Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI ACa 867/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA Anna Orłowska

Sędziowie: SA Małgorzata Manowska

SO (del.) Beata Waś (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Kędzierska

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2012 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółdzielni (...) w W.

przeciwko Gminie W.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 9 marca 2012 r., sygn. akt III C 456/08

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda (...) Spółdzielni (...) w W. na rzecz pozwanego Gminy W. kwotę 5400 /pięć tysięcy czterysta/ złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI ACa 867/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 marca 2008 r. powódka (...) Spółdzielnia (...) w W. wnosiła o zobowiązanie pozwanej Gminy W. do złożenia oświadczenia woli następującej treści:

1) Gmina W. oświadcza, że jest właścicielem:

a) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 3725 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

b) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 1238 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

c) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 662 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

d) budynku przeznaczonego na cele użytkowe (pawilonu handlowego wraz z magazynem) o powierzchni 3000 m2 wybudowanego na w/w działkach;

2) Gmina W. oświadcza, że wymienione wyżej nieruchomości są wolne od wszelkich obciążeń;

3) Gmina W. oświadcza, że powódka wybudowała sama z własnych środków, za zezwoleniem właściwego organu nadzoru budynek użytkowy znajdujący się na w/w działkach oraz zgłosiła do dnia 31 grudnia 1996 r. roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego oraz nieodpłatne przeniesienie własności tego budynku;

4) Gmina W. oświadcza, że na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późniejszymi zmianami) zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz przeniesienie własności budynków następuje bez przetargu oraz bez obowiązku wniesienia pierwszej opłaty;

5) Gmina W. oświadcza, że w chwili zawarcia umowy w/w działki znajdują się we władaniu powódki;

6) Gmina W. na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami oddaje w użytkowanie wieczyste nieruchomości o łącznej powierzchni 5625 m2 tj.:

a) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 3725 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

b) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 1238 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

c) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 662 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

7) Gmina W. na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami przenosi nieodpłatnie własność budynku przeznaczonego na cele użytkowe (pawilonu handlowego wraz z magazynem) o powierzchni 3000 m2 wybudowanego na działkach numer (...) położonych w W. przy ul. (...) w obrębie nr (...);

8) Gmina W. ustala opłatę roczną w kwocie 3% ceny nieruchomości. Powódka wnosiła także o zasądzenie kosztów procesu od pozwanej.

W dniu 4 grudnia 2009 roku powódka popierając żądanie główne złożyła żądanie ewentualne i wnosiła o zobowiązanie pozwanej Gminy W. do złożenia oświadczenia woli następującej treści:

1) Gmina W. oświadcza, że jest właścicielem:

a) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 3725 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

b) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...)stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 1238 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

c) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącej zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 662 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

d) była właścicielem budynku przeznaczonego na cele użytkowe (pawilonu handlowego wraz z magazynem) o powierzchni 3000 m2 wybudowanego na w/w działkach;

2) Gmina W. oświadcza, że wymienione wyżej nieruchomości były i w dalszym ciągu są wolne od wszelkich obciążeń;

3) Gmina W. oświadcza, że powódka wybudowała sama z własnych środków, za zezwoleniem właściwego organu nadzoru budynek użytkowy znajdujący się na w/w działkach oraz zgłosiła do dnia 31 grudnia 1996 roku roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego oraz nieodpłatne przeniesienie własności tego budynku;

4) Gmina W. oświadcza, że budynek przeznaczony na cele użytkowe (pawilon handlowy wraz z magazynem) o powierzchni 3000 m2 wybudowany na w/w działkach uległ zniszczeniu wskutek pożaru mającego miejsce w dniu 30 stycznia 2008 roku, co nie ma wpływu na uprawnienie powódki do zgłoszenia roszczenia o ustanowienie użytkowania wieczystego w/w działek;

5) Gmina W. oświadcza, że na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późniejszymi zmianami) zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje bez przetargu oraz bez obowiązku wniesienia pierwszej opłaty;

6) Gmina W. oświadcza, że w chwili zawarcia umowy w/w działki znajdują się we władaniu powódki;

7) Gmina W. na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami oddaje w użytkowanie wieczyste nieruchomości o łącznej powierzchni 5625 m2 tj.:

a) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 3725 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

b) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 1238 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

c) nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) w obrębie (...) stanowiącą zabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 662 m2, dla której Sąd Rejonowy w Wołominie prowadzi księgę wieczystą KW (...),

8) Gmina W. ustala opłatę roczną w kwocie 3% ceny nieruchomości.

Pozwana Gmina W. wnosiła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu od powódki. Pozwana podniosła, że roszczenie powódki wygasło, gdyż nie zostało złożone do dnia 31 grudnia 1996 roku, ponadto podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powódki.

Wyrokiem z dnia 9 marca 2012 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej tytułem kosztów procesu kwotę 7217 zł, a także nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa - kasy Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 70700 zł tytułem nieuiszczonej opłaty stosunkowej.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych.

Decyzją z 14 maja 1974 r. na wniosek poprzednika prawnego powódki tj. (...) Oddział w W., wydane zostało pozwolenie na budowę pawilonu handlowego (...) wraz z kotłownią tymczasową i stacją trafo na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa w W. przy ul. (...), obecnie (...). Pawilon handlowy został wybudowany ze środków własnych poprzedniczki prawnej powódki. Budowa pawilonu trwała od 10 kwietnia 1978 r. do 23 maja 1978 r., a w dniu 12 sierpnia 1978 r. budynek (...) o powierzchni 3000 m ( 2) został odebrany i przekazany do eksploatacji. Ze środków własnych poprzedniczki powódki sfinansowany został wkład mieszkaniowy dla A. R. zajmującej dom, wyburzony po budowę (...). Niezależnie od tej wpłaty poprzedniczka prawna powódki wpłaciła do kasy Urzędu Miejskiego w W. należne byłej właścicielce nieruchomości przy ul. (...) w W. odszkodowanie za wywłaszczoną pod budowę pawilonu nieruchomość. W dniu 20 listopada 1992 r. powódka wystąpiła z wnioskiem zarejestrowanym pod numerem (...) o wydanie decyzji przekazującej w użytkowanie wieczyste nieruchomości położonych w W. wśród których nie wymieniła nieruchomości położonych przy ul. (...). W uzupełnieniu wniosku z pisma (...) powódka przesłała ekspertyzę dotyczącą źródeł finansowania budynków i budowli znajdujących się na stanie powódki. Ekspertyza wykonana na zlecenie powódki do wniosku o ustanowienie użytkowania wieczystego została wykonana przez Dyplomowanego Biegłego Księgowego T. R., który po zbadaniu dokumentów i sprawozdań finansowych i inwestycyjnych za lata 1973-1978 stwierdził, że budynek (...) przy ul. (...) w W., użytkowany przez powódkę w pełni został sfinansowany ze środków własnych powódki.W dniu 4 grudnia 1995 r. pismo numer (...), złożone u pozwanej w dniu 6 grudnia 1995 r., powódka zwróciła się ponownie z prośbą o przekazanie w wieczyste użytkowanie nieruchomości położonej wWołominie przy ul. (...), na której znajduje się wybudowany przez powódkę (...) handlowy (...) z kotłownią. W dniu 15 grudnia 1995 r. Zastępca Burmistrza W. poinformował powódkę, że nieruchomość położona w W. przy ul. (...) nie ma uregulowanego stanu prawnego w związku z tym nie może być przedmiotem użytkowania wieczystego i sprawa będzie załatwiona po uzyskaniu przez gminę praw do gruntu. Pismem z tej samej daty Urząd Miejski w W. zwrócił się do Urzędu Rejonowego o uregulowanie stanu prawnego działek nr (...) w obrębie (...) przy ul. (...) w W., dodatkowo informując, że na działkach tych oraz na działce nr (...) powódka wybudowała pawilon handlowy (...) i obecnie wystąpiła z wnioskiem o przekazanie przedmiotowego gruntu w użytkowanie wieczyste, ale wniosek nie może być załatwiony gdyż działki nr (...) stanowią mienie opuszczone, a działka nr (...) jest własnością gminy na podstawie decyzji Wojewody o komunalizacji. Burmistrz W. pismem z dnia 11 lipca 2007 r. podał do publicznej wiadomości, że działki (...) z obrębu (...) o powierzchni 5625 m ( 2) położone w W. przy ul. (...) zostały zabudowane pawilonem handlowym przez powódkę i mają być przekazane powódce w użytkowanie wieczyste jako zaspokojenie roszczeń wynikających z art. 208 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Budynek pawilonu handlowego (...) był położony na działkach (...) wskazany jak na mapie wykonanej jako kopia mapy zasadniczej, sporządzonej w dniu 11 lutego 2008 r. i zaznaczony kolorem pomarańczowym na kopii mapy. Działki numer (...) z obrębu (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta KW (...) na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 13 sierpnia 1997 r. w sprawie I Ns 679/96 o stwierdzeniu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie stanowią własność. Prawomocną od 7 sierpnia 2006 r. decyzją numer (...) zatwierdzony został podział nieruchomości położonych w W. przy ul. (...) uregulowanych w KW (...) i KW (...), oznaczonych w ewidencji gruntów jako działki ewidencyjne nr (...) w obrębie (...) na działki (...) o powierzchni 0,3725 ha i 7/1 o powierzchni 0,0662 ha, obie stanowiące zorganizowaną całość gospodarczą z działką numer (...) z obrębu (...), zaś działki (...) jako grunt zajęty pod drogę powiatową ul. (...). Pismem złożonym w Urzędzie Miejskim w dniu 4 stycznia 2008 r. powódka zwróciła się ponownie o przekazanie w użytkowanie wieczyste działki o powierzchni (...) w obrębie (...) przy ul. (...) w W. ( (...) handlowy (...)). W dniu 30 stycznia 2008 r. w wyniku pożaru całkowitemu zniszczeniu uległ budynek Megasamu. Dla nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) prowadzona jest księga wieczysta (...), a dla nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) (w księdze (...)) księga wieczysta (...).

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd Okręgowy wskazał, że roszczenie powódki znajdujące oparcie w treści art. 208 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 roku Nr 102, poz. 651 ze zm., dalej u.g.n.) i zgodnie z ust 4 w/w przepisu wymagało złożenia odpowiedniego wniosku do dnia 31 grudnia 1996 r., będącego zarazem najpóźniejszym terminem zawitym składania wniosków uwłaszczeniowych na podstawie art. 208 u.g.n.

Wskazując, że art. 208 ust 2 u.g.n. nie przewiduje specjalnej formy dla składania wniosku o ustanowienie użytkowania wieczystego Sąd Okręgowy uznał, że złożenie przez powódkę wniosku o ustanowienie wieczystego użytkowania gruntu i przeniesienie nieodpłatnie własności znajdującego się na gruncie budynku Sąd Okręgowy nastąpiło z dniem 6 grudnia 1995 roku w wyniku złożenia u pozwanej pism w dniu 11 października 1995 roku (k. 24) oraz w dniu 6 grudnia 1995 roku (k. 25), a zatem jej roszczenie nie wygasło.

W ocenie Sądu Okręgowego spełnione zostały również pozostałe przesłanki określone w art. 208 u.g.n. Powódka złożyła bowiem wcześniej pozwanej dowody świadczące o sfinansowaniu budowy (...) całkowicie ze środków własnych, co ostatecznie nie było kwestionowane przez pozwaną. Także nie kwestionowane było posiadanie nieruchomości zajętych pod budowę tego budynku przez powódkę w dacie złożenia wniosku i nawet w 2007 r., pozwana nie miała także wątpliwości co do zakresu roszczenia powódki i już w grudniu 1995 r. pozwana gotowa była zawrzeć stosowną umowę. Nie była ona jednak właścicielką nieruchomości stanowiącej działki o numerach (...), a jedynie nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) z obrębu (...). Jak wskazał Sąd Okręgowy, z treści księgi wieczystej wynika, że własność tej nieruchomości została uregulowana dopiero postanowieniem sądu o stwierdzeniu zasiedzenia z dnia 13 sierpnia 1997 r.

Niezależnie od powyższego, Sąd Okręgowy wskazując, że roszczenie powódki będące roszczeniem majątkowym, zgodnie z art. art. 118 k.c. uległo przedawnieniu.

Sąd I instancji wskazał bowiem, powołując się w tym zakresie na orzecznictwo Sądu Najwyższego, że roszczenie powódki zgodnie z dyspozycją art. 120 k.c. stało się wymagalne w dniu 7 grudnia 1995 r., tj. w następnym dniu po złożeniu wniosku o ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości przez powódkę.

Ostatecznie jednak Sąd I instancji przyjął, że w niniejszej sprawie istotne znaczenie dla początku biegu przedawnienia miał dzień 1 stycznia 1998 r., a więc dzień wejścia w życie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Ustawa ta nie wprowadzała nowego uprawnienia dla spółdzielni w art. 208 ust. 2, który jest odpowiednikiem art. 88a ust. 2-4 ustawy o gospodarce gruntami w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 10 czerwca 1994 r. zmieniającą ustawę o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz niektóre inne ustawy (Dz. U. Nr 84, poz. 384). Przepis art. 208 ust. 2 u.g.n. jednak wyznaczał graniczny termin zgłaszania roszczeń na dzień 31 grudnia 1996 r., to wobec tego wejście w życie ustawy powinno decydować o początku biegu przedawnienia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy stwierdził, że skutek przedawnienia nastąpił po upływie 10 lat, a więc 2 stycznia 2008 r., co powoduje że chociaż roszczenie powódki nadal istnieje, to pozwana mogła uchylić się od jego zaspokojenia.

Decydującym dla uwzględnienia żądania pozwu w niniejszej sprawie było zatem w ocenie Sądu I instancji zgłoszenie przez pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia i wobec jego skutecznego podniesienia powództwo podlegało oddaleniu. Odnosiło się to również do uzupełnienia żądania pozwu o żądanie ewentualne, które nie zmieniało istoty roszczenia powódki, dotycząc jedynie zmiany co do nieodpłatnego przeniesienia własności budynku, który już nie istnieje.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było również podstaw do przyjęcia, że w okolicznościach niniejszej sprawy zgłoszenie przez pozwaną zarzutu przedawnienia stanowiło nadużycie prawa.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, która zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości, zarzuciła:

1. Naruszenie przepisów postępowania art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 224 §1 i 227 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, mającej kluczowe znaczenie dla oceny skuteczności podniesionego zarzutu przedawnienia,to jest:

a) dokumentu w postaci oświadczenia Burmistrza W. z dnia 11 lipca 2007 roku o podaniu do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w drodze bezprzetargowej (k. 27, złącznik do pozwu nr 14), z którego treści wynikało, iż reprezentujący pozwanego Burmistrz Gminy W. uznał roszenie powoda wynikające z art. 208 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu położonego przy ul. (...) w W., nr działki (...), o pow. 5625 m2, dla których prowadzona była KW nr (...) oraz nr (...), tj. roszczenia które zostało objęte powództwem i było rozpoznawane w niniejszej sprawie,

b) dokumentu w postaci decyzji nr (...) z dnia 25 maja 2006 roku w przedmiocie zatwierdzenia podziału nieruchomości położonych w W. przy ul. (...), uregulowanych w KW (...) i KW (...) na następujące działki: nr (...) o pow. 0,3725 ha, nr 7/1 o pow. 0,0662 ha, nr. 5/2 o pow. 0.0245 ha oraz nr 7/2 o pow. 0.0211 ha (k. 324).

2. Naruszenie przepisów postępowania art. 230 k.p.c. poprzez brak oceny faktu nie ustosunkowania się strony pozwanej do twierdzeń powódki dotyczących

czynności podejmowanych przez pozwaną, zmierzających do zaspokojenia roszczenia powódki w okresie biegu terminu przedawnienia;

3. Naruszenie prawa materialnego tj. art. 123 §1 pkt. 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, sprowadzające się do ustalenia, iż czynności podejmowane przez pozwanego w okresie biegu terminu przedawnienia, polegające na składaniu oświadczeń wiedzy, z których wynikała świadomość pozwanego o istnieniu roszczenia powódki oraz dokonywanie czynności warunkujących przyszłe zaspokojenie tego roszczenia, w tym składanie oświadczeń woli, nie doprowadziły do przerwania biegu terminu przedawnienia.

