Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 62/10
POSTANOWIENIE
Dnia 27 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie skargi dłużnika
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w G. z dnia 19 marca 2008 r., sygn. akt III Cz (…),
w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzycieli Gminy Miasta W., Banku SA w W., (…)
Banku Regionalnego SA w W., Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w W. i Urzędu
Skarbowego w Ś.
przeciwko dłużnikowi M. T.
przy udziale H. B.
o egzekucję świadczenia pieniężnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 października 2010 r.,
odrzuca skargę i nie obciąża skarżącego kosztami postępowania wywołanymi jej
wniesieniem.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 7 października 2005 r. Sąd Rejonowy w S. w sprawie
egzekucyjnej prowadzonej przeciwko dłużnikowi M. T. oddalił wniosek wierzyciela –
Skarbu Państwa – Urzędu Skarbowego w Ś. o umorzenie postępowania egzekucyjnego
w zakresie egzekucji z nieruchomości.
Zażalenie dłużnika na to postanowienie Sąd Okręgowy w G. oddalił orzeczeniem
z dnia 19 marca 2008 r., przyjmując, że umorzenie postępowania po wydaniu
2
postanowienia o przybiciu i po wykonaniu warunków licytacyjnych przez nabywcę
narusza prawa nabywcy, wobec czego jest niedopuszczalne na podstawie art. 826 k.p.c.
Od postanowienia Sądu Okręgowego dłużnik wniósł skargę o stwierdzenie jego
niezgodności z prawem, wskazując jako przepisy, z którymi postanowienie jest
niezgodne art. 927 k.p.c., art. 350 § 1 k.p.c. i art. 365 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W dniu 25 września 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2010 r.
o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz
Satu – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz. 1037), która m.in. dodała
w art. 7674
k.p.c. paragraf 3 wyłączający możliwość złożenia skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawach egzekucyjnych. Ustawa
nie zawiera przepisów przejściowych, co oznacza, że do wprowadzonych przez nią
zmian w przepisach proceduralnych stosować należy ogólna regułę, zgodnie z którą
przepisy nowe stosuje się od chwili ich wejścia w życie także do wszczętych już
postępowań o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem, o ile inne zasady nie
wynikają z przepisów szczególnych. Niewątpliwie bezpośrednie włączenie zmienionych
przepisów w tok postępowań należał do założeń nowelizacji, ponieważ w uzasadnieniu
projektu ustawy (druk nr 2525, Sejmu VI kadencji) znalazło się stwierdzenie: „W związku
z faktem, że uregulowania projektu zaprowadzają sytuację korzystniejszą dla osób
poszkodowanych, w projekcie nie zamieszczono przepisów intertemporalnych. Przepisy
projektowanej ustawy będą zatem miały zastosowanie także do orzeczeń sądowych
wydanych przed jej wejściem w życie.” Korzystniejsze uregulowania, o których mowa w
uzasadnieniu projektu polegają na ograniczeniu wypadków, w których do dochodzenia
roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 4171
§ 2 k.c. konieczne jest uzyskanie
przez stronę prejudykatu w postępowaniu o stwierdzenie niezgodności prawomocnego
orzeczenia z prawem do prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji kończących
postępowanie w sprawie, oraz postanowień co do istoty sprawy kończących
postępowanie, wydanych przez sąd drugiej instancji w postępowaniu nieprocesowym,
w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów państw obcych
oraz w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego
wydanego za granicą lub ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą (art.
4241
, art. 5192
, art. 11481
§ 3, art. 11511
§ 3 i nowy art. 1215 § 3 k.p.c.). Od innych
prawomocnych orzeczeń, w tym w szczególności wydanych w postępowaniu
egzekucyjnym oraz upadłościowym i naprawczym, skarga nie przysługuje (art. 7674
3
k.p.c. oraz art. 33 ust. 3 i art. 2231
ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze). Jeżeli
przez ich wydanie została wyrządzona szkoda, strona może dochodzić jej
wynagrodzenia bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w
postępowaniu przewidzianym w art. 4241
k.p.c., przed sądem powszechnym,
bezpośrednio od Skarbu Państwa, w sprawie o odszkodowanie (art. 4241a
§ 3).
W rezultacie od dnia 25 września 2010 r. niedopuszczalne są skargi od orzeczeń
wydanych w sprawach egzekucyjnych. Dotyczy to nie tylko sytuacji, kiedy orzeczenia
nie zostały jeszcze zaskarżone taką skargą, ale również wypadków, kiedy skarga
została już wniesiona, ale nie została prawomocnie rozstrzygnięta do dnia wejścia w
życie omawianej nowelizacji przepisów, ustawa nowelizująca nie wprowadza bowiem
szczególnych zasad odnoszących się do będących już w toku postępowań ze skargi o
stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem.
Z tych przyczyn skarga złożona przez dłużnika podlega odrzuceniu na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c.
Orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego oparte zostało na treści art.
102 k.p.c. w zw. z art. 42412
k.p.c., art. 39821
k.p.c., art. 391 § 1 k.p.c. i uzasadnione jest
trudna sytuacją majątkową i zdrowotną dłużnika, a także istotną dla losów wniesionej
przez niego skargi faktem zmianą stanu prawnego w toku postępowania.