Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 96/09
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz
w sprawie skargi J.R. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 10 marca 2009 r., sygn. akt [...], wydanego w sprawie
z powództwa J.R.
przeciwko H. S.A.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 grudnia 2009 r.,
odrzuca skargę;
zasądza od J.R. na rzecz H. S.A. kwotę 1.200 (jeden tysiąc
dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 10 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił
zażalenie powoda J.R. na postanowienie Sądu Rejonowego w W., którym
odrzucona została apelacja powoda od wyroku tego Sądu, oddalającego
powództwo o zasądzenie kwoty 4.978,67 euro (20.029,68 zł).
Powód wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia
wymienionego na wstępie. Dla uprawdopodobnienia szkody spowodowanej
wydaniem zaskarżonego postanowienia wskazał, że ze względu na wydanie tego
postanowienia wyrządzona mu została szkoda niemajątkowa w postaci utraty
zaufania do wymiaru sprawiedliwości, a poza tym w jego majątku powstała szkoda
w wysokości 20.030,00 zł powiększona o należne odsetki za opóźnienie.
Pozwany – H. S.A., reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o
odrzucenie skargi lub jej oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 4241
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje tylko wtedy, gdy „przez wydanie”
zaskarżonego orzeczenia została stronie wyrządzona szkoda. Właśnie z tego
powodu, wśród tzw. konstrukcyjnych wymagań skargi, przewidziano obowiązek
uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody, „spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy” (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.). Nie dopełnienie
tego obowiązku lub nie wystąpienie szkody prowadzi do odrzucenia skargi a limie –
w pierwszym wypadku z powodu nie spełnienia przez skargę wymagania
określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., w drugim zaś z powodu jej
niedopuszczalności (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Użyte w art. 4241
§ 1 sformułowanie „przez wydanie” oznacza, że między
wydaniem orzeczenia zaskarżonego skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
a szkodą musi zachodzić związek przyczynowy, przy czym chodzi tu o normalny,
adekwatny związek przyczynowy unormowany w art. 361 § 1 k.c. Brak takiego
związku przyczynowego wyklucza stwierdzenie, że szkoda została stronie
3
wyrządzona przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy, a to czyni skargę
niedopuszczalną. W związku z tym w postanowieniu z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 18/05 (OSNC z 2006 r., nr 7-8, poz. 139) Sąd Najwyższy uznał, że
postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu
pierwszej instancji odrzucające skargę o wznowienie postępowania może być
przedmiotem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia tylko wtedy, gdy szkoda zastała wyrządzona przez wydanie tego
orzeczenia, a nie przez wydanie orzeczenia objętego skargą o wznowienie
postępowania. Z tych samych powodów w postanowieniu z dnia 27 kwietnia
2007 r., I CNP 20/07 (niepubl.) Sąd Najwyższy przyjął, że skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem postanowienia sądu drugiej instancji odrzucającego
apelację od orzeczenia sądu pierwszej instancji jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy
szkoda została spowodowana przez wydanie tego postanowienia, a nie przez
wydanie orzeczenia co do istoty sprawy, podważanego odrzuconą apelacją. Pogląd
ten odnosi się także do postanowienia sądu drugiej instancji oddalającego
zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu apelacji.
O szkodzie majątkowej określonej przez powoda na kwotę 20.030,00 zł,
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, można by mówić tylko wówczas, gdyby
wyrok sądu pierwszej instancji oddalający jego powództwo był niezgodny
z prawem. O tym jednak nie może świadczyć niezgodność z prawem
postanowienia zaskarżonego przez powoda skargą o stwierdzenie niezgodności
tego postanowienia z prawem. W postępowaniu o stwierdzenie tej niezgodności nie
może być badane, czy wyrok sądu pierwszej instancji oddalający powództwo był
niezgodny z prawem. Ewentualna szkoda wyrządzona wydaniem tego wyroku leży
poza normalnym związkiem przyczynowym zachodzącym pomiędzy wydaniem
postanowienia zaskarżonego przez powoda skargą o stwierdzenie niezgodności
z prawem a szkodą doznaną przez niego na skutek nie zasądzenia kwoty
20.030,00 zł.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje także w razie wyrządzenia tym orzeczeniem szkody niemajątkowej
(postanowienie Sadu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., III CNP 10/08, OSNC
ZD 2009, A, poz.3). Skarżący nie uprawdopodobnił jednakże poniesienia takiej
4
szkody. Twierdząc, że ze względu na wydanie zaskarżonego postanowienia
wyrządzona mu została szkoda niemajątkowa w postaci utraty zaufania do wymiaru
sprawiedliwości, powód nie określił, w jaki sposób szkoda ta mogłaby zostać
naprawiona. W świetle przepisów prawa materialnego brak jest podstawy
do żądania naprawienia takiej szkody. O szkodzie wyrządzonej przez wydanie
prawomocnego orzeczenia w rozumieniu art. 4241
§ 1 k.p.c. można mówić jedynie
wówczas, gdy jest to szkoda, która stosownie do przepisów prawa materialnego
podlegałaby – w razie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia – naprawieniu przez Skarb Państwa (art. 4171
§ 2 w zw. z art. 417 § 1
k.c.).
Z przytoczonych względów skargę wniesioną przez powoda należało uznać
za niedopuszczalną wobec nie uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody
spowodowanej przez wydanie zaskarżonego postanowienia. Szkody tej nie stanowi
bowiem ani nie zasądzenie wyrokiem sądu pierwszej instancji kwoty dochodzonej
przez skarżącego, ani wyrządzenie mu szkody niemajątkowej w takiej postaci, jak
ją określił w skardze.
Wobec powyższego, na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c. skarga podlega
odrzuceniu.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 zd. pierwsze
w zw. z art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 5 pkt 2 i § 6 pkt 5
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).