Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 60/09
POSTANOWIENIE
Dnia 18 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa W. K.
przeciwko B. K.
o unieważnienie małżeństwa,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 listopada 2009 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 5 czerwca 2009 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powoda od wyroku tego Sądu z dnia 9 kwietnia 2009 r., oddalającego
apelację od wyroku Sądu Okręgowego, którym oddalono powództwo o
unieważnienie małżeństwa. Sąd Apelacyjny stwierdził, że wniesiona skarga nie
została należycie opłacona, ponieważ przy jej wniesieniu pełnomocnik powoda
uiścił opłatę w kwocie 40 zł, a od skargi kasacyjnej w sprawie o unieważnienie
małżeństwa pobiera się – zgodnie z art. 27 pkt 2 w związku z art. 18 ust. 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167,
poz. 1398 ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”) – opłatę stałą w kwocie 200 zł.
Wniesiona skarga ulegała zatem odrzuceniu na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie powód zarzucił Sądowi Apelacyjnemu
naruszenie przepisów: art. 130 2
§ 3 k.p.c. w związku z art. 27 pkt 2 i art. 18 ust. 2
u.k.s.c. przez ich zastosowanie zamiast art. 23 pkt 2 u.k.s.c. w związku z art. 7, art.
8, art. 10, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 87 ust. 1, art. 216 i art. 217 Konstytucji, i art.
1302
§ 3 w związku z art. 3985
§ 1 k.p.c. przez nieuwzględnienie, że wniesiona
skarga kasacyjna mieści się w terminie związanym z vacatio legis uchylającym § 3
art. 1302
k.p.c. W konkluzji żalący wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Żalący zmierza do wykazania, że Sąd Apelacyjny nie powinien stosować art.
1302
§ 3 k.p.c., ponieważ przepis ten został uchylony z dniem 1 lipca 2009 r. –
z zastosowaniem vacatio legis do dnia 30 czerwca 2009 r., natomiast termin do
wniesienia skargi kasacyjnej upływał dopiero z dniem 11 lipca 2009 r. Poza tym
rygory zawarte w tym przepisie godziły w porządek konstytucyjny, co doprowadziło
do jego uchylenia.
Odnosząc się do tych wywodów trzeba przypomnieć, że art. 1302
§ 3 k.p.c.
został uchylony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
3
234, poz. 1571), która – z wyjątkami wskazanymi w jej art. 9 – weszła w życie
z dniem 1 lipca 2009 r. Artykuł 1 pkt 3 nie należy do wyjątków, o których mowa
w art. 9, dlatego przepis art. 1302
§ 3 k.p.c. został uchylony z dniem 1 lipca 2009 r.
Uszło uwagi żalącego, że, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy nowelizującej
z dnia 5 grudnia 2008 r., przepisy tej ustawy stosuje się – z zastrzeżeniem ust. 2-5
– do postępowań wszczętych po dniu jej wejścia w życie. Reguła ta ma
zastosowanie w niniejszej sprawie, gdyż przepisy ust. 2-5 art. 8 dotyczą
problematyki z zakresu postępowania międzynarodowego. Nie ulega natomiast
wątpliwości, że postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte przed dniem
wejścia w życie ustawy nowelizującej z dnia 5 grudnia 2008 r.
Nie można też podzielać poglądu żalącego, że regulacja zawarta w art. 1302
§ 3 k.p.c. naruszała wskazane w zażaleniu przepisy Konstytucji. Kwestia zgodności
art. 1302
§ 3 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2009 r.,
w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłacone środki odwoławcze lub
środki zaskarżenia, wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika
patentowego, bez uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty,
z przepisami Konstytucji była przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego.
Wystarczy wskazać wyroki: z dnia 17 listopada 2008 r., SK 33/07 (Dz.U. Nr 207,
poz. 1307), z dnia 28 maja 2009 r., P 87/08 (Dz.U. Nr 91, poz. 751) i z dnia 14
września 2009 r., SK 47/07 (Dz.U. Nr 156, poz. 1239), w których Trybunał
Konstytucyjny orzekł, że powołany przepis jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 45
ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Za pozbawiony racji uznać trzeba również pogląd żalącego, że, zgodnie
z art. 23 pkt 2 u.k.s.c., skarga kasacyjna w niniejszej sprawie podlegała opłacie
stałej w kwocie 40 złotych. Uzasadniając ten pogląd żalący wywodził, że dział
2 u.k.s.c. pt. „Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw” stanowi lex specialis
do działu 1 pt. „Przepisy ogólne” i dlatego art. 23, zamieszczony w dziale 2, dotyczy
opłat stałych we wszystkich rodzajach spraw. Jak już wyjaśnił Sąd Najwyższy
w uzasadnieniu postanowienia z dnia 8 grudnia 2006 r., V CZ 98/06 (nie publ.),
sformułowanie art. 23 pkt 2 u.k.s.c. i jego lokata w dziale 2 tytułu II ustawy pt.
„Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw” mogą być wprawdzie mylące,
niemniej art. 23 pkt 2 dotyczy wskazanych w nim pism, w tym skargi kasacyjnej
4
wnoszonych jedynie w sprawach, w których postępowanie nieprocesowe zostało
wszczęte z urzędu, a nie we wszystkich rodzajach spraw. Zamieszczony w dziale
3 tytułu II ustawy pt. „Wysokość opłat w procesie” art. 27 pkt 2 u.k.s.c. stanowi,
że od pozwu w sprawie o unieważnienie małżeństwa pobiera się opłatę stałą
w kwocie 200 złotych. Zgodnie z art. 18 ust. 2 u.k.s.c., przepisy ustawy
przewidujące pobranie opłaty od pozwu stosuje się również do skargi kasacyjnej,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Ponieważ przepisy zamieszczone
w działach 2 i 3 tytułu II ustawy nie zawierają w tym względzie regulacji
szczególnej, od skargi kasacyjnej w sprawie o unieważnienie małżeństwa pobiera
się opłatę stałą określoną w art. 27 pkt 2 u.k.s.c., czyli w kwocie 200 złotych
(zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2006 r., V CZ 98/06, nie
publ., z dnia 12 stycznia 2007 r., IV CZ 112/06, nie publ., z dnia 12 października
2007 r., V CZ 92/07, nie publ. i z dnia 29 listopada 2007 r., III CZ 50/07, nie publ.).
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw.
/km/

II CZ 60/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia