publ.), jednak ponieważ wyznaczony w trybie art. 373
w zw. z art. 370 k.p.c. termin ma być „odpowiedni”, a ustawodawca w art. 130 § 1
k.p.c. za taki termin do usunięcia braków pisma procesowego uznał termin
4
tygodniowy, zwyczajowo również do usunięcia braków apelacji wyznaczany jest ten
termin. W takim samym trybie Sąd Apelacyjny powinien także ewentualnie
wyjaśnić, jeżeli miał wątpliwości, co składa się na zaskarżoną kwotę 86 074,17 zł,
czy roszczenia niepieniężne miały charakter alternatywny czy kumulatywny i jaką
wartość.
Odrzucenie apelacji byłoby dopuszczalne dopiero wówczas, gdyby
pełnomocnik powodów nie usunął w zakreślonym terminie wskazanych mu braków
jego środka odwoławczego (art. 373 w zw. z art. 370 k.p.c.).
Nie było podstaw do wydania zaskarżonego postanowienia także z tego
powodu, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, jeżeli strona
reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika dochodzi kilku przedmiotowo
odrębnych roszczeń, a uiści opłatę apelacyjną tylko od jednego z nich, należy
nadać bieg apelacji w części dotyczącej opłaconego roszczenia, a tylko
w pozostałym zakresie apelację odrzucić (porównaj miedzy innymi postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r. III CZ 94/06, OSNC-ZD 2008/1/12).
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi
Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.