Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 26 SIERPNIA 2010 R.
I KZP 12/10
W skład korzyści majątkowej w rozumieniu art. 45 § 1 k.k., podlega-
jącej przepadkowi, wchodzą również wszelkie wydatki poczynione przez
sprawcę na uzyskanie przedmiotu pochodzącego z przestępstwa.
Przewodniczący: sędzia SN P. Hofmański.
Sędziowie SN: K. Cesarz (sprawozdawca), D. Rysińska.
Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Herzog.
Sąd Najwyższy w sprawie Marcina C. i innych, po rozpoznaniu w
Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 26 sierpnia 2010 r., przekazanego na
podstawie art. 441 § 1 k.p.k. postanowieniem Sądu Apelacyjnego w W. z
dnia 10 maja 2010 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej
wykładni ustawy:
„Czy w przypadku skazania za przestępstwo z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z
dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.
1485) przez korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa w
rozumieniu art. 45 § 1 k.k. należy rozumieć całą kwotę uzyskaną ze sprze-
daży wcześniej zakupionych substancji psychotropowych lub środków odu-
rzających, czy tylko kwotę, o jaką nastąpiło przysporzenie stanu majątko-
wego – powiększenie majątkowych aktywów bądź zmniejszenie pasywów –
sprawcy w wyniku jego działania; w przypadku uznania, iż korzyść mająt-
kową określoną w art. 45 § 1 k.k. stanowi kwota uzyskana ze sprzedaży
w/w środków i substancji przez każdego ze sprawców, to w jaki sposób na-
leży stosować w/w przepis w stosunku do sprawców kolejno wprowadzają-
2
cych do obrotu te same środki odurzające lub substancje psychotropowe
(hurtownik – pośrednik – detalista)?”
p o s t a n o w i ł odmówić podjęcia uchwały.
U Z A S A D N I E N I E
Przedstawione zagadnienie prawne, przytoczone po usunięciu znie-
kształcających jego treść omyłek pisarskich, zostało sformułowane w na-
stępującej sytuacji procesowej.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 21 października 2009 r. uznał
20 oskarżonych za winnych uczestnictwa w obrocie znacznymi ilościami
środków odurzających i substancji psychotropowych (nabywania ich od
różnych osób i zbywania innym osobom w celu ich dalszej odprzedaży), to
jest dokonania czynów wypełniających dyspozycję art. 56 ust. 1 i 3 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej – u.p.n.) w zw.
z art. 12 k.k., za które wymierzył kary pozbawienia wolności i grzywny, a
nadto na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł wobec 19 z tych oskarżonych
„częściowy przepadek osiągniętej korzyści majątkowej” w tym od: Marcina
C. w kwocie 3 247.050 zł, Huberta Ś. – 363 926 zł, Łukasza J. – 73 800 zł,
Jacka W. – 96 000 zł i Tomasza B. – 84 000 zł, ponieważ nie było możliwe
wyliczenie całości uzyskanej korzyści (co nastąpiłoby, gdyby dało się usta-
lić ceny zbycia narkotyków, a nie tylko ceny ich nabycia, którymi kierował
się Sąd). Sąd Okręgowy przyjął, że: po pierwsze, korzyścią tą są wszystkie
składniki uzyskane z popełnienia przestępstwa, a nie tylko osiągnięty zysk,
i po drugie, w przypadku sprzedaży narkotyków, korzyść, jaką osiągnął
sprawca, stanowi kwota zakupu narkotyków oraz nadwyżka uzyskana w
wyniku ich sprzedaży, nie zaś wyłącznie różnica między ceną sprzedaży
3
środka a ceną jego zakupu. Sąd ten stwierdził również, że przepadek uzy-
skanej przez współsprawców korzyści majątkowej musi być między nich
podzielony.
Obrońcy wyżej wymienionych oskarżonych w apelacjach i Marcin C.
w osobistej skardze kwestionowali rozstrzygnięcia o przepadku korzyści
majątkowej.
