Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 56/09
POSTANOWIENIE
Dnia 5 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa E.C.
przeciwko Miastu W.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 listopada 2009 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 2 czerwca 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił – jako
spóźniony - wniosek powoda E.C. o doręczenie odpisu wyroku tego Sądu z dnia 25
czerwca 2008 r. z uzasadnieniem. Sąd stwierdził, że wniosek został złożony 31 lipca
2008 r., a więc dwadzieścia dziewięć dni po upływie (w dniu 2 lipca 2008 r.)
tygodniowego terminu ustanowionego w art. 387 § 3 k.p.c., który to termin
definitywnie upłynął z dniem 2 lipca 2008 r. Wyjaśnił jednocześnie, że na podstawie
tego wniosku doręczył wprawdzie powodowi odpis wyroku z uzasadnieniem, ale
czynność tą podjął w wykonaniu obowiązku wynikającego z art. 9 k.p.c., a nie na
podstawie art. 387 § 3 k.p.c.
Powód w zażaleniu domagał się uchylenia powyższego postanowienia
i orzeczenia, że przysługuje mu prawo do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku z dnia
25 czerwca 2008 r. Zarzucił, że nie został pouczony o czynnościach koniecznych, aby
możliwe było skuteczne złożenie skargi kasacyjnej. Ponadto podniósł, że fakt
doręczenia mu odpisu wyroku z uzasadnieniem na podstawie zgłoszonego wniosku
wywołał u niego przekonanie, iż wniosek ten złożył prawidłowo.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z ugruntowaną wykładnią art. 3985
§ 1 w zw. z art. 387 § 3 k.p.c.
warunkiem dopuszczalności skargi kasacyjnej jest uprzednie złożenie przez stronę
skarżącą wniosku o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem w terminie
określonym w art. 387 § 3 k.p.c. Jeżeli strona nie zażądała skutecznie doręczenia
orzeczenia wraz z uzasadnieniem, termin do wniesienia skargi kasacyjnej w ogóle
nie rozpoczyna biegu i jej wniesienie nie jest dopuszczalne.
W rozpatrywanej sprawie powód wniosek o doręczenie odpisu wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 25 czerwca 2008 r. wraz z uzasadnieniem, złożył po terminie
tygodnia od dnia ogłoszenia wyroku. Twierdzenia powoda, że nie został pouczony
o wymaganiach, jakie musi spełnić, aby skutecznie wnieść skargę kasacyjną, są
bez znaczenia, skoro nie był obecny w czasie ogłoszenia wyroku. Artykuł 327 § 1
k.p.c., znajdujący zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym na podstawie
3
odesłania zawartego w art. 391 § 1 k.p.c., nakłada na sąd obowiązek udzielania
stronie działającej bez fachowego pełnomocnika wskazówek co do sposobu i
terminów wniesienia środka zaskarżenia jedynie wówczas, kiedy była obecna przy
ogłoszeniu wyroku. Rezygnując z wysłuchania orzeczenia i jego motywów powód
pozbawił się także dostępu do obowiązkowego pouczenia. W takiej sytuacji
uzyskanie stosownych informacji wymagało podjęcia inicjatywy przez niego, a
zaniechanie i spowodowany nim brak wiedzy nie wpływał na bieg terminu do
złożenia wniosku przewidzianego w art. 387 § 3 k.p.c. W konsekwencji Sąd
Apelacyjny zasadnie postanowił o odrzuceniu jego wniosku, jako spóźnionego.
Pociągnęło to za sobą ten skutek, że środek zaskarżenia w postaci skargi kasacyjnej
stał się dla powoda niedostępny.
Skarżący powołuje się także na to, że na podstawie złożonego wniosku,
który został ostatecznie odrzucony, otrzymał odpis wyroku Sądu Apelacyjnego
wraz z uzasadnieniem, co wywołało w nim przeświadczenie, że wniosek
spowodował odpowiedni skutek. Przeświadczenie powoda nie jest jednak
przesłanką, która wpływa na ocenę terminowości złożenia wniosku. Sąd
Apelacyjny, otrzymawszy wniosek wniesiony po terminie, potraktował go jako
złożony w ramach przyznanych stronom w art. 9 k.p.c. uprawnień do żądania
odpisów, kopii i wyciągów z akt. Na podstawie art. 9 k.p.c. strona ma co
prawda prawo otrzymać w każdym czasie odpis wyroku i sporządzonego
uzasadnienia, niezależnie od uprawnienia do jego otrzymania zgodnie z art. 328
§ 1 lub art. 387 § 3 k.p.c., jednak doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem na
podstawie art. 9 k.p.c. nie otwiera drogi do wniesienia skargi kasacyjnej
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2001 r., l PZ 59/01 -
OSNP z 2003 r., nr 17, poz. 416).
Niezwłocznie po zorientowaniu się z podejmowanych przez powoda czynności,
że traktował on swój wniosek jako złożony na podstawie art. 387 § 3 k.p.c. Sąd
Apelacyjny wniosek ten prawidłowo odrzucił.
Z powyższych względów zażalenie powoda nie może odnieść skutku i na
podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. podlega oddaleniu.