Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

L. P.posiadał decyzję Dyrektora Wydziału (...)we W.Głównego Architekta o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnej funkcji technicznych w budownictwie o numerze (...)z dnia 5 kwietnia 1989 r. Decyzja ta uprawniała go do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno – inżynieryjnej w zakresie instalacji sanitarnych. Posiadane przez L. P.uprawnienia zgodnie z tą decyzję upoważniały do kierowania, nadzorowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów instalacji sanitarnych obejmujących instalacje wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i klimatyzacyjno – wentylacyjne oraz do sporządzania w budownictwie osób fizycznych projektów instalacji sanitarnych. Uprawnienia te po 1991 r. upoważniały L. P.do sporządzania projektów instalacji sanitarnych wyłącznie w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o kubaturze do 1000 m ³. L. P.był świadomy tej okoliczności.

dowód: pismo (...)k. 27, 53 t. I;

decyzja k. 165 T. I, 403 t. III;

zeznania J. S. k. 189-190 t. I, 436-437 t. III;

informacja (...)Okręgowej Izby (...)k.

417 t. III;

zeznania B. W. k. 432 t. III;

akta(...)

(...) zakończone wydaniem decyzji z dnia 5 kwietnia 1989 r. nr

(...);

L. P.był członkiem (...)Izby(...).

dowód: zaświadczenie k. 167 t. I;

Z dniem 6 marca 2000 r. wpisano do ewidencji działalności gospodarczej przedsiębiorstwo P – (...) P. D., której pełnomocnikiem był L. P..

dowód: zaświadczenie k. 40 t. I;

W dniu 18 marca 2000 r. D. P.właścicielka przedsiębiorstwa (...) (...) upoważniła L. P.do występowania w jej imieniu we wszelkich czynnościach związanych z działalnością jej przedsiębiorstwa, zarówno merytorycznych jak i finansowych.

dowód: upoważnienie k. 428 t. III;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 15 października 1999 r. została zawarta umowa między (...) uprawnionego architekta P. G. oraz Spółdzielnią (...) dotycząca wykonania projektu koncepcyjnego i wykonawczego pod nazwą (...) dla Spółdzielni (...) u zbiegu ulic (...) we W..

dowód: umowa k. 500-502 t. III;

zeznania P. G. k. 518-519 t. III, 1319-1323 t. VII;

uprawnienia k. 520 t. III;

Kubatura obiektu miała obejmować 20990m ³ zaś jego powierzchnia użytkowa miała wynosić 4.992,3 m ².

dowód: zeznania R. W. k. 494 t. III;

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

P. G. w 2000 r. poznał L. P.. Był on mu polecony przez inną osobę. L. P. w środowisku zawodowym miał dobrą opinię. Był uważany za solidnego wykonawcę. To zadecydowało, że P. G. podjął z nim współpracę. P. G. nie wiedział, że L. P. nie ma odpowiednich ku temu uprawnień. Dowiedział się o tym dopiero w 2004 r. L. P. przed podjęciem współpracy poinformował P. G., iż jest osobą uprawnioną. Gdyby P. G. znałby rzeczywisty stan rzeczy nie podjąłby się współpracy z L. P.. W ramach tej współpracy P. G. zawarł z L. P. umowę dotyczącą podwykonawstwa w pracach projektowych dotyczących obiektu u zbiegu ulic (...) we W.. L. P. miał sporządzić projekt budowlany i wykonawczy instalacji sanitarnej za kwotę nie mniejszą niż 20.000 zł.

dowód: zeznania P. G. k. 518-519 t. III, 772-772 t. IV, 1454-1455 t.

VIII, 1505-1506 t. VIII;

L. P. w okresie między lutym i kwietniem 2000 r. sporządził koncepcje będące składnikiem dokumentacji złożonej dla zatwierdzenia projektu budowlanego firmowanego przez P. G. i uzyskania pozwolenia na budowę budynku Centrum Handlowo-Usługowego we W. przy ul. (...). Koncepcje dotyczyły: instalacji wody zimnej, instalacji wody ciepłej, instalacji kanalizacji sanitarnej, instalacji wody p.poż, instalacji odprowadzenia wód opadowych, sposobu ogrzewania budynku, instalacji centralnego ogrzewania, instalacji wentylacyjno-grzewczej i instalacji gazu obiektu o kubaturze powyżej 1000 m ³. Opracowanie to zostało sprawdzone przez M. G.. Natomiast w lutym 2000 r. L. P. wykonał dla tego obiektu projekt przyłącza gazu, projekt budowlano-wykonawczy przyłączy wodociągowego i kanalizacji sanitarnej. Te z kolei projekty nie dotyczyły obiektu o kubaturze powyżej 1000 m ³. Wszystkie opracowania były wyrazem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

dowód: zeznania P. G. k. 518-519 t. III, 772-772 t. IV;

zeznania R. W. k. 770-771 t. IV;

wyjaśnienia L. P. k. 1273-1274 t. VII;

dokumentacja z Urzędu Miejskiego we W. dotycząca pozwolenia

na budowę nr (...) oraz nr 447/03;

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

Decyzją Prezydenta W.nr (...)z dnia 19 czerwca 2000 r. zatwierdzono projekt budowlany i wydano pozwolenie na budowę dla Spółdzielni (...)obiektu handlowo usługowego u zbiegu ulic (...)we W.. Z uwagi na brak uprawnień L. P.do sporządzania dokumentacji projektowej dotyczącej obiektów o kubaturze przekraczającej 1000 m ³ projekt w skład, którego wchodziło opracowanie L. P.nie powinien być zatwierdzony i inwestor nie powinien otrzymać pozwolenia na budowę.

dowód: decyzja k. 497-498 t. III;

dokumentacja z Urzędu Miejskiego we W. dotycząca pozwolenia

na budowę nr (...)oraz nr (...)

W dniu 21 lipca 2003 r. została zawarta umowa nr (...)między (...)Studio Architektoniczne (...)oraz Spółdzielnią (...)będącą modyfikacją umowy z dnia 15 października 1999 r. zwłaszcza w przedmiocie nadzoru autorskiego.

dowód: umowa k. 503-504 t. III;

Kolejna umowa nr (...) uszczegóławiająca poprzednie ustalenia została zwarta w dniu 24 września 2003 r.

dowód: umowa k. 506-508 t. III;

L. P. współpracując w dalszym ciągu z P. G. w ramach wcześniejszych uzgodnień brał udział w sporządzeniu aneksu do projektu budowlanego Centrum Handlowego Spółdzielni (...) w zakresie instalacji sanitarnych dotyczącego tego samego obiektu w październiku 2003 r. Również i to opracowanie zostało sprawdzone przez M. G.. W ramach tych prac L. P. nieodpłatnie sporządził koncepcje instalacji wody p.poż w postaci zaprojektowania dodatkowego hydrantu wewnętrznego oraz instalacji odprowadzenia wód opadowych tj. dodatkowego odwodnienie dachu nad rozbudową antresoli. Całość instalacji z tego projektu była związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych i samodzielnego rozwiązania zagadnień technicznych oraz techniczno-organizacyjnych oraz dotyczyło obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: dokumentacja z Urzędu Miejskiego we W. dotycząca pozwolenia

na budowę nr (...)oraz nr(...);

opinia biegłej M. T. k. 1609-1614, 1635-1638, 1645-1647

t. IX;

W dniu 20 listopada 2003 r. Prezydent W.w decyzji nr (...)zmienił decyzję nr (...)z dnia 19 czerwca 2000 r. wyrażając zgodę na powiększenie obiektu uwzględniając aneks do projektu budowlanego Centrum Handlowego Spółdzielni (...)sporządzony w październiku 2003 r. również przy udziale L. P..

dowód: decyzja k. 496 t. III;

dokumentacja z Urzędu Miejskiego we W. dotycząca pozwolenia

na budowę nr (...)oraz nr (...)

zeznania R. W. k. 493-495 t. III;

opinia biegłej M. T. k. 1609-1614 t. IX;

Z dniem 1 sierpnia 2005 r. (...) Spółdzielnia (...) we W. przejęła Spółdzielnię (...) oraz przystąpiła do kontynuowania budowy hali targowej we W. u zbiegu ul. (...).

dowód: zeznania R. W. k. 493 t. III, 1413-1418 t. VIII;

zeznania P. G. k. 1319-1323 t. VII;

Na przełomie lipca i sierpnia 2005 r. doszło do spotkania R. W. reprezentującego (...) Spółdzielnię (...) we W. oraz L. P.. W związku ze zmianą koncepcji zagospodarowania obiektu inwestor dostrzegł konieczność sporządzenia zamiennego projektu w zakresie dokumentacji przygotowanej przez L. P.. Inwestor wyraził wolę by to L. P. wykonał zmiany uwzględniające nową koncepcję. Jednakże L. P. odmówił podjęcia współpracy podnosząc nieporozumienia związane z rozliczeniem się za prace dotychczas wykonane. P. G. uważając, że inwestor nie zapłacił mu całej należnej kwoty w sposób niepełny rozliczył się z L. P.. Niewypłacenie całości wynagrodzenia L. P. przez P. G. pozostawało poza przedmiotem zainteresowania inwestora. Inwestor nie miał bowiem wcześniej styczności z L. P.. Przy tym, czuł się on wtedy zaspokojonym w zakresie własnych żądań dokumentacją pozyskaną od P. G.. L. P. nie wykonywał bezpośrednio na rzecz Spółdzielni (...) jakichkolwiek prac, nie wchodząc w relacje z tym podmiotem i nie nawiązując z nim kontaktów.

dowód: zeznania M. K. (1) k. 1608-1609 t. IX;

zeznania A. G. k. 1681 t. IX;

zeznania L. C. k. 1681 t. IX;

zeznania E. T. k. 1711 t. IX;

zeznania L. W. k. 1711 t. IX;

zeznania Z. D. k. 1711 t. IX;

zeznania R. Z. k. 1711 t. IX;

zeznania J. A. k. 1711 t. IX;

zeznania Z. R. k. 1711 t. IX;

zeznania R. W. k. 493-495 t. III, 770-771 t. IV, 1097-1099 t.

VI, 1319-1323 t. VII, 1413-1418 t. VIII;

Poszukując nowego wykonawcę korekty opracowania L. P. (...) Spółdzielnia (...) powzięła wiadomość, iż L. P. nie posiadał uprawnień. R. W. powiadomił o tym mieszkającego wówczas za granicą P. G., który potwierdził tę okoliczność. W związku z tym zaszła potrzeba sporządzenia całości dokumentacji będącej przedmiotem opracowania L. P..

dowód: zeznania R. W. k. 1097-1099 t. VI, 1413-1418 t. VIII;

W dniu 17 sierpnia 2005 r. (...) Spółdzielnia (...) we W. zawarła umowę E. N. prowadzącym przedsiębiorstwo pod firmą (...) budowlane dotyczącą wykonania projektu budowlanego – wykonawczego z przedmiarem robót i kosztorysem inwestorskim dla obiektu handlowo usługowego we W. u zbiegu ul. (...). Dokumentacja miała obejmować instalację: c.o., wentylacyjną, gazową i elektryczną.

dowód: umowa k. 511-514 t. III;

zeznania E. N. k. 527 t. III, ;

zeznania R. W. k. 770-771 t. IV, 1413-1418 t. VIII

zeznania P. G. k. 1319-1323 t. VII

W dniu 28 października 2005 r. przedsiębiorstwo (...)budowlane E. N.w fakturze VAT nr (...)obciążyło (...)Spółdzielnię (...) we W.kwotą brutto 15.555 zł za prace projektowe wewnętrznych instalacji sanitarnych w budynku handlowo usługowym Spółdzielni (...).

dowód: faktura k. 509 t. III;

zeznania E. N. k. 527 t. III;

(...) Spółdzielnia hurtowo – detaliczna (...) nie występowała dotychczas do P. G. o odszkodowanie jednak poinformowała go o takiej możliwości.

dowód: zeznania R. W. k. 1097-1099 t. VI;

P. G. nie poniósł do tej pory żadnej szkody związanej ze współpracą z L. P..

dowód: zeznania P. G. k. 1453-1454 t. VIII;

W dniu 21 lipca 2000 r. Pracownia (...)” s.c. zawarła umowę nr (...)z P. W.w przedmiocie wykonania kompletnego projektu budynku Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.. W związku z tym zadaniem oraz upoważnieniem udzielonym przez inwestora Pracownia (...)s.c. zawarła umowy z podwykonawcami dotyczące projektów branżowych.

dowód: zeznania A. W. k.281-290 t. II, 793-795 t. IV;

zeznania E. F. k. 293-295 t. II;

umowa k. 99-108 t. I;

Budynek Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.miał kubaturę 63.500 m ³.

dowód: zeznania R. F. k. 771-772 t. IV;

zeznania A. W. k. 1453-1454 t. VIII;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

E. F. poznała L. P. na targach budowlanych. L. P. był tam w charakterze przedstawiciela jednej z firm instalacyjnych. Jego kompetencje nie budziły wątpliwości.

dowód: zeznania A. W. k. 364-365 t. II;

L. P.na żądanie E. F.sporządził wycenę prac w zakresie projektów instalacji budynku Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.w oparciu o dane wyjściowe przekazane przez E. F..

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 1 sierpnia 2000 r. we W.została zawarta umowa nr (...)między zamawiającym Pracownią (...)s.c. reprezentowaną przez mgr inż. arch. E. F.i techn. arch. A. W.a wykonawcą przedsiębiorstwem (...) D. P.w przedmiocie wykonania opracowania kompletnej dokumentacji projektowej dla realizacji budynku Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.w zakresie branży sanitarnych, na które składały się opracowania: projektu koncepcji pokonkursowej wraz ze wskaźnikowym zestawieniem kosztów zadania inwestycyjnego i niezbędnymi bilansami do uzyskania twp; projektu budowlanego, wykonywanego w sposób pozwalający na wykonanie kosztorysu inwestorskiego, składającego się – z projektu przełożenia sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej kolidujących z budową, - z projektów przyłączy wody, kanalizacji, gazu lub do sieci ciepłowniczej, - z projektów instalacji wody, kanalizacji, p.poż, centralnego ogrzewania zasilanego z węzła cieplnego lub kotła gazowego, - z projektu kotłowni gazowej lub węzła cieplnego. Wykonawca zobowiązał się dostarczyć projekt w terminach: koncepcja do dnia 11 września 2000 r., projekt budowlany do dnia 7 listopada 2000 r., projekt wykonawczy do dnia 15 marca 2000 r., kosztorys inwestorski do dnia 15 marca 2000 r. Strony ustaliły wynagrodzenie w kwocie brutto 63.440 zł. W § 6 pkt 1 umowy wykonawca zapewnił opracowanie dokumentacji projektowej z należytą starannością, w sposób zgodny z wymaganiami ustaw, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami, normami branżowymi, zasadami wiedzy technicznej. W § 6 pkt 2 umowy zapisano, iż sporządzona i przekazana dokumentacja zawierać będzie oświadczenie wykonawcy, podpisane przez projektantów odpowiedzialnych za spełnienie wymagań jej nałożonych. Natomiast w § 6 pkt 8 umowy wykonawca zagwarantował opracowanie projektu przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz zgodził się na poniesienie odpowiedzialności z tego tytułu. Umowa została podpisana przez L. P., jako wykonawcę.

dowód: umowa k. 9 – 14 t. I;

zeznania A. W. k.281-290 t. II, 793-795 t. IV, 1501-1505 t.

VIII;

zeznania E. F. k. 293-295 t. II, 796 t. IV, 1041-1042 t. VI,

1274-1276 t. VII;

projekt k. 32-33 t. I;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

zeznania R. F. k. 771-772 t. IV, 1340-1346 t. VII;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI, 1313-1316 t. VII;

Przy sporządzaniu dokumentacji określonej w umowie nr(...)brała udział także E. B.w zakresie instalacji sanitarnej i wodno-kanalizacyjnej, zaś w zakresie instalacji gazowej M. Ć.i A. J..

dowód: zeznania E. B. k. 187-188 t. I, 790 t. IV;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

zeznania M. Ć. k. 430-431, 456 t. III, 789 t. IV;

zeznania A. J. k. 423-424, 454 t. III, 793 t. IV;

zeznania H. M. k. 791 t. IV;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

W trakcie zawierania umowy z dnia 1 sierpnia 2000 r. L. P.okazał dokument w postaci odpisu pierwszej strony decyzji o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnej funkcji technicznych w budownictwie o numerze (...)z dnia 5 kwietnia 1989 r. Zobowiązał się do dostarczenia w przyszłości tego dokumentu, czego jednak nie uczynił. E. F.i A. W.byli przekonani, że L. P.jest osobą uprawnioną. Wskazywał na to chociażby odnośny zapis umowy. Także mówił o tym L. P.. Gdyby nie mieli takiego przekonania nie zawarliby z nim umowy. Również L. P.znanym był stan ich świadomości. Był on wynikiem jego działania.

dowód: zeznania E. F. k. 171-172 T. I, k. 293-295 t. II, 419-420 t. III,

532-534 T. III, 1274-1276 t. VII, 1340-1342 t. VII;

zeznania A. W. k. 364-365 t. II, 535-538 t. III, 1453-1454,

1453-1454 t. VIII;

zeznania R. F. k. 1340-1346 t. VII;

W dniu 11 września 2000 r. E. F.otrzymała dokumentację koncepcji: ogrzewania; przyłączy kanalizacji bytowej, deszczowej, wody, gazu; instalacji wod-kan, gazu Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.sporządzoną przez przedsiębiorstwo (...). Podpisała stosowny protokół. Wszystkie te opracowania oprócz przyłączy kanalizacji bytowej, deszczowej, wody, gazu dotyczyły obiektu o kubaturze powyżej 1000 m ³. Wszystkie te opracowania były wyrazem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

dowód: zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

protokół przekazania dokumentacji k. 15 akt Sądu Rejonowego dla

Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI, 1313-1316 t. VII;

dokumentacja (niebieski skoroszyt)

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

W dniu 9 października 2000 r. D. P. wystawiła fakturę VAT nr (...) za koncepcję na kwotę 8.491 zł (6.960 zł + VAT). E. F. kwotę tę uiściła.

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W drugiej fazie prac opracowano projekt budowlany w celu uzyskania pozwolenia na budowę. W tej fazie przystąpiono do sporządzenia projektu budowlanego instalacji budynku oraz projektu budowlano wykonawczego sieci zewnętrznych Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.. Projekt ten w zakresie przełożenia sieci gazowej w pierwszej wersji na zlecenie L. P.sporządziła A. J.w ramach koleżeńskiej przysługi. A. J.dysponowała odpowiednimi uprawnieniami.

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI, 1313-1316 t. VII, k. 115

akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV, 1453-1454 t. VIII;

zeznania A. J. k. 423-424 t. III; 454 t.III, 793 t. IV;

zeznania M. Ć. k. 182-183 t. I, 215 t. II, 789-790 t. IV;

projekt k. 1350-1379 t. VII;

P. W.pismami z dnia 30 października 2000 r. wystąpiła do M.w sprawie uzgodnienia projektu istniejącej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na odcinkach kolidujących z projektowanym budynkiem oraz projektu przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego.

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

pisma P. k.250-251 akt Sądu Rejonowego dla

Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

W dniu 6 listopada 2000 r. L. P.jako projektant złożył projekt budowlany instalacji c.o., wod-kan Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.. Natomiast w dniu 7 listopada 2000 r. przedłożył sporządzony przez siebie projekt budowlany instalacji wod-kan, instalacji gazu i kotłowni tego samego budynku. Projekty te dotyczyły obiektu o kubaturze powyżej 1000 m ³ i były wyrazem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

dowód: projekt k. 72 t. I;

protokół przekazania dokumentacji k. 16 akt Sądu Rejonowego dla

Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI,

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

W dniu 16 listopada 2000 r. M.Przedsiębiorstwo (...)sp. z o.o. we W.zaopiniowało pozytywnie przekazany wraz z pismem z dnia 30 października 2000 r. projekt budowlano wykonawczy sieci wodociągowej w ul. (...)we W..

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

pismo M.k.83-84 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

sygn. V GC 233/02;

W dniu 21 listopada 2000 r. M.Przedsiębiorstwo (...)sp. z o.o. we W.uzgodniło projekt budowlany przyłączy wodociągowych i przebudowy kanalizacji ogólnospławnej dla budynku Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W..

