Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 1/10
POSTANOWIENIE
Dnia 5 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. i Dyrektora
Izby Skarbowej w W.
przy uczestnictwie B. W.
o wpis prawa własności w księdze wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 listopada 2010 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Okręgowego w P. z dnia 10 czerwca 2009 r., sygn. akt IV Ca
(…),
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w P.
do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania
kasacyjnego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 17 marca 2009 r. Sąd Rejonowy w S. oddalił wniosek
Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. o odłączenie z księgi wieczystej nieruchomości
bliżej we wniosku opisanej i przyłączenie jej do nieruchomości objętej inna księga
wieczystą oraz wpisanie w jej dziale II prawa własności na rzecz Skarbu Państwa –
Urzędu Skarbowego w S.
2
Postanowienie to zaskarżył apelacją wnioskodawca zarzucając, że narusza ono
art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493 ze zm.), art. 17 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z
2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm. – dalej jako u.g.n.) i art. 5 ust. 10 ustawy z dnia 21
czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (t. jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz.
1267).
Sąd Okręgowy oddalił apelację podzielając ustalenia faktyczne i ich ocenę
prawną przyjęte przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym postanowieniu. Wskazał, że w
powołanych przez wnioskodawcę w apelacji przepisach nie ma podstawy do przyjęcia,
że dyrektor izby skarbowej jest uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa w
sprawach o nabywanie nieruchomości. Wynika z nich uprawienie kierowników urzędów
państwowych do reprezentowania Skarbu Państwa w zakresie właściwości tych
jednostek, jednak ustawowe kompetencje izb skarbowych i ich dyrektorów na podstawie
art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi
Państwa nie obejmują nabywania nieruchomości.
W skardze kasacyjnej Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. i
Dyrektora Izby Skarbowej w W. reprezentowanego przez Prokuratorię Generalną
Skarbu Państwa skarżący zarzucił zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego
naruszenie:
1/ art. 17 ust. 1 i 2 u.g.n. w zw. z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach wykonywania
uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa w zw. z art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia
16 września 1982 r. o pracownikach urzędów skarbowych (tekst. jedn.: Dz. U. z 2001 r.
Nr 86, poz. 953 ze zm.) i art. 5 ust. 1 ustawy o urzędach i izbach skarbowych przez ich
niewłaściwą wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie przez przyjęcie, że
dyrektor izby skarbowej, jako organ administracji rządowej niezespolonej nie ma
uprawnień do nabywania nieruchomości w imieniu Skarbu Państwa, bez stosownego
pełnomocnictwa pochodzącego od ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
2/ art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik sprawy
przez oddalenie apelacji wnioskodawcy, mimo że Sąd Okręgowy powinien uchylić
postanowienie Sądu rejonowego i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania temu
Sądowi, który nie rozpoznał istoty sprawy.
Wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy temu
Sądowi do ponownego rozpoznania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ustawa o gospodarce nieruchomościami przyznaje w jej art. 17 ust. 1
państwowym jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej prawo
nabywania na własność nieruchomości. Chodzi tu o jednostki wyodrębnione
organizacyjnie, nie mające osobowości prawnej, które korzystają z mienia Skarbu
Pastwa i działają w jego imieniu w zakresie określonym przepisami dotyczącymi ich
utworzenia, takie m. innymi jak izby skarbowe, urzędy skarbowe, kierowane
odpowiednio przez dyrektora i naczelnika, będących organami administracji rządowej
niezespolonej (art. 5 ust. 1 ustawy o urzędach i izbach skarbowych).
Ustawowe upoważnienie dla dyrektora izby skarbowej do nabywania prawa
własności nieruchomości zawiera art. 17 ust. 1 ustawy o zasadach wykonywania
uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, zgodnie z którym kierownicy urzędów
państwowych - w rozumieniu przepisów o pracownikach urzędów państwowych (ustawa
o pracownikach urzędów państwowych) reprezentują Skarb Państwa w odniesieniu do
powierzonego im mienia oraz w zakresie mienia powierzonego zakresem zadań tych
urzędów, określonych w odrębnych przepisach. Na tej podstawie, a więc bez potrzeby
legitymowania się pełnomocnictwem, kierownik urzędu reprezentuje Skarb Państwa
przy dokonywaniu czynności prawnych związanych z nieruchomościami powierzonymi
urzędowi, którym kieruje.
Zakres zadań dyrektorów izb skarbowych określa art. 5 ust. 7 ustawy o urzędach i
izbach skarbowych. Trafianie podnosi skarżący, że w zakresie realizacji tych zadań
dyrektor izby skarbowej jest uprawniony do nabywania w imieniu Skarbu Państwa na
podstawie art. 17 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, ze środków przyznanych mu na ten cel
w budżecie, na własność nieruchomości, mających zapewnić odpowiednie warunki
lokalowe dla realizacji zadań i należytego funkcjonowania przez kierowaną przez niego
państwową jednostkę organizacyjną.
Względy te, niesłusznie pominięte przez Sąd Okręgowy, przekonują o zasadności
przytoczonej w skardze kasacyjnej podstawy naruszenia prawa materialnego, czyniąc
zarazem usprawiedliwionym następczy w stosunku do niej zarzut naruszenia przez ten
Sąd art. 386 § 4 k.p.c.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39815
§ 1 zd. 1, orzekł
jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13