Wątpliwości Sądu odwoławczego przy rozpoznawaniu tych apelacji,
wyrażone w przedstawionym zagadnieniu, powstały na tle:
- poglądu wyrażonego w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w
S. z dnia 16 listopada 2006 r., II AKa 148/06 (Lex nr 283397), że „korzyść
majątkowa uzyskana z przestępstwa, to nie wartość samych narkotyków
(...), tylko rzeczywista korzyść, jaką sprawcy z popełnienia przestępstwa
uzyskali”,
- stanowiska Sądu Najwyższego, że korzyścią majątkową jest każde
bezprawne przysporzenie majątku sobie lub innej osobie albo uniknięcie w
nim strat (uchwały: z dnia 30 stycznia 1980 r., VII KZP 41/78, OSNKW
1980, z. 3 poz. 24; z dnia 15 lutego 1977 r., VII KZP 16/76, OSNKW 1977,
z. 4-5, poz. 34),
- wypowiedzi w piśmiennictwie, z których wynika, że chodzi o zwięk-
szenie aktywów lub zmniejszenie pasywów majątkowych, z tym że pozba-
wione podstawy prawnej (O. Górniok: O pojęciu korzyści majątkowej w ko-
deksie karnym, PiP 1978 nr 4, s. 117, R.A. Stefański: Przepadek korzyści
majątkowej uzyskanej przez sprawcę przestępstwa, Prok. i Pr. 2001, nr 3,
s. 155 i nast.; A. Zoll red.: Komentarz do Kodeksu karnego. Część ogólna,
Kraków 2004; K. Postulski i M. Siwek: Przepadek w polskim prawie kar-
nym, Kraków 2004),
- stanu faktycznego zaistniałego w niniejszej sprawie i jego oceny
prawnej przez Sąd Okręgowy, w rezultacie której każda z kolejnych osób
uczestniczących w obrocie osiąga korzyść majątkową (ze zbycia narkoty-
4
ków) powiększoną o marżę i wobec każdej z tych osób orzeczono przepa-
dek tak wyliczonej korzyści majątkowej, a przecież majątek tych osób po-
większał się tylko o wartość tej marży. Jeden z oskarżonych (Tomasz B. –
przyp. Sądu Najwyższego) nie kupował narkotyków, ale brał je w komis od
Marcina C. i rozliczał się z nim dopiero po ich sprzedaży, więc majątek ko-
misanta powiększał się tylko o uzyskaną prowizję,
- abstrakcyjnej sytuacji, gdy u uczestniczącego w obrocie nabywcy
zatrzymano narkotyki i orzeczono ich przepadek, za które zbywca otrzymał
zapłatę. W myśl stanowiska Sądu meriti, należy orzec przepadek tej zapła-
ty jako korzyści majątkowej w rozumieniu art. 45 § 1 k.k. Budzi to jednak
wątpliwości natury prawnej, skoro obrót dotyczy tej samej partii narkoty-
ków, ale „z drugiej strony” (jak pisze Sąd Apelacyjny) kolejne partie narko-
tyków są nabywane za pieniądze pochodzące z przestępstwa,
- wykładni art. 412 k.c., według której nienależne świadczenie (tu –
kwota zapłacona za narkotyki) nie obejmuje uzyskanej następnie korzyści,
- własnego zapatrywania Sądu Apelacyjnego w W., że celem środka
karnego przepadku korzyści majątkowej jest pozbawienie sprawcy „pożyt-
ków osiągniętych z przestępstwa”.
Zdaniem tego Sądu „udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania w
związku z brakiem uregulowania prawnego nie jest oczywiste, a prawidło-
wa interpretacja obowiązujących w tym zakresie przepisów wymaga (...)
zasadniczej wykładni ustawy”.
Prokurator Prokuratury Generalnej, ustosunkowując się na piśmie do
przedstawionego zagadnienia prawnego, wniósł o odmowę podjęcia
uchwały, ponieważ nie zaistniały warunki, wymienione w art. 441 § 1 k.p.k.,
do rozstrzygnięcia zagadnienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Rezultaty analizy argumentów Sądu Apelacyjnego uniemożliwiają
podzielenie poglądu, że przy rozpoznaniu środka odwoławczego wyłoniło
5
się przedstawione zagadnienie prawne. Łatwo to stwierdzić po odniesieniu
się kolejno do tych argumentów, a właściwie tylko do sygnalizowanych
wątpliwości, bo nie została podjęta próba wyjaśnienia ich własnymi siłami.
Przywołany pogląd Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 2006 r. jest
odosobniony, a zresztą został podważony dalszym jego wywodem, czego
Sąd występujący nie dostrzegł. W sześciu innych, też powołanych judyka-
tach Sądów Apelacyjnych: w Katowicach, Lublinie i Krakowie, zgodnie
twierdzi się, że korzyścią majątkową, o której mowa w art. 45 § 1 k.k., jest
cała kwota uzyskana ze sprzedaży narkotyków, a szerzej, wszelkie skład-
niki majątkowe uzyskane z przestępstwa, bez odliczania poniesionych na-
kładów.
Powołane uchwały Sądu Najwyższego z 1977 r. i 1980 r. nie wska-
zywały, jakie elementy składają się na korzyść majątkową (jak należy ją
wyliczać), lecz odpowiadały na (identycznie sformułowane) pytania o oce-
nę: czy przez korzyść majątkową określoną w art. 36 § 3 k.k. z 1969 r.
(obecnie w art. 33 § 2 k.k. – przyp. SN) należy rozumieć każdą pozostającą
w związku przyczynowym z przestępstwem korzyść majątkową, czy tylko
mającą charakter bezprawny i zwiększającą w sposób niegodziwy majątek
lub dochody. Zadaniem Sądu Najwyższego nie było więc podanie kryteriów
szacowania szkody majątkowej, ale wyjaśnienie znaczenia tego pojęcia na
gruncie aksjologicznym, wpisanym w porządek prawny.
Na tym właśnie aspekcie korzyści majątkowej była skupiona uwaga
O. Górniok. Odwołując się do innych autorów Sąd Apelacyjny nawiązywał
do tych fragmentów ich wypowiedzi, w których mowa również tylko o cha-
rakterze korzyści majątkowej, a nie o jej składnikach. Wypowiedzi te nie
mogły być więc źródłem wątpliwości zasygnalizowanych w pytaniu praw-
nym.
Brak wskazania przez Sąd pytający rzeczywistych trudności w rozu-
mieniu art. 45 § 1 k.k., zwłaszcza – możliwości konkurencyjnych jego inter-
6
pretacji, które powstały w związku z rozpoznawaniem apelacji, świadczy o
tym, że nie wyłoniło się zagadnienie prawne i to wymagające zasadniczej
wykładni ustawy, ale chodzi Sądowi o wskazanie sposobu rozstrzygnięcia
kwestii faktycznych, podniesionych w tych apelacjach. Stwierdzić zatem
należało brak przesłanek do wystąpienia w trybie art. 441 § 1 k.p.k. i udzie-
lenia odpowiedzi na sformułowane pytanie.
Celowym jest jednak zwrócenie uwagi na kwestie, które pomogą Są-
dowi odwoławczemu uporządkować wiedzę na temat pojęcia „przepadku
korzyści majątkowej” z art. 45 § 1 k.k. i potwierdzą zasadność powyższej
oceny.
Przepadek korzyści majątkowych wprowadzony do Kodeksu Karnego
z 1997 r. w miejsce konfiskaty mienia, nie był prostym zastąpieniem tej ka-
ry dodatkowej, ponieważ dotyczy profitów osiągniętych z popełnienia prze-
stępstwa. Świadectwem tego, że chodzi o pozbawienie sprawcy jednak
wszystkiego, co z przestępstwa uzyskał, są funkcje pełnione przez ten śro-
dek karny, realizacja przez Polskę zobowiązań międzynarodowych, i treść
obowiązujących przepisów, zgodna z tymi zobowiązaniami. Przepadek ko-
rzyści majątkowej pełni funkcje: represyjną, kompensacyjną wobec Skarbu
Państwa, prewencyjną i wychowawczą. Interpretacja art. 45 § 1 k.k., bez
sięgania po niedopuszczalną wykładnię rozszerzającą, musi uwzględniać
wszystkie te funkcje. Interpretacja ta nie może pomijać, że przepis ten oraz
art. 44 k.k. odpowiadają preambule i dyspozycjom art. 1 lit. p, art. 3 i 5 ust.