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

pismo (...)k. 86-87 akt Sądu Rejonowego dla

Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

W dniu 22 listopada 2000 r. E. F.otrzymała od przedsiębiorstwa (...): projekt budowlano-wykonawczy przyłączy, przełożeń sieci i instalacji gazu; projekt budowlano-wykonawczy przebudowy sieci wodociągowej kolidującej z Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.; projekt budowlano-wykonawczy przyłączy wodociągowych i kanalizacji ogólnospławnej do budynku; projekt budowlano-wykonawczy przebudowy sieci ciepłowniczej. Jedynie projekt budowlano-wykonawczy przyłączy, przełożeń sieci i instalacji gazu dotyczył obiektu o kubaturze powyżej 1000 m ³. Wszystkie zaś opracowania były wyrazem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

protokół przekazania k. 17-18 akt Sądu Rejonowego dla

Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

dokumentacja k. 72 t. I, 1350 t. VII, 1358 t. VII;

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

W dniu 30 grudnia 2000 r. przedsiębiorstwo (...)wystawiło fakturę VAT nr (...)obciążającą (...)Pracownię (...)kwotą brutto 14.030 zł za sporządzenie projektu przyłączy i przełożeń sieci budynku Wydziału (...). E. F.należność tę uiściła. Również w dniu 30 grudnia 2000 r. przedsiębiorstwo (...)wystawiło fakturę VAT nr (...)obciążającą (...)Pracownię (...)kwotą brutto 13.420 zł za sporządzenie projektu budowlanego budynku Wydziału (...) instalacji co i wod-kan. E. F.przyjęła tę fakturę.

dowód: faktura k. 109 t. I;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

faktura k. 31 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

sygn. V GC 233/02;

Dnia 15 stycznia 2001 r. przedsiębiorstwo (...) (...)protokółem przekazania dokumentacji przekazało Pracowni (...)s.c. następującą dokumentację: projekt budowlano – wykonawczy przyłącza sieci i instalacji gazu (dokumentacja uzgodniona z gazownią) Centrum (...) P. W.; projekt budowlano- wykonawczy przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnych Centrum (...) P. W.Nr opracowania (...)– przełożenie sieci DN 160, przyłącze gazu średniego ciśnienia oraz instalacji gazu zasilającej kotłownię budynku; projekt budowlano – wykonawczy przebudowy sieci wodociągowej Centrum (...) P. W.; projekt budowlany instalacji c.o., wod – kan, gazu i kotłowni Centrum (...) P. W.. Jedynie opracowania nr (...)dotyczyło obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³. Opracowanie to było wyrazem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

dowód: protokół przekazania k. 74-75, 151 t. I, 401 T. III;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

Opracowanie nr (...)dotyczące projektu budowlanego branży instalacji, części gazowej, w temacie przełożenia sieci DN 160 w obiekcie Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.dla inwestora P. W.było drugą wersją dokumentacji sporządzonej m.in. w związku z protestami mieszkańców budynku (...) P. W.. Także wobec przesunięcia fundamentów budynku projekt ten należało poprawić. Ta wersja projektu była sygnowana przez L. P.. On też podpisał się jako osoba, która opracowała projekt. Asystentem projektanta była M. P.. Sprawdzenia miała dokonać mgr inż. A. J.. Osoby te zamieściły swoje podpisy na opracowaniu. W rzeczywistości natomiast projekt ten sporządzała razem z L. P. A.mimo, że przyłącze zostało zaprojektowane zgodnie z wytycznymi (...).

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

opracowanie k. 7, 69-71, 121-122 t. I;

projekt k. 32-33 t. I;

zeznania A. J. k. 423-424 t. III; 454 t. III, 793 t. IV;

decyzja k. 177 t. I 425 t. III;

zeznania M. Ć. k. 215 t. II;

decyzja k. 184 t. I, 429 t. III;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI, 1313-1316 t. VII;

Projekt – opracowanie (...)– przełożenie sieci DN160, przyłącze gazu średniego ciśnienia zawierał dwa opracowania: przełożenie istniejącego gazociągu niskiego ciśnienia o średnicy Dn150 i długości 115,5 mb i projekt przyłącza gazu średniego ciśnienia, oraz instalacji gazu zasilającej kotłownię budynku Centrum (...) P. W..

Projekt przełożenie istniejącego gazociągu niskiego ciśnienia o średnicy Dn150 i długości 115,5 mb opracowano w oparciu o (...)warunki techniczne przełożenia sieci gazowej” z 16 października 2000 r. Przełożenie miało polegać na: wybudowaniu odcinka gazociągu niskiego ciśnienia z rur PEHD SDR 17,6 o średnicy De160mm, równolegle do istniejącego i wpięciu go do gazociągu niskiego ciśnienia Dn300 stalowego w obrębie ul. (...), w odległości umożliwiającej bezkolizyjną eksploatację z zachowaniem minimalnego przykrycia gazociągu 0,80m; wybudowaniu odcinka przyłącza niskiego ciśnienia (zasilającego budynki przy ul. (...)) z rur PEHD SDR 17,6 o średnicy De90, w odległości zgodnej z obowiązującymi przepisami od projektowanych obiektów i wpięciu go, poza miejscem kolizji, do gazociągu niskiego ciśnienia Dn150 stalowego w obrębie ul. (...). Opis techniczny do projektu zawierał przebieg i charakterystyka trasy gazociągu. Projektowane przełożenie gazociągu miało być zlokalizowane w ul. (...)i przebiegać równolegle do trasy likwidowanego gazociągu. Projektowany gazociąg De160 należało wpiąć do gazociągu stalowego Dn300 za pomocą trójnika prostego redukcyjnego stalowego Dn 300/150 i złączki PE/stal De160/Dn150. Należało zachować odległość bezpieczną pionową od gazociągu średniego ciśnienia Dn250 min.15 cm. W najniższym punkcie gazociągu należało zamontować odwadniacz PE De160. W miejscach mniejszych odległości od wymaganych należało rurociąg prowadzić w rurach osłonowych. Za Pz-5 projektowany gazociąg należało wpiąć do istniejącego Dn150 za pomocą kolana PE De 160 90 i złączki PE/stal De160/Dn150. Rysunki techniczne dołączone do projektu obejmowały elementy takie jak: sytuacja; wyrys z planu sytuacyjno-wysokościowego; profil gazociągu niskiego ciśnienia De160; odwadniacz PE De160. Był to projekt nietypowy, podporządkowany warunkom technicznym podyktowanym przez (...).

Projekt przyłącza gazu średniego ciśnienia, oraz instalacji gazu zasilającej kotłownię budynku Centrum (...) P. W.został sporządzony w oparciu o (...)w dniu 17 października 2000 r. – „warunki przyłączenia do sieci gazowej urządzeń i instalacji gazowych o przewidywanym zużyciu paliwa gazowego w ilości powyżej 10nm ³/h.”. Przewidywały one: miejsce przyłączenia do sieci gazowej – gazociąg średniego ciśnienia Dn250mm zlokalizowany na wysokości wpięcia do stacji redukcyjno-pomiarowej lub pomiarowej projektowanej na terenie inwestora; zakres rzeczowy i parametry techniczne związane z budową przyłącza śr. cieśn. (odcinka gazociągu od gazociągu zasilającego do kurka głównego włącznie) służącego do przyłączenia instalacji gazowej znajdującej się w obiekcie odbiorcy: średnica de 63mm, długość około 5m, materiał rury polietylenowe PEHD SDR- 11. Pełny zakres inwestycji obejmował również stację redukcyjno-pomiarową o przepustowości 135 m3/h. Wymagania dotyczące pomiaru były następujące: miejsce usytuowania gazomierza – na wlocie do stacji; typ gazomierza – rotorowy o zakresowości 1/80; wielkość gazomierza – G25. Opis techniczny do projektu zawierał: pomiar ilości zużywanego gazu – G=135 m ³/h przez 6 kotłów; dobór średnicy przyłącza gazu; obliczenie strefy zagrożenia wybuchem dla stacji redukcyjno-pomiarowej; opis przyłącza gazu – zgodnie z wytycznymi DOZG; wewnętrzną instalację gazową - wewnętrzną instalację gazu doprowadzającą gaz do kotłowni zlokalizowanej na 9-tej kondygnacji zaprojektowano z rur czarnych bez szwu dn100 posiadających fabryczną izolację polietylenową trójwarstwową 3LPE. Rurę gazową za stacją red-pom. należało prowadzić po powierzchni ściany zachowując odległość 1 m od instalacji odgromowej. Obudowa przewodu gazowego musiała zapewnić wentylację przestrzeni, możliwość przeglądu stanu technicznego oraz konserwacji. Rysunki techniczne – katalogowe obejmowały elementy takie jak: stacja redukcyjno-pomiarowa RUGIA; schemat stacji red-pom.; fundament; układ pomiarowy.

Natomiast rysunki techniczne autorstwa L. P. obejmowały elementy takie jak: profil przyłącza średniego ciśnienia; lokalizacja stacji redukcyjno-pomiarowej; instalacja gazowa – rzut 9 kondygnacji; rozwinięcie instalacji gazowej.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

W dniu 22 stycznia 2001 r. M.Przedsiębiorstwo (...)sp. z o.o. we W.pozytywnie zaopiniowało przedłożony w dniu 15 stycznia 2001 r. projekt budowlano wykonawczy sieci wodociągowej w ul. (...)we W..

dowód: pismo k. 93-94 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 23 stycznia 2001 r. M.Przedsiębiorstwo (...)we W.dokonało uzgodnienia projektu budowlanego przyłączy wodociągowych i przebudowy kanalizacji ogólnospławnej dla budynku Centrum (...) P. W.. Zarazem anulowano uzgodnienie wydane w dniu 21 listopada 2000 r.

dowód: pismo k. 96 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 T. III-IV;

Dnia 29 stycznia 2001 roku przedsiębiorstwo (...) (...)protokółem przekazania dokumentacji przekazało Pracowni (...)s.c. kolejną dokumentację w postaci: II wersji projektu budowlano - wykonawczego przebudowy sieci wodociągowej (uzgodnionego przez (...)Centrum (...) P. W.- projektu budowlanego – Nr opracowania (...)– przełożenie sieci wodociągowej kolidującej z nowym budyniem; II wersji projektu budowlano – wykonawczego przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnych (uzgodnionych w (...)) Centrum (...) P. W.– projekt budowlany - Nr opracowania (...)– przełożenie sieci kanalizacyjnej kolidującej z nowym budynkiem, przyłącze kanalizacyjne i wody; II wersji projektu budowlanego przyłącza i przełożenia sieci ciepłowniczej (uzgodnionego w (...)) Centrum (...) P. W.– przy czym to opracowanie nie było sporządzone przez L. P.. Dokumentacja opisana powyżej nie odnosiła się do obiektów o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: protokół k. 76;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

Projekt budowlany – opracowanie (...)– przełożenie sieci wodociągowej kolidującej z nowym budynkiem opracowano w oparciu o pismo (...)z 11 listopada 2000 r. dotyczące warunków technicznych przebudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla projektowanej zabudowy – Centrum (...)przy ul. (...)we W.. Projekt ten w dniu 15 stycznia 2001 r. został zaopiniowany pozytywnie przez (...) Opis techniczny do projektu opracowany przez L. P.zawierał: przedmiot opracowania – przebudowa sieci wodociągowej w ul. (...)na odcinku od Placu (...)do istniejącego hydrantu przy szkole podstawowej; cel opracowania - wybudowanie nowego odcinka wodociągu z rur PE100 SDR 17 średnicy De160mm, równolegle do istniejącego i wpięcie go do istniejącego żeliwnego Dn150 od strony Placu (...)i do istniejącego hydrantu przy szkole podstawowej z drugiej strony; trasę projektowanego wodociągu – likwidację kolidującego odcinka sieci wodociągowej i ułożenie nowego równolegle do budynku nowoprojektowanego w odległości 3,8m od niego. Po ominięciu projektowanego budynku przewód zmieniał kierunek o 90 stopni i przebiegać miał równolegle do projektowanego budynku w odległości 3,8 m od ściany zewnętrznej, w miejscu gdzie przewód wodociągowy przebiegać miał pod pasażem łączącym budynek istniejący D1 z budynkiem projektowanym. W odległości 0,5m od projektowanych słupów podporowych przewidziano prowadzenie przewodu w rurze osłonowej stalowej 244,5x7,7 z fabryczną izolacją antykorozyjną. Dalej przewód przebiegać miał w projektowanym a następnie istniejącym chodniku do istniejącego hydrantu przy szkole podstawowej przy ul. (...); materiał, średnice i armatura – wybudowany wodociąg miał być włączony w istniejący przewód wodociągowy żeliwny d150 zasilający dotychczas budynek mieszkalny. W węźle W1 przewidziano ustawienie trójnika żeliwnego w istniejący wodociąg, łącznika kielichowo-kołnierzowego d150 AVK, tulei kołnierzowej 150/160. Na przewodzie projektowanym przewidziano zasuwę owalną kołnierzową z miękkim uszczelnieniem na ciśnienie robocze 10Pn-10 np. produkcji czeskiej. Zasuwy należało posadowić na fundamencie betonowym zgodnie ze schematem podparcia armatury. Za trójnikiem w węźle W1A przewidziano łącznik kielichowo-kołnierzowy d150 AVK, oraz redukcję 160/110 i zasuwę z100 dla podłączenia budynku projektowanego. Pod pasażem przewód przebiegać miał w rurze osłonowej. Rura przewodowa winna być wprowadzona do rury osłonowej na płozach polietylenowych „rici” rozmieszczonych w odstępach co 2m. Końcówki rury osłonowej należało uszczelnić pianką poliuretanową. Na projektowanym odcinku sieci wodociągowej przewidziano zamontowanie trzech hydrantów, Hp2 nadziemny na odgałęzieniu z zasuwą, hydrant Hp1 i Hp3 podziemne ze względu na lokalizację w chodniku o dużym natężeniu pieszych. L. P.zaprojektował rysunki techniczne takich elementów jak: sytuacja; profil sieci wodociągowej; węzły montażowe; rura osłonowa; bloki oporowe. Pomimo dostosowań rozwiązań zastosowanych w projekcie zgodnie z „Wytycznymi MPWiK” i z obowiązującymi Polskimi Normami, całość tego projektu była indywidualną pracą projektanta i stanowiła jego dzieło. Ze względu na nietypową sytuację związaną z budową nowoprojektowanego budynku Centrum. Powyższego projektu nie można byłoby powielić w całości, chociaż jednostkowe rozwiązania były stosowane w wielu rozwiązaniach dotyczących sieci wodociągowych.

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

Projekt budowlany – opracowanie (...)- przełożenie sieci kanalizacyjnej kolidującej z nowym budynkiem, przyłącza kanalizacyjne i wody sporządzono zgodnie z pismem (...)z dnia 12 października 2000 r. dotyczącym „Warunków realizacji inwestycji w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków sanitarnych oraz wód deszczowych dla projektowanego Centrum (...) P. W.”. Wskazano w nim, iż przy projektowanym budynku należy zachować normatywne odległości od istniejącego uzbrojenia wod-kan. Projekt budowlany został uzgodniony z (...)w dniu 23 stycznia 2001 r. z uwagami, które nie dotyczyły istoty projektu np. wstawienia trójnika w czynny wodociąg miejski. Opis techniczny do projektu opracowany przez L. P.zawierał: cel opracowania - wybudowanie nowego odcinka kanalizacji ogólnospławnej z rur kamionkowych o średnicy 0,3 m i wpięcie go do istniejących studzienek kanalizacyjnych od strony Placu (...)i od istniejącego budynku D I. Wykonanie przyłączy kanalizacyjnych do nowo projektowanego obiektu, oraz przyłącza wody; przyłącze wody do budynku Centrum (...) P. W.- przyłącze wody do budynku zaprojektowano z rur PE100 d110x6,6 PN10 SDR 17 włączonych do istniejącego przewodu wodociągowego żeliwnego d150 od trójnika polietylenowego 160/125 zamontowanego na przebudowie sieci wodociągowej. Na przyłączu należało zamontować zasuwę odcinającą Z100mmm owalną kołnierzową z miękkim uszczelnieniem np. produkcji czeskiej JMA lub podobną. Zasuwę należało posadowić na fundamencie betonowym zgodnie ze schematem podparcia armatury. Wodomierz miał być umieszczony w komórce technicznej wydzielonej w piwnicach budynku dydaktycznego. Dla zapotrzebowania wody (wg obliczeń ujętych w projekcie instalacji wewnętrznej) gospodarczej 2,9 l/s i p.poż. 10l/s dobrano wodomierz sprzężony MW/JS 50/2,5; przebudowę kanalizacji ogólnospławnej - kanał zaprojektowano w nowej trasie omijającej projektowany budynek w chodniku oraz w pasażu między istniejącym D1 i projektowanym. Kanał zaprojektowano z rur kamionkowych szkliwionych d=0,3 m łączonych na uszczelki gumowe klasy 140 o wytrzymałości 34 kN/m spełniających normy jakości. W miejscu zmiany kierunku kanału zastosowano studzienki rewizyjne d=1200mm. Studnie należało wykonać z kręgów betonowych z betonu klasy min. B35 łączonych na uszczelki gumowe z prefabrykowaną częścią dolną z zamontowanymi króćcami montażowymi dł.150mm do 600mm wg projektu. Studnie winny być przykryte włazami żeliwnymi typu przejezdnego wg PN-H- 74051 – (samoblokujące się, wentylowane, obliczone na obciążenia drogowe) z pierścieniem odciążającym. Dla połączenia przyłączy z projektowanego budynku zaprojektowano trójniki połączeniowe kamionkowe 0,30/0,15 i 0,30/0,20 zaznaczone na planie sytuacyjnym i na profilu kanalizacyjnym; przyłącze kanalizacyjne - dla odprowadzenia ścieków sanitarnych z budynku i wód deszczowych z dachu budynku zaprojektowano 6 przyłączy kanalizacyjnych. Przyłącza zaprojektowano z rur kamionkowych kanalizacyjnych d = 0,15m (3 przyłącza) i 0,20m (2 przyłącza) łączonych na uszczelki gumowe. Przejście przez ścianę należało wykonać w rurze osłonowej PCV d = 200 osadzonej w ścianie budynku. Przestrzeń pomiędzy rurą przewodową i osłonową należało wypełnić pianką poliuretanową. Na przyłączach sanitarnych za przejściem przez ścianę zewnętrzną należało zamontować kolano redukcyjne 0,15/0,10 (0,20/0.15). Dalszy odcinek kanalizacji został ujęty w projekcie instalacji wewnętrznych budynku. L. P.i E. B.opracowali rysunki techniczne dołączone do projektu a dotyczące następujących elementów: sytuacja; rzut piwnic; profil przyłącza wody; węzeł montażowy; bloki podporowe; profil sieci kanalizacyjnej; przykanaliki; studnie kanalizacyjne. Mimo współpracy dwóch osób udział L. P.był wiodący. Opis techniczny opracowany przez L. P.zawierał opis rozwiązań zastosowanych w projekcie. Na każdym rysunku technicznym był również jego podpis. Zastosowane rozwiązania były zgodne z normami i materiałami dostępnymi na rynku oraz zgodnie z Wytycznymi projektowania MPWiK, ale sam projekt był nietypowy, dostosowany do aktualnej sytuacji i nowo projektowanego budynku i potrzeb wynikających z jego przyszłej funkcji.

