Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 28 kwietnia 2009 r.
II UK 341/08
Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są upraw-
nieni do wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację na podstawie przepisów
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności pu-
blicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287 ze zm.), jeżeli
spółka, której dług stał się ich długiem na mocy art. 299 § 1 k.s.h., nadal prowa-
dzi działalność gospodarczą. Oddłużeniu podlega działalność tej spółki, a nie
jakakolwiek inna działalność gospodarcza prowadzona przez członków jej za-
rządu.
Przewodniczący SSN Roman Kuczyński, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn,
Romualda Spyt (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 kwietnia
2009 r. sprawy z wniosku Mirosława K. - Firma Usług i Pośrednictwa „E.” spółki cy-
wilnej przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w Z.G. o
restrukturyzację zadłużenia, na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku
Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2008 r. [...]
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze, po
ponownym rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 5 grudnia 2005 r. zmienił decyzję
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w Z.G. z dnia 30 grudnia 2001 r. w ten
sposób, że zobowiązał pozwanego do wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego
w oparciu o wniosek restrukturyzacyjny złożony w dniu 15 listopada 2001 r. przez
Mirosława K. prowadzącego działalność gospodarczą w ramach Firmy Usług i Po-
średnictwa „E.” spółki cywilnej w Z.G., orzekając także o kosztach postępowania.
2
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych. Mirosław K.
w okresie od 2 listopada 1995 r. do 3 kwietnia 1997 r. był członkiem zarządu „B.W.”
spółki z o.o. w Z.G., która w okresie od lutego 1996 r. do marca 1997 r. nie odprowa-
dzała składek na ubezpieczenia społeczne pracowników i z tego tytułu powstało za-
dłużenie wobec organu rentowego w kwocie 629.308,94 zł. Prowadzone postępowa-
nie egzekucyjne wobec spółki okazało się bezskuteczne. Prawomocnym wyrokiem z
dnia 3 lutego 2002 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od Mirosława K. powyż-
szą kwotę, wskazując, że ponosi on odpowiedzialność za długi spółki na podstawie
art. 299 § 1 k.s.h. Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją pozwany odmówił
wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie wniosku z dnia 15 listo-
pada 2002 r. złożonego przez Mirosława K. prowadzącego działalność gospodarczą
w ramach Firmy Usług i Pośrednictwa „E.” spółki cywilnej w Z.G., stwierdzając, że
dotyczy on zaległości, która na dzień 31 grudnia 2001 r. nie była znana organowi
rentowemu.
Mając tak ustalony stan faktyczny, Sąd Okręgowy, powołując się na art. 6 ust.
2a w związku z art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektó-
rych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287 ze
zm., dalej powoływanej jako ustawa restrukturyzacyjna), stwierdził, że w dacie wnio-
sku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego znana była organowi rentowe-
mu zaległość z tytułu składek „B.W.” spółki z o.o. w Z.G., bowiem już we wrześniu
1999 r. złożył on w urzędzie skarbowym tytuły wykonawcze. Uznając zatem podsta-
wę odmowy wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego za wadliwą, Sąd Okrę-
gowy zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wyżej przedstawiony.
W wyniku apelacji pozwanego Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2008 r. zmienił zaskarżony wy-
rok i oddalił odwołanie. W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny
wskazał, że przepis art. 2 pkt 1 ustawy restrukturyzacyjnej, określający krąg adresa-
tów tej ustawy należy interpretować w zgodzie z art. 1 ust. 2 tej ustawy, a mianowicie
ustawą tą są objęci przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Ulgą wyni-
kającą z przepisów ustawy restrukturyzacyjnej nie można objąć każdego zobowiąza-
nego do uiszczenia należności wynikających z jej art. 6. Ustawę tę adresowano do
przedsiębiorców, którzy mimo trudnej sytuacji ekonomicznej mają perspektywę roz-
woju, stwarzają warunki do wzrostu zatrudnienia. Chodziło więc o pomoc przedsię-
biorcom prowadzącym działalność gospodarczą, rokującym pozytywnie na przy-
3
szłość, a więc przepisy ustawy odnoszą się do pomiotów funkcjonujących na rynku.