1 lit. a i ust. 6 lit. a i b Konwencji Narodów Zjednoczonych z dnia 20 grud-
nia 1988 r. o zwalczaniu obrotu środkami odurzającymi i substancjami psy-
chotropowymi (Dz. U. z 1995 r. Nr 15, poz. 69), art. 4 ust. 5 Decyzji Ramo-
wej Rady Unii Europejskiej 2004/757/WSiSW z dnia 25 października 2004
r. ustanawiającej minimalne przepisy określające znamiona przestępstw i
kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami (Dz. U. UE – L z dnia 11
listopada 2004 r. Nr 335, poz. 8) i preambule Konwencji Rady Europy spo-
7
rządzonej w Warszawie dnia 16 maja 2005 r. o praniu, ujawnianiu, zajmo-
waniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz finanso-
waniu terroryzmu oraz jej art. 1 lit. a i b, art. 3 ust. 1 i art. 5 (Dz. U. z 2008 r.
Nr 165, poz. 1028). W rezultacie, przepadkiem korzyści majątkowej na
podstawie art. 45 § 1 k.k. objęte będą również pożytki i inne przychody
uzyskane legalnie z takiej (zainwestowanej) bezprawnej korzyści.
Zatem wykładnia pojęcia „korzyść majątkowa niepodlegająca prze-
padkowi przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6” k.k. powinna iść w
następującym kierunku.
Powołane wyrażenie, użyte w art. 45 § 1 zd. 1 k.k., poprzez zawarte
w nim dwie normy prawne, wyróżnia dwojakiego rodzaju korzyść z prze-
stępstwa: w postaci przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 i 6 k.k. oraz
korzyść majątkową nie będącą tą pierwszą korzyścią. Ta pierwsza korzyść
podlega przepadkowi na podstawie art. 44 § 1 lub 6 k.k., bez względu na
wydatki, jakie sprawca poczynił, by uzyskać te przedmioty. W szczególno-
ści, nie będzie odliczania (zwracania) wydatków: fałszerzowi dokumentów,
poniesionych na ich wydrukowanie (papier, farby itd.), ani producentowi
narkotyków – na ich wytworzenie (na aparaturę, surowce itd.). Nie ma żad-
nego znaczenia fakt legalnego pochodzenia tych wydatków (w tym – na-
kładów). Korzyść w postaci wytworzonych przedmiotów w pełni będzie
bezprawna (niegodziwa) i w całości przepadnie. Dlatego z formuły „korzyść
majątkowa niepodlegająca przepadkowi przedmiotów wymienionych w art.
44 § 1 lub 6” k.k. wynika najpierw, że ta korzyść musi być ekwiwalentna
(równoważna) owym przedmiotom. Przeto, korzyści majątkowej, o jakiej
mowa w art. 45 § 1 in princ. k.k. nie należy rozumieć jako tylko dochodu
(zysku), czyli nadwyżki wpływów nad wydatkami. Owa korzyść to przychód
sprawcy. Jeżeli zatem wytwórca narkotyków sprzeda je zanim zostaną u
niego zatrzymane, to nie będzie wątpliwości, że należy orzec przepadek
uzyskanej ceny, bez pomniejszania jej o wydatki, chociażby legalnego po-
8
chodzenia, na wyprodukowanie narkotyków. W konsekwencji, wobec każ-
dego kolejnego nabywcy (uczestnika obrotu), który zbył narkotyki, orzeczo-
ny zostanie przepadek korzyści majątkowej w postaci osiągniętej przez
niego ceny (wraz z „marżą”), czyli bez odliczania kosztów poniesionych na
ich nabycie. Inna natomiast będzie wielkość korzyści majątkowej jedynie
pośrednika. Skoro przepadkowi podlega osiągnięta korzyść, to będzie nią
np. tylko zapłata, jaką sprawca uzyskał za przekazanie narkotyków do dal-
szego obrotu (zapłata za pośrednictwo). Jeżeli jednak zatrzymano u niego
te narkotyki, to dojdzie również i do ich przepadku, z tym, że na podstawie
art. 44 § 6 k.k. Jeszcze inaczej wyliczyć trzeba korzyść majątkową podle-
gającą przepadkowi u komisanta, a więc osoby zobowiązującej się za wy-
nagrodzeniem (prowizją) do sprzedaży narkotyków i otrzymującej cenę za
kolejne partie wprowadzonych do obrotu narkotyków. Tu przepadkiem ob-
jęte będą: prowizja, jeśli komisant z góry ją otrzymał, cena uzyskana za
zbyte już narkotyki (korzyść majątkowa osiągnięta dla kogo innego – art.
