Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 2 grudnia 2009 r.
I UK 189/09
Wady decyzji organu rentowego spowodowane naruszeniem przepisów
postępowania administracyjnego pozostają w zasadzie poza przedmiotem po-
stępowania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, za wyjątkiem wad,
które dyskwalifikują tę decyzję w stopniu odbierającym jej cechy aktu admini-
stracyjnego.
Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf, Sędziowie SN: Romualda Spyt
(sprawozdawca), Herbert Szurgacz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 grudnia
2009 r. sprawy z odwołania Piotra K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w K. z udziałem zainteresowanego Witolda S. o wysokość zaległo-
ści z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fun-
dusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na skutek skargi kasacyjnej
ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 marca 2009 r.
[...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Kielcach oddalił odwołanie Piotra K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziału w K. z dnia 27 listopada 2007 r., którą to decyzją określono
wysokość zaległości składkowych płatnika P.P.H.U. „K.” spółki cywilnej w S. powsta-
łych w 1999 r. wraz z odsetkami w wysokości 12.343,48 zł. Wyrok ten zapadł w na-
stępującym stanie faktycznym.
W okresie od 9 marca 1995 r. do 29 lutego 2000 r. Piotr K. wraz z Witoldem S.
byli wspólnikami P.P.H.U. „K.” spółki cywilnej w S. Wspólnicy nie opłacili składek na
ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fun-
2
dusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od sierpnia do listopada
1999 r. Łączna zaległość z tego tytułu wraz z odsetkami wynosi 12.343,48 zł. W dniu
10 listopada 2007 r. Witold S. wniósł o umorzenie zobowiązania z tytułu nieopłaco-
nych składek, kwestionując jednocześnie wysokość zaległości. W dniu 22 listopada
2007 r. Piotr K. złożył wniosek o wydanie decyzji określającej zaległość na koncie
spółki, w wyniku którego pozwany wydał decyzję zaskarżoną w niniejszym postępo-
waniu. W toku postępowania przed organem rentowym odwołujący się twierdził, że
nieopłacone składki uległy przedawnieniu, ponadto wskazywał, że otrzymał zaświad-
czenie o niezaleganiu w opłacaniu składek.
Mając tak ustalony stan faktyczny, Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie za-
sługuje na uwzględnienie. Po pierwsze, zobowiązanie z tytułu niezapłaconych skła-
dek nie uległo przedawnieniu do 1 stycznia 2003 r., a więc stosownie do art. 24 ust. 4
ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym od tej daty
- ma zastosowanie - 10 letni termin przedawnienia. Po drugie, odwołujący się nie wy-
kazał, że istotnie otrzymał od organu rentowego zaświadczenie o niezaleganiu w
opłacaniu składek dotyczące działalności P.P.H.U. „K.” spółki cywilnej w S., ponadto
takie zaświadczenie nie wiąże Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem zobowią-
zanie składkowe powstaje z mocy prawa. Odwołujący się nie udowodnił też, że opła-
cił składki za wyżej wymieniony okres.
Apelacja odwołującego się oddalona została wyrokiem Sądu Apelacyjnego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 11 marca 2009 r. Sąd
drugiej instancji nie uwzględnił podnoszonego w niej zarzutu nieważności postępo-
wania, stwierdzając, że nie zachodzi żadna z podstaw wymienionych w przepisie art.