4. Naruszenie prawa materialnego tj. art. 5 k.c. w zw. z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez jego niezastosowanie przez Sąd, w sytuacji, gdy zgłoszenie przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia powódki stanowiło nadużycie prawa i nie powinno być przez Sąd uwzględnione.

5. Naruszenie art. 328 par 2 kpc poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób uniemożliwiający kontrolę orzeczenia

6. Naruszenie art. 117 par 1 i 2 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie , że roszczenie powoda uległo przedawnieniu , wobec upływu 10 letniego terminu do dochodzenia roszczenia.

Podnosząc powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zobowiązanie pozwanego na podstawie art. 64 k.c. do złożenia oświadczenia woli określonego szczegółowo w żądaniu pozwu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji. Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna choć nie z tych powodów , które wskazał Sąd I instancji ( przedawnienie ) , tym samym części podniesionych w niej zarzutów nie można odmówić racji. W pierwszej kolejności należy odnieść się do sformułowanego w apelacji zarzutu dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji norm prawa procesowego. Zdaniem Sądu Apelacyjnego zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie. Dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie, były prawidłowe i nie została naruszona przez Sąd zasada swobodnej oceny dowodów. Tym samym Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. W ocenie Sądu Apelacyjnego polemika skarżącego z ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez Sąd I instancji sprowadza się w istocie do kwestionowania oceny prawnej zachowania pozwanego wyrażonego w przywołanych w apelacji pismach dokonanej przez ten Sąd , której to oceny Sąd Apelacyjny nie podziela. Zatem należało ponownie dokonać oceny podniesionego zarzutu przedawnienia.

W sprawie pozostawało bezsporne , że powódka wnioskiem o ustanowienie wieczystego użytkowania gruntu i przeniesienie nieodpłatnie własności znajdującego się na gruncie budynku Sąd Okręgowy złożonym u pozwanej pismem w dniu 11 października 1995 i z 7 grudnia 1995r. zadośćuczyniła obowiązkowi określonemu w art. 208 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 roku Nr 102, poz. 651 ze zm., dalej u.g.n.) w terminie. Co oznacza , że powódka mogła wystąpić do sądu z powództwem w trybie art.64 kc

Sąd I instancji przyjął , że roszczenie jako majątkowo przedawniło się z dniem 2 stycznia 2008r. nie nadając w ocenie Sądu Apelacyjnego odpowiedniej rangi oświadczeniu Burmistrza W. który pismem z dnia 11 lipca 2007 r. podał do publicznej wiadomości, że działki (...) z obrębu (...) o powierzchni 5625 m ( 2) położone w W. przy ul. (...) zostały zabudowane pawilonem handlowym przez powódkę i mają być przekazane powódce w użytkowanie wieczyste jako zaspokojenie roszczeń wynikających z art. 208 ugn. Zgodnie z treścią art. 123 § 1 pkt 2 kc bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,

