Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 58/09
POSTANOWIENIE
Dnia 6 października 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 października 2009 r.,
skargi K.H. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 listopada 2006 r., sygn. akt [...],
wydanego w sprawie z powództwa K.H.
przeciwko Przedsiębiorstwu "P." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o
zapłatę,
odrzuca skargę i zasądza od skarżącego na rzecz pozwanego
Przedsiębiorstwa "P." Spółki z o.o. kwotę 200 zł tytułem kosztów
postępowania skargowego.
2
Uzasadnienie
Powód wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 listopada 2006 r., którym zmieniono wyrok
Sądu Okręgowego w S. z dnia 27 stycznia 2006 r. przez zasądzenie na jego rzecz
kwoty 5.600 zł, a w pozostałej części apelację oddalono.
Skarżący oparł skargę na zarzutach naruszenia przepisów prawa
materialnego, to jest:
1. art. 735 § 2 k.c. - przez przyjęcie, że obowiązująca taryfa musi wynikać
wyłącznie z umowy stron odnośnie każdego rodzaju czynności,
2. art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji
i prywatyzacji - przez rażąco sprzeczne z art. 1 ust. 1 tej ustawy przyjęcie,
że przepis ten nie znajdował uzasadnienia w sprawach, w których powód
występował, jako pełnomocnik procesowy P. Sp. z o.o.
3. § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców
prawnych oraz § 1 pkt 1 i § 10 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - przez przyjęcie,
że przepisy te nie mogą stanowić, w braku umowy stron, taryfy w rozumieniu
art. 735 k.c.
oraz na zarzutach naruszenia przepisów postępowania, to jest:
1. art. 233 § 1 k.p.c. - przez odstąpienie od nakazu swobodnej oceny
zebranego materiału dowodowego i zastąpienie jej oceną dowolną,
2. art. 365 § 1 k.p.c. - przez pominięcie mocy wiążącej, w części zasądzającej
koszty procesu łącznie z wynagrodzeniem powoda, prawomocnych wyroków
właściwych sądów i dokonanie w tym zakresie odmiennej oceny własnej
opartej na tych samych okolicznościach faktycznych,
3. art. 109 § 2 k.p.c. - przez jego zastosowanie, jako podstawy wyrokowania
odnośnie żądania głównego, w sytuacji, gdy o wysokości wynagrodzenia
3
powoda, jako pełnomocnika procesowego, w ramach zasądzonych kosztów
procesu, w poszczególnych postępowaniach sądowych, orzekły już
prawomocnie inne właściwe sądy.
Uprawdopodobnienie szkody uzasadnił tym, że wydanie zaskarżonego
orzeczenia wyrządziło mu szkodę, którą poniósł „wskutek braku zapłaty przez
pozwanego należnego skarżącemu wynagrodzenia w wysokości zasądzonych
prawomocnie kosztów zastępstwa procesowego, w których reprezentował stronę
pozwaną – P.
W konsekwencji wniósł o stwierdzenie niezgodności zaskarżonego wyroku
z przepisami art. 735 § 2 k.c., art. 1 ust. 1 oraz art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 30
sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, art. 233 § 1 k.p.c., art. 365 § 1
k.p.c., art. 109 § 2 k.p.c. oraz § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za
czynności radców prawnych oraz § 1 pkt 1 i § 10 pkt 7 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie były i nie są możliwe.
Według art.4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. jednym z kreatywnych elementów skargi jest
uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęcia „uprawdopodobnienie",
ani w przepisie art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., ani w innych aktach normatywnych.
Przyjąć zatem należy, że miał na uwadze potoczne rozumienie tego określenia.
W języku potocznym zwrot ten łączy się z pojęciem „prawdopodobieństwo",
które rozumiane jest wielorako. W doktrynie prawniczej przyjmuje się,
że uprawdopodobnienie jest niższym stopniem pewności.
4
Z prawdopodobieństwem mamy zatem do czynienia wówczas, gdy istnieją
podstawy do przyjęcia pewnego stanowiska mimo nieusuniętych wątpliwości,
z wysokim prawdopodobieństwem - gdy wszystkie istotne wątpliwości zostały
usunięte, a z pewnością - gdy zostały usunięte wszystkie możliwe wątpliwości.
Wypowiadając się w tym przedmiocie Sąd Najwyższy w orzeczeniach z dnia
19 czerwca 1951 r., C 398/51, OSN 1951, nr 3, poz. 89, z 9 września 1961 r., 4 CZ
54/61, OSPiKA 1962, poz. 289 i 13 lipca 1966 r, II CZ 74/66, OSPiKA 1967, nr 3,
poz. 68) stwierdził, że sąd może uznać jakieś twierdzenie za uprawdopodobnione
tylko wtedy, gdy nabierze przekonania, iż prawdopodobnie tak właśnie było lub jest.
Natomiast w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 11 sierpnia 2005 r.
III CNP 4/05 (OSNC 2006, nr 1, poz. 16), Sąd Najwyższy wyraził pogląd,
że uprawdopodobnienie szkody oznacza złożenie przez skarżącego oświadczenia,
iż szkoda wystąpiła - ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru. Nastąpi to wtedy, gdy
twierdzenie zostanie uzasadnione na tyle, że będzie można uznać je za prawdziwe.
W tym celu skarżący może powoływać i przedstawiać wszelkie dowody. W każdym
razie w chwili wniesienia skargi szkoda musi już istnieć, a więc nie wystarcza
zagrożenie jej wystąpienia.
Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznawanej skargi i konfrontując
je z jej treścią, należy stwierdzić, że nie spełnia ona wymagania
„uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody". Z samego uzasadnienia tej przesłanki
przez skarżącego, „już wystąpiła szkoda majątkowa w wysokości 18.863,- zł
z należnymi odsetkami od dnia 22 października 2003 roku, a to wskutek braku
zapłaty przez pozwanego należnego powodowi wynagrodzenia w wysokości
zasądzonych prawomocnie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniach,
w których reprezentował on stronę pozwaną", wynika, że mając tytuły prawne może
egzekwować zasądzone koszty, co czyni jednocześnie niezrozumiałym potrzebę
wystąpienia z przedmiotową skargą.
Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.). O kosztach
postępowania orzeczono na podstawie art.. 98 § 1 w zw. z art. 391 i 39821
k.p.c.