Odwołujący się nie kwalifikuje się do adresatów ustawy, bowiem nie istnieje żaden
związek między spółką cywilną „E.” a spółką „B.W.”, gdyż nie nastąpiło przejęcie
żadnych długów tej ostatniej spółki, a odpowiedzialność odwołującego się jest jego
odpowiedzialnością osobistą, wynikająca z art. 299 k.s.h. i dotyczącą długów spółki
„B.W.”.
Odwołujący się w skardze kasacyjnej od powyższego wyroku zarzucił naru-
szenie art. 2 pkt 1 ustawy restrukturyzacyjnej, poprzez jego niewłaściwe zastosowa-
nie oraz naruszenie art. 2 pkt 1, 2, i 3, art. 6 i art. 12 ustawy restrukturyzacyjnej, po-
przez ich niezastosowanie, w wyniku przyjęcie, że jako przedsiębiorca prowadzący
Firmę Usług i Pośrednictwa „E.” spółkę cywilną w Z.G. nie jest adresatem ustawy
restrukturyzacyjnej. W uzasadnieniu tego zarzutu skarżący stwierdził, że Sąd Apela-
cyjny nie rozpoznał istoty sprawy nie odnosząc się do rozważań Sądu Okręgowego
dotyczących kwestii, czy zaległość objęta wnioskiem restrukturyzacyjnym podlega
restrukturyzacji zgodnie z przepisami ustawy.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżący wskazał,
że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, a mianowicie, czy po pojęciem
„innego zobowiązanego do uiszczenia należności” zawartym w art. 2 ust. 1 ustawy
restrukturyzacyjnej rozumieć należy także członka zarządu spółki z ograniczoną od-
powiedzialnością, który ponosi subsydiarną, tj. opartą na art. 299 § 1 k.s.h., odpo-
wiedzialność za zobowiązania spółki z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, o
których mowa w art. 6 ust. 2a ustawy restrukturyzacyjnej, a który jako przedsiębiorca
- wspólnik spółki cywilnej złożył wniosek o restrukturyzację tego zobowiązania zasą-
dzonego od niego na podstawie art. 299 § 1 k.s.h.
Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzy-
gnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że istotnie ustawa restrukturyzacyjna nie
dotyczy podmiotów, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej, jed-
nakże Sąd Apelacyjny pominął okoliczność, że odwołujący się wystąpił z wnioskiem
o restrukturyzację jako wspólnik spółki cywilnej - podmiotu funkcjonującego na rynku.
Był zatem przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy restrukturyzacyjnej. Speł-
niał także drugi warunek podmiotowy z tego przepisu - był inną osobą zobowiązaną
do uiszczenia należności, tj. zaległości wygenerowanych przez spółkę „B.W.”. Taką
4
osobą jest bowiem członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpo-
wiadający za długi spółki na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Odwołujący się prowadził
działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej w sposób prawidłowy i nie miał
problemów z utrzymaniem się na rynku. Dopiero obciążenie go długiem spółki „B.W.”
zagroziło bytowi jego działalności. Dlatego też skorzystanie z restrukturyzacji obcią-
żającego go długu przyczyniłoby się do jego dalszej egzystencji jako przedsiębiorcy,
a więc zostałby spełniony cel ustawy restrukturyzacyjnej. Skarżący podkreślił, że
składając wniosek o restrukturyzację długu w dniu 15 listopada 2001 r. przewidywał
treść przyszłego wyroku Sądu Okręgowego, dlatego w tym wniosku wskazał wprost
na możliwość uznania długu. Fakt ten nie stanowił podstawy rozstrzygnięcia Sądu
Okręgowego, ale ma doniosłe znaczenie w sprawie. Ponadto, w sytuacji, kiedy egze-
kucja w stosunku do spółki okazała się bezskuteczna, odwołujący się był osobą trze-
cią odpowiedzialną za długi spółki jako członek jej zarządu całym swoim majątkiem,
a więc także i tym, który stanowił majątek spółki cywilnej „E.”. Zasadne było zatem
składanie wniosku o restrukturyzację z dnia 15 listopada 2002 r. i uzasadnianie go
trudną sytuacją własną (osobistą), a także spółki „E.”.