115 § 4 k.k.) i pozostałe nie wprowadzone jeszcze do obrotu narkotyki –
art. 44§ 6 k.k.
Wykładnia art. 45 § 1 k.k. pozwala zatem stwierdzić, że przepadek na
podstawie tego przepisu wchodzi w rachubę, gdy sprawca zdołał osiągnąć
korzyść majątkową z popełnienia przestępstwa, ale inną niż podlegającą
przepadkowi na podstawie art. 44 § 1 lub 6 k.k. Bo jeśli uczestnictwo w ob-
rocie zatrzymało się na nabyciu narkotyków, to dojdzie do ich przepadku na
podstawie art. 44 § 6 k.k. (przepis ten wyprzedza art. 70 ust. 1 u.p.n., który
będzie miał zastosowanie, gdy przedmioty w nim wymienione nie były wła-
snością sprawcy). Sprawca nie uzyskał tu jeszcze korzyści podlegającej
przepadkowi na podstawie art. 45 § 1 k.k., nie ma więc substratu przepad-
ku z tego przepisu. Z interpretowanej frazy z art. 45 § 1 k.k. („korzyść ma-
jątkowa nie podlegająca przepadkowi przedmiotów wymienionych w art. 44
§ 1 lub 6” k.k.) wynika subsydiarność tego przepisu w trzech wspomnia-
9
nych znaczeniach. Art. 45 § 1 k.k. wchodzi w grę, jeśli nie można pozbawić
sprawcy przedmiotów czynności wykonawczej na podstawie art. 44 § 1 lub
6 k.k., bo już je zbył. Wtedy należy orzec przepadek osiągniętej korzyści
majątkowej (chyba że jest to wykluczone z powodów określonych w art. 44
§ 5 k.k. i art. 45 § 1 zd. 2 k.k.). Pomocniczo art. 45 § 1 k.k. będzie stoso-
wany także wówczas, gdy sprawca, oprócz narkotyków, otrzymał z góry
wynagrodzenie za udział w obrocie (za przekazanie narkotyków kolejnemu
uczestnikowi obrotu) i zostały mu one zatrzymane przed przekazaniem.
Orzeczony będzie na podstawie art. 44 § 6 k.k. przepadek narkotyków, a
nadto na mocy art. 45 § 1 k.k. – przepadek korzyści majątkowej w postaci
tego wynagrodzenia. Wreszcie, w razie wzięcia narkotyków w komis, prze-
padkiem na podstawie art. 45 § 1 k.k. objęta będzie prowizja i cena uzy-
skana za już sprzedane narkotyki, a ponadto na podstawie art. 44 § 6 k.k.
orzeczony zostanie przepadek tej partii narkotyków, której komisant jesz-
cze nie wprowadził do obrotu. Dojdzie zatem do swoistej kumulacji środ-
ków karnych wobec tego samego sprawcy, lecz mającej umocowanie
prawne.
Jakiekolwiek wątpliwości co do zakresu przepadku osiągniętej korzy-
ści majątkowej (czy objąć nią tylko „dochód” czy wszystko, co uzyskał
sprawca za przedmiot wykonawczy) powinna rozwiać świadomość skutków
uregulowania zawartego w art. 44 § 2 k.k. Wszak można orzec przepadek
wymienionych w nim przedmiotów, mimo że są legalnego pochodzenia, np.
samochodu, który posłużył do przewozu narkotyków (art. 55 u.p.n.) czy ob-
rotu narkotykami (art. 56 u.p.n.). Przeznaczenie przez sprawcę własnych
legalnych środków majątkowych na nielegalny proceder może więc dopro-
wadzić do utraty ich własności w wyniku tego przepadku. Na analogicznym
zamyśle oparta jest konstrukcja art. 45 § 1 zd. 1 k.k.