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

W dniu 6 lutego 2001 r. Prezydent W.w decyzji Nr (...)zatwierdził projekt budowlany autorstwa mgr inż. arch. E. F.i wydał pozwolenie na budowę dla P. W.dla inwestycji obejmującej budowę Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.. Nie było sytuacji by Prezydent wnosił o uzupełnienie braków dokumentacji. Elementem projektu stały się opracowania przedłożone przez L. P.w styczniu 2001 r. w postaci opracowań: (...), (...), (...). Sam projekt budowlany zawierał wytyczne dotyczące instalacji sanitarnych, c.o., klimatyzacji. Rysunki techniczne zawarte w projekcie budowlanym nie posiadały zwymiarowanych przewodów instalacji sanitarnych. Na każdym rysunku byli wyszczególnieni projektanci poszczególnych branż z podpisami. Byli to między innymi: projektant instalacji c.o., gaz –L. P.oraz projektant wod-kan. –E. B.. Z uwagi na brak uprawnień L. P.do sporządzania dokumentacji projektowej dotyczącej obiektów o kubaturze przekraczającej 1000 m ³ projekt w skład, którego wchodziło opracowanie nr (...)nie powinien być zatwierdzony i inwestor nie powinien otrzymać pozwolenia na budowę.

dowód: decyzja k. 68 t. I;

zeznania E. F. k. 1042-1043 t. VI;

zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI, 1313-1316 t. VII;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

W lutym 2001 r. S. B.sporządził koreferat do projektu budowlanego sieci i instalacji sanitarnych Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W. biura (...)w celu zweryfikowania opracowanego projektu budowlanego w branży sanitarnej z przepisami prawa budowlanego. W uwagach wskazano m.in. iż zastrzeżenia budzi brak projektu kotłowni gazowej, brak rozwiązania zapewnienia projektowi wody p.poż., analizy charakteryzującej wpływ obiektu na środowisko oraz brak uzgodnień z rzeczoznawcami.

dowód: koreferat k. 289-300 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

sygn. V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV, k. 1453-1454;

W dniu 21 lutego 2001 r. L. P. sporządził pisemne wyjaśnienie do uwag zawartych w koreferacie do projektu budowlanego. W dniu 1 marca 2001 r. Uwagi te zostały rozpatrzone w obecności S. B..

dowód: pismo k. 275-282 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

sygn. V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 2 marca 2001 r. rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych poinformował pracownię (...) s.c., iż w związku ze zmianą wysokości części sześciokondygnacyjnej budynku wysokiego oraz wynikającą z tego zmianą kwalifikacji tej części budynku ze średniowysokiej do wysokiej koniecznym będzie zastosowanie odpowiedniej instalacji przeciwpożarowej w skład której wchodził m.in. zbiornik wodny o pojemności 100m3.

dowód: pismo k. 206-207 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

L. P. otrzymał w dniu 5 marca 2001 r. nowe wytyczne do opracowania dokumentacji instalacji przeciw pożarowej. Nie została jednak ustalona lokalizacja hydrantów w nowej wersji projektu. Nie przekazano także L. P. projektu drogowego umożliwiającego mu wykonanie przyłączy kanalizacyjnych oraz dokumentacji wentylacji. Wytyczne do projektowania instalacji przeciw pożarowej L. P. miał otrzymać do dnia 13 marca 2001 r. Do dnia 21 marca 2001 r. nie przekazano L. P. informacji o lokalizacji zbiornika przeciw pożarowej.

dowód: pisma k. 272-274 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 16 marca 2001 r. L. P. otrzymał od E. F. pocztą elektroniczną podkłady budowlane bez rzutu dachu będące podstawą do projektowania instalacji. W dniu 20 marca 2001 r. L. P. otrzymał plan sytuacyjno drogowy oraz rzut dachu. Nie otrzymał jednak wytycznych projektowych do instalacji przeciw pożarowej oraz wytycznych do kosztorysowania.

dowód: protokół k. 23 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 28 marca 2001 r. E. F. zapłaciła kwotę 11.170 zł wynikająca z faktury VAT (...).

dowód: wyciąg k. 36-37 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W marcu 2001 r. przedsiębiorstwo (...)realizując zobowiązanie wynikające z umowy nr (...)z dnia 1 sierpnia 2000 r. sporządziło następujące projekty wykonawcze: nr opracowania (...)– Instalacja c.o. (projektant L. P., E. B.); nr opracowania (...)- Obliczenia instalacji c.o. (projektant L. P.); nr opracowania (...)– Instalacja wod-kan, p.poż (projektant L. P., E. B.); nr opracowania (...)– kotłowania gazowa o mocy 1200 KW (projektant L. P.); nr opracowania (...)– odwodnienie ulic (projektant L. P., E. B.). Wszystkie te opracowania z wyjątkiem opracowania nr (...) dotyczyły obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

W projekcie wykonawczym (...)– instalacja wod-kan, p.poż. opis techniczny opracowała E. B., która była jego wiodącym projektantem. Do niej też należało opracowanie samodzielnych rozwiązań technicznych. Przedmiot opracowania były: instalacja wody zimnej, ciepłej, cyrkulacji; instalacja p.poż.; instalacja kanalizacyjna; odwodnienie garaży; odwodnienie dachu. Rysunki techniczne załączone do projektu autorstwa L. P.i E. B.ujmowały elementy takie jak: sytuacja; rzut piwnic; rzut parteru; rzut I piętra; rzut II piętra; rzut III piętra; rzut IV piętra; rzut V piętra; rzut VI piętra; rzut VII piętra; rzut VIII piętra; rzut IX piętra; rzut dachu; węzeł sanitarny poz. 0,00; barek kawowy – zaplecze; węzeł sanitarny I piętra; węzeł sanitarny II, III, V piętra; węzeł sanitarny IV piętra; węzeł sanitarny VI piętra; węzeł sanitarny VII piętra; węzeł sanitarny VIII piętra; węzeł sanitarny IX piętra; izometria wody – część wysoka; izometria wody – część niska; izometria p.poż. – część wysoka; izometria p.poż. - część niska; odwodnienie dachu – część wysoka; odwodnienie dachu – część niska; rozwinięcie kanalizacji – część wysoka; rozwinięcie kanalizacji - część niska; rozwinięcie kanalizacji; odwodnienie liniowe parkingu – rozwinięcie kanalizacji – część niska; rzut przyłączy – część niska; zbiornik wody p.poż.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

W projekcie wykonawczym (...)– instalacja c.o. opis techniczny opracował L. P., który był jego wiodącym projektantem Wszystkie zamieszczone w nim rozwiązania oraz obliczenia były indywidualne. Do L. P.należała konieczność fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych. Instalację zaprojektowano z rozdziałem „górnym”, wynikającym z lokalizacji kotłowni, umieszczonej na ostatniej kondygnacji budynku. Budynek podzielono na trzy strefy grzewcze, uwzględniając nasłonecznienie budynku oraz jego wysokość: pion 1 – zasilał zachodnią stronę części wysokiej budynku; pion 2 – zasilał wschodnią stronę części wysokiej budynku; pion 3 – zasilał niską część budynku. Piony 1 i 2 prowadzone w środkowej części budynku wysokiego pozwoliły na podział zasilania kondygnacji dwoma gałęziami. Umożliwiało to wydzielenie i uelastycznienie pracy instalacji w części wysokiej, tworząc dodatkowe strefy grzewcze. Instalację zaprojektowano na rurach PVC-C, polietylenowe LPP (Dowlex PE-HDO), grzejniki płytowe oraz odpowiednie dla wybranego typu grzejnika zawory termoregulacyjne. Do obliczeń przyjęto parametry 80/60 C: konieczne ciśnienie dyspozycyjne instalacji : 40500 Pa; całkowity strumień wody w instalacji: 2741 kg/s; całkowita pojemność instalacji; 2075 l. Instalację obliczono wspomagając się programem do projektowania instalacji PURMO. Kompensację przewodów realizowano się przez: wykorzystanie zmiany kierunku prowadzenia poziomów; wykonanie kompensatorów „U”; montowanie kompensatorów mieszkowych. Załącznik nr 1 opracowania obejmował bilans cieplny na straty statyczne budynku: powierzchnia ogrzewalna 10351 m2; kubatura – 43163 m3; obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną – Q = 230539 W; obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną do wentylacji = 1058 W. Rysunki techniczne załączone do projektu obejmowały elementy takie jak: sytuacja; rzut piwnic; rzut parteru; rzut I piętra; rzut II piętra; rzut III piętra; rzut IV piętra; rzut V piętra; rzut VI piętra; rzut VII piętra; rzut VIII piętra; rzut IX piętra; rozwinięcie instalacji c.o.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

W projekcie wykonawczym (...)– obliczenia instalacji c.o. zawarto wyciąg z obliczeń instalacji c.o. wykonanych przez L. P.. Obejmowały one obliczenia hydrauliczne całej instalacji przez grzejniki w poszczególnych pomieszczeniach – podane średnice przewodów, nastawy zaworów termoregulacyjnych. Obliczenie instalacji c.o. było podstawą do wykonania projektu technicznego c.o., przyjęcia średnic, wielkości grzejników, wielkości kotłowni. Do tego był potrzebny bilans świetlny i obliczenie całej instalacji. To zaś wiązało się z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

W projekcie wykonawczym (...)– odwodnienie ulic opis techniczny wykonał L. P.jako projektant wiodący. Do niego należała konieczność fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych. Celem opracowania było odprowadzenie ścieków bytowych, deszczowych oraz ścieków z podziemnego garażu części „niskiej” obiektu poprzez separator ropopochodnych oraz odprowadzenie wód deszczowych z ulic i parkingów okalających obiekt. Projektowana kanalizacja ogólnospławna obejmowała: ścieki bytowe z niskiej części budynku; ścieki z garażu poprzez separator produktów ropopochnych; wody deszczowe z dachu niskiej części; wody deszczowe z powierzchni dróg i parkingów. Rysunki techniczne dołączone do dokumentacji zawierały takie elementy jak: sytuacja; profil sieci kanalizacyjnej; profil sieci kanalizacyjnej.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

Również w marcu 2001 r. zostało sporządzone przez przedsiębiorstwo (...)opracowanie nr (...)dotyczące projektu budowlano – wykonawczego, w fazie projektu wykonawczego, w branży instalacji, w temacie kotłowni gazowej o mocy 1200 kw, w obiekcie Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.dla inwestora P. W.. Jako projektant został wymieniony mgr inż. L. P.. Opracowanie należało do inż. Z. Ł.oraz mgr inż. M. F.. Sprawdzenia dokonał inż. J. M.. Osoby te na zamieściły swoje podpisy na opracowaniu. Wykonując te opracowanie L. P.skontaktował się z przedsiębiorstwem (...)sp. z o.o. Przedsiębiorstwo to wyraziło gotowość realizacji zlecenia. Zasadnicza część projektu powstała w Finlandii, w siedzibie głównego udziałowca przedsiębiorstwa (...)sp. z o.o.Z. Ł.i M. F.podjęli się tłumaczenia projektu i jego przystosowania do polskich warunków jak i założeń przyjętych przez L. P.. Nadzór nad tymi pracami należał do J. M., który analizował zgodność opracowań z obowiązującymi normami. Sporządzona w ten sposób dokumentacja została przekazana L. P..

dowód: opracowanie k. 5, 77-78 t. I;

zeznania J. M. k. 202-203 t. II, 900-901 t. V, 71 ko

(...);

zeznania M. F. k. 204-205 t. II, 903 t. V, 1400 t. VII;

zeznania Z. Ł. k. 222-223 t. II, 902 t. V, (...) t. VII;

protokół kontroli k. 225 t. II, 465 t. III; 904 t. V,

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

W projekcie wykonawczym (...)– kotłownia gazowa o mocy 1200 kW opis techniczny do projektu projektowali: L. P., M. F.i Z. Ł.. Opis kotłowni zawierał projektowane rozwiązanie – montaż kotłów zaprojektowano w pomieszczeniu technicznym przeznaczonym na kotłownię. Ze względu na małe pomieszczenie przeznaczone na ten cel, kotłownię opracowano w oparciu o kotły firmy Hamworthy typu Wessex County 400 stosowanych często w tzw. kotłowniach kontenerowych. Producent miał dostarczyć na budowę kompletną zmontowaną kotłownię po wszystkich próbach, oraz rozruchu próbnym. Montaż kotłowni na budowie miał polegać na wstawieniu modułu w przeznaczone miejsce i podłączenie do instalacji c.o., wody zimnej i ciepłej oraz gazu. Bilans cieplny kotłowni wynosił: instalacja c.o. – 236 kW; potrzeby na cele klimatyzacji przewidziane w projekcie klimatyzacji – 800 kW; potrzeby c.w.u. Zawarte w opracowaniu obliczenia obejmowały: naczynie wzbiorcze dla: obiegu pierwotnego i wtórnego; zawory bezpieczeństwa; dobór pomp. Rysunki techniczne załączone do dokumentacji sporządzone przez L. P., M. F., Z. Ł.zawierały elementy takie jak: projekt zagospodarowania terenu; kotłownia o mocy 1200 kW – rzut; kotłownia – przekrój A-A; kotłownia - przekrój B-B; kotłownia – schemat technologii. Jako projektant został wymieniony mgr inż. L. P.. Opracowanie należało do inż. Z. Ł.oraz mgr inż. M. F.. Sprawdzenia dokonał inż. J. M.. Osoby te zamieściły swoje podpisy na opracowaniu. Wykonując te opracowanie L. P.skontaktował się z przedsiębiorstwem (...)sp. z o.o. Przedsiębiorstwo to wyraziło gotowość realizacji zlecenia. Zasadnicza część projektu powstała w Finlandii, w siedzibie głównego udziałowca przedsiębiorstwa (...)sp. z o.o.Z. Ł.i M. F.podjęli się tłumaczenia projektu i jego przystosowania do polskich warunków jak i założeń przyjętych przez L. P.. Nadzór nad tymi pracami należał do J. M., który analizował zgodność opracowań z obowiązującymi normami. Sporządzona w ten sposób dokumentacja została przekazana L. P.. Przyjęcie rozwiązania kotłowani, ilość kotów, zabezpieczeń, dostosowania do polskich norm, średnic, podłączenia do instalacji wewnętrznej wymagało konieczności fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych

dowód: opracowanie k. 5, 77-78 t. I;

zeznania J. M. k. 202-203 t. II, 900-901 t. V, 71 ko

(...);

zeznania M. F. k. 204-205 t. II, 903 t. V, 1400 t. VII;

zeznania Z. Ł. k. 222-223 t. II, 902 t. V, (...) t. VII;

protokół kontroli k. 225 t. II, 465 t. III; 904 t. V,

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

J. M. dysponował uprawnieniami do projektowania jak i nadzoru projektowania w budownictwie. M. F. nie posiadał uprawnień do projektowania instalacji sanitarnych. Odbył natomiast praktykę niezbędną do uzyskania uprawnień. Również Z. Ł. nie posiadał wymaganych uprawnień.

dowód: zeznania J. M. k. 202 t. II, 448-449 t. III;

zeznania M. F. k. 204-205 t. II, 450-451 t. III;

zeznania Z. Ł. k. 222-223 t. II 462-463 t. III;

dyplom k . 224 t. II, 464 t. III;

uprawnienia k. 226 t. II, 466 t. III;

W dniu 2 kwietnia 2001 r. przedsiębiorstwo (...)wystawiło fakturę VAT nr (...)obciążającą (...)Pracownię (...) kwotą brutto 21.350 zł za sporządzenie projektu budowlanego etap I wersję II Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W..

dowód: faktura k. 110 t. I;

W dniu 30 kwietnia 2001 r. L. P. zwrócił się do E. F. o uregulowanie zaległej kwoty 21.350 zł wynikającej z faktury VAT nr (...).

dowód: pismo k. 39 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V

GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

Również w realizacji swego zobowiązania przedsiębiorstwo (...)w kwietniu 2001 r. złożyło następujące projekty wykonawcze – przedmiary robót, kosztorysy inwestorskie: - przedmiar robót – nr opracowania (...)– przyłącze wody, kanalizacja, przykanaliki (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– przyłącze wody, kanalizacja, przykanaliki (projektant L. P.); - przedmiar robót – nr opracowania (...)– Instalacja gaz przełożenie sieci, przyłącze gazu, instalacja gazu (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– Instalacja – gaz, przełożenie sieci, przyłącze gazu, instalacja gazu (projektant L. P.); - przedmiar robót – nr opracowania (...)– instalacja c.o. (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– instalacja c.o. (projektant L. P.); - przedmiar robót – nr opracowania (...)– instalacja wody zimnej, c.w.u., p.poż, kanalizacji (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– instalacja wody zimnej, c.w.u., p.poż, kanalizacji (projektant L. P.); - przedmiar robót – nr opracowania (...)– instalacja odwodnienia dachu (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– instalacja odwodnienia dachu (projektant L. P.); - przedmiar robót – nr opracowania (...)– odwodnienie ulic (projektant L. P.); - kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– odwodnienie ulic (projektant L. P.).; kosztorys inwestorski – nr opracowania (...)– kotłownia (projektant L. P.). Żadne z tych opracowań nie wymagało konieczności fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

W dniu 21 maja 2001 r. L. P.podpisał oświadczenie przedsiębiorstwa (...), iż dokumentacja projektu wykonawczego „kotłowni gazowej o mocy 1200 kw Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.jest zgodna z umową, obowiązującymi przepisami oraz normami. Miała być ona kompletna z punktu widzenia celu któremu miała służyć.

dowód: oświadczenie k. 73 t. I;

Również w dniu 21 maja 2001 r. przedsiębiorstwo (...)protokolarnie przekazało dokumentację sporządzoną w postaci opracowań: Nr (...), Nr (...)/01, Nr (...), Nr (...). Jak wcześniej wskazano opracowanie całej tej dokumentacji wymagało konieczności fachowej oceny zjawisk technicznych i opracowania samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz organizacyjnych.

dowód: protokół k. 85-86 t. I;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII, 1609-1614 t. IX;

L. P.pismem z dnia 24 maja 2001 r. ponownie wezwał E. F.do uiszczenia należności wynikającej z faktury VAT nr(...)oraz kwoty 153 zł za uzgodnienie projektu przyłącza wodociągowego i instalacji kanalizacyjnej.

dowód: pismo k. 40 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 16 lipca 2001 r. A. W. przekazał L. P. wytyczne do wykonania instalacji wod-kan dla potrzeb klimatyzacji.

dowód: pismo k. 29 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 3 sierpnia 2001 r. przedsiębiorstwo (...)wystawiło fakturę VAT nr (...)obciążającą (...)Pracownię (...) kwotą brutto 24.522 zł za sporządzenie projektu wykonawczego instalacji sanitarnej Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W..

dowód: faktura k. 111 t. I;

E. F. zwróciła się pismem z dnia 21 sierpnia 2001 r. do L. P. o ostateczne dokonanie korekty faktury VAT nr (...) tak by była ona zgodna z umową z dnia 1 sierpnia 2000 r.

dowód: pismo k. 62 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

Następnie pismem z dnia 22 sierpnia 2001 r. E. F. zażądała brakującej dokumentacji w postaci projektu zasilania placu wodą oraz projektu odwodnienia wykopu na czas budowy informując, iż dokumentację uważa za niekompletną.

dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

W dniu 12 września 2001 r. E. F. zapłaciła przedsiębiorstwu (...) 17.946,25 zł z tytułu faktury VAT nr (...) dokonując potrąceń z kary za zwłokę oraz z kaucji.

dowód: wyciąg k. 34 i pismo k. 81 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia –

Fabrycznej sygn. V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

L. P. pismem z dnia 20 września 2001 r. wezwał E. F. do zapłaty kwot 3050 zł i 18.300 zł z faktury VAT nr (...) oraz 24.522 zł z faktury VAT nr (...). Podobne żądanie skierowano do A. W. w dniu 20 października 2001 r.

dowód: wezwania k. 41, 42 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

Pismem z dnia 1 grudnia 2001 r. przedsiębiorstwo (...), Nadzory zwróciło się do P. W.z informacją, iż: przedsiębiorstwo to nie miało do tej pory podpisanej umowy o sprawowanie nadzoru autorskiego nad realizowanymi projektami; przedsiębiorstwo nie upoważniło żadnej osoby do pełnienia takiego nadzoru; w przypadku podpisania takiej umowy upoważnionymi osobami miały być mgr inż. L. P., inż. E. B., która również uczestniczyła w sporządzaniu dokumentacji. Przy tym E. B.była uprawniona do sporządzania projektów instalacji sanitarnych wyłącznie w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o kubaturze do 1000 m ³.

dowód: pismo k. 137 t. I;

zeznania E. B. k.187-188 t. I, 211 t. II;

W dniu 5 grudnia 2001 r. między pracownią (...)a przedsiębiorstwem (...)został podpisany aneks nr (...)do umowy nr (...)w przedmiocie wykonywania nadzoru autorskiego i związanego z tym wynagrodzenia. Jakkolwiek wymieniony nadzór był elementem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, to jednak nie dotyczył obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: aneks k. 160 t. I;

opinia biegłej M. T. k. 1635-1638, 1645-1647 t. IX;

E. F. w dniu 3 stycznia 2002 r. wystosowała wezwanie do usunięcia istotnych braków dokumentacji wskazując na naliczone kary umowne w kwocie 8080,20 zł. Nadto wezwała przedsiębiorstwo (...) do zapłaty kwoty 5.480 zł wynikającej z różnicy między dokonanymi wpłatami a naliczonymi karami umownymi. Zrazem wezwała do dostarczenia faktury korygującej.

dowód: pismo k. 64-66 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn.