379 k.p.c. Natomiast wadliwość decyzji organu rentowego polegająca na tym, że nie
został właściwie określony jej adresat (zamiast wspólników spółki cywilnej wskazano
samą spółkę) nie daje podstaw do stwierdzenia nieważności postępowania przed
sądem. Okoliczność ta - wobec treści art. 864 k.c. stanowiącego o solidarnej odpo-
wiedzialności wspólników spółki cywilnej za zobowiązania tej spółki - nie prowadzi
także do uznania tej decyzji za nieważną w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. Nie
ma także wątpliwości, że sporna decyzja dotyczy zobowiązania apelującego i drugie-
go wspólnika spółki. Nieuzasadniony jest także zarzut dotyczący przedawnienia za-
ległości składkowych, bowiem jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego
(uchwały: z dnia 2 lipca 2008 r., II UZP 5/08, OSNP 2009 nr 1-2, poz. 17 i z 8 lipca
3
2008 r., I UZP 4/08, OSNP 2008 nr 1-2, poz. 19) do składek na ubezpieczenia spo-
łeczne należnych i nieprzedawnionych do dnia 31 grudnia 2002 r. należy stosować
art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecz-
nych w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
241, poz. 2074 ze zm.). Natomiast zarzut naruszenia art. 12 k.p.a., zdaniem Sądu
Apelacyjnego, jest nieuprawniony, bowiem odwołanie od decyzji organu rentowego
rozpoznawane jest według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego; nie stosuje
się zatem przepisów dotyczących postępowania administracyjnego. Sąd ten podzielił
stanowisko Sądu Okręgowego co do mocy dowodowej zaświadczenia o niezaleganiu
z opłacaniem składek i ostatecznie uznał za trafne stwierdzenie, że odwołujący się
nie udowodnił, że składki za sporny okres zostały opłacone.
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną Piotr K., zarzucając naruszenie
przepisów prawa materialnego: art. 864 k.c., poprzez jego błędną wykładnię i niewła-
ściwe zastosowanie oraz z art. 91 w związku z art. 92 ustawy 29 sierpnia 1997 r. -
Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), przez
przyjęcie, że zobowiązania z tytułu składek są jednocześnie zobowiązaniami spółki
cywilnej i jej wspólników. Skarżący zarzucił także naruszenie przepisów postępowa-
nia: art. 47714a
k.p.c., art. 47711
§ 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 379 pkt 2 k.p.c. i art. 64
§ 1 k.p.c., poprzez przyjęcie, że kontrola sądowa odwołania od decyzji organu rento-
wego umożliwia naprawę wad formalnych i prawnych decyzji administracyjnej - nie-
ważnej w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. i tym samym nie zachodzi konieczność
uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji oraz poprzedzającej go decyzji - w sytu-
acji gdy decyzję wydano „na spółkę cywilną” nieposiadającą zdolności sądowej, a
postępowanie toczyło się z udziałem jej wspólników.
Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że nie sposób się zgodzić ze stanowi-
skiem Sądu drugiej instancji, iż fakt wniesienia odwołania od decyzji przez wspólnika
spółki cywilnej, przy udziale drugiego jej wspólnika jako zainteresowanego, legitymi-
zuje postępowanie przed organem rentowym i sądem pierwszej instancji. Zaskarżo-
na decyzja wydana została wyłącznie w stosunku do spółki cywilnej w dacie, w której
ten podmiot już nie istniał (wykreślony został z ewidencji działalności gospodarczej w
4
dniu 14 marca 2000 r.) i zaskarżył ją jeden z jej wspólników. Zdaniem skarżącego,
zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne pracowników są zobo-
wiązaniami wspólników spółki cywilnej, a nie samej spółki (vide: wyrok Sądu Najwyż-
szego z dnia 4 kwietna 1997 r. II UKN 54/97 (OSNAPiUS 1998 nr 3, poz. 94) i dla-
tego stosuje się do nich przepisy art. 91 i 92 Ordynacji podatkowej. Ponadto, wska-
zując na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1996 r., III CZP 111/95
(OSNC1996 nr 5, poz. 63) i orzecznictwo tam powołane, stwierdził on, że spółka cy-
wilna nie może być podmiotem praw i obowiązków, bowiem nie ma zdolności praw-
nej także w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma też zdolności
sądowej i procesowej, za wyjątkiem postępowania przed sądem gospodarczym w
zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Stąd, wedle skarżącego, to wspól-
nicy spółki cywilnej powinni być uczestnikami postępowania od samego początku.
