IV CO 19/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CO 19/09
POSTANOWIENIE
Dnia 12 sierpnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Marek Sychowicz
Protokolant Bogumiła Gruszka
w sprawie ze skargi powoda
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w T.
z dnia 11 marca 2004 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa K.G.
przeciwko Skarbowi Państwa - Centrum Szkolenia A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 12 sierpnia 2009 r.,
odrzuca skargę;
odstępuje od obciążenia powoda kosztami zastępstwa
prawnego na rzecz strony pozwanej.
2
Uzasadnienie
Powód wniósł skargę „o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w T. z dnia 11 marca 2004 r.
w sprawie [...]”, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1
września 2006 r., SK 14/05, w którym uznano za niezgodny z Konstytucją art. 442 §
1 zd. drugie k.c. w części pozbawiającej pokrzywdzonego możliwości dochodzenia
odszkodowania za szkodę na osobie, która ujawniła się po upływie lat dziesięciu od
wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę.
Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuratorię Generalną
wnosił o odrzucenie skargi bądź o jej oddalenie na koszt skarżącego się.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uwzględniając okoliczność, że wyrok Sądu Okręgowego poddawany był
najpierw kontroli apelacyjnej, a potem kasacyjnej, ograniczenie się przez powoda
we wniosku skargi tylko do zaskarżenia rozstrzygnięcia Sądu I-ej Instancji było, na
co trafnie zwraca się uwagę w odpowiedzi na skargę, nieprawidłowe i - formalnie
rzecz biorąc - tylko z tej przyczyny skargę o wznowienie należałoby odrzucić, jako
niedopuszczalną.
Gdyby nawet jednak podejść do tej kwestii bardziej liberalnie i przyjąć, że
skarga dotyczy w istocie także rozstrzygnięcia Sądu Kasacyjnego, podlega ona
odrzuceniu, jako spóźniona.
Zgodnie z art. 407 § 2 zd. 1 k.p.c., w sytuacji określonej w art.4011
k.p.c.,
skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W związku z tym powstała wątpliwość, od
jakiego momentu liczyć ten termin w sytuacji, takiej jak w niniejszej sprawie, kiedy
Trybunał odracza datę utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu
(w sprawie SK odroczono ten termin do 31 grudnia 2007 r.). Wątpliwość tę wyjaśnił
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 stycznia 2009 r., V CZ 93/08,
przyjmując, że dniem wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest
wtedy określony w tym orzeczeniu termin utraty przez akt normatywny mocy
obowiązującej, a nie dzień promulgacji takiego orzeczenia Trybunału w Dzienniku
Urzędowym. W sprawie niniejszej kwestia związana z określeniem terminu
3
wniesienia skargi o wznowienie postępowania uległa dalszej komplikacji, gdyż
z dniem 10 sierpnia 2007 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 lutego 2007 r.
o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 80, poz. 538), która zmienia treść
art. 442 § 1 k.c., dostosowując ją - zgodnie ze wskazaniami Trybunału - do
wymogów Konstytucji. W tej sytuacji powstaje problem czy termin trzymiesięczny
do wniesienia skargi liczy się w dalszym ciągu od upływu okresu odroczenia
wejścia w życie wyroku Trybunału, czy od wejścia w życie ustawy, dostosowującej
stan prawny do wymogów konstytucyjnych określonych przez Trybunał.
W orzecznictwie sądowym opowiedziano się za drugim z tych stanowisk.
W postanowieniu z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CO 23/05 , niepubl., Sąd Najwyższy
wyjaśnił, że w sytuacji, gdy przed upływem terminu określonego w orzeczeniu
Trybunału Konstytucyjnego, z upływem którego ma utracić moc obowiązującą
przepis uznany za niezgodny z Konstytucją, został on zmieniony przez nadanie mu
brzmienia zgodnego z Konstytucją, przewidziany w art. 407 § 2 k.p.c. termin do
wniesienia skargi o wznowienie postępowania biegnie od dnia wejścia w życie
zmienionego przepisu. Za tym poglądem opowiedział się Sąd Najwyższy także
w uzasadnieniach postanowień z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CO 2/06 oraz z dnia
29 stycznia 2009 r., V CZ 93/08, niepubl. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym
niniejszą sprawę opowiada się również za tym stanowiskiem, a ponieważ skarga
o wznowienie postępowania została wniesiona 30 stycznia 2008 r., a więc po
upływie trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy zmieniającej art. 442 k.c.,
należało ją odrzucić, jako spóźnioną (art. 410 § 1 k.p.c.).
