Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 90/09
POSTANOWIENIE
Dnia 20 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku wierzyciela GE Money Bank S.A. w G.
przeciwko dłużnikowi Dominice Ł.-B.
o nadanie klauzuli wykonalności,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 listopada 2009 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy w K.
postanowieniem z dnia 14 lipca 2009 r.,
"Czy określenie w bankowym tytule egzekucyjnym wysokości
odsetek według stopy procentowej odsetek maksymalnych, to jest
w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego spełnia
wymogi formalne z art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn.
zm.) jeżeli wskazano także aktualną stopę tych odsetek właściwą na
chwilę wystawienia tytułu?"
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 7 maja 2009 r. oddalił wniosek
wierzyciela o nadanie sądowej klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi
egzekucyjnemu w części, w jakiej dotyczył on odsetek umownych za okres od dnia
8 listopada 2008 r. do dnia 7 kwietnia 2009 r., odsetek karnych za okres od dnia 7
maja 2008 r. do dnia 20 kwietnia 2009 r. oraz dalszych odsetek żądanych za okres
od dnia 21 kwietnia 2009 r. do dnia zapłaty. W ocenie sądu w tym zakresie ujęcie
wysokości odsetek nie spełnia wymogów zawartych w art. 96 ust. 2 Prawa
bankowego.
Rozpoznając zażalenie wierzyciela na to postanowienie, Sąd Okręgowy w K.
powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w zagadnieniu prawnym
przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia na podstawie na
podstawie art. 390 § 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 390 § 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c., sąd drugiej instancji
może przedstawić Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne
budzące poważne wątpliwości tylko wówczas, gdy jest to niezbędne do
rozpatrzenia zażalenia. Z tego stwierdzenia, wspartego także art. 61 § 1 ustawy
z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052
ze zm.), wynika, że niezbędne jest wskazanie przez sąd odwoławczy
szczegółowego uzasadnienia, na czym polegają jego wątpliwości i dlaczego uważa
je za poważne, oraz wykazanie, że stwierdzone przezeń wątpliwości prawne
pozostają w związku przyczynowym z rozstrzygnięciem zażalenia.
W myśl art. 7862
§ 1 k.p.c. w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności
bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji,
oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej
bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej
z tej czynności. Przepis ten pozostaje w związku z art. 96-98 pr. bank., które
normują zasady wystawiania przez banki tytułów egzekucyjnych, ich treść oraz
skuteczność. Oznacza to, że w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności
3
bankowemu tytułowi egzekucyjnemu sąd bada nie tylko przesłanki z art. 7862
k.p.c., ale także czy dokument przedłożony przez bank spełnia wynikające
z przepisów prawa bankowego przesłanki ważności i skuteczności bankowego
tytułu egzekucyjnego, a nadto inne wymogi, które dotyczą każdego tytułu
egzekucyjnego. Oczywistym jest, że poczynienie wymaganych powyższymi
przepisami ustaleń możliwe jest jedynie w oparciu o dokumenty zawierające
powyższe oświadczenia i informacje.
W aktach sprawy natomiast brak jest oryginału lub poświadczonego odpisu
oświadczenia o poddaniu się egzekucji przez dłużnika Dominikę Ł.-B., a także
oryginału lub poświadczonego odpisu umowy kredytu pozwalającej ocenić, czy
spełnia ona wymogi art. 7862
§ 1 k.p.c. oraz art. 97 ust. 1 i 2 pr. bank.
Umowa kredytu, w której treści zawarte jest oświadczenie o poddaniu się egzekucji,
załączona została jedynie w formie kserokopii niepoświadczonej przez uprawnione
osoby za zgodność z oryginałem. Ten brak uniemożliwia nadanie klauzuli
wykonalności, co oznacza, że nie został spełniony wymóg istnienia związku
przyczynowego między rozstrzygnięciem przedstawionego zagadnienia prawnego
a rozstrzygnięciem zażalenia, a tylko wówczas zachodziłaby potrzeba podjęcia
uchwały rozstrzygającej to zagadnienie.
Poza tym, z uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zagadnienia
prawnego wynika, że Sądowi odwoławczemu w istocie chodzi o zajęcie przez Sąd
Najwyższy stanowiska odmiennego od wyrażonego w uchwale z 12 lutego 2009 r.
(sygn. akt III CZP 145/08, Biul. SN 2009/2/7), na co wskazują zwłaszcza argumenty
sprowadzające się do pewnej polemiki z tym stanowiskiem oraz wykazywanie, iż
kategoria „stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego" nie jest
dłużnikowi obca. Nie jest to jednak wystarczająca podstawa do przedstawienia
Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego w trybie art. 390 § 1 w związku z art.
397 § 2 k.p.c.
Dalej, Sąd odwoławczy nie dostrzegł, iż na obecnym etapie postępowania,
wobec jednoznacznego żądania zawartego w treści zażalenia (k. 14 akt), dłużnik
nie domaga się już nadania klauzuli wykonalności odnośnie odsetek z odesłaniem
do treści b.t.e., tj. do „wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku
4
Polskiego", stąd też wszelkie rozważania w tym zakresie, zawarte w uzasadnieniu
postanowienia, pozostają bez związku z rozpatrywaną sprawą.
Na koniec, trzeba zauważyć, że proces cywilny zapewnia ochronę jednostce
tylko w ramach określonych zasad społecznych; nie można zatem absorbować
środków publicznych w celach zbędnych i nadużywania uprawnień. Nie podlega
ochronie taki interes jednostki, który zgodnie z ogólnym postrzeganiem, jest aż tak
nikły, iż nie usprawiedliwia absorbowania pracy sądu. Wartość przedmiotu
zaskarżenia określono w zażaleniu na 4,71 zł. Kwota ta jest rażąco niska, a realne
koszty postępowania - ponoszone przez społeczeństwo - wysokie. W tych
okolicznościach za nieporozumienie należy uznać angażowanie Sądu Najwyższego
w rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego.
Z tych względów, na podstawie art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r.
o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.), postanowiono jak
w sentencji.