V GC 233/02;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

Pracownia (...)” s.c. wypłaciła wykonawcy umówioną należność w łącznej kwocie 46.900 zł + VAT. Kwota ta nie zostałaby zapłacona gdyby A. W.i E. F.wiedzieliby o tym, że L. P.nie posiada uprawnień.

dowód: zeznania E. F. k. 293-295 t. II;

zeznania A. W. k. 364-365 t. II;

Pismem z dnia 15 lipca 2003 r. Pracownia (...) powołując się na umowę (...)z dnia 1 sierpnia 2000 r. wezwała L. P.jako przedsiębiorstwo (...), Nadzory do pełnienia nadzorów autorskich oraz do usunięcia błędów w dokumentacji a także przedłożenia wykazu osób w branży L. P.pełniących nadzory wraz z potwierdzonymi za zgodność uprawnieniami zawodowymi zaświadczeniami o przynależności do izby zawodowej.

dowód: pismo k. 8 t. I;

zeznania E. F. k. 293-295 t. II;

Opiniująca projekt wykonawczy instalacji sanitarnych w budynku Centrum (...) P. W.w październiku 2003 r. inż. H. M.stwierdziła, iż projekty wykonawcze spełniają wymogi i formy projektu wykonawczego. Zawierały one jednak liczne błędy i wymagały uzupełnień oraz uzgodnień międzybranżowych.

dowód: opinia k. 87-93 T. I;

zeznania H. M. k. 191-192 t. I, 471-472 t. III;

zeznania A. W. k. 281-290 t. II, 793-795 t. IV;

W dniu 23 stycznia 2004 r. inwestor przyjął jako wariant korzystniejszy od budowy kotłowni gazowej budowę węzła cieplnego i dostawę ciepła z MPEC.

dowód: pismo k. 492 t. III;

W dniu 23 lutego 2004 r. L. P. złożył uzupełnienie dotychczasowych opracowań w nawiązaniu do pisma z wyjaśnieniami złożonego w dniu 15 stycznia 2004 r. Błędy zostały przez niego skorygowane z wyjątkiem kotłowni, z której zrezygnował inwestor.

dowód: protokół k. 198 t. I, 445 t. III;

zeznania H. M. k. 219 t. II;

zeznania A. W. k. 793-795 t. IV;

Dokumentacja projektowa sporządzona przez przedsiębiorstwo (...)nie zawierała żadnych braków czy uchybień, które uniemożliwiałby realizację zadania budowlanego, bądź zmniejszały wartość czy użyteczność projektów ze względu na cel umowy. Dokumentacja ta odpowiadała warunkom określonym w umowie nr (...)zawartej w dniu 1 sierpnia 2000 r. Posiadała wymagane uzgodnienia międzybranżowe. Określała parametry techniczne i wymagania funkcjonalne przewidzianych wyrobów i urządzeń. W projekcie wykonawczym przewidziano budowę instalacji z materiałów i urządzeń dopuszczonych do obrotu i powszechnego stawania. Pracownia (...) nie poniosła dodatkowych kosztów związanych z dokumentacją sporządzoną przez L. P.. Zwłaszcza odnosiło się to ewentualnego sporządzenia projektu zamiennego.

dowód: opinia biegłego K. W. k. 555-575 i 636-640 akt Sądu

Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia w sprawie o sygn. I C 239/05;

wyrok k. 920-929 t. V;

zeznania E. F. k. 1042-1043 t. VI;

A. W. i E. F. nie ponieśli żadnej szkody w związku z brakiem uprawnień L. P..

dowód: zeznania A. W. k. 1453-1454, 1501-1505 t. VIII;

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie o sygn. V GC 233/02 zasądzono od E. F.na rzecz D. P.kwotę 26.880,89 zł wraz z odsetkami oddalając dalej idące powództwo D. P.. Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie o sygn. X Ga 296/04 oddalono apelację E. F.od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02 z dnia 12 sierpnia 2004 r. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie o sygn. V CK 420/05 odrzucił kasację E. F.od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie o sygn. X Ga 296/04.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 12 sierpnia

2004 r. w sprawie o sygn. V GC 233/02 k. 649-679 t. IV;

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w

sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem k. 594-648 t. III-IV;

postanowienie z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie o sygn. V CK 420/05

k. 590-593 t. III;

L. P. w piśmie z dnia 14 grudnia 2004 r. wskazał, iż uzupełnił dokumentację zgodnie z zaleceniami opinii w dniu 23 lutego 2004 r. Wykazał zdziwienie niepoinformowaniem inwestora o uzupełnieniu. Zarzucił zamawiającemu - podnoszącemu uwagi co do dokumentacji ignorancję oraz brak woli do wywiązania się ze swego zobowiązania.

dowód: pismo k. 96-98 t. I;

Pracownia (...) s.c. dopatrując się wadliwości w przygotowanej przez przedsiębiorstwo (...)dokumentacji pismem z dnia 11 marca 2005 r. zażądała od przedsiębiorstwa (...)potwierdzenia kwalifikacji osób sporządzających tę dokumentację. L. P.w odpowiedzi zawartej w piśmie z dnia 24 marca 2005 r. wskazał, iż dokumentację sporządzili: A. J.w zakresie przyłączeń gazowych, M. Ć.w zakresie projektu instalacji i J. M., Z. Ł., M. F.w zakresie kotłowni. L. P.przekazał także dokumenty świadczące o uprawnieniach A. J.i M. Ć.. Natomiast nie przedstawił dokumentów dotyczących własnych uprawnień, mimo że w przekazanym opracowaniu figurował on, jako projektant instalacji gazowej kotłowni, instalacji c.o. i sieci DN 100.

dowód: zeznania A. W. k.281-290 t. II, 793-795 t. IV;

zeznania E. F. k. 293-295 t. II;

pismo k. 81, 82 T. I, 333, 334 t. II;

decyzje k. 83, 84 T. I;

Miejskie Przedsiębiorstwo (...)zaproponowało P. W.wykonanie bezpłatnego węzła cieplnego. Wtedy P. W.zdecydowała się na zmianę sposobu ogrzewania budynku Centrum (...)tj. wykonanie odpowiedniej nowej dokumentacji projektowej celem podłączenia się do tego węzła.

dowód: zeznania E. B. k. 1047-1048 t. VI;

zeznania H. M. k. 1104 t. VI;

W dniu 28 czerwca 2004 r. została zawarta umowa o dzieło nr (...)pomiędzy P. W. – Administracją Centralną (zamawiającym) a mgr inż. L. P.(przyjmującym zamówienie). L. P.zobowiązał się wykonać dla zamawiającego projekt zamienny instalacji c.o. wody ciepłej z cyrkulacja oraz przedmiary dla tej dokumentacji wraz z uzgodnieniami BHP i Sanepid w terminie do dnia 16 sierpnia 2004 r. L. P.oświadczył, że posiada umiejętności i kwalifikacje do wykonania dzieła. Umowa ta była efektem zmiany koncepcji ogrzewania polegającej na podłączeniu się do węzła cieplnego Miejskiego Przedsiębiorstwa (...).

dowód: umowa k. 194-195 t. I;

zeznania R. F. k. 771-772 t. IV;

zeznania H. M. k. 791 t. IV, 1104 t. VI;

W dniu 16 sierpnia 2004 r. podpisano protokół zdawczo-odbiorczy przekazanej dokumentacji wykonanej zgodnie z umową umowa o dzieło nr (...)tj. projektu budowlanego wykonawczego (zamiennego) instalacji c.o. Centrum (...) P. W.. L. P.przekazał wtedy: opracowanie (...)- projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o. Centrum(...) P. W.wraz z przedmiarami do tego projektu, dotyczące obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³; opracowanie (...)- projekt wykonawczy zamienny instalacji wody zimnej, c.w.u, kanalizacji Centrum (...) P. W. wraz z przedmiarami do tego projektu, dotyczące obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³ .

dowód: protokół k. 197, 198 t. I;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII; (...)- (...),

(...)-1647 t. IX;

W październiku 2004 r. L. P.przygotował projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o. wraz z kosztorysem, przedmiarem robót do projektu zamiennego instalacji c.o. Centrum (...) P. W.który złożył w dniu 4 listopada 2004 r. Były to opracowania: nr (...)- kosztorys, przedmiar robót do projektu zamiennego instalacji (...)– projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o. Opracowania te dotyczyły obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: protokół k. 488 t. III;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII; (...)- (...),

(...)-1647 t. IX;

opracowanie k. 475 t. III

W dniu 7 lutego 2005 r. L. P.złożył projekt wykonawczy instalacji c.o - aneks do opracowana złożonego w październiku 2004 r. (nr opracowania (...)). Również i to opracowanie dotyczyło obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³.

dowód: protokół k. 490 T. III;

opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII; (...)- (...),

(...)-1647 t. IX;

Cała ta dokumentacja została opracowana przez L. P.. Sporządzone przez niego projekty wykonawcze były związane z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych i samodzielnych rozwiązań zagadnień technicznych oraz techniczno-organizacyjnych

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

Projekt wykonawczy zamienny instalacji wody zimnej, c.w.u., kanalizacji – opracowanie (...)został sporządzony w oparciu o projekt wykonawczy instalacji z 2001 r. W związku z decyzją inwestora, że źródłem ciepła dla nowego budynku będzie węzeł cieplny, a nie kotłownia gazowa, zaistniała konieczność opracowania projektu zamiennego wykonawczego instalacji wody zimnej, c.w.u., kanalizacji uwzględniający tę sytuację. Opracowanie to odnosiło się do pozycji: instalacja wody - woda zimna na cele bytowe (strefa 1-niska) podawana miała być bezpośrednio z przyłącza, natomiast strefa 2 – wysoka, miała być zasilana poprzez zestaw pompowy (p.poż.- dobrano zestaw hydroforowy przeciwpożarowy typu WILO - Comfort-Vario COR- 3MVIE 805/VR; na cele gospodarcze – WILO - Comfort-Vario COR- 2HVIE 803/VR); kanalizacja sanitarna (zgodnie z projektem z 2001 r.); odwodnienie garaży (zgodnie z projektem z 2001 r.); odwodnienie liniowe (zgodnie z projektem z 2001 r.); odwodnienie dachu (zgodnie z projektem z 2001 r.); instalacja p.poż. (zgodnie z projektem z 2001 r.). Ze względu na podniesienie ciśnienia niezbędnego dla instalacji p.poż, niezbędnym stało się rozdzielenie poziomów wody gospodarczej i pożarowej na poziomie piwnic. W budynku zaprojektowano dwie niezależne pompownie: na cele p.poż.; na cele gospodarcze; pompownia wody na cele p.poż. (zgodnie z projektem 2001 r.); połączenie z instalacją wewnętrzną budynku. Ponieważ wymagane ciśnienie dla instalacji przeciwpożarowej przekraczać miało dopuszczalne ciśnienie dla instalacji (0,6 MPa) przewidziano rozdzielenie instalacji wody w piwnicy, osobno do zasilania pionów pożarowych i osobno dla instalacji wody użytkowej. Załączniki do tego opracowania obejmowały: wyciąg z obliczeń instalacji wody zimnej, c.w.u., cyrkulacji; specyfikację doboru zestawów pompowych; tabelę doboru grubości Thermaflex. Rysunki techniczne dołączone do projektu odnosiły się do takich elementów jak: sytuacja; rzut piwnic; rzut parteru; rzut I piętra; rzut II piętra; rzut III piętra; rzut IV piętra; rzut V piętra; rzut VI piętra; rzut VII piętra; rzut VIII piętra; rzut IX piętra; węzeł sanitarny poz. 0,00; barek kawowy – zaplecze; węzeł sanitarny I piętra; węzeł sanitarny II, III, V piętra; węzeł sanitarny IV piętra; węzeł sanitarny VI piętra; węzeł sanitarny VII piętra; węzeł sanitarny VIII piętra; węzeł sanitarny IX piętra; izometria wody; izometria wody – część wysoka; izometria wody – część wysoka; izometria wody – część niska; rozwinięcie kanalizacji – część wysoka; rozwinięcie kanalizacji - część niska; rozwinięcie kanalizacji-piwnica; rozwinięcie kanalizacji, przyłącza część niska, odwodnienie liniowe parkingu.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

Projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o. – opracowanie (...)zawiera opis zaprojektowanej instalacji. Zaprojektowano ją z rozdziałem „dolnym” wynikającym z lokalizacji węzła cieplnego, umieszczonego w pomieszczeniu 04. Instalację zaprojektowano w oparciu o rury PE-Xc z osłoną antydyfuzyjną 12mm, rury wielowarstwowe PEX-C/Al./PEX -c o średnicy 14-26mm, rury PVC-C o średnicy 32-90 mm (zastosowano inne rury niż w projekcie pierwotnym). Dokonano nowych obliczeń hydraulicznych instalacji. Dodatkowo – do wyregulowania instalacji, pod pionami przewidziano zawory regulacyjno-pomiarowe „Hydrokontrol” oraz regulatory różnicy ciśnień „Hydromat DP”. Załączniki do projektu obejmowały: wyciąg z bilansu cieplnego i wyciąg z obliczeń instalacji, nowe zestawienie materiałów. Rysunki techniczne załączone do projektu zawierały takie elementy jak: sytuacja; rzut piwnic; rzut parteru; rzut I piętra; rzut II piętra; rzut III piętra; rzut IV piętra; rzut V piętra; rzut VI piętra; rzut VII piętra; rzut VIII piętra; rzut IX piętra; rozwinięcie instalacji c.o.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

W projekcie wykonawczym zamiennym instalacji c.o. – opracowanie (...)opracowano bilans cieplny budynku uwzględniający straty statyczne zgodnie z załącznikiem (projekt klimatyzacji został objęty oddzielnym opracowaniem i pokrywał zapotrzebowanie cieplne obiektu na straty dynamiczne), który wykazał, że potrzeby te wynoszą 230 kW (było 250 kW). Zmieniono przewody na instalację c.o. – rury PVC-C, polietylenowe LPE (Dowlex PE -HDo). Dokonano zmiany zaworów – zastosowano zawory firmy HEIMELER (były OVENTROP). Załączniki do tego opracowania zawierały wyciąg obliczeń instalacji i tabelę doboru izolacji Thermaflex. Do opracowania zostały dołączone rysunki techniczne jak w opracowaniu CO/5/7/04 z naniesionymi na rzutach poszczególnych poziomów zmianami.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

W projekcie wykonawczym zamiennym instalacji c.o. – aneksie do opracowania (...)z lutego 2005 r. dokonano zmiana rur z PVC-C na BOR plus stabi, na podstawie notatki z 31 stycznia 2005 r. Celem opracowania było przeliczenie hydrauliczne projektu wykonawczego instalacji c.o. budynku. Instalację przeliczono w oparciu o rury BOR- plus firmy (...). Zasady układania rur BOR-plus stabi nie odbiegały od zasad obowiązujących w instalacjach z rur stalowych. Dodatkowe wymagania wynikały z powodu większej rozszerzalności cieplnej rur. Regulację instalacji należało wykonać zgodnie z danymi przedstawionymi na rozwinięciach rys. 13A i 14A. Zmiany średnic wynikające z przeliczenia instalacji pokazano w rozwinięciu instalacji na rzutach projektu z października 2004 r. Kompensację przewodów zrealizowano przez zmianę kierunku prowadzenia poziomów wynikających z lokalizacji przegród budowlanych (samokompensacja). Załącznikiem tego opracowania stały się wyciąg z obliczeń instalacji oraz notatka służbowa z 31 maja 2005 r. gdzie podniesiono, iż z uwagi na wygaśnięcie dopuszczenia do stosowania w instalacji c.o. rur klejonych, projektanci przy udziale inspektora nadzoru robót sanitarnych ustalili zmianę na rury PP-stabilizowane o połączeniach zgrzewanych. Rysunki techniczne dołączone do opracowania obejmowały rozwinięcie instalacji c.o.

dowód: opinia biegłej M. T. k. 1517-1538 t. VIII;

P. W.nie doznała żadnej szkody w związku ze sporządzoną przez L. P.dokumentacją w oparciu o umowę z dnia 28 czerwca 2004 r. nr (...). Nie była także na taką szkodę narażona.

dowód: zeznania A. K. k. 1451 t. VIII;

zeznania M. O. k. 1453-1454 t. VIII;

opinia biegłej M. T. k. 1625 t. IX;

W dniu 29 kwietnia 2005 r. A. W.i E. F.zwrócili się do (...)Okręgowej Izbie (...)o odebranie L. P.uprawnień do wykonywania zawodu. Wniosek swój ponowili w piśmie z dnia 20 maja 2005 r.

dowód: pismo k. 120, 130 t. I;

(...) Okręgowa Izba (...)w piśmie z dnia 16 maja 2005 r. zawiadomiła o wszczęciu postępowania wyjaśniającego dotyczącego L. P..

dowód: pismo k. 291 t. II;

L. P.w swoich wyjaśnieniach złożonych dla (...)Okręgowej Izby (...)podniósł, iż motywem działania E. F.jak i A. W.były nieporozumienia związane z rozliczeniami, które przyjęły postać postępowań cywilnoprawnych.

dowód: pismo k. 150 t. I;

W dniu 14 lipca 2005 r. został wniesiony do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego przy (...) Okręgowej Izby (...)wniosek o ukaranie L. P.między innymi za wykonanie projektu w branży sanitarnej Centrum (...) P. W.bez posiadania wymaganych ku temu uprawnień.

dowód: wniosek k. 117-119 t. I;

zeznawania B. S. k. 217 t. II, 770 t. IV, 1312-1313 t. VII;

Postępowanie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego przy (...)Okręgowej Izbie (...)w sprawie wniosku o ukaranie L. P.zostało zawieszone z uwagi niniejsze postępowanie.

dowód: zeznania B. S. k. 217 t. II, 1312-1313 t. VII;

W czasie podejmowania opisywanych powyżej zachowań L. P. miał zdolność rozpoznania znaczenia swoich czynów i pokierowania postępowaniem.

dowód: opinia biegłych psychiatrów B. L. i A. S. k.

686-690 t. III;

L. P. nie był karany. Miał przeciętną opinię.

dowód: karta karna k. 539 t. III, 727 t. IV;

wywiad środowiskowy k. 540 t. III, 1696 t. IX;

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. II K 956/06 uznano L. P.winnym tego, że w okresie od 15 października 1999 r. do 4 listopada 2004 r. we W., działając w warunkach ciągu przestępstw, pełniąc funkcje projektanta, nie posiadając odpowiednich uprawnień budowlanych do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie wykonał projekty budowlane i wykonawcze w budynkach o kubaturze powyżej 1000 m ³ a w tym: w okresie od sierpnia 2000 r. do grudnia 2001 r. we W.wykonał projekt budowlany instalacji centralnego ogrzewania, projekt wykonawczy przyłącza i przełożenia sieci ciepłowniczej, projekt wykonawczy instalacji centralnego ogrzewania, projekt wykonawczy instalacji wody zimnej, ciepłej wody użytkowej, wody pożarowej, kanalizacji, projekt wykonawczy kotłowni gazowej oraz projekt wykonawczy odwodnienia ulic i parkingów, projekt budowlano-wykonawczy przebudowy sieci wodociągowej kolidującej z budynkiem, dotyczące inwestycji Centrum (...) P. W.na zlecenie (...); w okresie od 29 października 2004 r. do 4 listopada 2004 r. we W.wykonał projekt wykonawczy instalacji centralnego ogrzewania wody ciepłej z cyrkulacją oraz przedmiary robót dotyczące inwestycji Centrum (...) P. W.na zlecenie Administracji Centralnej P. W.; w okresie od 15 października 1999 r. do 21 lipca 2003 r. we W.wykonał kompleksową dokumentację projektową w części dotyczącej przyłącza wody i kanalizacji, instalacji sanitarnych - CO i kotłownia, gazowych, grzewczo-wentylacyjnych, separatorów tłuszczu oraz odwodnienia parkingów w Centrum Handlowym Spółdzielni (...)zleconych przez Spółdzielnię (...)tj. czynów z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o prawie budowlanym w zw. z art. 91 § 1 kk skazano go na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto w wyroku tym uznano L. P.winnym tego, że w okresie od 15 października 1999 r. do grudnia 2001 r. we W., działając w ciągu przestępstw, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem różne osoby prawne w łącznej kwocie 94910 zł poprzez wykonanie projektów budowlanych i wykonawczych w budynkach o kubaturze powyżej 1000 m ³ nie posiadając do tego odpowiednich uprawnień budowlanych a w tym: w okresie od sierpnia 2000 r. do grudnia 2001 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem E. F.i A. W.reprezentujących Pracownię (...)w łącznej kwocie 48800 zł poprzez wykonanie w ramach zawartej umowy Nr (...), dokumentacji projektowej w branży sanitarnej, dotyczącej Centrum (...) P. W., mając świadomość, iż nie posiada do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego wykonano dokumentację dodatkową; w okresie od 29 października 2004 r. do 4 listopada 2004 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Administrację Centralną P. W.w łącznej kwocie 15000 zł poprzez wykonanie w ramach zawartej umowy Nr (...), dokumentacji projektowej w branży sanitarnej, dotyczącej Centrum (...) P. W., mając świadomość, iż nie posiada do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego wykonano dokumentację dodatkową; w okresie od 15 października 1999 r. do 21 lipca 2003 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Spółdzielnię (...)w łącznej kwocie 31110 zł poprzez wykonanie w ramach zawartych umów Nr (...)dokumentacji projektowej w branży sanitarnej dotyczącej Centrum Handlowego Spółdzielni (...)nie posiadając do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego zleceniodawca zmuszony był wykonać dokumentację zastępczą za w/w kwotę tj. czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk skazano go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk orzeczono karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 2 lat. W wyroku tym Sąd przyjął, iż L. P.nie posiadając ku temu uprawnień przed dniem 19 czerwca 2000 r. w opracował budowlaną dokumentację projektową dla P. G., w styczniu i maju 2001 r. przygotował dla Pracowni (...)budowlaną dokumentację projektową i wykonawczą, w okresie od 29 października 2004 r. do 4 listopada 2004 r. sporządził budowlaną dokumentację dla P. W.. Wszystkie te czynności zawierały bowiem element samodzielności w wykonywaniu funkcji technicznych. L. P.zawierając umowy dotyczące tych prac był zobowiązany do podania drugiej stronie istotnych, prawdziwych informacji dotyczących swoich uprawnień zawodowych, czego nie uczynił. Stąd przyjęto, iż celowo zataił fakt braku posiadanych przez siebie uprawnień, czym wprowadził pokrzywdzonych do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy. Gdyby bowiem pokrzywdzeni znali rzeczywisty stan rzeczy nie zawieraliby z nim umów. L. P.działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci wynagrodzenia za prace, do wykonywania których nie miał uprawnień. Z kolei właśnie wypłacenie przez pokrzywdzonych wynagrodzenia za dokumentację sporządzoną przez osobę nieposiadającą uprawnień do jej sporządzenia stanowiło niekorzystne rozporządzenie mieniem. Zarazem w tym wyroku nie zakwestionowano faktycznych umiejętności L. P.jak i jego dobrej opinii w środowisku branżowym. Jako okoliczność obciążającą przyjęto wymaganą od L. P.jako profesjonalisty większą staranność przy wykonywaniu obowiązków zawodowych od przeciętnej. Przesłankę pozytywnej prognozy kryminologicznej dostrzeżono w jego dobrej opinii oraz niekaralności.

dowód: wyrok k. 949-950 t. V;

uzasadnienie k. 960-977 t. V;

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. II K 956/06 został zaskarżony wyłącznie przez obrońcę L. P.. Obrońca zaskarżył ten wyrok w całości. Zarzucił obrazę prawa materialnego a to art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1999 r. prawo budowlane poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, że sporządzenie projektów wykonawczych opisanych w części wstępnej wyroku przez L. P.stanowiło naruszenie dyspozycji tych przepisów. Obrońca podniósł także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku przez przyjęcie, że L. P.pełnił samodzielną funkcję techniczną w budownictwie tj. projektanta, kiedy funkcję te wykonywały inne osoby a nie on. Zarzucono także naruszenie przepisów proceduralnych poprzez nie wyjaśnienie w oparciu o co został przyjęty brak uprawnień L. P., dowolność przyjęcia, iż L. P.umyślnie nie poinformował pokrzywdzonych o braku swoich uprawnień jak i oparcie wyroku wyłącznie na części okoliczności ujawnionych w toku rozprawy.

