III CZ 25/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CKN 1260/00 I CKN 778/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 25/09
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Jan Katner
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku J. B.
przy uczestnictwie J. B.
o pozbawienie samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 lipca 2009 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 4 marca 2009 r., sygn. akt […]
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 4.03.2009 r. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawczyni wniesioną na postanowienie tego Sądu z dnia
28.10.2008 r. uznając ją za niedopuszczalną. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd
Okręgowy wskazał, że przedmiotem postępowania w sprawie jest żądanie
wnioskodawczyni pozbawienia uczestnika postępowania samodzielnego zarządu
majątkiem wspólnym. W czasie rozpoznania sprawy strony były małżeństwem,
pozostającym w faktycznej separacji, przy czym toczyły się postępowania o rozwód
oraz ustanowienie rozdzielności majątkowej. Zgodnie z art. 5191
§ 3 pkt 2 k.p.c.
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących zarządu związanego ze
współwłasnością lub użytkowaniem. W postanowieniu z dnia 29.01.2002 r. I CKN
1260/00 (OSNC 2002, nr 12, poz. 152) Sąd Najwyższy przyjął, że w rozumieniu
art. 5191
k.p.c. sprawą obejmującą zarząd związanego ze współwłasnością jest
także sprawa obejmująca zarząd małżeńskim majątkiem wspólnym. Taki zaś jest
przedmiot postępowania w niniejszej sprawie, i co skutkuje niedopuszczalnością
skargi kasacyjnej.
Wnioskodawczyni zaskarżyła to postanowienie zażaleniem, zarzucając
naruszenie art. 5191
§ 1 i 2 k.p.c. wniosła o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione. Już na tle art. 5191
§ 2 pkt 1 k.p.c.
w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 24.05.2000 r. o zmianie
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 48, poz. 554), który stanowił,
że kasacja nie przysługuje w sprawach dotyczących „zarządu związanego ze
współwłasnością i użytkowaniem”, Sąd Najwyższy przyjął, że w sprawach
o udzielenie zezwolenia na dokonanie przez jednego z małżonków czynności
przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym, kasacja nie
przysługuje (por. postanowienie SN z dnia 29.01.2002 I CKN 1260/00 – OSNC
2002, nr 12, poz. 152 oraz postanowienie z dnia 5.12.2001 r. I CKN 778/00,
niepubl.). Obecne sformułowanie art. 5191
§ 4 pkt 2 k.p.c., który ma w sprawie
3
zastosowanie, zawiera identyczne sformułowanie. Zgodnie z tym przepisem,
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących „zarządu związanego ze
współwłasnością lub użytkowaniem”. Aktualność więc powołanych orzeczeń Sądu
Najwyższego na gruncie art. 5191
§ 4 pkt 2 k.p.c., nie wzbudza zastrzeżeń,
a wyrażony tam pogląd skład orzekający w niniejszej sprawie – podziela. Należy
przy tym zwrócić uwagę, że wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniu, majątek
objęty wspólnością ustawową małżeńską jest współwłasnością łączną, a więc
jednym z dwóch rodzajów współwłasności, o których stanowi art. 196 k.c. Podstawą
materialnoprawną wniosku o pozbawienie jednego z małżonków samodzielnego
zarządu majątkiem wspólnym jest art. 40 k.r.o. Zarówno więc wniosek o zezwolenie
na dokonanie przez jednego z małżonków czynności przekraczającej zakres
zwykłego zarządu, jak też wniosek o pozbawienie jednego z małżonków
samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym są niewątpliwie sprawami
dotyczącymi zarządu związanego ze współwłasnością, w tym przypadku ze
współwłasnością łączną. Godzi się zauważyć, że sformułowanie zamieszczone
art. 5191
§ 4 pkt 2 „sprawy dotyczące zarządu związanego ze współwłasnością”
obejmuje niewątpliwie zarząd dotyczący współwłasności ułamkowej, jak i łącznej.
Odmienna wykładnia tego przepisu pozostawałaby w sprzeczności z jego treścią.