Skarżący podkreślił także, że idąc tokiem rozumowania Sądu Apelacyjnego,
członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na którym spoczywa z
mocy art. 299 § 1 k.s.h. odpowiedzialność za zaległości składkowe, nie mógłby sko-
rzystać z dobrodziejstwa ustawy restrukturyzacyjnej, mimo że zaległości te powstały
przed wejściem w życie tej ustawy, spełniając przesłanki z jej art. 6. Rozstrzygnięcie
Sądu doprowadziło do naruszenia zasady równości podmiotów wobec prawa. W
skardze wywiedziono także, że Sąd Apelacyjny nie zajął się kwestią, czy należności
objęte wnioskiem były znane organowi rentowemu na dzień 31 grudnia 2001 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy restrukturyzacyjnej restrukturyzacją są objęci
przedsiębiorcy, o których mowa w przepisach o warunkach dopuszczalności i nadzo-
rowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, w szczególności którzy tracą zdol-
ność do konkurowania na rynku, wyrażającą się zwłaszcza w znacznym stopniu:
zmniejszeniem obrotów, nadmierną zdolnością produkcyjną, wzrostem zapasów,
spadkiem zyskowności lub ponoszeniem strat, jak również wzrostem zadłużenia i
brakiem możliwości uzyskania bankowych kredytów, poręczeń lub gwarancji. Przepis
5
ten wskazuje, że przepisy ustawy restrukturyzacyjnej obejmują tych przedsiębiorców,
którzy spełniają warunki do udzielenia im pomocy publicznej. W spornym okresie (w
dacie złożenia wniosku o restrukturyzację) obowiązywała ustawa z dnia 27 lipca
2002 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przed-
siębiorców (Dz.U. Nr 141, poz. 1177 ze zm., powoływana dalej jako ustawa o pomo-
cy). W myśl art. 2 ust. 2 pkt 6 tej ustawy jej przepisy stosuje się do pomocy udziela-
nej w dowolnej formie, między innymi w formie umorzenia bądź zaniechania ustala-
nia lub poboru należnych od przedsiębiorcy świadczeń pieniężnych, stanowiących
środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, innych niż po-
datki, albo odraczania lub rozkładania na raty płatności takich świadczeń. Jedną z
form pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom w rozumieniu powyższej ustawy
jest umorzenie (restrukturyzacja) zaległości Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na pod-
stawie przepisów ustawy restrukturyzacyjnej, dokonywane w oparciu o art. 4 w
związku z art. 6 tej ustawy. Jednocześnie w myśl art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy, po-
moc publiczna dla przedsiębiorców stanowi przysporzenie korzyści finansowych
określonemu przedsiębiorcy w zakresie prowadzonej przez niego działalności go-
spodarczej, co oznacza, że pomoc publiczna, a więc także i ta udzielana na zasa-
dach ustawy restrukturyzacyjnej, przysługuje jedynie przedsiębiorcy, który w mo-
mencie składania wniosku o pomoc publiczną (restrukturyzację należności publicz-
noprawnych) prowadzi działalność gospodarczą. Celem udzielanej pomocy publicz-
nej w formie umorzenia należności na zasadach wynikających z ustawy restruktury-
zacyjnej nie jest zatem oddłużenie podmiotów gospodarczych, jest nim natomiast
poprawa sytuacji przedsiębiorstw, w tym przywrócenie płynności finansowej, zdolno-
ści kredytowej, stworzenie warunków dla stabilizacji i rozwoju przedsiębiorstw, przy-
wrócenie długookresowej zdolności konkurowania na rynku, a tym samym do wzro-
stu zatrudnienia, a oddłużenie jest środkiem prowadzącym do tego celu. Taki cel