Słusznie wskazał skarżący , że w doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się , że istnieją dwa rodzaje uznania: właściwe i niewłaściwe. Uznanie właściwe stanowi nieuregulowaną odrębnie umowę, której dopuszczalność wynika z zasady swobody umów. Kwalifikowane jest jako dwustronna czynność prawna. Istotą oświadczenia woli jest zobowiązanie się uznającego do określonego zachowania. Jeżeli zobowiązany uznaje swój obowiązek określonego zachowania wyraża przez to nie tylko świadomość istnienia zobowiązania , ale także zamiar spełnienia świadczenia. Przez uznanie niewłaściwe rozumie się stwierdzenie przez dłużnika, że jest on przeświadczony o istnieniu zobowiązania, a zatem jest ono wyrazem wiedzy dłużnika o istnieniu roszczenia (przyznanie ). Zagadnienie uznania niewłaściwego pozostaje od wielu lat sporne zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie. Spór dotyczy kwalifikacji uznania niewłaściwego jako jednostronnego oświadczenia woli stanowiącego czynność prawną czy jedynie jako oświadczenia wiedzy. Rozstrzyganie tej kwestii jest w ocenie Sądu Apelacyjnego w przedmiotowej sprawie zbędne, albowiem w obydwu przypadkach istotne jest aby z działania dłużnika wynikało w sposób niewątpliwy przekonanie dłużnika że spoczywa na nim zobowiązanie . Uznanie niewłaściwe polega bowiem niewątpliwie na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia ( tak Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2011 r. I CSK 703/10 ). Innymi słowy, uznanie roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. występuje w razie takiego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego to zachowania wynika, że wierzyciel wie, iż dłużnik uważa jego roszczenie za istniejące i przyznane (wyrok SN z dnia 7 marca 2003 r., I CKN 11/01, niepubl.; wyrok SN z dnia 9 marca 2004 r., I CK 443/03, niepubl.; wyrok SN z dnia 22 czerwca 2004 r., IV CK 444/03, niepubl.). Natomiast dla skuteczności tego tzw. uznania niewłaściwego nie jest wymagane istnienie po stronie zobowiązanego zamiaru wywołania skutku prawnego w postaci przerwania biegu przedawnienia. Oświadczenie zobowiązanego musi dotrzeć do uprawnionego i musi to być przez zobowiązanego zamierzone, a moment, w którym uprawniony powziął wiadomość o zachowaniu zobowiązanego stanowiącym uznanie niewłaściwe jest momentem przerwania biegu przedawnienia.

Należy zatem określić minimum wymagań jakie musi spełnić działanie dłużnika aby można było mówić o uznaniu długu, choćby niewłaściwe. To minimum to wyraźna deklaracja ze strony zobowiązanego lub podjęcie czynności faktycznych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w ocenie Sądu Apelacyjnego Sad I instancji pozwana w powołanym oświadczeniu uznała roszczenie powódki albowiem treść tego oświadczenia nie pozostawia wątpliwości , że dłużnik miał świadomość ciążącego na nim zobowiązania i miał zamiar dobrowolnie spełnić świadczenie. Taką interpretację potwierdza także cała wymieniona korespondencja pomiędzy stronami , w której pozwana nigdy nie kwestionowała zasadności roszczenia. Należy zatem uznać , że Sąd I instancji dokonał wadliwej interpretacji zachowania pozwanej skutkującej naruszeniem art. 123 par. 1 pkt 2 kc. Bez znaczenia dla oceny zachowania pozwanej pozostaje , jak słusznie wskazała skarżąca , fakt że przedmiotowe oświadczenie skierowane zostało nie bezpośrednio do powoda ale z intencją aby także do niego dotarło.

Z uwagi na niezasadność podniesionego zarzutu przedawnienia zbędne pozostaje odniesienie się do pozostałych zarzutów sformułowanych w apelacji dotyczących tej kwestii. W tym miejscu jedynie wskazać należy , że zarzut naruszenia art. 328 par .2 kpc należy uznać za chybiony albowiem uzasadnienie Sąd I instancji w ocenie Sądu Apelacyjnego jest wyczerpujące , odnoszące się zarówno do kwestii przedawnienia , w tym do oświadczenia pozwanej z 11 lipca 2007r. jak i do przesłanek zakreślonych treścią art. 208 ust.2 ugn. , tym samym umożliwia dokonanie kontroli instancyjnej.

Pomimo , że zarzut przedawnienia roszczenia nie mógł zostać uwzględniony powództwo okazało się z innych przyczyn nie zasadne , albowiem odmiennie do oceny Sądu I instancji w ocenie Sądu Apelacyjnego nie spełnione zostały wszystkie przesłanki określone w art. 208 ust 2 ugn. Zgodnie z jego treścią spółdzielniom, ich związkom oraz Krajowej Radzie Spółdzielczej i innym osobom prawnym, które na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy do dnia 5 grudnia 1990 r. wybudowały same lub wybudowali ich poprzednicy prawni z własnych środków, za zezwoleniem właściwego organu nadzoru budowlanego budynki, przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o nieodpłatne przeniesienie własności znajdujących się na nich budynków. Roszczenie przysługuje tym osobom w stosunku do gruntów będących w dniu zgłoszenia roszczenia w ich posiadaniu w rozumieniu art. 207 i obejmuje grunty niezbędne do prawidłowego korzystania z budynku.