Z tych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.,
orzeczono jak w sentencji.
md
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Jan Katner
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku J. B.
przy uczestnictwie J. B.
o pozbawienie samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 lipca 2009 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 4 marca 2009 r., sygn. akt […]
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 4.03.2009 r. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawczyni wniesioną na postanowienie tego Sądu z dnia
28.10.2008 r. uznając ją za niedopuszczalną. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd
Okręgowy wskazał, że przedmiotem postępowania w sprawie jest żądanie
wnioskodawczyni pozbawienia uczestnika postępowania samodzielnego zarządu
majątkiem wspólnym. W czasie rozpoznania sprawy strony były małżeństwem,
pozostającym w faktycznej separacji, przy czym toczyły się postępowania o rozwód
oraz ustanowienie rozdzielności majątkowej. Zgodnie z art. 5191
§ 3 pkt 2 k.p.c.
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących zarządu związanego ze
współwłasnością lub użytkowaniem. W postanowieniu z dnia 29.01.2002 r. I CKN
1260/00 (OSNC 2002, nr 12, poz. 152) Sąd Najwyższy przyjął, że w rozumieniu
art. 5191
k.p.c. sprawą obejmującą zarząd związanego ze współwłasnością jest
także sprawa obejmująca zarząd małżeńskim majątkiem wspólnym. Taki zaś jest
przedmiot postępowania w niniejszej sprawie, i co skutkuje niedopuszczalnością
skargi kasacyjnej.
Wnioskodawczyni zaskarżyła to postanowienie zażaleniem, zarzucając
naruszenie art. 5191
§ 1 i 2 k.p.c. wniosła o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione. Już na tle art. 5191
§ 2 pkt 1 k.p.c.
w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 24.05.2000 r. o zmianie
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 48, poz. 554), który stanowił,
że kasacja nie przysługuje w sprawach dotyczących „zarządu związanego ze
współwłasnością i użytkowaniem”, Sąd Najwyższy przyjął, że w sprawach
o udzielenie zezwolenia na dokonanie przez jednego z małżonków czynności
przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym, kasacja nie
przysługuje (por. postanowienie SN z dnia 29.01.2002 I CKN 1260/00 – OSNC
2002, nr 12, poz. 152 oraz postanowienie z dnia 5.12.2001 r. I CKN 778/00,
niepubl.). Obecne sformułowanie art. 5191
§ 4 pkt 2 k.p.c., który ma w sprawie
3
zastosowanie, zawiera identyczne sformułowanie. Zgodnie z tym przepisem,
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących „zarządu związanego ze
współwłasnością lub użytkowaniem”. Aktualność więc powołanych orzeczeń Sądu
Najwyższego na gruncie art. 5191
§ 4 pkt 2 k.p.c., nie wzbudza zastrzeżeń,
a wyrażony tam pogląd skład orzekający w niniejszej sprawie – podziela. Należy
przy tym zwrócić uwagę, że wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniu, majątek
objęty wspólnością ustawową małżeńską jest współwłasnością łączną, a więc
jednym z dwóch rodzajów współwłasności, o których stanowi art. 196 k.c. Podstawą
materialnoprawną wniosku o pozbawienie jednego z małżonków samodzielnego
zarządu majątkiem wspólnym jest art. 40 k.r.o. Zarówno więc wniosek o zezwolenie
na dokonanie przez jednego z małżonków czynności przekraczającej zakres
zwykłego zarządu, jak też wniosek o pozbawienie jednego z małżonków
samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym są niewątpliwie sprawami
dotyczącymi zarządu związanego ze współwłasnością, w tym przypadku ze
współwłasnością łączną. Godzi się zauważyć, że sformułowanie zamieszczone
art. 5191
§ 4 pkt 2 „sprawy dotyczące zarządu związanego ze współwłasnością”
obejmuje niewątpliwie zarząd dotyczący współwłasności ułamkowej, jak i łącznej.
Odmienna wykładnia tego przepisu pozostawałaby w sprzeczności z jego treścią.
Z tych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.,
orzeczono jak w sentencji.
md