Uwzględniając charakter sprawy oraz trudną sytuację materialna i osobistą
powoda, na mocy art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania go kosztami zastępstwa
prawnego na rzecz pozwanego w niniejszym postępowaniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 12 sierpnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Marek Sychowicz
Protokolant Bogumiła Gruszka
w sprawie ze skargi powoda
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w T.
z dnia 11 marca 2004 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa K.G.
przeciwko Skarbowi Państwa - Centrum Szkolenia A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 12 sierpnia 2009 r.,
odrzuca skargę;
odstępuje od obciążenia powoda kosztami zastępstwa
prawnego na rzecz strony pozwanej.
2
Uzasadnienie
Powód wniósł skargę „o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w T. z dnia 11 marca 2004 r.
w sprawie [...]”, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1
września 2006 r., SK 14/05, w którym uznano za niezgodny z Konstytucją art. 442 §
1 zd. drugie k.c. w części pozbawiającej pokrzywdzonego możliwości dochodzenia
odszkodowania za szkodę na osobie, która ujawniła się po upływie lat dziesięciu od
wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę.
Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuratorię Generalną
wnosił o odrzucenie skargi bądź o jej oddalenie na koszt skarżącego się.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uwzględniając okoliczność, że wyrok Sądu Okręgowego poddawany był
najpierw kontroli apelacyjnej, a potem kasacyjnej, ograniczenie się przez powoda
we wniosku skargi tylko do zaskarżenia rozstrzygnięcia Sądu I-ej Instancji było, na
co trafnie zwraca się uwagę w odpowiedzi na skargę, nieprawidłowe i - formalnie
rzecz biorąc - tylko z tej przyczyny skargę o wznowienie należałoby odrzucić, jako
niedopuszczalną.
Gdyby nawet jednak podejść do tej kwestii bardziej liberalnie i przyjąć, że
skarga dotyczy w istocie także rozstrzygnięcia Sądu Kasacyjnego, podlega ona
odrzuceniu, jako spóźniona.
Zgodnie z art. 407 § 2 zd. 1 k.p.c., w sytuacji określonej w art.4011
k.p.c.,
skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W związku z tym powstała wątpliwość, od
jakiego momentu liczyć ten termin w sytuacji, takiej jak w niniejszej sprawie, kiedy
Trybunał odracza datę utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu
(w sprawie SK odroczono ten termin do 31 grudnia 2007 r.). Wątpliwość tę wyjaśnił
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 stycznia 2009 r., V CZ 93/08,
przyjmując, że dniem wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest
wtedy określony w tym orzeczeniu termin utraty przez akt normatywny mocy
obowiązującej, a nie dzień promulgacji takiego orzeczenia Trybunału w Dzienniku
Urzędowym. W sprawie niniejszej kwestia związana z określeniem terminu
3
wniesienia skargi o wznowienie postępowania uległa dalszej komplikacji, gdyż
z dniem 10 sierpnia 2007 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 lutego 2007 r.
o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 80, poz. 538), która zmienia treść
art. 442 § 1 k.c., dostosowując ją - zgodnie ze wskazaniami Trybunału - do
wymogów Konstytucji. W tej sytuacji powstaje problem czy termin trzymiesięczny
do wniesienia skargi liczy się w dalszym ciągu od upływu okresu odroczenia
wejścia w życie wyroku Trybunału, czy od wejścia w życie ustawy, dostosowującej
stan prawny do wymogów konstytucyjnych określonych przez Trybunał.
W orzecznictwie sądowym opowiedziano się za drugim z tych stanowisk.
W postanowieniu z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CO 23/05 , niepubl., Sąd Najwyższy
wyjaśnił, że w sytuacji, gdy przed upływem terminu określonego w orzeczeniu
Trybunału Konstytucyjnego, z upływem którego ma utracić moc obowiązującą
przepis uznany za niezgodny z Konstytucją, został on zmieniony przez nadanie mu
brzmienia zgodnego z Konstytucją, przewidziany w art. 407 § 2 k.p.c. termin do
wniesienia skargi o wznowienie postępowania biegnie od dnia wejścia w życie
zmienionego przepisu. Za tym poglądem opowiedział się Sąd Najwyższy także
w uzasadnieniach postanowień z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CO 2/06 oraz z dnia
29 stycznia 2009 r., V CZ 93/08, niepubl. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym
niniejszą sprawę opowiada się również za tym stanowiskiem, a ponieważ skarga
o wznowienie postępowania została wniesiona 30 stycznia 2008 r., a więc po
upływie trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy zmieniającej art. 442 k.c.,
należało ją odrzucić, jako spóźnioną (art. 410 § 1 k.p.c.).
Uwzględniając charakter sprawy oraz trudną sytuację materialna i osobistą
powoda, na mocy art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania go kosztami zastępstwa
prawnego na rzecz pozwanego w niniejszym postępowaniu.