ustawy wynika jednoznacznie z uzasadnienia projektu ustawy restrukturyzacyjnej,
które także powołuje się na to, że ustawa jest adresowana tylko do tych przedsię-
biorców, którzy mimo trudnej sytuacji ekonomicznej mają perspektywy rozwoju i są w
stanie określić działania, jakie powinny być zrealizowane w celu ustabilizowania kon-
dycji finansowej oraz dalszego rozwoju, a także stwarzają warunki do wzrostu za-
trudnienia. Powyższe cele wskazują także na to, iż pomoc publiczna na warunkach
wynikających z ustawy restrukturyzacji kierowana jest do określonego podmiotu
6
gospodarczego, a więc należności objęte restrukturyzacją stanowić muszą należno-
ści obciążające ten a nie jakikolwiek (inny) podmiot gospodarczy. W konkluzji zatem,
restrukturyzacją mogą być objęte należności wymienione w art. 6 ustawy restruktury-
zacyjnej wyłącznie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Przyjęcie
przeciwnej możliwości - restrukturyzowania należności przedsiębiorcy, który zakoń-
czył swoje funkcjonowanie na rynku - zaprzeczałoby przedstawianym wyżej celom.
Za takim rozumieniem celu restrukturyzacji przemawia także art. 3 ust. 1 ustawy,
który stanowi, że nie stosuje się jej do przedsiębiorców znajdujących się w stanie
likwidacji lub upadłości.
Znaczenie art. 2 pkt 1 ustawy restrukturyzacyjnej, zgodnie z którym ilekroć w
ustawie mowa jest o przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę określone-
go w art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospo-
darczej mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej będącego podatnikiem, płatnikiem, następcą prawnym lub osobą trzecią od-
powiadającą za zaległości podatkowe albo innego zobowiązanego do uiszczenia
należności, o których mowa w art. 6, odczytywana musi być w zgodzie z założeniami
ustawodawcy w zakresie pomocy publicznej i wynikającym z tych założeń celem
ustawy restrukturyzacyjnej. Tak więc osobą uprawnioną do złożenia wniosku o re-
strukturyzację zaległości związanych ze ściśle określoną działalnością gospodarczą
jest prowadzący ją przedsiębiorca - w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r.
- Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) - będący jedno-
cześnie podatnikiem, płatnikiem w stosunku do tych zaległości, następca prawny w
stosunku do należności (pasywów), które przejął i który jednocześnie przejmuje do-
tychczasową działalność w całości lub części (przykładowo pracodawca przejmujący
zakład pracy lub jego część w trybie art. 231
k.p., spadkobierca kontynuujący działal-
ność gospodarczą spadkodawcy). Jest nim także osoba trzecia, na którą przeniesio-
no odpowiedzialność za należności publicznoprawne, która z mocy art. 107 § 1
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z
2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) odpowiada za nie całym swoim majątkiem solidarnie z -
co należy podkreślić - dalej funkcjonującym na rynku podatnikiem. W przypadku tych
dwóch ostatnich osób (następcy prawnego i osoby trzeciej) przepis ten zrównuje ich
sytuację z sytuacją przedsiębiorcy płatnika i podatnika, wyposażając ich w uprawnie-
nie do złożenia wniosku o restrukturyzację należności, ale nadal są to należności
związane z określoną, dalej funkcjonującą działalnością gospodarczą podlegającą
7
restrukturyzacji, a nie z jakąś inną działalnością, którą aktualnie prowadzi składający
wniosek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., II UK 83/08).