dowód: apelacja k. 983-990 t. V;

Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 29 października 2008 r. wydanym w sprawie sygn. IV Ka 670/08 na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę L. P.uchylił wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. II K 956/06 i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia do ponownego rozpoznania. W orzeczeniu tym Sąd Odwoławczy stwierdził, iż występek z art. 286 § 1 kk w formie stadialnej dokonania popełnia tylko taki sprawca, który doprowadzi inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zatem uznanie oskarżonego winnego zarzucanych mu czynów z art. 286 § 1 kk w zw. z art.91 § 1 kk mogło nastąpić w sytuacji, gdyby Sąd Rejonowy ustalił, że na skutek działania L. P., pokrzywdzone podmioty doznały uszczerbku na mieniu. Sąd Odwoławczy dopatrzył się także uchybienia dyspozycji art. 314 kpk dotyczącego tzw. „dokumentacji dodatkowej” jednakże z tego powodu nie wywodził skutków dla dalszego postępowania poza koniecznością uzupełnienia ustaleń faktycznych dla ewentualnego uznania, iż działanie oskarżonego doprowadziło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonych. Sąd Odwoławczy także dopatrzył się, iż Sąd I Instancji nie zweryfikował, czy L. P.zawierając umowy o sporządzenie projektów budowlanych wykonawczych działał w celu uzyskania świadczenia w zamian za dokumentację w oparciu o którą nie było możliwe zrealizowanie zamierzeń inwestycyjnych, chociażby w aspekcie niezakwestionowania sporządzonej dokumentacji w postępowaniu administracyjnym. Sąd Odwoławczy wskazał ponadto na właściwy zbieg przepisów art. 286 § 1 kk i art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane. Co również istotne, Sąd Odwoławczy wyraził się, iż przepis art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane nie ma zastosowania dla projektów wykonawczych powołując się na pogląd wyartykułowany w komentarzu do art. 91 prawa budowlanego publikacji R. D., P. Z.: Prawo budowlane. Komentarz (Dom Wydawniczy ABC, 2006, wyd. II). W tym zakresie Sąd I instancji miał nie wskazać odnośnych przepisów wskazujących na sprawstwo oskarżonego, nie odnosząc się przy tym do sprzeczności w zeznaniach E. F.i A. W., którzy jako profesjonaliści powinni żądać czy wręcz zweryfikować uprawnienia oskarżonego. Natomiast brak uprawnień podnieśli oni dopiero po uprawomocnieniu się niekorzystnego dla nich wyroku w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej o sygn. V GC 233/02. Okoliczność ta także nie stała się przedmiotem analizy Sądu I Instancji, co nie pozwala na ustalenie czy pokrzywdzeni zostali wprowadzeni w błąd, czy też akceptowali osobę oskarżonego jako projektanta. Sąd I Instancji nadto nie odniósł się do wyników postępowań cywilnych. Sąd Odwoławczy w swych zalecenia wiążących Sąd I instancji wskazał na konieczność odniesienia się do podniesionych wątpliwości. Nadto nałożył na Sąd I Instancji obowiązek ustalenia rodzajów projektów, które miał sporządzać L. P., zbadać czy posiadał on ku temu uprawnienia i dokonać analizy czy art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo budowlane dokumentacji tej w całości dotyczy.

dowód: wyrok z uzasadnieniem k. 1014-1018 t. VI;

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 16 kwietnia 2010 r. w sprawie o sygn. II K 26/09 uniewinniono L. P.od tego, że w okresie od 15 października 1999 r. do 4 listopada 2004 r. we W., działając w warunkach ciągu przestępstw, pełniąc funkcje projektanta, nie posiadając odpowiednich uprawnień budowlanych do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie wykonał projekty budowlane i wykonawcze w budynkach o kubaturze powyżej 1000 m ³ a w tym: w okresie od sierpnia 2000 r. do grudnia 2001 r. we W.wykonał projekt budowlany instalacji centralnego ogrzewania, projekt wykonawczy przyłącza i przełożenia sieci ciepłowniczej, projekt wykonawczy instalacji centralnego ogrzewania, projekt wykonawczy instalacji wody zimnej, ciepłej wody użytkowej, wody pożarowej, kanalizacji, projekt wykonawczy kotłowni gazowej oraz projekt wykonawczy odwodnienia ulic i parkingów, projekt budowlano-wykonawczy przebudowy sieci wodociągowej kolidującej z budynkiem, dotyczące inwestycji Centrum (...) P. W.na zlecenie Pracowni (...)w okresie od 29 października 2004 r. do 4 listopada 2004 r. we W.wykonał projekt wykonawczy instalacji centralnego ogrzewania wody ciepłej z cyrkulacją oraz przedmiary robót dotyczące inwestycji Centrum (...) P. W.na zlecenie Administracji Centralnej P. W.; w okresie od 15 października 1999 r. do 21 lipca 2003 r. we W.wykonał kompleksową dokumentację projektową w części dotyczącej przyłącza wody i kanalizacji, instalacji sanitarnych - CO i kotłownia, gazowych, grzewczo-wentylacyjnych, separatorów tłuszczu oraz odwodnienia parkingów w Centrum Handlowym Spółdzielni (...)zleconych przez Spółdzielnię (...)tj. czynów z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) w zw. z art. 91 § 1 kk. Uniewinniono w tym wyroku L. P.także od tego, że w okresie od 15 października 1999 r. do grudnia 2001 r. we W., działając w ciągu przestępstw, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem różne osoby prawne w łącznej kwocie 94910 zł poprzez wykonanie projektów budowlanych i wykonawczych w budynkach o kubaturze powyżej 1000 m ³ nie posiadając do tego odpowiednich uprawnień budowlanych a w tym: w okresie od sierpnia 2000 r. do grudnia 2001 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem E. F.i A. W.reprezentujących Pracownię (...)w łącznej kwocie 48800 zł poprzez wykonanie w ramach zawartej umowy Nr (...), dokumentacji projektowej w branży sanitarnej, dotyczącej Centrum (...) P. W., mając świadomość, iż nie posiada do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego wykonano dokumentację dodatkową; w okresie od 29 października 2004 r. do 4 listopada 2004 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Administrację Centralną P. W.w łącznej kwocie 15000 zł poprzez wykonanie w ramach zawartej umowy Nr (...), dokumentacji projektowej w branży sanitarnej, dotyczącej Centrum (...) P. W., mając świadomość, iż nie posiada do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego wykonano dokumentację dodatkową; w okresie od 15 października 1999 r. do 21 lipca 2003 r. we W.doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Spółdzielnię (...)w łącznej kwocie 31110 zł poprzez wykonanie w ramach zawartych umów Nr (...)dokumentacji projektowej w branży sanitarnej dotyczącej Centrum Handlowego Spółdzielni (...)nie posiadając do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego zleceniodawca zmuszony był wykonać dokumentację zastępczą za w/w kwotę tj. czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk

dowód: wyrok. K. 1171 t. VI;

Apelację od tego wyroku wniósł pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych oraz Prokurator. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił pominięcie dowodów złożonych w ślad za zawiadomieniem o przestępstwie oraz przeprowadzenie wybiórczej oceny materiału dowodowego. Zarzucił także przyjęcie, iż L. P. nie pełnił samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz przyjęcie, że nie doszło do zaistnienia czynu z art. 286 § 1 kk gdyż projekt sporządzony przez L. P. został przyjęty do realizacji. Prokurator także podniósł niewłaściwe przyjęcie, iż L. P. nie wykonywał samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Zaś w zakresie czynu z art. 286 § 1 kk wskazał wprowadzenie przez oskarżonego pokrzywdzonych w błąd w sprawie braku swoich ujawnień, przez co ci niekorzystnie rozporządzili swoim mieniem w wyniku czego zaszła konieczność sporządzenia dodatkowej dokumentacji.

dowód: apelacje k. 1205-1209, 1220-1226 t. VII;

Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 4 listopada 2010 r. wydanym w sprawie sygn. IV Ka 844/10 na skutek apelacji wniesionej przez Prokuratora i oskarżycieli posiłkowych uchylił wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 16 kwietnia 2010 r. w sprawie o sygn. II K 26/09 i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia do ponownego rozpoznania. Sąd Odwoławczy odniósł się do definicji samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie w myśl art. 12 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., nr 207, poz. 2016 z późn. zm.). Wskazał, że przepis ten nie zawiera rozróżnienia głównego wykonawcy i podwykonawcy. Odniósł się także do art. 12 ust. 2 prawa budowlanego wywodząc możliwość przypisanie podwykonawcy prymatu samodzielności. Sąd Odwoławczy wprost podniósł, iż L. P.nie miał uprawnień do sporządzania projektów budowlanych i wykonawczych dla obiektów o kubaturze powyżej 1000m2. O tym fakcie L. P.nie informował żadnego z pokrzywdzonych, zaś zlecenie sporządzenia osobie o braku uprawnień nie wpłynęło na obniżenie kosztu tej pracy. Sąd Odwoławczy zalecił ponowne przeprowadzenie postępowania dowodowego z uwzględnieniem powyższych zapatrywań prawnych przy skoncentrowaniu czynności na okoliczności związane ze świadomością co do zakresu uprawnień oskarżonego oraz jeśli to okazałoby się możliwe przesłuchania L. P..

dowód: wyrok uzasadnieniem k. 1244-1247 t. VII;

L. P. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, iż P. G. i E. F. jako projektanci działający na zlecenie inwestorów mieli pełną wiedzę co do jego kwalifikacji ponieważ przekazał im przed podpisaniem umów kserokopię dokumentu potwierdzającego kwalifikacje w budownictwie. P. G. mając wątpliwości dodatkowo sprawdził jego kwalifikacje w kompetentnych organach i upewnił się, że te kwalifikacje w zakresie zleconych mu prac przez niego są odpowiednie i wystarczające. Ponadto projekty budowlane dla P. G. wykonał w kwietniu 2000 r. a dla E. F. projekty budowlane wykonał od 1 października 2000 r. do 21 stycznia 2001 r. Później także sporządził projekt wykonawczy dla P. G..

vide: wyjaśnienia L. P. k. 1273-1274 t. VII, 1415 t. VIII;

Podstawą ustaleń stały się pisma w postaci: pisma Dolnośląskiego (...)k. 27, 53 t. I; decyzji k. 165 T. I, 403 t. III; decyzji k. 496 T. III; decyzji k. 497-498 t. III; decyzji k. 177 t. I 425 t. III; decyzji k. 184 t. I, 429 t. III; decyzji k. 68 t. I; decyzji k. 83, 84 T. I; informacji (...)Okręgowej Izby (...)k. 417 t. III; zaświadczenia k. 167 t. I; zaświadczenia k. 40 t. I; upoważnienia k. 428 t. III; umowy k. 500-502 t. III; umowy k. 503-504 t. III; umowy k. 506-508 t. III; umowy k. 511-514 t. III; umowy k. 99-108 t. I; umowy k. 9 – 14 t. I; umowy k. 194-195 t. I; uprawnień k. 520 t. III; uprawnień k. 226 t. II, 466 t. III; faktury k. 509 t. III; faktury k. 109 t. I; faktury k. 110 t. I; faktury k. 111 t. I; projektu k. 32-33 t. I; projektu k. 1350-1379 t. VII; projektu k. 72 t. I; protokołu przekazania dokumentacji k. 15 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokół przekazania dokumentacji k. 16 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokołu przekazania k. 17-18 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokołu przekazania k. 74-75, 151 t. I, 401 T. III; pisma Politechniki k.250-251 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma (...)k.83-84 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma (...)k. 86-87 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 93-94 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 96 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 275-282 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pismo k. 206-207 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 272-274 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 39 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 40 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 29 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 62 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 81 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 64-66 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokołu k. 76 t. I; protokołu k. 23 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokołu k. 85-86 t. I; protokołu k. 197, 198 t. I, 445 t. III; protokołu k. 488 t. III; protokołu k. 490 t. III; opracowań k. 7, 69-71, 121-122 t. I; opracowań k. 5, 77-78 t. I; opracowań k. 475 t. III; koreferatu k. 289-300 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; wyciągu k. 36-37 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; wyciągu k. 34 akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; protokołu kontroli k. 225 t. II, 465 t. III, 904 t. V; oświadczenia k. 73 t. I; wezwania k. 41, 42 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej sygn. V GC 233/02; pisma k. 137 t. I; pisma k. 8 t. I; pisma k. 492 t. III; pisma k. 96-98 t. I; pisma k. 81, 82 t. I, 333, 334 t. II; pisma k. 120, 130 t. I; pisma k. 291 t. II; aneksu k. 160 t. I; opinii k. 87-93 t. I; wniosku k. 117-119 t. I oraz dokumentację dotyczącą opracowań przekazanych (...) s.c.jesienią 2000 r.

Ustając stan faktyczny Sąd uwzględnił również akta (...)Urzędu Wojewódzkiego Wydział (...)zakończone wydaniem decyzji z dnia 5 kwietnia 1989 r. nr (...)jak i dokumentację z Urzędu Miejskiego we W.dotycząca pozwolenia na budowę nr (...)oraz nr 447/03.

Ustaleń dokonano także w oparciu o opinie biegłych M. T., K. W. oraz B. L. i A. S. a także zeznania świadków: J. S., B. W., B. S., P. G., E. N., R. W., A. W., E. F., R. F., E. B., M. Ć., A. J., H. M., J. M., M. F., Z. Ł., A. K. i M. O.

Innymi dowodami wykorzystanymi w tym celu były orzeczenia w postaci wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie o sygn. V GC 233/02 wraz z uzasadnieniem, wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie o sygn. X Ga 296/04 wraz z uzasadnieniem postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie o sygn. V CK 420/05.

Także częściowo uwzględniono wyjaśnienia L. P..

Jakichkolwiek wątpliwości nie wzbudzają wymienione wyżej pisma. Nie zostały one zakwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania a i Sąd nie dopatrzył się takiej możliwości. Dlatego stały się one podstawą ustaleń co do okoliczności w nich ujętych.

Podobnie odniesiono się do materiałów zgromadzonych w opisanych powyżej postępowaniach administracyjnych.

Opinie biegłych M. T., K. W.oraz B. L.i A. S.zachowują walor przydatności w niniejszym postępowaniu. Opinie ta nie zawierają wewnętrznych sprzeczności. Biegli posługują się logicznymi argumentami. Opiniom nie można postawić zarzutu niejasności tzn. nie można uznać ich wniosków końcowych za nielogiczne, nieścisłe lub obwarowane takimi zastrzeżeniami, iż nie można ustalić, jaki ostatecznie pogląd przyjmują biegli, a także, gdy sformułowane są tak zawiłe, że są niezrozumiałe, względnie, gdy ich wnioski końcowe nie znajdują oparcia w badaniach opisanych przez biegłych. Opinie biegłych pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do nich. Dowód z opinii biegłych jest przekonywający i zrozumiały dla Sądu. Opiniom tym nie można postawić zarzutu niepełności tzn. nie uwzględnienia, względnie pominięcia niezbędnych czynności badawczych, co ma wpływ na ich końcowe wnioski. Znajdują one oparcie w zasadach wiedzy i doświadczenia życiowego. Biegli odnieśli się do całości materiału dowodowego, istotnego dla wydania opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1980 r., sygn. II KR 317/80, LEX nr 21883). Należy także podkreślić szczegółowość ustaleń dokonanych zwłaszcza przez biegłych M. T.i K. W.co przemawia za komplementarnością i czytelnością ich opinii.

Zeznania J. S. oraz B. W. odnoszące się do uprawnień L. P. korespondują z odnośnymi decyzjami administracyjnymi.

Zeznania B. S. wypowiadającej się w przedmiocie postępowania dyscyplinarnego znajdują oparcie w materiałach tego postępowania.

M. F., J. M.i Z. Ł.brali udział w sporządzeniu dokumentacji kotłowni gazowej dla P. W.i zeznawali w tym właśnie przedmiocie. Ich zeznania odpowiadają sobie wzajemnie jak i sporządzonej dokumentacji oraz opinii biegłej M. T..

M. Ć., A. J.oraz E. B.wspomagały L. P.w zakresie sporządznia dokumentacji dla Pracowni (...) s.c. Zeznania tych świadków wypowiadających się o tychże czynnościach są zbieżne i znajdujące oparcie w dokumentacji projektowej dodatkowo potwierdzonej opinią biegłej M. T.. Peryferyjne rozbieżności jak i niejasności w tych zeznaniach wynikały z wpływu czasu na zdolność zapamiętywania i odtwarzania zdarzeń przez świadków.

H. M.z ramienia P. W.odnosiła się do działań L. P.. Jej zeznania opisujące i oceniające te działania korespondują ze sporządzoną przez L. P.dokumentacją jak i opiniami biegłych K. W.oraz M. T..

A. K.i M. O.jako pracownicy P. W.spójnie i analogicznie jak biegła M. T.wskazali brak szkody P. w skutek działań L. P.w oparciu o umowę z dnia 28 czerwca 2004 r. nr (...).

Zeznania E. N. dotyczące prac projektowych wewnętrznych instalacji sanitarnych w budynku handlowo usługowym Spółdzielni (...) odpowiadają odpowiedniej dokumentacji jak i zeznaniom P. G. oraz R. W..

Z kolei zeznania R. W. dotyczące procesu inwestycyjnego związanego z budynkiem u zbiegu ul. (...) odpowiadają sporządzonej w tym zakresie dokumentacji jak i zeznaniom P. G..

Jako zbieżnym z wymienioną wyżej dokumentacją dano wiarę zeznaniom E. F., R. F.oraz A. W.w zakresie współpracy Pracowni (...)s.c. z L. P.. Sąd nie dał wiary E. F.i R. F.w przedmiocie szkody albowiem dokumentacja L. P.została uwzględniona w pozwoleniu na budowę. Poza uchybieniem formalnym w postaci braku uprawnień projektanta opracowania L. P.jak zaopiniował biegły K. W.wykonane zostały prawidłowo. W tym zakresie w pełni uzasadnione i przez to wiarygodne są zeznania A. W.nie dostrzegającego zaistnienia jakiejkolwiek szkody.

Szczególnej oceny wymagają natomiast zeznania P. G.. Krytycznie należy odnieść się do jego zeznań w przedmiocie stanu świadomości co do uprawnień L. P.z momentem podjęcia z nim współpracy. W dniu 22 kwietnia 2011 r. P. G.wyraźnie zaakcentować pozytywną weryfikację tych uprawnień jeszcze przed sprzędzeniem dokumentacji projektowej. Prawdopodobnie także miał wtedy widzieć uprawniania L. P.. Całkowicie odmienne zeznania złożył on w dniu 8 maja 2006 r. Wtedy nie był w stanie powiedzieć, czy L. P.okazywał mu swe uprawniania. Zaś wypowiadając się w przedmiocie tych uprawnień znamiennie nawet nie wspomniał o okoliczności tak istotnej jak ich urzędowa weryfikacja, co podkreślił w dniu 22 kwietnia 2011 r. W ocenie Sądu P. G.nie był w stanie przekonywująco wyjaśnić tej rozbieżności. Na zmianę zeznań P. G.wpłynęła postawa inwestora, który zagroził mu dochodzeniem odszkodowania związanego z koniecznością ponownego wykonania opracowania w zakresie wcześniej wykonanym przez L. P.. Zrobił to odpłatnie E. N.i żądania zwrotu kwoty jemu wypłaconej obawiał się P. G.. Stąd podnosił dołożenie wszelkich aktów staranności wykluczających jego winę przy zleceniu sporządzenia dokumentacji L. P.. Dlatego też zeznania P. G.odnoszące się właśnie do tych aktów staranności nie zasługują na uwzględnienie. Zasady doświadczenia życiowego nakazują natomiast na danie wiary P. G., iż miał on wyobrażenie o posiadaniu przez L. P.obowiązujących uprawnień. Nie można bowiem założyć, iż racjonalne działający architekt, a takim był P. G., świadomie naraziłby się na co najmniej odpowiedzialność odszkodowawczą wobec inwestora, związaną z przedłożeniem niewłaściwie opracowanej dokumentacji, która nadto w ogóle mogłaby być nieuwzględniona w postępowaniu administracyjnym o wydanie pozwolenia na budowę. Sąd takze nie dał wiary zeznaniom P. G.z dnia 26 stycznia 2012 r. w przedmiocie zakończenia współpracy z L. P.w zakresie obiektu przy ul. (...)wiosną 2000 r. Zeznania w tym zakresie są sprzeczne z dokumentacją projektową w postaci aneksu do projektu budowlanego Centrum Handlowego Spółdzielni (...)będącego podstawą decyzji z dnia 20 listopada 2003 r. Prezydenta W.nr (...)z dnia 20 listopada 2003 r. Stanowisko świadka wypowiadającego się w ten sposób po okazaniu mu przedmiotowej dokumentacji jest całkowicie irracjonalne. Podpisy P. G.i L. P.opatrzone datą „10.2003” nie zostały bowiem przez nikogo bowiem zakwestionowane i brak jest podstaw do zajęcia takiego stanowiska. W pozostałym zakresie dotyczącym opisu działania L. P.zeznania tego świadka zostały uwzględnione jako korespondujące z zeznaniami R. W., opinią biegłej M. T.i dokumentacją projektową a także zasadami doświadczenia życiowego – w przedmiocie wysokości wynagrodzenia L. P..