Od sytuacji, gdy każdy kolejny uczestnik obrotu, objęty odrębnym za-
rzutem, zostanie pozbawiony korzyści majątkowej na podstawie art. 45 § 1
10
k.k. w postaci ceny uzyskanej za narkotyki, należy odróżnić sytuację, w któ-
rej kilka osób działa wspólnie i w porozumieniu przy obrocie narkotykami,
także według podziału ról. Trafnie Sąd Okręgowy stwierdził, że korzyści tej
się nie mnoży przez liczbę osób współdziałających, ale dzieli, ponieważ
chodzi o rzeczywiście osiągniętą korzyść majątkową, wspólnie „wypraco-
waną”. Wobec każdego ze współsprawców (sensu largo) zostanie orze-
czony na podstawie art. 45 § 1 k.k. przepadek tej części korzyści majątko-
wej, która mu przypadła na mocy porozumienia. Zatem ustalenia faktyczne
w tym zakresie, poczynione w konkretnej sprawie, będą determinować
wielkość przepadku orzeczonego względem każdego ze współdziałają-
cych. (Wykluczyć należy solidarne zasądzenie przepadku korzyści mająt-
kowej od współdziałających, bo Skarb Państwa nie jest tu poszkodowa-
nym, taka odpowiedzialność nie wynika z ustawy, jak np. z art. 33 § 3
k.k.s., ani z czynności prawnej – art. 369 k.c., i byłaby sprzeczna z zasadną
indywidualizacji odpowiedzialności karnej, nakazującą wiązać przepadek
nie tylko z określonym czynem, ale i osobą konkretnego oskarżonego, któ-
ry nie powinien być zwolniony od środka karnego w razie spełnienia świad-
czenia przez któregokolwiek z pozostałych – zob. art. 366 § 1 k.c.).
Słusznie wskazuje się w odpowiedzi prokuratora, że ze względu na
nielegalne (przestępcze) pochodzenie korzyści, nie tylko nie wchodzi w ra-
chubę jakiekolwiek jej miarkowanie (odliczanie wydatków także z legalnego
źródła), ale należy pozbawić sprawcę jej całości, nawet gdyby uzyskana
korzyść okazała się mniejsza od wydatków (np. doszło do zbycia narkoty-
ków po cenie niższej od ceny ich nabycia). Zatem, korzyścią majątkową, o
której mowa w art. 45 § 1 k.k., jest wszystko o charakterze materialnym i
niematerialnym (np. zwolnienie z długu), dające się wyrazić w pieniądzu, co
sprawca osiągnął z przestępstwa, chociażby pośrednio, nawet gdyby ko-
rzyść ta nie równoważyła wydatków, przy pomocy środków uzyskanych
także legalnie. Innymi słowy, w skład korzyści majątkowej w rozumieniu art.
11
45 § 1 k.k., podlegającej przepadkowi, wchodzą również wszelkie wydatki
poczynione przez sprawcę na uzyskanie przedmiotu pochodzącego z
przestępstwa.
Stosując art. 45 § 1 k.k. należy również pamiętać o odmiennych jej
podstawach od określonych w art. 44 § 4 k.k. W tym ostatnim przepisie
przewidziany jest przepadek zastępczy, obejmujący równowartość przed-
miotów z art. 44 § 1 lub 2 k.k. (do zastosowania art. 44 § 4 k.k. dojdzie też,
gdy sprawca np. ukryje i zniszczy narkotyki). Natomiast przepadek z art. 45
§ 1 k.k. dotyczy korzyści, osiągniętej oprócz (obok) przedmiotu z art. 44 § 1
i 6 k.k. Kryterium „niemożliwości” w rozumieniu art. 44 § 4 k.k. nie ma więc
racji na gruncie art. 45 § 1 k.k.
W niniejszej sprawie Sąd karny orzekał obligatoryjnie o przepadku
korzyści majątkowej na podstawie art. 45 § 1 k.k., toteż nie mają żadnego
znaczenia dla rozstrzygnięcia uwagi poczynione na kanwie art. 412 k.c.,
stosowanego w postępowaniu cywilnym.
Nie podzielając więc końcowego wniosku Sądu Apelacyjnego, posta-
nowiono jak na wstępie.