Tak samo przepis ten traktuje inne osoby „zobowiązane do uiszczenia należ-
ności, o których mowa w art. 6”. Są nimi więc podmioty, które nie są przedsiębior-
cami w myśl przepisów o działalności gospodarczej, a jednocześnie są podatnikami i
płatnikami należności publicznoprawnych, jak np. spółka cywilna (por. wyrok Naczel-
nego Sądu Administracyjnego z dnia 24 marca 2005 r., II FSK 527/05). Innymi oso-
bami zobowiązanym i do uiszczenia należności są także członkowie zarządu spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadający solidarnie za jej zobowiązania na
podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Przywołane wyżej zasady obowiązują także w stosunku
do tej kategorii osób zobowiązanych do uiszczenia należności. Są oni uprawnieni do
wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację, jeżeli spółka, której dług stał się ich dłu-
giem na mocy art. 299 § 1 k.s.h., nadal prowadzi działalność gospodarczą. Oddłuże-
niu bowiem podlega działalność tej spółki, a nie jakakolwiek inna działalność gospo-
darcza prowadzona przez te osoby. Jeśli ta inna działalność wygenerowała własny
dług publicznoprawny z różnych przyczyn (w tym także z uwagi na obciążenie tej
działalności długiem osobistym przedsiębiorcy), to osoby te są uprawnione do wystą-
pienia o restrukturyzację tej innej działalności (pod warunkiem oczywiście złożenia
wniosku w terminie zakreślonym w ustawie restrukturyzacyjnej - art. 12 ust. 1). Jed-
nakże, po pierwsze, restrukturyzacji podlegać może tylko dług wynikający z tej dzia-
łalności, a nie dług osobisty przedsiębiorcy. Innymi słowy, jeśli obciążenie przedsię-
biorcy z tytułu długów osobistych spowodowało zaległości w opłacaniu składek na
ubezpieczenie społeczne związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, to
zaległości te mogą być objęte wnioskiem restrukturyzacyjnym. Restrukturyzacji pod-
lega istniejący, a nie potencjalny dług przedsiębiorcy, stanowiący zaległość składko-
wą związaną ściśle z działalnością tego przedsiębiorcy. Po drugie, dług ten (w sto-
sunku do zaległości na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tytułu składek
należnych do dnia 31 grudnia 1998 r. - w całości, oraz z tytułu składek należnych za
okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 grudnia 2001 r. - w części finansowanej
przez płatnika) musi istnieć przed dniem 1 stycznia 2002 r., bowiem wynika to wprost
z treści art. 6 ust. 2 ustawy restrukturyzacyjnej. Ustawa ta nie ma nieograniczonego
działania, dotyczy wyłącznie długów publicznoprawnych powstałych do 30 czerwca
2002 r., zaległości podatkowych i zaległości z tytułów wskazanych w jej art. 6 ust. 2,
istniejących przed 1 stycznia 2002 r.
8
Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że odwołu-
jący się - jako inna osoba zobowiązana do uiszczenia należności - nie był uprawnio-
ny do wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację zaległości spółki „B.W.” z dwóch
względów. Po pierwsze, Spółka w dacie wniosku nie prowadziła działalności gospo-
darczej (okoliczność bezsporna). Po drugie, w dacie wniosku (15 listopada 2002 r.)