Zeznania M. K. (1), A. G., L. C., E. T., Z. D., L. W., R. Z., J. A., Z. R. negujące istnienie relacji łączących L. P. i Spółdzielnię (...) wzajemnie sobie odpowiadają. L. P. wykonywał dokumentację dla P. G. jako samodzielnego bytu prawnego. To P. G. pozostawał w relacjach prawnych z Spółdzielnią jako inwestorem projektowanego obiektu. Z tego też powodu wymienionym świadkom dano wiarę.

Poza związaniem Sądu prawomocnymi rozstrzygnięciami Sądów kształtującymi prawo lub stosunek prawny (art. 8 § 2 kpk), Sąd Karny samodzielnie rozstrzyga wszystkie zagadnienia zarówno prawne, jak i faktyczne, jakie wyłoniły się w rozpatrywanej sprawie, i nie wiążą go inne rozstrzygnięcia Sądów zapadłe, tak w sprawach karnych, jak i cywilnych czy administracyjnych, powiązanych z rozpoznawaną sprawą karną. Za orzeczenie konstytutywne można więc uznać tylko takie orzeczenie, które wywołuje skutek prawotwórczy w postaci całkowitej lub częściowej zmiany dotychczasowego stanu prawnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2007 r., sygn. III KK 25/07, OSNwSK 2007/1/2200). Niemniej trudno nie uznać, że stan, w którym w obrocie prawnym funkcjonują wydane wobec różnych osób prawomocne orzeczenia, przyjmujące całkiem sprzeczne ze sobą założenia co do tej samej okoliczności faktycznej, będącej podstawą ustalenia odpowiedzialności, nie jest stanem pożądanym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. IV KK 504/07, LEX nr 395229). Zatem co do zasady - Sąd Karny samodzielnie rozstrzyga wszystkie kwestie prawne i faktyczne, zaś jedynie poglądy prawne wyrażone w podobnych kwestiach (a nie zapadłe orzeczenia) mogą być wykorzystywane jako materiał uzupełniający rozważania prawne, jednak bez możliwości związania nimi (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 maja 2006 r., sygn. II AKa 84/06, KZS 2007/6/57). Dlatego też dokonując oceny zebranego materiału w celu dokonania ustaleń faktycznych, zgodnie z zasadą swobodnej oceną dowodów, nie można było wyżej wymienionych orzeczeń pominąć.

Wyjaśnienia L. P.odnoszące się do okresu sporządzania dokumentacji dla P. G.oraz dla Pracowni (...)” s.c. znajdują oparcie w tejże dokumentacji. Sąd natomiast nie dał wiary wyjaśnieniom w przedmiocie stanu świadomości pokrzywdzonych co do jego uprawnień. Na ten właśnie moment zwrócił uwagę w swych wskazaniach Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy w Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 października 2008 r. w sprawie o sygn. IV Ka 670/08, zawartych w sformułowaniu z k. 1018 t. VI rozpoczynającym się od słów „Analiza tych” a kończącego się słowami „zamierzają współpracować”. Nawet uważna lektura decyzji zamieszczonej na k. 403 t. III nie pozwoli na dopatrzenie się w niej wprost przedmiotowego ograniczenia w zakresie kubatury obiektu. Na ten element nie zwróciły uwagę podmioty fachowe zobowiązane do weryfikowania odnośnej dokumentacji w rezultacie czego były wydawane omawiane decyzje Prezydenta W.zatwierdzające projekty budowlane i wydającego zezwolenia na budowę. Ograniczenie uprawnień wynikało ze zmiany stanu prawnego. Analiza zaś szczegółowych branżowych przepisów leżała z przyczyn oczywistych poza powinnościami E. F., A. W.czy P. G.. Tego samego nie sposób natomiast odnieść do osób profesjonalnie sprawdzających dokumentację budowlaną sporządzona przez L. P.. Ten jednak wątek nie stanowi przedmiotu niniejszego postępowania, co zwalnia Sąd z powinności jego analizy. Tym samym wyjaśnienia wskazujące, iż pokrzywdzeni orientowali się w rzeczywistym stanie uprawnień L. P.z tych to powodów należy zakwestionować.

Sąd pominął zeznania M. G. oraz A. M. i G. R. a także pism niewymienionych powyżej widząc ich zbędność w niniejszym postępowaniu.

Na wstępie rozważań, koniecznym stanie się dokonanie wykładni art. 442 § 3 kpk. Niniejsze postępowanie toczy się w skutek dwukrotnego uchylenia wyroku Sądu I Instancji. W tym przepisie został wyrażony wyjątek od zasady samodzielności jurysdykcyjnej Sądu wynikający z art. 8 § 1 kpk. Zapatrywania prawne Sądu Odwoławczego ograniczające tę samodzielność jurysdykcyjną Sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania to poglądy na temat wykładni znajdujących zastosowanie w danej sprawie przepisów prawa. Zaś wskazania co do dalszego postępowania to zalecenia dotyczące potrzeby uzupełnienia materiału dowodowego, sprawdzenia i wyjaśnienia nasuwających się wątpliwości, przeprowadzenia określonych dowodów lub przeprowadzenia ich w określony sposób, czy nawet ponownego rozważenia już ustalonych okoliczności. Powyższe związanie dotyczy wyłącznie Sądu I Instancji, a nie Sądu Odwoławczego kolejny raz rozpoznającego środki zaskarżenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 1979 r., sygn. IV KR 136/79, OSNKW 1979/11-12/122; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2008 r., sygn. IV KK 29/08, OSNwSK 2008/1/1163; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2011 r., sygn. IV KK 398/10, Biul. PK 2011/5/51-52; S.Zabłocki/w/: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, Dom Wydawniczy ABC 1998, s. 490; T. Grzegorczyk: Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Kraków 1998, s. 892-893). Przez to należy uznać, iż dla Sądu I Instancji orzekającego w sytuacji rozbieżnych zapatrywań Sądu Odwoławczego koniecznym stanie się stosowanie jedynie do ostatnich – zachowujących aktualność zapatrywań tego Sądu. Sąd ten w kolejnym wyroku wyrażając odmienne zapatrywania tym samym kasuje zapatrywania wyrażone w poprzednim swoim wyroku.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.) za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego. W myśl art. 12 ust. 2 cyt. ustawy prawo budowlane samodzielną funkcją techniczną w budownictwie, opisaną powyżej mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu zawodowego. Na konieczność odniesienia się do tych przepisów zwrócił uwagę Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 listopada 2010 r. wydanym w sprawie o sygn. IV Ka 844/10.

Jakkolwiek Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu w omawianym powyżej orzeczeniu wprost wyraził się, iż L. P. nie posiadał uprawnień do sporządzania projektów budowlanych i wykonawczych dla obiektów o kubaturze powyżej 1000m2 to wypowiedzi tej nie można uznać bądź jako zapatrywania prawnego bądź wskazania w myśl art. 442 § 2 kpk zgodnie z wcześniejszymi uwagami. Dlatego też koniecznym jest oddekodowanie przepisu zwartego w art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.) w realiach niniejszego postępowania.

Art. 91 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy prawo budowlane dopatruje się zaistnienia występku w wykonywaniu samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, bez posiadania odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. Do stwierdzenia faktu wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie bez wymaganych uprawnień budowlanych niezbędne jest na przykład przedstawienie jako dowodu projektu budowlanego podpisanego przez taką osobę lub podpisanie takiego projektu jako sprawdzający (por. R.Dziwiński/w/: Prawo budowlane. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2006, wyd. II. uwagi do art. 91). Występek ten ma charakter formalny. Może zostać popełniony z winy umyślnej w formie zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego, jak i z winy nieumyślnej w formie lekkomyślności lub niedbalstwa. Umyślnością lub nieumyślnością muszą być objęte naruszenie zasady ostrożności – właśnie w postaci podejmowania czynności faktycznych bez posiadania ku temu odpowiedniego umocowania prawnego. Jak z tego wynika, czyn ten może być pełniony wyłącznie w postaci działania.

W literaturze przedstawiono pogląd, iż sporządzenie projektu wykonawczego wykracza poza zakres uregulowań cyt. ustawy prawo budowlane. Tym samym nie odnosi się do niego dyspozycja art. 91 cyt. ustawy prawo budowlane (zob. R.Dziwiński/w/: Prawo budowlane. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2006, wyd. II. uwagi do art. 91). Aby się jednak należycie wypowiedzieć w tym przedmiocie należy określić czym jest projekt wykonawczy. Instytucja projektu wykonawczego została opisana w § 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072 z późn. zm.). Rozporządzenie to zostało wydane w oparciu o legitymację zawartą w art. 31 ust. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo o zamówieniach publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.). Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego projekty wykonawcze powinny uzupełniać i uszczegóławiać projekt budowlany w zakresie i stopniu dokładności niezbędnym do sporządzenia przedmiaru robót, kosztorysu inwestorskiego, przygotowania oferty przez wykonawcę i realizacji robót budowlanych. Uważna analiza art. 12 cyt. ustawy prawo budowlane nie zawiera zamkniętego katalogu określonych sytuacji. Zastosowano tu technikę ustawodawczą polegającą na wskazaniu cech wspólnych tych sytuacji oraz wskazania przykładów. W stwierdzeniu „uzupełnienie” zawartym w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego bez wątpienia mieści się element fachowej oceny zjawisk technicznych jak i samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych wskazany w art. 12 ust. 1 cyt. ustawy prawo budowlane jako element definiujący samodzielną funkcję techniczną w budownictwie – wspólny dla sytuacji do których odnosi się ten właśnie przepis. Pojęcie uzupełniać oznacza bowiem „czynić zupełnym, zupełniejszym; dopełniać, kompletować” (zob. mały Słownik języka polskiego pod redakcją Stanisława Skorupki, Haliny Anderskiej, Zofii Łempickiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968, s. 874). Jednakże „uzupełnienie” projektu budowlanego w projekcie wykonawczym nie oznacza wprowadzenie do niego nowych treści będących wyrazem samodzielnego procesu intelektualnego twórcy projektu wykonawczego. Może być nim jedynie techniczne powielenie rozwiązań już opracowanych przez autora projektu budowlanego. Dlatego też, dla stwierdzenia czy w projekcie wykonawczym znajdują się rozwiązania nawiązujące do art. 12 cyt. ustawy prawo budowlane niezbędnym jest każdorazowa oceny przedstawionych w nim rozwiązań.

Oczywiście, opisywane uprzednio wskazanie zawarte w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego zostało przedstawione w oparciu o ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo o zamówieniach publicznych. Brak jest bowiem odpowiedniej definicji tej instytucji w prawie budowlanym jak i aktach normatywnych wydanych na jego podstawie. Jednakże zasada pewności obrotu prawnego jak i reguła konsekwencji terminologicznej (por. J. Wróblewski: Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988, s. 134; L. Morawski: Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002, s. 145-150; uzasadnienia uchwał Sądu Najwyższego: z dnia 17 grudnia 1988 r., VI KZP 9/88, OSNKW 1989, z. 1-2, poz. 1, z dnia 5 kwietnia 1995 r., I KZP 39/94, OSNKW 1995, z. 5-6, poz. 25, z dnia 20 stycznia 2000 r., I KZP 48/99, OSNKW 2000, z. 3-4, poz. 18, z dnia 8 lutego 2000 r., I KZP 50/99, OSNKW 2000, z. 3-4, poz. 24; uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2000, III KKN 337/00, OSNKW 2000, z. 9-10, poz. 81; § 9 i 10 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, Dz. U. Nr 100, poz. 908) nakazują przyjęcie określenia instytucji projektu wykonawczego w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego na potrzeby całego obrotu prawnego. Z tych też względów nie podzielono prezentowanego uprzednio wywodu R.Dziwińskiego.

Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46) w brzmieniu obowiązującym w 1989 r. osoby z wyższym wykształceniem technicznym, posiadające przygotowanie zawodowe wymagane do pełnienia funkcji obejmujących kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót, były uprawnione również do sporządzania projektów w budownictwie osób fizycznych w zakresie objętym specjalnością techniczno-budowlaną, w której mogły kierować budową lub robotami. Przepis ten został zmodyfikowany w § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 18 lipca 1991 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 69, poz. 299). W brzmieniu § 6 ust. 1 nadanym tym rozporządzeniem osoby z wyższym wykształceniem technicznym, posiadające przygotowanie zawodowe wymagane do pełnienia funkcji obejmujących kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót, były uprawnione również do sporządzania projektów w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o kubaturze do 1000 m ³ w zakresie objętym specjalnością techniczno-budowlaną, w której mogły kierować budową lub robotami.

Zgodnie z art. 104 cyt. ustawy prawo budowlane osoby, które, przed dniem wejścia w życie tej ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Zakres posiadanych uprawnień przez osobę wykonującą samodzielną funkcję w budownictwie należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych oraz w oparciu o przepisy będące podstawą jej wydania. Skoro jednak przepisy te uległy zmianie, a zakres samego ograniczenia uprawnień opisano w rozporządzeniu zmieniającym - to osoby, które uzyskały stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie osób fizycznych, mogą pełnić te funkcje w zakresie określonym ww. rozporządzeniem. Nabycie uprawnień budowlanych wprawdzie pod rządami „starego prawa” tworzy stan, w którym te uprawnienia funkcjonują pod rządami „nowego prawa”, zatem jest zdarzeniem „ciągłym”, sytuacją trwająca także po wejściu w życie nowych regulacji prawnych. Wprowadzenie w życie nowej definicji uprawnień budowlanych w ograniczonym zakresie jest działaniem retrospektywnym prawa, a nie działaniem retroaktywnym (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11października 2007 r., sygn. VII SA/Wa 1192/07, LEX nr 443841; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2007 r., sygn. VII SA/Wa 1197/07, LEX nr 439873).

W art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane, ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych ustaw (Dz. U. z dnia 23 września 1997 r., Nr 111, poz. 726) Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji nadano w art. 34 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414, z późn. zm.) legitymację do określenia w drodze zarządzenia szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Aktem tym stało się rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 listopada 1998 r. (Dz. U. Nr 140, oz. 906). W § 3 ust. 1 pkt 4 tego rozporządzenia ustalony został obowiązek zamieszczenia w projekcie budowlanym imion i nazwisk projektantów opracowujących wszystkie części projektu obiektu budowlanego wraz z określeniem zakresu ich opracowania, specjalności i numeru posiadanych uprawnień budowlanych. Niezastosowanie się do tego obowiązku skutkowało zgodnie z art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane odmową wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Ten stan prawny nie uległ zmianie do dnia 15 stycznia 2001 r.

Z uwagi na bezwzględny obowiązek nałożony na Sąd I instancji w art. 442 § 3 kk i wypowiedź Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu zawartą w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 listopada 2010 r. wydanego w sprawie sygn. IV Ka 844/10 uznano za zbędne prowadzenie dalszych rozważań w przedmiocie skutków prawnych podejmowania czynności w procesie budowlanym w roli podwykonawcy.

Zachowanie karalne opisane w znamionach przestępstwa z art. 286 § 1 kk skierowane na osobę, którą sprawca zamierza doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, może przybierać trojaką postać: wprowadzenia w błąd tej osoby; wyzyskania błędu tej osoby; wyzyskania niezdolności tej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Oszustwo polegające na doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd jest przestępstwem podwójnie skutkowym. Dla odpowiedzialności karnej konieczne jest bowiem ustalenie, że między zachowaniem sprawcy a skutkiem w postaci błędnego wyobrażenia rozporządzającego mieniem o rzeczywistości, w części określającej elementy istotne z punktu widzenia decyzji o rozporządzeniu mieniem zachodzi związek przyczynowy oraz ustalenie, że między zachowaniem sprawcy a rozporządzeniem mieniem także zachodzi związek przyczynowy. W sytuacji wprowadzenia w błąd sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego fałszywe wyobrażenie - rozbieżność między rzeczywistością (por. M.Dąbrowska-Kardas,P.Kardas/w/: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363, Zakamycze 2004, s. 272,276; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2002 r. sygn. IV KKN 135/00, Prok.i Pr.-wkł. 2003/6/8). Jest przy tym oczywistym, iż jako pokrzywdzonego należy usytuować podmioty występujące w tej roli jak np. członkowie zarządu osoby prawnej.

Charakterystyczny dla strony podmiotowej przestępstwa oszustwa zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć użyć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia przy realizowaniu każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa (por. M.Dabrowska-Kardas, P.Kardas /w/: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., Zakamycze, 2006, wyd. II., s. 299-300). O zamiarze sprawcy przesądza całokształt tak podmiotowych, jak i przedmiotowych okoliczności sprawy. Dopiero bowiem na podstawie wszystkich okoliczności dotyczących danego wypadku i osoby sprawcy możliwe jest odtworzenie rzeczywistych przeżyć sprawcy i ustalenie, do czego zmierzał, czego chciał, względnie - postępując w określony sposób - co przewidywał i na co się godził. Możliwe jest ustalenie zamiaru sprawcy na podstawie samych tylko przedmiotowych okoliczności związanych z konkretnym zdarzeniem, w oparciu o sam sposób działania, pod warunkiem jednakże, iż działanie to jest tego rodzaju, że podjęcie go przez sprawcę wskazuje jednoznacznie, bez żadnych w tym zakresie wątpliwości, na cel, do jakiego on zmierza. Jednoznaczność ta nie może oznaczać niczego innego, jak nieodzowność określonego skutku, gdyż wtedy tylko możliwe jest prawidłowe ustalenie, iż sprawca chciał określonego skutku swego działania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 maja 1976 r., sygn. V KR 20/76, Gazeta Prawnicza 1976/22/6). Przy ustalaniu zamiaru sprawcy oszustwa należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności, na podstawie których można wyprowadzić wniosek dotyczący realności wypełniania obietnic złożonych przez sprawcę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 grudnia 2001 r., sygn. II AKa 312/01, KZS 2002/4/45).

Sposób działania sprawcy oszustwa względem innej osoby może, jak wcześniej wskazano, polegać na: wprowadzeniu jej w błąd poprzez wywołanie u niej wyobrażenia o istniejącej (nie przyszłej) rzeczywistości, która jest w istocie inna niż przedstawia jej sprawca; wyzyskaniu błędu pokrzywdzonego, tj. jego subiektywnego wyobrażenia o rzeczywistości, która jest w istocie odmienna i o czym sprawca wie; wyzyskaniu niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania. W związku z tym do przestępstwa oszustwa nie dochodzi zarówno wtedy, jeżeli jeden z przedstawionych elementów nie jest objęty świadomością sprawcy, jak i wówczas, jeżeli któregoś z nich sprawca nie chce, lecz tylko się godzi. Pokreślić należy, iż w zakresie odniesienia do strony podmiotowej czynu z art. 286 § 1 kk wymagana jest konieczność świadomości sprawcy, że gdyby druga strona umowy znała rzeczywisty stan, nie zawarłaby umowy lub nie zawarłaby umowy na tych warunkach, na jakich została zawarta (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2003 r., II KK 9/03, LEX nr 83773; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2007 r., sygn. V KK 384/06, LEX nr 299205).

Wprowadzenie w błąd może przejawiać się w najrozmaitszych formach. Może zostać dokonane słowem, pismem, gestem lub w jakikolwiek inny sposób (por. M.Dąbrowska-Kardas,P.Kardas/w/: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363, Zakamycze 2004, s. 279-280).

Z uwagi na specyfikę niniejszego postępowania warto wskazać pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 26 października 1978 r. w sprawie o sygn. III KR 173/78 (LEX nr 21786). Otóż Sąd Najwyższy zauważył, że samo w sobie stwierdzenie braku kwalifikacji formalnych po stronie sprawcy do prowadzenia określonej działalności nie jest wystarczającym do przyjęcia „wprowadzenia w błąd” jako elementu występku oszustwa, gdyż o „niekorzystnym rozporządzeniu mieniem” decyduje brak oczekiwanego efektu w zamian za to „rozporządzenie mieniem”.

Innym zagadnieniem, które wymaga rozważenia stanowi możliwość przyjęcia konstrukcji czynu ciągłego w rozumieniu art. 12 kk.

Stosowanie konstrukcji czynu ciągłego nie jest jedynie prawem, lecz obowiązkiem Sądu orzekającego. Wynika to jednoznacznie z materialnoprawnego charakteru tej instytucji prawnej, której celem jest m.in. stworzenie podstaw do uzyskania w trakcie procesu karnego pełnego obrazu społecznej szkodliwości podjętych przez sprawców zachowań oraz dokonania łącznej ich oceny, co w sposób istotny wpływa na dokonanie prawidłowej kwalifikacji prawnej, a w konsekwencji odpowiedniego wymiaru kary (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 1983 r., sygn. IV KR 341/82, OSNPG 1983/8/91).

Jako, iż działania L. P.nie godziły w dobra osobiste koniecznym jest określenie, czy były one podjęte w krótkich odstępach czasu oraz w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. J.Giezek zwrócił także uwagę na trudno uchwytny element integrujący szereg zachowań, będący intuicyjnie wyczuwalnym elementem przedmiotowym, który powoduje, że każde składające się na czyn ciągły zachowanie postrzegane jest jako fragment większej całości. Całość taką tworzy bowiem nie tylko odpowiadający realizowanemu przez sprawcę planowi zamiar podjęcia dwu lub więcej zachowań, lecz wzajemne powiązanie między nimi, wynikające z okoliczności przedmiotowych, stwarzających np. trwającą przez pewien czas sposobność lub nawet w pewnym sensie skłaniających, a nawet zmuszających sprawcę do ich powtarzania (por. J.Giezek/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX 2007, uwagi do art. 12).

