Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 68/09
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Wojciech Jan Katner
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. S.-K. i A. K.
przeciwko Holdingowi Węglowemu Spółce Akcyjnej
w K.
o naprawienie szkody,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 lutego 2010 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 2 października 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie pozostawiając Sądowi
Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 2 października 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
apelację powodów A. S.-K. i A. K. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 kwietnia
2009 r., jako niedopuszczalną. Apelacją zaskarżono jedynie pkt 1 wyroku
nakazującego pozwanemu naprawienie szkody, którego rozstrzygnięcie jest
zgodne z żądaniami powodów zgłoszonymi przed sądem. Apelację może wnieść
jedynie strona, która nie utrzymała się ze swoimi żądaniami. Ponadto powodowie
nie składali wniosku o uzupełnienie wyroku, który w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o naprawienie szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego nie
zawiera części oddalającej.
W zażaleniu na to postanowienie powodowie wnieśli o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Mimo że przepisy procedury cywilnej, w części określającej wymagania
formalne wniesienia apelacji, nie przewidują konieczności istnienia po stronie
apelującej interesu prawnego w zaskarżeniu wyroku, w orzecznictwie Sądu
Najwyższego zazwyczaj przyjmuje się, że konieczność istnienia takiego interesu
wynika z istoty apelacji jako środka odwoławczego. Interes ten zachodzi w wypadku
tzw. gravamen (pokrzywdzenia), gdy istnieje niezgodność zaskarżonego
orzeczenia z żądaniem zgłoszonym w procesie przez strony (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CKN 57/97, OSNC 1997, nr 11, poz.
166, z dnia 5 września 1997 r., III CKN 152/97, niepubl., z dnia 28 kwietnia 2004 r.,
I CK 106/04, niepubl., z dnia 27 kwietnia 2005 r., I CK 62/05, niepubl., z dnia
26 września 2006 r., I CSK 250/06, niepubl.). Z tych przyczyn, dla oceny istnienia
interesu prawnego apelującego znaczenie ma ocena, czy zaskarżone orzeczenie
zgodne jest z jego żądaniem zgłoszonym przed sądem pierwszej instancji,
w przypadku powodów, z żądaniem zawartym w pozwie.
Powodowie w pozwie żądali naprawienia zaistniałej szkody spowodowanej
ruchem zakładu górniczego przez przywrócenie stanu poprzedniego.
Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w pkt 1 zobowiązał
3
pozwanego Holding Węglowy S.A. w K. do „naprawienia wyrządzonej ruchem
zakładu górniczego szkody w budynku mieszkalnym położonym przy ulicy K. nr […]
w K. przez przywrócenie stanu poprzedniego w następujący sposób: wykonać
roboty przygotowawcze oraz rektyfikację właściwą budynku łącznie z budynkiem
mieszkalnym przy ulicy K. nr […], wiatrołap oddylatować od budynku a pęknięcie
na styku wiatrołąpu z budynkiem oczyścić, wypełnić ściśliwym materiałem
termoizolacyjnym i przykryć z zewnątrz i od wewnątrz osłonami zapewniającymi
możliwość swobodnych ruchów dylatacji, dylatację należy wykonać też w
posadzce, pęknięcia i zarysowania ścian poszerzyć i wypełnić zaprawą
cementową, zarysowania tynków w ścianach, sufitach i w fasetach wyżyłować
i uzupełnić gładzią gipsową z siatkowaniem, uszkodzone płytki ścienne i podłogowe
wymienić a w razie potrzeby wymienić całe uszkodzone okładziny ścienne z płytek
i całe uszkodzone fragmenty posadzek, wyregulować stolarkę okienną i drzwiową,
szczelinę pomiędzy budynkiem a schodami zewnętrznymi do ogrodu oczyścić
i wypełnić kitem trwale elastycznym, zmianę spadków przy kanalikach kanalizacji
sanitarnej powodującą zakłócenie odpływu ścieków naprawić kompleksowo dla
wszystkich segmentów na ulicy K. […] A, B, C, D po przeprowadzeniu
szczegółowej analizy”.
Mając na uwadze powyższe nie można uznać za prawidłową oceny Sądu
Apelacyjnego, że powodowie nie mają interesu prawnego w zaskarżeniu apelacją
wyroku tego Sądu, w części dotyczącej zobowiązania Holdingu Węglowego S.A. do
naprawienia szkody w budynku mieszkalnym, położonym w K. przy ulicy K. nr […]
A, albowiem nie można ocenić, czy żądanie powodów zostało w całości
uwzględnione w sytuacji, gdy pozew zawierał jedynie ogólnie określone żądanie
naprawienia szkody, bez uszczegółowienia zakresu i metody naprawienia szkody
przez przywrócenie stanu poprzedniego. Zgodnie z art. 187 § 1 k.p.c. pozew
powinien zawierać m.in. dokładnie określone żądanie. Powodowie nawet po
sprecyzowaniu żądania pozwu nie wskazali sposobu, w jaki domagają się
naprawienia szkody. W toku postępowania nie doszło więc do uściślenia i
sprecyzowania żądania powodów, zaś Sąd pierwszej instancji nie podjął czynności
procesowych mających temu służyć. W konsekwencji na obecnym etapie
postępowania nie ma możliwości przeprowadzenia oceny dopuszczalności środka
4
zaskarżenia ze względu na istnienie bądź brak interesu prawnego apelujących w
zaskarżeniu orzeczenia, na podstawie porównania treści ich żądania z sentencją
zaskarżonego orzeczenia. Nie bez znaczenia dla dokonania takiej oceny jest także
specyficzny przedmiot niniejszego postępowania (naprawienie szkody wyrządzonej
ruchem zakładu górniczego polegającej na uszkodzeniu budynku mieszkalnego
przez przywrócenie jego stanu poprzedniego) oraz obiektywna trudność w ustaleniu
a priori optymalnego sposobu przywrócenia stanu poprzedniego.
Braku pokrzywdzenia powodów w zaskarżeniu wyroku nie wyłączało to, że
powodowie nie złożyli wniosku o uzupełnienie wyroku przez oddalenie –
w pozostałej nieuwzględnionej części – żądania o naprawienie szkody przez
przywrócenie stanu poprzedniego. Brak uszczegółowienia tego żądania pozwu
wykluczał możliwość oddalenia w tej części żądania powodów, a w konsekwencji
uwzględnienia wniosku o uzupełnienie wyroku.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu na podstawie art. 39816
§ 1
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz co do kosztów postępowania zażaleniowego
na podstawie art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.