Przepis ten przewiduje uwłaszczenie spółdzielni i innych osób prawnych ale jedynie w przypadku , gdy wybudowały one na gruncie budynek. Adekwatnie do tego obowiązku ustawodawca wyposażył te osoby w roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o nieodpłatne przeniesienie własności znajdujących się na nich budynków. Przy czym w ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste powinno być realizowane tylko w związku z zasadniczym roszczeniem wynikającym z przepisu, tj. roszczeniem o przeniesienie własności budynku. Za taką interpretacją przepisu przemawia treść art. 208 ust 1 przedmiotowej ustawy. Zgodnie z jego treścią podstawową przesłanką roszczenia wynikającego z art. 208 ust. 1 u.g.n. jest uzyskanie do dnia 5 grudnia 1990 r. ostatecznej decyzji lokalizacyjnej lub pozwolenia na budowę na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy. A więc w tym wypadku nie jest konieczne wybudowanie budynku na ich podstawie , co oznacz , że strona będzie mogła dochodzić w ustanowienia jedynie prawa użytkowania wieczystego gruntu. Oznacza to , że intencją ustawodawcy w odniesieniu do podmiotów wymienionych w art. 208 ust 2 ugn , była regulacja stanów prawnych ( poprzez uwłaszczenie ) jedynie nieruchomości zabudowanych. Bezsporne w sprawie pozostawało to , że do dnia 5 grudnia 1990 r. powodowa Spółdzielnia wybudowała na przedmiotowej nieruchomości budynek ale zgodnie z art. 208 ust. 2 u.g.n. uwłaszczenie spółdzielni i innych osób prawnych, następuje nie z mocy prawa, ale w drodze umowy . Zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje w prawdzie w trybie bezprzetargowym ale zgodnie z ogólnymi zasadami umowa ta ma być zawarta w formie aktu notarialnego i wymaga wpisu w księdze wieczystej, a wpis prawa użytkowania wieczystego do księgi wieczystej ma charakter konstytutywny. Co oznacza , że prawo użytkowania wieczystego powstaje z chwilą wpisu do księgi wieczystej.

Z tych względów w ocenie Sądu Apelacyjnego fakt istnienia budynku na dzień 5 grudnia 1990r. miałby znaczenie dla zasadności roszczenia o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o nieodpłatne przeniesienia własności znajdujących się na nich budynków tylko wtedy gdyby na dzień wydawania wyroku zastępującego oświadczenie woli zobowiązanego , budynek w dalszym ciągu istniał.

A zatem skuteczność powództwa o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste i przeniesienie własności budynku uzależniona jest od zabudowania nieruchomości, oczywiście przy spełnieniu dalszych wymagań określonych w przepisie. Wobec spalenia budynku ( od 2007 r. nieruchomość pozostaje niezabudowana ) roszczenie powódki jest nieusprawiedliwione. Rygorystycznie sformułowana treść art. 208 ust 2 ugn w ocenie Sądu Apelacyjnego nie pozwala na uwzględnienie powództwa w zakresie jedynie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. . Gdyby ustawodawca chciał tę okoliczność uznać za nieistotną, to wymaganie to nie znalazłoby się w treści przepisu - jak to ma miejsce w hipotezie art. 208 ust 1ugn

Taki wniosek potwierdza także treść ostatniego zdania art. 208 ust 2 ugn , które ogranicza roszczenie posiadacza gruntu do gruntów niezbędnych do prawidłowego korzystania z budynku. Z uwagi na nieistnienie budynku w dacie orzekania przez Sąd I instancji z przyczyn oczywistych takie ustalenie nie jest możliwe.

Z tych właśnie względów apelacja nie mogła odnieść skutku i dlatego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc apelację oddalił o kosztach procesu za drugą instancję rozstrzygając na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu stosownie do przepisu art. 98 § 1 i § 3 kpc. art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2002 roku Nr 163, poz. 1349 ze zm.).