Zwrócił on także uwagę na to, że przepis art. 47711
§ 1 i 2 k.p.c. nie zawiera regulacji
umożliwiających powtórzenie czynności procesowych dokonanych przed wezwaniem
zainteresowanego do udziału w sprawie. W konsekwencji prowadzić to może do
znacznego utrudnienia w składaniu przez niego wniosków dowodowych, czy przed-
stawiania swojej argumentacji. Skarżący wywiódł, że postępowanie sądowe nie
może sanować wadliwej, nieważnej decyzji. Przyjęcie dopuszczalności naprawiania
wad decyzji organu rentowego w postępowaniu sądowym prowadziłoby do rozstrzy-
gania na niekorzyść wnoszącego odwołanie, a także na niekorzyść osoby, która ta-
kiego odwołania nie wniosła. Zatem, zdaniem skarżącego, w wyniku wniesienia od-
wołania „pogorszyłaby się sytuacja obydwu wspólników, a żaden przepis k.p.c. doty-
czący postępowania odrębnego nie wyłącza ogólnej reguły zakazu orzekania na nie-
korzyść.”
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw. Zarzuty w niej zawarte
bazują na założeniu nieważności decyzji organu rentowego z dnia 27 listopada 2007
r., której skarżący upatruje w art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., z tego względu, że wydana
została, po pierwsze, w stosunku do podmiotu już nieistniejącego, po drugie, pod-
miotu nieposiadającego zdolności prawnej, sądowej i procesowej. Zdaniem skarżą-
cego, od samego początku postępowania, jeszcze w jego fazie administracyjnej
przed organem rentowym, konieczny był udział wspólników spółki cywilnej, dlatego
5
też w postępowaniu sądowym wszczętym na skutek odwołania od decyzji wydanej
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych sąd winien brać pod uwagę nieważność tej
decyzji, ponieważ udział wspólników spółki cywilnej dopiero na etapie postępowania
sądowego ogranicza ich możliwości procesowe, a także nie może sanować wadliwej
decyzji. Powoływanie się w tej argumentacji na nieważność postępowania polegają-
cą na udziale w sprawie strony, która nie miała zdolności sądowej lub procesowej
(art. 379 pkt 2 k.p.c.) jest całkowicie chybione, gdyż w niniejszym postępowaniu są-
dowym taka sytuacja nie zaistniała. W procesie występował skarżący wnoszący od-
wołanie od decyzji (inicjujący spór sądowy), drugi wspólnik spółki cywilnej w charak-
terze zainteresowanego, a także organ rentowy. Nie występowała natomiast na tym
etapie sama spółka cywilna. Zatem wszystkie strony posiadały zarówno zdolność
sądową jak i procesową. Nie ma żadnych procesowych podstaw do przenoszenia
nieważności postępowania administracyjnego do postępowania sądowego. Postę-
powanie sądowe wszczyna wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego i od
tego momentu odbywa się ono wedle reguł Kodeksu postępowania cywilnego i z
zachowaniem jego gwarancji. Zatem zarzut oparty na przepisie art. 379 pkt 2 k.p.c.
może dotyczyć wyłącznie wad postępowania sądowego.
Generalnie zaś stwierdzić należy, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych postępowanie sądowe nie stanowi prostej kontynuacji postępowania
administracyjnego, bowiem tylko w wyjątkowych wypadkach kontrola sądowa decyzji
organu rentowego przeprowadzana jest przez pryzmat przepisów Kodeksu postępo-
wania administracyjnego. Zasadę posiłkowego stosowania Kodeksu postępowania
administracyjnego w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych wyrażono w
art. 180 k.p.a. Zgodnie z art. 180 § 1 k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń spo-
łecznych stosuje się przepisy Kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń
ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Jak stanowi art. 181
k.p.a., organy odwoławcze właściwe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecz-
nych określają przepisy odrębne; do postępowania przed tymi organami stosuje się
odpowiednio przepis art. 180 § 1 k.p.a. Treść tego przepisu, z jednej strony, oznacza
przyznanie pierwszeństwa w sprawach z ubezpieczeń społecznych przepisom
szczególnym, z drugiej zaś wskazuje, że postępowanie odwoławcze toczy się, po-
przez zastosowanie art. 83 ust. 2. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na
zasadach i w trybie określonym w Kodeksie postępowania cywilnego. Z przytoczo-
nych regulacji jednoznacznie zatem wynika, że w wymienionych sprawach pierw-
6
szeństwo w zastosowaniu mają przepisy szczególne (odrębne), a więc przepisy Ko-
deksu postępowania cywilnego, natomiast przepisy Kodeksu postępowania admini-
stracyjnego stosuje się wtedy, gdy określonej kwestii nie normują przepisy szcze-
gólne.