nie był on zobowiązany do uiszczenia należności w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1
ustawy restrukturyzacyjnej, bowiem wyrok zasądzający od niego na rzecz organu
rentowego kwotę równoważną kwocie zaległości składkowych zapadł w dniu 3 lutego
2003 r. Pojęcie „zobowiązany” wynikające z tego przepisu oznacza osobę, w stosun-
ku do której organ rentowy posiada skuteczny tytuł egzekucyjny i nie jest nim uzna-
nie długu lecz prawomocny wyrok sądu. Odwołujący się we wniosku nie wskazywał
na powstałe przed 1 stycznia 2002 r. zaległości składkowe spółki cywilnej „E.”, którą
prowadził będąc przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy restrukturyzacyjnej,
a tylko takie mogłyby ewentualnie podlegać restrukturyzacji na podstawie ustawy
restrukturyzacyjnej - o ile oczywiście takie zaległości by istniały. Zatem dług objęty
przedmiotowym wnioskiem restrukturyzacyjnym nie był należnością objętą restruktu-
ryzacją w rozumieniu art. 10 ust. 1 tej ustawy. Odwołujący się w dacie składania
wniosku o restrukturyzację nie był także osobą trzecią uprawnioną do złożenia wnio-
sku o restrukturyzację, bowiem nie wynika z ustaleń faktycznych, aby organ rentowy
na podstawie konstytutywnej decyzji przeniósł na niego odpowiedzialność za zale-
głości składkowe spółki „B.W.” na podstawie art. 107 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. - Ordynacja podatkowa, a gdyby nawet tak było, to również z tego tytułu jego
wniosek obejmowałby należności niepodlegające restrukturyzacji (nieobjęte restruk-
turyzacją w rozumieniu art. 10 ust. 1 tej ustawy), bowiem dotyczyłyby długu podmiotu
nieprowadzącego działalności gospodarczej.
Na koniec podkreślić jeszcze raz należy, że celem restrukturyzacji wynikają-
cym z ustawy restrukturyzacyjnej jest poprawa sytuacji przedsiębiorstw, w tym przy-
wrócenie płynności finansowej, zdolności kredytowej, stworzenie warunków dla stabi-
lizacji i rozwoju przedsiębiorstw, przywrócenie długookresowej zdolności konkurowa-
nia na rynku, a tym samym do wzrostu zatrudnienia, a oddłużenie jest środkiem pro-
wadzącym do tego celu. To zatem nie członek zarządu spółki z ograniczoną odpo-
wiedzialnością jest beneficjentem ustawy restrukturyzacyjnej, a spółka, pod warun-
kiem oczywiście, że nadal funkcjonuje na rynku. Nie on więc jest adresatem norm
ustawy restrukturyzacyjnej. Z tego już powodu trudno przyjąć koncepcję o nierównym
9
traktowaniu podmiotów przez przepisy tej ustawy. Istotnie, członek zarządu może
skorzystać, przy okazji restrukturyzacji, z umorzenia należności, które obciążały
także jego - jako inną osobę zobowiązaną bądź osobę trzecią, tylko wtedy, kiedy
spółka ta nadal prowadzi działalność, jednakże jest to usprawiedliwione ze względu
na wyżej wskazaną wartość (interes), dla jakiej uchwalona została ustawa restruktu-
ryzacyjna. Przepis art. 32 ust. 1 Konstytucji jest źródłem zasady równości wobec
prawa, rozumianej jako nakaz, aby wszystkie podmioty prawa (adresaci norm praw-
nych), charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, były
traktowane równo - bez dyskryminowania i faworyzowania (zob. np. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 21 czerwca 2001 r., SK 6/01, OTK ZU 2001 nr 5, poz. 12). W ślad
za orzeczeniem z 23 października 1995 r., K. 4/95 (OTK ZU 1995 nr 2, poz. 11), w
orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego przyjęto, że ewentualne wyjątki od tej za-
sady muszą między innymi spełniać warunek proporcjonalności, co oznacza, że
waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie sytuacji adresatów normy, musi po-
zostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostaną naruszone w
wyniku nierównego potraktowania podmiotów podobnych. Zastosowanie w tym przy-
padku zasady proporcjonalności prowadzi do wniosku, że takie pośrednie zróżnico-
wanie osób o takich samych cechach (członków zarządu odpowiadających za długi
spółki), uzasadnione jest ważnym interesem ogólnospołecznym, bowiem nadrzęd-
nym celem restrukturyzacji jest stworzenie warunków do wzrostu zatrudnienia, który
osiągnięty ma być przez ułatwienie rozwoju przedsiębiorcom poprzez ich oddłużenie.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na mocy art. 39814
k.p.c. orzekł
jak w sentencji.
========================================