Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 65/09
POSTANOWIENIE
Dnia 18 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi H. K.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w […] z dnia 11 marca 2009r.,
wydanym w sprawie z powództwa H. K.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej C.
o zobowiązanie do przeniesienia prawa własności lokalu,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 listopada 2009 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 czerwca 2009 r.,
1. oddala zażalenie,
2. przyznaje adw. A. K. od Skarbu Państwa (Sąd Apelacyjny)
kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych powiększoną o
podatek VAT z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 20 maja 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił – jako nie
opartą na ustawowej podstawie – skargę H. K. o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 11 marca 2009 r. w
sprawie z powództwa H. K. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „C.” o
zobowiązanie do przeniesienia własności lokalu (art. 410 § 1 k.p.c.). Z kolei
postanowieniem z dnia 30 czerwca 2009 r. Sąd ten odrzucił zażalenie skarżącej na
powyższe postanowienie, stwierdzając, że zostało ono wniesione po upływie
przepisanego terminu. W dniu 26 maja 2009 r. bowiem doręczono skarżącej
postanowienie o odrzuceniu skargi, a zażalenie zostało wniesione dopiero w dniu
22 czerwca 2009 r. (art. 370 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu zażalenia skarżąca zarzuciła
Sądowi Apelacyjnemu naruszenie art. 357 § 2 k.p.c. i art. 45 ust. 1 w związku
z art. 78 i art. 176 Konstytucji, podnosząc, że Sąd ten w dniu 26 maja 2009 r.
doręczył jej postanowienie odrzucające skargę o wznowienie z błędnym
pouczeniem o jego niezaskarżalności, co skutkowało tym, że termin do wniesienia
zażalenia nie rozpoczął w ogóle biegu. Poza tym przyczyną wniesienia zażalenia
dopiero w dniu 22 czerwca 2009 r. było przewlekłe postępowanie Sądu i Okręgowej
Rady Adwokackiej, złożony bowiem przez nią w dniu 28 maja 2009 r. wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata został rozpoznany
dopiero postanowieniem z dnia 5 czerwca 2009 r., a wyznaczenie adwokata
nastąpiło dopiero w dniu 16 czerwca 2009 r. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Żaląca nie kwestionuje ustaleń Sądu Apelacyjnego, według których
zażalenie na postanowienie odrzucające skargę o wznowienie postępowania
zostało przez nią wniesione po upływie tygodniowego terminu od doręczenia jej
tego postanowienia Dokonuje natomiast odmiennej oceny skuteczności
dokonanego doręczenia i z powołaniem się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia
3 maja 1966 r., III CO 12/66 (OSNCP 1966, nr 11, poz. 182) wywodzi, że termin do
wniesienia zażalenia na postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym nie
rozpoczyna biegu dla strony występującej bez adwokata przed doręczeniem jej
pouczenia o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia.
3
Podniesiony przez żalącą zarzut naruszenia przepisów art. 357 § 2 k.p.c.
oraz art. 45 ust. 1 w związku z art. 78 i art. 176 Konstytucji nie może odnieść
zamierzonego skutku z dwóch powodów. Po pierwsze, twierdzenia żalącej
o doręczeniu postanowienia z dnia 20 maja 2009 r. z błędnym pouczeniem o jego
niezaskarżalności nie zostały poparte żadnym dowodem, a z potwierdzenia odbioru
przesyłki znajdującego się w aktach wynika jedynie, że żalącej doręczono
postanowienie o odrzuceniu skargi z pouczeniem. Po drugie, ewentualny brak
pouczenia przewidzianego w art. 357 § 2 k.p.c. lub jego wadliwość mogą jedynie
uzasadniać wniosek o przywrócenie terminu, jeżeli strona uchybiła terminowi
z powodu braku prawidłowego pouczenia. W powołanej przez żalącą uchwale
z dnia 3 maja 1966 r., III CO 12/66, Sąd Najwyższy przyjął wprawdzie, że w braku
pouczenia, o którym mowa w art. 357 § 2 k.p.c., termin do wniesienia zażalenia dla
strony występującej bez profesjonalnego pełnomocnika nie rozpoczyna w ogóle
biegu, lecz jest to pogląd odosobniony. W późniejszym orzecznictwie, które skład
orzekający podziela, Sąd Najwyższy jednolicie przyjmował, że ewentualny brak
pouczenia o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia
może jedynie uzasadniać wniosek o przywrócenie terminu, jeżeli strona uchybiła
terminowi z powodu braku pouczenia (zob. postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 30 września 1998 r., I CKN 375/98, niepubl., z dnia 4 listopada 1998 r.,
I CKN 740/98, niepubl. i z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ 43/08, niepubl.).
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw, natomiast na podstawie § 19 pkt 1 w związku z § 6 pkt 7 i § 13 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.) przyznał adw. A. K. od Skarbu Państwa kwotę 5400 zł plus podatek VAT
tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym.
md