Przepis art. 1 k.p.c. zawiera definicję sprawy cywilnej, która jest sprawą wyni-
kającą ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz z
prawa pracy. W rozumieniu tego przepisu (formalnoprawnym jego znaczeniu) spra-
wami cywilnymi są również sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a więc
sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych (art. 4779
k.p.c.), do których przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się z mocy
ustaw szczególnych. Od momentu wniesienia odwołania do sądu rozpoznawana
sprawa staje się sprawą cywilną, podlegającą rozstrzygnięciu wedle reguł właści-
wych dla tej kategorii. Odwołanie pełni rolę pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNAPiUS 1999, nr 16, poz. 529 oraz po-
stanowienie z dnia 29 maja 2006 r. I UK 314/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 173).
Jego zasadność ocenia się zatem na podstawie właściwych przepisów prawa mate-
rialnego. Postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń
społecznych, skupia się zatem na wadach wynikających z naruszenia prawa mate-
rialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem
przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmio-
tem tego postępowania. Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że
sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać
jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują
w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego (por. uchwały Sądu Naj-
wyższego z dnia 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142, z
dnia 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz z dnia 21
września 1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, poz. 65), będącego przedmio-
tem odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępo-
wania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. Podzielając to stanowi-
sko, jak i pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2002
r., II UK 356/01 (OSNP 2004 nr 3, poz. 52), wskazać należy, że w wypadkach innych
wad, wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a. i w przepisach, do których odsyła art. 156 §
1 pkt 7 k.p.a., konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyj-
nego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawne-
7
go. Zgodnie z poglądem wyrażonym w przywołanym postanowieniu Sądu Najwyż-
szego z dnia 28 maja 2002 r., będącym wyrazem ugruntowanego już stanowiska w
doktrynie i orzecznictwie, instytucja stwierdzenia nieważności decyzji administracyj-
nej nie mieści się w pojęciu "odwołania" i nie podlega normie art. 83 ustawy o syste-
mie ubezpieczeń społecznych. Naruszenie przepisów Kodeksu postępowania admi-
nistracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpie-
czeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania ad-
ministracyjnego nie są przez ten Sąd stosowane. W związku z tym jest oczywiste, że
wśród przewidzianych w art. 4779
§ 3 k.p.c., art. 47710
§ 2 k.p.c. i art. 47714
k.p.c.
sposobów rozpoznania odwołania przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważ-
ności decyzji organu rentowego, nawet przy odpowiednim stosowaniu art. 180 § 1
k.p.a. Postępowanie toczące się w trybie art. 158 k.p.a. jest jednym z trybów poza-
odwoławczych; nie jest kontynuacją rozpoznawania sprawy będącej przedmiotem
decyzji administracyjnej, lecz sprawą "w przedmiocie stwierdzenia nieważności" tej
decyzji, które - z mocy art. 16 § 1 zdanie drugie k.p.a. - może nastąpić tylko w przy-
padkach przewidzianych w tym Kodeksie lub w ustawach szczególnych. Postępowa-
nie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest więc samo-
dzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy
decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Roz-
strzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1
k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej (art. 156 § 1 k.p.a.), toteż
orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji wła-
ściwego organu administracji publicznej. Natomiast decyzja organu rentowego o tyle
ma znaczenie, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot żąda-
nia (sporu) jest określony treścią tej decyzji (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6
września 2000 r., II UKN 685/99, OSNAPiUS 2002 nr 5, poz.121, w postanowieniu z
dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 601).
