Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 24/10
POSTANOWIENIE
Dnia 13 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa P. K. i in. , przeciwko Powiatowi K.
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 września 2010 r.,
zażalenia strony pozwanej na wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych
z dnia 19 lutego 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 19 lutego 2010 r., Sąd Okręgowy Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa Piotra K. /.../ , przeciwko
Powiatowi K. oddalił apelacje powodów oraz odstąpił od obciążania ich kosztami
zastępstwa procesowego.
Orzeczenie w zakresie kosztów uzasadnił Sąd zastosowaniem art. 102 k.p.c.
uznając, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego zastosowanie. W sprawie
kwestię sporną stanowiło prawo do dodatku na podstawie art. 32ł ustawy z dnia 30
sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej – regulacji zdaniem Sądu mało
przejrzystej. Szerokiej opinii publicznej nie była dostępna wiedza o sposobie
rozumienia tego przepisu, wiec ocena zasadności żądań strony powodowej
2
wymagała dokonania wykładni przez sąd. Także nakład pracy strony pozwanej,
przeciwko której prowadzono szereg procesów analogicznych do niniejszego
umożliwił jedynie powtarzanie raz przyjętego stanowiska w sprawie, co stanowi o
niewielkim nakładzie pracy pełnomocnika.
Zażalenie na to postanowienie wywiódł pełnomocnik pozwanego, domagając
się zmiany tego rozstrzygnięcia. Wskazał, że zasadę stanowi ponoszenie kosztów
procesu przez stronę przegraną a nie zachodziły szczególne okoliczności
uzasadniające zastosowanie art. 102 k.p.c. Okoliczności majątkowe powodów nie
uzasadniają odstąpienia od nałożenia na nich obowiązku zwrotu kosztów, nie
występowali bowiem o zwolnienie od kosztów sądowych. Ponadto o braku racji w
sporze mogli przekonać się po lekturze uzasadnienia sądu I instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie znajduje uzasadnienia i wymaga oddalenia.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na precedensowy charakter niniejszej
sprawy, co podkreślił Sąd II instancji w orzeczeniu o kosztach postępowania. W
judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że w tego rodzaju przypadkach
znajduje uzasadnienie zastosowanie art. 102 k.p.c. (por. rozstrzygnięcie o kosztach
w wyroku z dnia 29 sierpnia 1973 r., sygn. I PR 188/73). Podobnie w najnowszym
orzecznictwie Sąd Najwyższy odnosi się do skomplikowanych regulacji płacowych,
wskazując, że w sprawach rodzących wątpliwości dotyczące tego aspektu, istnieje
podstawa do stosowania art. 102 k.p.c. (postanowienie z dnia 15 kwietnia 2010 r.,
sygn. I PZ 5/10)
Zaskarżone rozstrzygnięcie wpisuje się w linię orzecznictwa sądów pracy,
dotyczących przyznawania kosztów zastępstwa procesowego w razie wygrania
sporu przez pracodawcę. Chodzi tu szczególnie o sytuacje, w których strona
pracownicza nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika a
rozstrzygnięcie sprawy wymaga profesjonalnej wiedzy prawniczej.
Przeprowadzenie wywodu prawnego przez pracownika w takiej sytuacji nie jest
możliwe a rozstrzygnięcia problemu może on oczekiwać dopiero od sądu pracy w
3
orzeczeniu kończącym postępowanie. Pracownik nie ma w takich przypadkach
możliwości dokonania samodzielnej oceny, czy ma rację w sporze.
Nawet jeśli pracownik przegra sprawę w I instancji, może oczekiwać, że w
ramach dwuinstancyjnego postępowania dojdzie do ponownej weryfikacji jego
żądania, szczególnie gdy w grę wchodzi, jak w niniejszej sprawie, rozstrzygnięcie
problemu prawnego. Nie uzasadnia to jednak każdoczesnego (za każdą instancję)
obciążenia go kosztami postępowania. Sąd Najwyższy pragnie zwrócić uwagę, że
do obciążenia powodów kosztami doszło wskutek orzeczenia sądu I instancji. W tej
sytuacji można przyjąć, że i tak w stosownym stopniu ponieśli oni koszty
przegranego przez siebie postępowania.
Natomiast za nieuzasadnione Sąd Najwyższy uważa rozważania Sądu
Okręgowego dotyczącego nakładu pracy pełnomocnika w niniejszym
postępowaniu. Okoliczność ta stanowi podstawę oceny wysokości przyznanego
stronie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (por. § 2 ust. 1 Rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu, Dz. U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.). Nie może natomiast
stanowić podstawy do odmowy przyznania zwrotu kosztów sądowych co do zasady
na podstawie art. 102 k.p.c. w sytuacji, gdy pełnomocnik wykazał swą aktywność w
postępowaniu, składając pisma procesowe czy uczestnicząc w rozprawach nawet,
gdyby argumentacja przez niego przedstawiona stanowiła powielenie argumentacji
przedstawionej w innych postępowaniach. Jeśli zatem sąd decyduje się na ocenę
wkładu pracy pełnomocnika, to jedynie w przypadkach, gdy przyznaje stronie zwrot
kosztów zastępstwa procesowego. W przypadku niniejszego postępowania
argumenty dotyczące wkładu pracy pełnomocnika były zatem zbędne, wystarczało
bowiem powołanie się na pozycję pracownika oraz precedensowy charakter
sprawy.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.