W doktrynie prawa karnego przyjmuje się różne ujęcia tego pojęcia w rozumieniu art. 12 kk. Jako krótki odstęp czasu w tym ujęciu rozumie się odstęp do kilkunastu dni (por. m. in. wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2000 r., sygn. V KKN 41/00, Prok. i Pr. 2001/2/3; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2003 r., sygn. III KK 159/02, LEX nr 81203; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 maja 2000 r., sygn. II Aka 69/00, KZS 2000/7-8/36; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 listopada 2001 r., sygn. II AKa 400/01, KZS 2002/3/37; A.Zoll/w/: Kodeks karny. Część ogólna, Komentarz II, Kraków 1998, s. 130; M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas: Czyn ciągły i ciąg przestępstw, Kraków 1999, s. 39-47). Są także wypowiedzi, iż krótki okres czasu to odstęp nieprzekraczający kilku tygodni (por. m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2000 r., sygn. V KKN 41/00, Prok.i Pr.-wkł. 2001/2/18; A.Zachuta: Przestępstwo ciągłe - czyn ciągły i ciąg przestępstw, PS 2003/3/67; A.Marek: Komentarz. Kodeks karny, Warszawa 2004, s. 146; A.Wąsek: Kodeks karny. Komentarz tom I, Gdańsk 1999, s. 176). Zdarzają się także poglądy, iż może to być okres kilku miesięcy, co można odnieść się do art. 6 § 2 kks (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006, OSNKW 2005/5/50; M.Kulik/w/: Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Kraków 2006, s. 42).

W ocenie Sądu najbardziej przekonywujący jest pogląd J.Potulskiego. Według tego autora świadomość, że karnoprawna definicja czynu różni się od potocznego rozumienia tego pojęcia nie daje prawa do przeprowadzenia wykładni w sposób zasadniczy odbiegającej od językowej. Skoro więc ustawodawca w kodeksie karnym nie zaproponował definicji legalnej „krótkich odstępów czasu”, to nie można twierdzić, że zasady systemowe wymagają „użycia” wykładni autentycznej zaproponowanej dla potrzeb kodeksu karnego skarbowego. Jego zdaniem wielu przedstawicieli nauki opowiada się za takim rozumieniem sformułowania „krótkich odstępów czasu” pomiędzy poszczególnymi zachowaniami, przyjętego w art. 12 kk, aby zachować więź czasową uzasadniającą ich uznanie za fragmenty większej całości, jaką jest czyn ciągły (por. J.Potulski: Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., V KK 271/05. Krótkie odstępy czasu w rozumieniu art. 12 kk, GSP-Prz.Orz.2007/1/7). Dlatego też odrzucając sztywne pojęcie przejęte z art. 6 § 2 kks należy przyjąć takie określenie tego świadomie przez ustawodawcę niedookreślonego pojęcia (nieprzypadkowy brak odpowiednika art. 6 § 2 uks chociażby w art. 115 kk), które umożliwia zachowanie więzi czasowej poszczególnych zachowań uzasadniającej ich uznanie za fragmenty większej całości w aspekcie okoliczności konkretnej sprawy.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 grudnia 2008 r. sygn. IV KK 203/08 (Prok.i Pr.-wkł. 2009/6/2) wypowiedział się, że konstrukcja czynu ciągłego nie ma zastosowania do sytuacji, gdy sprawca przyjmuje plan prowadzenia wielorakiej działalności przestępczej, a następnie plan ten realizuje, podejmując każdorazowo, choćby w krótkich odstępach czasu, zamiar popełnienia kolejnego, innego już przestępstwa, w tym i przestępstwa mającego charakter czynu ciągłego. Innymi słowy mówiąc, ogólny projekt dopuszczenia się dwóch lub więcej różnych czynów zabronionych nie odpowiada pojęciu z góry przyjętego zamiaru popełnienia jednego (konkretnego) przestępstwa, na którego wykonanie składa się więcej niż jedno zachowanie. Pogląd ten był konsekwencją stanowiska wyrażonego w uchwale z dnia 21 listopada 2001 r., sygn. I KZP 29/01 (OSNKW 2002/1-2/2). W uchwale tej Sąd Najwyższy wskazał, że w odniesieniu do czynu ciągłego przyjęto jednoczynową koncepcję tego przestępstwa, a zatem jednego czynu zabronionego. Obejmuje on wielość naturalistycznych zachowań podjętych w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Konieczna jest więc spójność strony podmiotowej i sprawca, przystępując do realizacji pierwszego składającego się na ciągłość zachowania, powinien działać w zamiarze obejmującym wszystkie zachowania objęte znamieniem ciągłości, a kompleks zachowań traktowany jest jako jedna integralna i nierozerwalna całość. Podobnie wypowiedział się M.Kulik. W jego koncepcji wykonanie z góry powziętego zamiaru oznacza po pierwsze, że w skład czynu ciągłego mogą wchodzić wyłącznie zachowania umyślne. Po drugie, zamiar dotyczący ich wszystkich musi istnieć już przed podjęciem pierwszego z nich. Wydaje się, że zamiar ten powinien być należycie skonkretyzowany. Nie wchodzi tu zatem w grę zamiar ogólny ani tzw. odnawiany (por. M.Kulik/w/: Kodeks karny. Komentarz praktyczny, Oficyna 2007, uwagi do art. 12). W literaturze prawniczej pojęcie „z góry powzięty zamiar” jest także przyjmowane jako oznaczające zamiar, który już w chwili jego powzięcia odnosi się do wszystkich zindywidualizowanych, co najmniej w ogólnym zarysie, zachowań, składających się na czyn ciągły (P.Kardas /w/: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1 - 116, Zakamycze 2004, s. 201; J.Giezek/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX 2007, uwagi do art. 12). Analogicznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2007 r. sygn. III KK231/06 (OSNwSK 2007/1/287). Dopełnieniem tych wypowiedzi są wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 października 2004 r. sygn. II AKa 228/04 (KZS 2005/6/56) oraz z dnia 16 grudnia 2004 r. sygn. II AKa 223/04 (KZS 2005/7-8/98). Sąd ten zważył, iż brak wiedzy sprawcy na początku swej działalności co będzie robił na jej końcu nie stanowi przeszkody do stwierdzenia, iż działał on z góry powziętym zamiarem. Takie rozumowanie prowadziłoby do zbyt uproszczonej definicji „działania z góry powziętym zamiarem”. Odnosząc się konkretnie do obrotu narkotykami Sąd ten wykazał, iż istniejący z góry powzięty zamiar dotyczy ogólnie udziału w tym obrocie i jest realizowany przy każdej nadarzającej się okazji, w krótkich odstępach czasu. Dla przyjęcia konstrukcji czynu ciągłego nie jest konieczne, aby oskarżony w chwili rozpoczęcia działalności wiedział z góry, że w konkretnym dniu, w konkretnym miejscu wprowadzi do obrotu określoną ilość określonego rodzaju narkotyku, lecz konieczne jest, aby sprawca chciał popełnić czyn ciągły lub, przewidując możliwość popełnienia takiego czynu, na to się godził. Z punktu widzenia podmiotowego zachowania oskarżonych spaja jeden zamiar, którym jest dążenie do rozprowadzenia narkotyków i osiągania od razu, bądź w niedalekiej przyszłości zysków. Zamiarem ich jest realizowanie - zaspokajanie zapotrzebowania na środki odurzające i to zarówno wśród konsumentów jak i osób zajmujących się dalszą ich sprzedażą. Dla ustalenia „z góry podjętego zamiaru” stosowne są też inne kryteria. A.Zoll przychylając się do bardziej dookreślonej woli sprawcy zaproponował test usiłowania. Należy przyjąć ciągłość w znaczeniu art. 12 kk, jeżeli po pierwszym zachowaniu - znając zamiar sprawcy - można mu przypisać usiłowanie popełnienia całości czynu zabronionego charakteryzującego się ciągłością (por. A.Zoll/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I, Zakamycze 1998 uwagi do art. 12). W świetle linii reprezentowanej przez omawiane orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Katowicach do przyjęcia z góry podjętego zamiaru wystarczy wykazanie zaistnienia woli nie do końca skonkretyzowanego działania - bez szczegółowego określenia jego detali. Jest to stanowisko uzasadnione. Bowiem nie można wykluczyć, iż sprawca przyjmuje realizację inkryminowanych zachowań w długim okresie czasu, w którym u zarania jego działania nie jest w stanie drobiazgowo określić czynności podejmowanych chociażby w perspektywie wielu tygodni, czy nawet miesięcy. Takimi detalami mogłoby być określenie współpracowników, dat poszczególnych zachowań czy też przykładowo, przy żądaniu nienależnego świadczenia – sprecyzowanie kwot. Odrzucenie tej koncepcji byłoby równoznaczne z odrzuceniem możliwości zastosowania konstrukcji czynu ciągłego do zachowań złożonych i podejmowanych w dłuższym okresie czasu, gdzie nie ma możliwości u początku działania sprawcy do dokładnego określenia co będzie robił przy końcu działania, jak to jaskrawie przyjął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 16 grudnia 2004 r. sygn. II AKa 223/04 (KZS 2005/7-8/98). Oczywiście nie może dojść tu do nadmiernej ogólności, która mogłaby być odebrana jako przyjęcie generalnego sposobu postępowania.

Brzmienie art. 91 § 1 kk przesądza, że podstawą ciągu przestępstw mogą być jedynie przypadki popełnienia przez sprawcę wielu przestępstw, które charakteryzują się jednorodną kwalifikacją prawną, podobnym sposobem popełnienia, krótkimi odstępami czasu pomiędzy poszczególnymi przestępstwami oraz brakiem przedzielającego je wyroku wydanego w stosunku do któregokolwiek z nich. Stąd całkowicie bez znaczenia, czy znamiona te zostały wyrażone przez jeden przepis części szczególnej, czy też zawarte są w dwóch lub więcej przepisach powiązanych ze sobą przy pomocy art. 11 kk, czy wreszcie przez przepis części szczególnej, którego znamiona zostały uzupełnione o element ciągłości poprzez zastosowanie dyrektywy z art. 12 kk. Nie jest wykluczone przyjęcie ciągu przestępstw w sytuacji, gdy jedno przestępstwo popełnione zostało jednym zachowaniem, inne zaś w warunkach czynu ciągłego z ar. 12 kk. W takim wypadku bowiem co prawda mamy do czynienia z uzupełnieniem zestawu znamion danego przestępstwa o element ciągłości zaczerpnięty z art. 12 kk, co oznacza, że poszczególne przestępstwa wyczerpują znamiona określone w dwóch różnych przepisach. Jednak istota przestępstwa popełnionego w warunkach określonych w art. 12 kk i przestępstwa dokonanego jednym zachowaniem z punktu widzenia charakterystyki danego przestępstwa nie zawiera w sobie różnic uzasadniających odrzucenie możliwości przyjęcia ciągu przestępstw. Zarówno przy czynie ciągłym, jak i przy realizacji znamion jednym zachowaniem sprawca popełnia jeden czyn zabroniony. Co więcej, przestępstwo popełnione w warunkach ciągłości z art. 12 kk traktowane jest na płaszczyźnie wszystkich warunków odpowiedzialności karnej identycznie jak przestępstwo popełnione jednym zachowaniem. Wszystkie pozostałe przypadki stanów faktycznych, niespełniające przesłanek określonych w art. 91 kk, nie mogą być uznane za ciąg przestępstw. Wymienione w art. 91 § 1 kk kryteria ciągu przestępstw mają charakter taksatywny, co oznacza, iż przyjęcie tej instytucji wymaga przesądzenia wszystkich warunków. Brak któregokolwiek elementu wymienionego w art. 91 § 1 kk wyklucza możliwość przyjęcia ciągu przestępstw (por. J. Majewski: glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2000 r., sygn. I KZP 17/00, Pal 2001/1-2/242.; A. Wąsek: glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2000 r., sygn. I KZP 17/00, OSP 2001/1; L. Tyszkiewicz/w/: Kodeks karny. Komentarz. t. II, Gdańsk 1999, s. 271; P.Kardas/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k.., Zakamycze 2004, s. 1211).

Jak wskazano powyżej jedną z przesłanek od której jest uzależniona możliwość przyjęcia kwalifikacji z art. 91 § 1 kk jest krótki odstęp czasu pomiędzy poszczególnymi przestępstwami. Warunek popełnienia przestępstw składających się na ciąg „w krótkich odstępach czasu” sformułowany został identycznie jak kryterium zastosowania instytucji czynu ciągłego z art. 12 kk (por. P.Kardas/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k.., Zakamycze 2004, s. 1215-1216). Stąd przedstawione powyżej poglądy wypracowane w nauce prawa a dotyczące wykładni art. 12 kk przedmiocie oddekodwania normy „krótkiego okresu czasu” znajdą zastosowanie i w zakresie art. 91 § 1 kk.

Jest ewidentnym, iż w sytuacji realnego zbiegu przepisów wymierzenie kary z wykorzystaniem dyspozycji art. 91 § 2 kk (w razie zaistnienia sytuacji warunkującej takie orzeczenie) jest korzystniejsze dla sprawcy niż przy rozbiciu ciągu przestępstw na poszczególne zachowania i wymierzenia kary za każde z nich osobno a następnie orzeczenia kary łącznej zgodnie z art. 85 kk i art.86 § 1 kk. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż w tym zakresie ustawa nie przewiduje dowolności. Wymierzając karę łączną obejmującą skazania za ciągi przestępstw zachodzi konieczność powołania się tylko na przepis art. 91 § 2 kk (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 lipca 2002 r., sygn. II AKa 249/02, Prok.i Pr.-wkł. 2003/5/18).

W okolicznościach niniejszego postępowania, które toczy się skutkiem uchylenia wcześniejszych wyroków, odniesienie się do dyspozycji art. 12 kk, art. 91 § 1 kk i art. 85 kk wraz z art. 86 § 1 kk wymaga zwrócenia uwagi na kierunki i zakresy składanych środków odwoławczych – tych, które były składane na niekorzyść oskarżonego. Źródłem tej powinności Sądu jest art. 443 kpk.

Należy tu dodać, iż przez orzeczenie „surowsze niż uchylone” w rozumieniu art. 443 kpk uważa się każde orzeczenie zawierające rozstrzygnięcia mniej korzystne pod względem skutków prawnych niż rozstrzygnięcia zawarte w tym orzeczeniu, które zostało uchylone. Przy czym wyrażony w art. 443 kpk pośredni zakaz reformationis in peius odnosi się do każdego postępowania toczącego się po uchyleniu zaskarżonego orzeczenia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania (por. S.Zabłocki/w/: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, Dom Wydawniczy ABC 1998, s. 492; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2010 r., sygn. IV KK 451/09, LEX nr 577234). Gwarancyjny charakter funkcjonalnej wykładni przepisów art. 443 kpk i art. 434 § 1 kpk, rozciągającej obowiązywanie zakazu reformationis in peius na ustalenia faktyczne, nie może jednak prowadzić do nieracjonalnego w swej istocie zakazu opisywania tego samego ustalenia innymi słowami, różnica ma wtedy bowiem charakter wyłącznie językowy. Ogólnie można też przesądzić, że stanowi naruszenie omawianego tu zakazu poczynienie takich ustaleń faktycznych, które poprzez wprowadzenie w orbitę rozważań nowych okoliczności obciążających, niewziętych pod uwagę przez Sąd w wyroku, który został uchylony albo też poprzez zredukowanie katalogu okoliczności łagodzących ujętych w uchylonym wyroku, wpływa lub choćby tylko może wpływać na oceny dokonywane w płaszczyźnie wymiaru kary (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2009 r., sygn. II KK 36/09, OSNKW 2009/9/80; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2010 r., sygn. III KK 79/10, OSNKW 2010/12/106).

W końcowej części tych wstępnych rozważań dostrzeżono, iż w polu widzenia Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę musi pozostawać konstrukcja właściwego zbiegu przepisów na co chociażby zwrócił uwagę Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 października 2008 r. wydanego sprawie o sygn. IV Ka 670/08.

Elementami zachowania do którego odnosi się konstrukcja z art. 11 kk są: jedność czasu i miejsca, nastawienie sprawcy zmierzające do osiągnięcia tego samego relewantnego z punktu widzenia prawa karnego celu, wyodrębnienie zintegrowanych zespołów jego aktywności. Całość działań sprawcy powinna być jednym zespołem jego fizycznych zachowań i wyrażać jeden wspólny akt woli. Fragmenty zachowania sprawcy powinny przy tym krzyżować się ze sobą (lub na siebie nakładać) w taki sposób, że fragment wyodrębniony przez pryzmat jednego przepisu w całości lub części powinien pokrywać się z fragmentem wyodrębnionym poprzez pryzmat drugiego przepisu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 listopada 2004 r., sygn. II AKa 190/04, Prok.i Pr.-wkł. 2005/11/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 czerwca 2005 r., sygn. II AKa 161/05, KZS 2005/12/39; J.Giezek/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX 2007, uwagi do art. 11 kk).

Ostatnim zagadnieniem, które wymaga w tym miejscu omówienia jest zasada tożsamości czynu zarzucanego i przypisanego w rozumieniu art. 14 § 1 kpk. Jak wskazał Sąd Najwyższy w niebudzącym wątpliwości wyroku z dnia z dnia 19 października 2010 r. w sprawie o sygn. III KK 97/10 (OSNKW 2011/6/50) akt oskarżenia, jako skarga zasadnicza, nie tylko inicjuje postępowanie sądowe, ale także zakreśla jego ramy, co ściśle łączy się z problematyką tożsamości czynu zarzucanego i przypisanego sprawcy. Ram tych nie wyznacza jednak przyjęty w akcie oskarżenia opis czynu zarzucanego oskarżonemu. Granice oskarżenia wyznacza bowiem zdarzenie historyczne, na którym zasadza się oskarżenie. Istotna jest zatem tożsamość czynu wyznaczona faktycznymi ramami tegoż zdarzenia. Przy tym jest oczywistym z uwagi na zasadę prawdy materialnej (art. 2 § 2 kpk), iż po wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności Sąd może i powinien nadać w wyroku określenie czynu, które może odbiegać od opisu przyjętego w akcie oskarżenia (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2006 r., sygn. II KK 304/06, OSNwSK 2006/1/2403).

Sąd w tym przypadku nie podzielił wywodu Sądu Najwyższego zawartego w postanowieniu z dnia 11 grudnia 2006 r., sygn. II KK 304/06 (OSNwSK 2006/1/2403) co do ograniczenia zakresu kryteriów tożsamości. Wskazanie w tym charakterze tożsamości osoby pokrzywdzonej jest zbyt daleko idące, gdyż nie odnosi się wprost do samego zachowania sprawcy jako czynu zdefiniowanego w art. 1 kk, wskazującym na przedmiot postępowania karnego.

Zgodnie z art. 413 § 2 pkt 1 kk opis czynu przypisanego w wyroku skazującym powinien zawierać dokładne określenie czasu, miejsca, sposobu i okoliczności popełnienia przestępstwa oraz jego skutków. Z punktu widzenia znamion strony przedmiotowej przestępstwa dokładne określenie sposobu i okoliczności jego popełnienia wymaga wskazania w opisie czynu tych elementów przebiegu zdarzenia, które wypełniają te znamiona (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2012 r., sygn. IV KK 375/11, OSNKW 2012/7/78). To zaś nałożyło na Sąd konieczność zmiany opisu czynu przypisanego sprawcy poprzez jego doprecyzowanie.

Dokonując subsumcji w pierwszej kolejności należy odnieść się do konsekwencji zastosowania art. 442 § 3 kpk.

Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 października 2008 r. wydanego sprawie o sygn. IV Ka 670/08 podniósł konieczność wykazania szkody: „uszczerbku na mieniu” dla zaistnienia występku z art. 286 § 1 kk w formie stadialnej dokonania. Sąd ten także wskazał, iż przepis art. 91 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego nie ma zastosowania do projektów wykonawczych. Odnośne wypowiedzi zawartej w uzasadnieniu omawianego wyroku mają niewątpliwie charakter zapatrywań prawnych w rozumieniu art. 442 § 3 kpk. Odnoszą się bowiem wprost do wykładni znamion opisywanych występków. Natomiast z uzasadnienia wyroku Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 4 listopada 2010 r., w sprawie o sygn. IV Ka 844/10 wynika, iż do sporządzania projektów budowlanych jak i wykonawczych dla obiektów o kubaturze 1000 m ³ są wymagane takie uprawnienia. Wprawdzie powyższe stanowisko nie zostało wyeksponowane wprost, jednakże w ocenie Sądu należy je w ten właśnie sposób wyinterpretować ze sformułowania zawartego na odwrocie k. 1247 t. VII zaczynającego się słowami „W tym” a kończącego się słowami „powyżej 1000 m ^2”. Oczywiście wskazanie 1000 m ² zamiast 1000 m ³ jest wynikiem oczywistej omyłki literowej gdyż dotyczy ono kubatury jak wynika z całości sformułowania a nie powierzchni.