Zaskarżona decyzja dotyczy stosunku zobowiązaniowego, jaki powstaje mię-
dzy płatnikiem składek a organem rentowym. Spółka cywilna jest bowiem płatnikiem
składek w rozumieniu art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
który z mocy art. 46 ust. 1 tej ustawy jest obowiązany według zasad wynikających z
przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz
opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Z treści tej decyzji wynika,
że płatnik składek nie spełnił tego obowiązku w okresie od sierpnia do listopada 1999
8
r., co spowodowało powstanie zaległości składkowej we wskazanej kwocie (wraz z
odsetkami). Decyzja ta ustala zatem wysokość zadłużenia płatnika składek, nato-
miast nie stanowi o odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej za zobowiązania
spółki z tytułu składek wynikającej z art. 115 § 1 Ordynacji podatkowej, mającego
zastosowanie do zaległości składkowych z mocy art. 31 ustawy o systemie ubezpie-
czeń społecznych. Nie oznacza ona więc - tak jak to się twierdzi w skardze - „swo-
istego przeniesienia odpowiedzialności ze spółki na wspólnika”. Tak określony
przedmiot sporu oznacza, że w wyniku niniejszego odwołania i w świetle jego zarzu-
tów pod kontrolę sądu powszechnego poddana została zasadność powyższej decy-
zji, a więc to czy w istocie sporne składki nie zostały zapłacone i czy uległy przedaw-
nieniu. Kontrola ta podjęta została z inicjatywy odwołującego się uznanego za stronę
(inną osobę) w rozumieniu art. 47711
§ 1 k.p.c., bowiem decyzja ustalająca wysokość
zaległości składkowej płatnika składek dotyczy jego praw i obowiązków, co wynika z
treści art. 115 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 32 ustawy o systemie ubez-
pieczeń społecznych. W myśl tego przepisu wspólnik spółki cywilnej odpowiada ca-
łym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości
podatkowe (składkowe) spółki. Z tego samego powodu drugi wspólnik spółki cywilnej
wezwany został do udziału w sprawie jako zainteresowany (art. 47711
§ 2 k.p.c.). To
właśnie przepis art. 47711
k.p.c. daje uprawnienie do kontroli decyzji organu rentowe-
go przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych z inicjatywy osób, których praw i obo-
wiązków ona dotyczy, niezależnie od adresata tej decyzji. Omawiana instytucja pro-
cesowa gwarantuje udział w postępowaniu sądowym wszystkim takim osobom, w
tym także tym, które pominięte zostały w postępowaniu administracyjnym. Potwier-
dza on jednocześnie zasadę, że wniesienie odwołania do sądu nie stanowi kontynu-
acji dotychczasowego postępowania oraz że uchybienia procedurze administracyjnej
nie mają wpływu na wynik sprawy przed sądem powszechnym.
Z tego też względu, jak i z uwagi na wcześniej przywołaną argumentację, wy-
rok Sądu pierwszej instancji, który ocenił zasadność podnoszonych w odwołaniu za-
rzutów, nie mógł zostać uchylony przez Sąd drugiej instancji, z powodu jedynie wa-
dliwości decyzji administracyjnej. Nie było zatem podstaw do zastosowania przez
Sąd drugiej instancji art. 47714a
k.p.c.
Jedynie dla porządku, bowiem nie ma to większego znaczenia w sprawie,
wskazać należy, że nietrafne są również uwagi skarżącego, iż przystąpienie zainte-
resowanego do sprawy na pewnym etapie postępowania nie uprawnia do powtórze-
9
nia czynności procesowych dokonanych przed wezwaniem go przez sąd. Zwrócić
należy uwagę, że stosownie do treści art. 217 § 1 k.p.c. strona może aż do zamknię-
cia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych
wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, a pominięcie ich
przez sąd z tego względu, że okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnio-
ne, lub że strona powołuje dowody jedynie dla zwłoki (art. 217 § 2 k.p.c.), uwzględ-
niać musi to, na jakim etapie postępowania zainteresowany wezwany został do
udziału w sprawie. Nieuprawnione jest także odwoływanie się do zakazu reformatio-
nis in peius, bowiem nie obowiązuje on przy rozpoznawaniu odwołania od decyzji
organu rentowego. Jak wyżej wskazano, odwołanie to pełni rolę pozwu, nie można
go natomiast utożsamiać ze środkiem zaskarżenia, przy rozpoznawaniu którego sąd
jest obowiązany stosować powyższą zasadę, tak jak ma to miejsce w przypadku
apelacji (art. 384 k.p.c.) czy skargi kasacyjnej (art. 384 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c.).
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na mocy art. 39814
k.p.c. orzekł
jak w sentencji.
========================================