Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 32/09
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła (przewodniczący)
SSN Stanisław Dąbrowski
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa O.B. (UK) LIMITED
w W. (Wielka Brytania)
przeciwko B. B. DK A/S w S. (Dania)
o udzielenie zabezpieczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 10 lipca 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 24 marca 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Wierzyciel – wnioskodawca złożył wniosek o zabezpieczenie roszczenia
przeciwko dłużnikowi w wysokości 83.920,56 dolarów amerykańskich z tytułu
sprzedaży paliw płynnych na statek morski „T. II”, przez zajęcie, zatrzymanie i
przetrzymanie tego statku.
Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 7 listopada 2008 r. oddalił
wniosek, uznając, że brak jest podstaw do udzielenia zabezpieczenia.
Zażalenie wierzyciela na to rozstrzygnięcie zostało oddalone
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 22 grudnia 2008 r., a to ostatnie zostało
zaskarżone przez wierzyciela skargą kasacyjną.
Postanowieniem z dnia 24 marca 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę,
jako niedopuszczalną.
W zażaleniu na to postanowienie wnioskodawca wniósł o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że o od postanowienia sądu drugiej
instancji w przedmiocie zarządzenia tymczasowego kasacja (skarga kasacyjna) nie
przysługuje, gdyż – co do zasady – nie są to postanowienia kończące
postępowanie w sprawie, lecz postanowienia o charakterze incydentalnym,
pomocniczym w stosunku do roszczenia głównego. Już jednak w jednym
z pierwszych orzeczeń, wydanych w tej materii po przywróceniu do naszego
systemu prawnego instytucji kasacji, Sąd Najwyższy zastrzegł, że nie dotyczy to
wyjątkowej sytuacji, jaka powstaje w razie rozpoznania wniosku o zabezpieczenie
powództwa w sprawie nie należącej do jurysdykcji krajowej. W takim bowiem
przypadku orzeczenie w przedmiocie zarządzenia tymczasowego kończy
postępowanie w sprawie, gdyż, ze względu właśnie na brak jurysdykcji do
rozpoznania roszczenia głównego, sprawa o to roszczenie nie może toczyć się
przed sądem krajowym (por. postanowienie z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CZ 22/97,
OSNC 1997, nr 10, poz. 147). Aczkolwiek Sąd Apelacyjny się tą kwestią nie
zajmował, wiele wskazuje na to, że z taką sytuacją mamy do czynienie w sprawie
3
niniejszej. Chodzi w niej o zabezpieczenie wierzytelności morskiej na podstawie
Międzynarodowej Konwencji w sprawie zajęcia (aresztu) statków morskich,
podpisanej w Brukseli dnia 10 maja 1952 r., ratyfikowanej przez Polskę w dniu
6 maja 1976 r. (Dz. U. 1976 r. Nr 39, poz. 229). Z treści art. 7 tej Konwencji wynika
wyraźnie, że ten akt prawny dopuszcza możliwość takich sytuacji, w których
kompetencja do wydawania postanowienia o zajęciu statku należeć będzie do sąd
innego, niż sąd właściwy do orzekania o istocie sprawy. Ze względu na
przemieszczanie się statków rozwiązanie takie stosowane jest bardzo często. Jak
to wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 lutego 1993 r., I CRN 6/93
(OSNC 1993, nr 11, poz. 204), brak jurysdykcji krajowej nie stanowi przeszkody do
rozpoznania wniosku o zabezpieczenie roszczenia i wydanie zarządzenia
tymczasowego przez sąd polski. W sprawie niniejszej sam wnioskodawca twierdzi,
że nie ma jurysdykcji krajowej sądu polskiego do rozpoznania roszczenia
głównego. W takim razie orzeczenie naszego sądu w przedmiocie zarządzenia
tymczasowego trzeba by zakwalifikować do kategorii postanowień kończących
postępowanie przed polskim sądem, a w konsekwencji przyjąć - stosownie do
art. 398/1 § 1 k.p.c. – dopuszczalność skargi kasacyjnej w takiej sprawie.
Odmienne stanowisko Sądu Apelacyjnego w tej kwestii jest więc nietrafne i zostało
skutecznie zakwestionowane zażaleniem. Dlatego na podstawie art.394/1 w zw.
z art. 398/15 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
md