Realizując przedmiotowe założenia podkreślone uprzednio a wskazujące na konieczność stosowania jedynie do ostatnich – zachowujących aktualność zapatrywań Sądu Odwoławczego Sąd nie poczuł się związany sugestiami zawartymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 października 2008 r. wydanego sprawie o sygn. IV Ka 670/08 a dotyczących wykładni art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym. Natomiast, z uwagi na brak odniesienia się Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 4 listopada 2010 r., w sprawie o sygn. IV Ka 844/10 do tematyki szkody w aspekcie art. 286 § 1 kk Sąd w dalszym ciągu jest związany zapatrywaniem prawnym Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu wyrażonym w sprawie o sygn. IV Ka 670/08. Związanie to nakłada na Sąd niemość przyjęcia formy stadialnej dokonania w zakresie występku z art. 286 § 1 kk przy braku uszczerbku na mieniu doznanym przez pokrzywdzonych.

W wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. wydanym w sprawie o sygn. II K 956/06 zakreślającym ramy niniejszego postępowania w świetle art. 443 kpk przy braku jego zaskarżenia na niekorzyść przypisano L. P.sporządzenie dokumentacji dla P. G.wyłącznie w branży sanitarnej. Sąd ten jednak w uzasadnieniu swego orzeczenia przyjął znaczenie pojęcia „branży sanitarnej” w sposób analogiczny do ustalenia odnośnego zakresu działania L. P.wykazanego w niniejszym postępowaniu. Podobnie należy się odnieść do opisu zachowań L. P.względem Pracowni (...)s.c. jak i P. W..

Kierując się zaleceniem wyrażonym w art. 413 § 2 pkt 1 kpk, uwzględniając przy tym racje podniesione przez Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 5 sierpnia 2009 r., sygn. II KK 36/09 (OSNKW 2009/9/80) oraz z dnia 5 października 2010 r., sygn. III KK 79/10 (OSNKW 2010/12/106) w sposób możliwie najdokładniejszy opisano zachowania L. P.nie wykraczając poza ramy zakreślone w wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. wydanym w sprawie o sygn. II K 956/06. Dotyczy to również doprecyzowania okresu jego działania.

Dokumentem poświadczającym uprawnienia L. P.była decyzja o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie z dnia 5 kwietnia 1989 r. oznaczona Nr (...). Decyzja ta została wydana przez Urząd Wojewódzki we W. (...). Decyzję te wydano w oparciu o § 5 ust. 1, § 6 ust. 1, § 7 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46). Zgodnie z tą decyzją L. P.był uprawniony: do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów instalacji oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie instalacji sanitarnych obejmujących i instalacje wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i klimatyzacyjno-wentylacyjne; do sporządzania, w budownictwie osób fizycznych projektów instalacji sanitarnych. Z uwagi na treść art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.) oraz w § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 18 lipca 1991 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 69, poz. 299) po 1991 r. zakres uprawnień L. P.został ograniczony do obiektów o kubaturze nie przekraczającej 1000 m ³. Stąd zgodnie z art. 12 ust. 1 i 2 cyt. ustawy prawo budowlane L. P.nie mógł sprawować samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie wyrażającej się w sporządzaniu opisanej poprzednio dokumentacji projektowej zawierającej rozwiązania nawiązujące do tego przepisu a dotyczącej obiektów, których kubaturę przekraczała 1000 m ³. Sporządzając tę dokumentację L. P.zrealizował znamiona przedmiotowe występku z art. 91 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy prawo budowlane.

Jak wynika z zgromadzonej dokumentacji, a zwłaszcza zeznań P. G. L. do dłuższego czasu z powodzeniem wykonywał czynności zawodowe związane z projektowaniem instalacji wodociągowych, sanitarnych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i klimatyzacyjno-wentylacyjnych. Znajomość skomplikowanych zagadnień związanych z przedmiotem czynności projektanckich oraz skuteczne poruszanie się po odnośnym rynku wyklucza zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego możliwość by L. P.nie zdawał sobie sprawy z ograniczeń w zakresie własnych uprawnień. To zaś nakazuje przypisanie mu działania z winy umyślnej. Natomiast nie sposób wykazać by miał on na celu niestosowanie się do ograniczeń prawnych. Celem L. P.sporządzającego dokumentacje budowlaną było uzyskanie dochodu z prowadzonej działalności w drodze wywiązania się z przyjętych zobowiązań, przy tym oczywiście miał on świadomość bezprawności swego działania, z czym się godził. Przez to przypisano mu zamiar w postaci ewentualnej.

Stąd również w odnośnych zachowaniach L. P., który wprowadził do obrotu sporządzone przez siebie przy braku wymaganych uprawnień projekty wykonawcze dostrzeżono znamiona czynu z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.).

Powyższemu nie może przeciwstawić się współdziałanie L. P. z innymi osobami. Należy tu bowiem zwrócić uwagę, iż to L. P. firmował dokumentację własnym nazwiskiem bez względu na wielkość swego zaangażowania. Przez to udzielał zamawiającemu gwarancji, iż wprowadzone w dokumentacji samodzielne rozwiązania zostały przez niego zaakceptowane i on ponosi za nie wyłączną odpowiedzialność. Było to równoznaczne z przyjęciem na siebie odpowiedzialności za prawidłowość sygnowanej przez siebie dokumentacji. Do tego zaś uprawnień nie posiadał. W sposób oczywisty nie można ograniczyć odpowiedzialności z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lica 1994 r. prawo budowlane do czynności podejmowanej wyłącznie przez sprawcę, bez jakiegokolwiek udziału, czy wpływu innych osób. Należyte wykonywanie czynności we współczesnym procesie budowlanym, i nie tylko budowlanym, wymaga korzystania z wielu źródeł – pracy wielu osób. Elementem istotnym jest właśnie przyjęcie odpowiedzialności za sporządzane opracowania poprzez sygnowanie go własnym podpisem i określeniem swej roli.

Dyspozycja art. 14 kpk uniemożliwiła Sądowi w realiach prawnych niniejszego postępowania przypisać w sposób orzeczniczy L. P.zachowanie polegające na dokonywaniu wpisów do dziennika budowy (k. 303-305 t. II) Centrum (...) P. W.przy ul. (...)we W.. L. P.dokonał wpisów do tego dziennika w dniach 25 marca 2005 r., 26 kwietnia 2005 r. i 5 maja 2005 r. Jak wskazała biegła M. T.wpisy te były elementem działalności związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych, samodzielnego rozwiązania zagadnień technicznych oraz techniczno-organizacyjnych dotyczących obiektu o kubaturze przekraczającej 1000 m ³. Jednakże czynności te nie zostały ujęte w zarzucie, co uniemożliwia Sądowi orzecznicze odniesienie się do nich.

W pkt II skargi zarzucono L. P. doprowadzenie w okresie od 15 października 1999 r. do 21 lipca 2003 r. we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Spółdzielnię (...) w łącznej kwocie 31110 zł poprzez wykonanie w ramach zawartych umów Nr (...) dokumentacji projektowej w branży sanitarnej dotyczącej Centrum Handlowego Spółdzielni (...) nie posiadając do tego stosownych uprawnień, w wyniku czego zleceniodawca zmuszony był wykonać dokumentację zastępczą za w/w kwotę. Tymczasem dokonane ustalenia pozwoliły na wskazanie, iż w tym okresie L. P. sporządził przedmiotową dokumentację ale dla P. G. w rezultacie zawartego porozumienia. Nie miał wtedy żadnego kontaktu ze Spółdzielnią (...). To zaś pociągnęło za sobą konieczność zmiany opisu tego czynu chociażby w odniesieniu do określenia pokrzywdzonego, którym był P. G..

W zachowaniu L. P.względem P. G.jak i Pracowni (...) s.c., będącym przedmiotem niniejszego postępowania, dostrzeżono podwójną skutkowość omawianą w nauce prawa karnego. Wyobrażenie P. G.oraz E. F.i A. W.co do uprawnień L. P.a co za tym idzie prawidłowości formalnej sporządzanej przez niego dokumentacji wynikało chociażby z informacji udzielanych przez L. P.jak i zapisów umowy. Przez to P. G.oraz E. F.i A. W.zawarli z nim umowę, płacąc później za wykonaną dokumentację.

L. P. mając na uwadze osiągnięcie korzyści majątkowej w postaci wynagrodzenia za sporządzoną dokumentację podjął rozmowy z pokrzywdzonymi w wyniku których zawarł omawiane porozumienia a następnie wykonał dokumentację. Przy tym mając świadomość braku uprawnień wprowadził w tym zakresie kontrahentów w błąd. Te elementy pozwalają ustalić zarówno jego kryminalny zamiar bezpośredni jak i sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu.

Dla osoby zajmującej profesjonalnie sporządzaniem dokumentacji budowlanej musiało być wiadomym, iż zaistnienie wątpliwości co do uprawnień musi skutkować udaremnieniem porozumień co do jej sporządzenia. Taką świadomość musiał posiadać L. P.. Poinformowanie P. G. o posiadaniu uprawnień, czy przemilczenie braku takowych w rozmowach z E. F. oraz A. W. jak i podpisanej umowy wskazującej na istnienie takowych niewątpliwie realizuje znamię wprowadzenia w błąd.

O tym, że rozporządzenie przez P. G. oraz E. F. i A. W. środkami za dokumentację projektową która mogła być odrzucona zgodnie z art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane było dla pokrzywdzonych niekorzystne nie trzeba dalej przekonywać.

W opisywanym w ustaleniach zachowaniu L. P.wobec P. G.w 2000 r. jak i Pracowni (...) s.c. w latach 2000 – 2001 nie odnotowano sytuacji opisanej przez Sąd Najwyższego w wyroku z dnia 26 października 1978 r. w sprawie o sygn. III KR 173/78 (LEX nr 21786) gdyż zamawiający nie otrzymali od L. P.pełnowartościowego produktu w postaci dokumentacji budowanej mogącej stać się elementem projektu budowlanego. Mimo braków formalnych dokumentacja sporządzona przez L. P.skutecznie weszła w skład projektu budowlanego. Przez to pokrzywdzeni, z tego powodu, nie doznali uszczerbku co wprost podnieśli P. G.i A. W.. Zaś sama dokumentacja, oprócz owego uchybienia formalnego, była sporządzona prawidłowo.

Istotnym jest w tym zakresie zakreślenie końca działania L. P.. Otóż zamawiający tj. Pracownia (...)s.c. jak i P. G.zlecili L. P.sporządzenie dokumentacji będącej składnikiem projektu budowlanego. Zatem inkryminowane zachowanie L. P.działającego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w aspekcie doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem nie mogło wychodzić poza wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i wydaniu pozwolenia na budowę. W przypadku Pracowni (...)s.c. była to data 6 lutego 2001 r. zaś w przypadku P. G.data 19 czerwca 2000 r. Brak jest bowiem podstaw by wykazać iż L. P.wykonując dokumentację dla P. G.po tej dacie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. P. G.wskazał, iż współpracę z L. P.zakończył wiosną 2000 r. Wprawdzie przyjęto w oparciu do dokumentację projektową, iż L. P.sporządzał dokumentację będącą podstawą wydania decyzji z dnia 20 listopada 2003 r. to jednak brak jest jakichkolwiek dowodów przemawiających za tym by czynił to odpłatnie. Z kolei sytuacja opisana przez Sąd Najwyższego w wyroku z dnia 26 października 1978 r. w sprawie o sygn. III KR 173/78 (LEX nr 21786) zachodzi w opisywanych zachowaniach L. P.z 2004 r. względem P. W.. Inwestor mimo braku uprawnień projektanta otrzymał wymagany produkt. Zaś w tym przypadku, jako iż tym produktem była dokumentacja wykonawcza nie był narażony na jakiekolwiek konsekwencje wynikające z braku uprawnień L. P.. Podobnie należy odnieść się do aktywności L. P.względem Pracowni (...) s.c. po dniu 6 lutego 2001 r.

Będąc związanym zapatrywaniem prawnym – omawianym już wywodem zawartym w uzasadnieniu wyroku Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 października 2008 r. wydanego sprawie o sygn. IV Ka 670/08 w przedmiocie konsekwencji niewystąpienia uszczerbku Sąd powinien przypisać L. P.wypełnienie w tych zachowaniach znamion usiłowania oszustwa tj. czynu z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

Odnosząc się natomiast w realiach niniejszego postępowania do możliwości zastosowania właściwego zbiegu przepisów z art. 286 § 1 kk i art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.) stwierdzono co następuje.

Celem działania L. P.było pozyskiwanie środków finansowych. W tym celu doprowadzał do niekorzystnych rozporządzeń majątkowych swych kontrahentów na kanwie braku swych uprawnień jak również wykonywał zleconą dokumentację nie będąc do tego prawnie umocowany. Przez to jego zachowania były wyrazem tego samego czynu w rozumieniu art. 11 kk. Na to również wskazał w sposób wiążący w myśl art. 442 § 3 kpk Sąd Odwoławczy – Sąd Okręgowy we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 października 2008 r. wydanego sprawie o sygn. IV Ka 670/08.

Dlatego też przyjęto, iż opisywanymi uprzednio działaniami podjętymi na szkodę P. G.w lutym – kwietniu 2000 r. i na szkodę Pracowni (...) s.c. w latach 2000 – 2001 L. P.zrealizował znamiona czynów z art. 13 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) w zw. z art. 11 § 2 kk.

Zebrany materiał dowodowy nie zezwala w żaden sposób by oba te zachowania były rezultatem tego samego, z góry powziętego zamiaru. Ta okoliczność sama w sobie wyklucza możliwość rozważania zastosowania w tym przypadku instytucji czynu ciągłego ujmującego wszystkie te zachowania. Natomiast osobne zachowania L. P.względem P. G.w okresie między lutym i kwietniem 2000 r. jak i względem Pracowni (...)s.c. w okresie od 1 sierpnia 2000 r. do 15 stycznia 2001 r. odpowiadają wymogom czynów ciągłych w rozumieniu art. 12 kk. Każde z tych zachowań było wyrazem jednej i tej samej całości. Odpowiadały one temu samemu zamiarowi – pozyskaniu wynagrodzenia w drodze sporządzenia tej samej branżowej dokumentacji budowlanej w stosunkowo krótkim okresie czasu przy świadomym braku uprawnień ku temu. W zakresie obu tych czynów tj. czynu popełnionego na szkodę P. G.i czynu popełnionego na szkodę Pracowni (...) s.c. właściwym stanie się zastosowanie tu instytucji ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk. Czyny te charakteryzują się bowiem jednorodną kwalifikacją prawną, podobnym sposobem popełnienia, odstępami czasowymi umożliwiającymi zachowanie więzi czasowej poszczególnych zachowań w sposób uzasadniający ich uznanie za fragmenty większej całości w aspekcie okoliczności niniejszej sprawy oraz brakiem przedzielającego je wyroku wydanego w stosunku do któregokolwiek z nich.

Przez to w zachowaniach L. P. z lat 2001 (po dniu 6 lutego 2001 r.) – 2004 dostrzeżono znamiona wyłącznie czynu z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.).

Z tych też względów uznano, iż czyny L. P.opisane w okresie między lutym i kwietniem 2000 r. względem P. G.oraz od 1 sierpnia 2000 r. do 15 stycznia 2001 r. względem Pracowni (...) s.c. uznano jako zachowania kwalifikowane z art. 13 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) w zw. z art. 11 § 2 kk oraz art. 12 kk i art. 91 § 1 kk.

Z uwagi na powyższe w zachowaniach L. P. z lat 2001 (po dniu 6 lutego 2001 r.) – 2004 dostrzeżono znamiona wyłącznie czynu z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.).

Dokonując kwalifikacji prawnej zachowań L. P. wypełniających znamiona tylko i wyłącznie z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) Sąd został poddany ograniczeniom wynikającym z art. 443 kpk. Dotyczy to zachowań polegających na sporządzeniu przez L. P. opracowań w postaci: w marcu 2001 r. nr CO/6/3/01 – instalacja c.o., -nr CO/6/3/01 - obliczenia instalacji c.o.; nr opracowania K/4/03/2001 – kotłowania gazowa o mocy 1200 KW; w październiku 2003 r. aneks do projektu budowlanego Centrum Handlowego Spółdzielni (...) w zakresie instalacji sanitarnych; w okresie od 28 czerwca 2004 r. do 7 lutego 2005 r. a w szczególności w dniu 16 sierpnia 2004 r. nr WK/6/7/04/ - przedmiar robót instancji wody zimnej, c.w.u., kanalizacji, nr WK/6/7/04 - projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o., nr CO/5/7/04 - projekt wykonawczy zamienny instalacji wody zimnej, c.w.u., kanalizacji; w październiku 2004 r. nr CO/2/10/04 - kosztorys, przedmiar robót do projektu zamiennego instalacji c.o., nr CO/2/10/04 – projekt wykonawczy zamienny instalacji c.o.; projekt wykonawczy instalacji c.o - aneks do opracowana złożonego w październiku 2004 r. (nr opracowania CO/2/10/04) złożony w dniu 7 lutego 2005 r. Przy tym, z przyczyn jak odpowiednio powyżej wskazano działania podjęte w okresie od 28 czerwca 2004 r. do 7 lutego 2005 r. przybrały postać czynu ciągłego.

Przeszkodą do odstąpienia od zastosowania instytucji ciągu przestępstw wobec tych zachowań przedzielonych okresami czasu, które w sposób daleko wątpliwy można uznać za krótkie, jest właśnie nakaz płynący z art. 443 kpk.

Jak wcześniej wskazano zastosowanie konstrukcji z art. 91 § 1 kk jest dla sprawcy korzystniejsze niż przyjęcie realnego zbiegu przestępstw w rozumieniu art. 85 kk. Pierwszym wyrokiem wydanym w sprawie L. P.w zakresie zarzutów będących przedmiotem niniejszego postępowania był wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. wydany w sprawie sygn. II K 956/07. W nim zaś do tych zachowań przyjęto konstrukcję ciągu przestępstw.

Wyrok ten został zaskarżony wyłącznie przez obrońcę oskarżonego, w całości na jego korzyść. Kolejnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 16 kwietnia 2010 r. wydanym w sprawie o sygn. II K 26/09 L. P.uniewinniono od wyżej wymienionych zachowań. Apelację wniósł oskarżyciel publiczny i posiłkowy. W apelacjach zarzucono uchybienie art. 92 i 410 kpk, art. 91 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego i art. 286 § 1 kpk jak i błąd w ustaleniach faktycznych. Oskarżyciele wnosili o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Skutkiem tych apelacji były wskazowe wcześniej wyroki Sądu Odwoławczego – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 października 2008 r., w sprawie o sygn. IV Ka 670/08 oraz z dnia z dnia 4 listopada 2010 r., w sprawie o sygn. IV Ka 844/10.

Jak wynika z powyższego zestawienia i wcześniejszych uwag w przedmiocie art. 443 kpk nie ma obecnie możliwości odejścia od konstrukcji przewidzianej w art. 91 § 1 kk w zakresie zachowań kwalifikowanych wyłącznie z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym. Przeszkodą nie może być oczywiście fakt, iż niektóre z nich przyjęły postać czynu ciągłego.

Wprawdzie przyjęto w odniesieniu do niektórych z tych zachowań rozszerzające okresy czasu w odniesieniu do przyjętych w wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 stycznia 2008 r. wydanym w sprawie sygn. II K 956/07 nie stanowi to jednak naruszenia ograniczenia wynikającego z art. 443 kpk – o czym było poprzednio. Nadanie zmienionych okresów czasu czynom opisanym analogicznie nie stanowi bowiem wprowadzenia w orbitę rozważań nowych okoliczności obciążających, niewziętych pod uwagę przez Sąd w wyroku, który został uchylony.

Dlatego też do zachowań L. P. mających miejsce od marca 2001 r. do 7 lutego przyjęto konstrukcję ciągu przestępstw w myśl art. 91 § 1 kk w skład którego wchodzą czyn ciągły z art. 12 kk w zw. z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) oraz przestępstwa z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.).

L. P. nie cierpiał niedostatków w zakresie własnej poczytalności. Zaś oprócz chęci osiągnięcia dochodu nie stwierdzono innych motywów jego działania. Dlatego uznano go winnym popełnienia opisanych powyżej czynów.

Będąc związanym dyspozycją art. 443 kpk, jako okoliczność obciążającą Sąd mógł jedynie przyjąć możliwość postawienia większych wymagań oskarżonemu, co z kolei wiązało się ze zwiększeniem jego odpowiedzialności - na którą to okoliczność, jako jedyną w tym właśnie kierunku zwrócił uwagę Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. II K 956/06. Okolicznościami łagodzącymi niewątpliwie jest niewyrządzenie szkody a także pozytywna opinia oskarżonego.

Zastosowanie zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu kary łącznej, uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy poszczególnymi czynami, objętym tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo-podmiotowy łączy te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione. Im bliższe są te relacje, tym bardziej kara łączna powinna być zbliżona do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za poszczególne czyny, objęte tym wyrokiem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 maja 2001 r., sygn. II AKa 63/01, Prok.i Pr.-wkł. 2002/7-8/20).

Jako, że przestępstwa objęte realnym zbiegiem a przypisane L. P. wskazują na bliską więź przedmiotową, popełnione zostały w bliskim związku miejscowym zastosowano wobec niego zasadę asperacji w kierunku zasady absorpcji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, sygn. II AKa 59/01, Prok.i Pr.-wkł. 2002/3/21).

W zakresie dostrzeżenia pozytywnej prognozy kryminologicznej jak i ustalenia okresu próby Sąd także był związanym dyspozycją art. 443 kpk.

O kosztach orzeczono nie widząc podstaw do zwolnienia oskarżonego o tych należności na rzecz Skarbu Państwa.