Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 150/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z wniosku D. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o emeryturę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 grudnia 2010 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w W.
z dnia 15 grudnia 2009 r.,
oddala skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w W. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 5 grudnia 2008 r. w ten sposób, że przyznał D. B. prawo do
2
wypłaty emerytury za okres od 16 września 2005 r. do 31 października 2007 r. wraz
z odsetkami. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne.
Wnioskodawczyni w dniu 20 kwietnia 2005 r. złożyła wniosek o emeryturę.
Decyzją z dnia 12 maja 2005 r. organ rentowy odmówił jej prawa do świadczenia z
uwagi na nieudokumentowanie 30-letniego okresu zatrudnienia. Wyrokiem z dnia
31 maja 2006 r. Sąd Okręgowy przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury
poczynając od 25 maja 2005 r., tj. od ukończenia wieku emerytalnego. Na skutek
apelacji organu rentowego, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 7 września 2007 r.
zmienił powyższy wyrok o tyle, że przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia
emerytalnego od 16 września 2005 r. i oddalił dalej idącą apelację. W wykonaniu
tego wyroku organ rentowy decyzją z dnia 26 listopada 2007 r. przyznał
wnioskodawczyni prawo do emerytury od 16 września 2005 r. i zawiesił wypłatę
świadczenia do 31 października 2007 r. z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia. W
dniu 16 listopada 2007 r. wnioskodawczyni rozwiązała umowę o pracę z
dotychczasowym pracodawcą, a 5 listopada 2008 r. złożyła do organu rentowego
wniosek o wypłatę emerytury za okres od 16 września 2005 r. do 31 października
2007 r.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że brak było
podstaw do zawieszenia wypłaty emerytury w oparciu o art. 103 ust. 2a ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podstawa do
zastosowania tego przepisu powstałaby dopiero wówczas, gdyby po wydaniu
decyzji ustalającej prawo do świadczenia wnioskodawczyni kontynuowała
zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy. Tymczasem nie miała ona żadnej
pewności co do ostatecznego wyniku postępowania wszczętego na skutek
wniesionego przez nią odwołania od negatywnej decyzji organu rentowego. W
ocenie Sądu Okręgowego, w takiej sytuacji trudno wymagać od wnioskodawczyni
rozwiązania stosunku pracy i pozbawienia się przez nią środków utrzymania, tym
bardziej, że zaliczenie do stażu pracy opieki nad dzieckiem nie było jednoznaczne.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, treść art. 103 ust. 2a winna być w stanie
faktycznym sprawy stosowana przez wykładnię funkcjonalną. Celem tego przepisu
jest bowiem tworzenie nowych miejsc pracy i w związku z tym ograniczenie prawa
do uzyskiwania świadczeń emerytalnych w sytuacji uzyskiwania przychodów ze
3
stosunku pracy, poprzez tworzenie ubezpieczonym, którzy nabyli prawo do
emerytury, możliwości wyboru między pobieraniem świadczenia emerytalnego a
wynagrodzenia za pracę. Przepis art. 103 ust. 2a należy zatem interpretować w ten
sposób, że w razie ustalenia prawa do emerytury orzeczeniem organu
odwoławczego, zawieszenie jej wypłaty w przypadku kontynuowania przez emeryta
zatrudnienia w dotychczasowym zakładzie pracy nie może nastąpić przed dniem
ustalenia prawa do emerytury w decyzji organu rentowego. W tym zakresie Sąd
Okręgowy powołał się na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 22
lutego 2007 r., I UK 229/06 (OSNP 2008 nr 5-6, poz. 80).
Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny, w uwzględnieniu
apelacji organu rentowego, zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że oddalił
odwołanie.
Sąd Apelacyjny wskazał, że zgodnie z obowiązującym od 1 lipca 2000 r. do
8 stycznia 2009 r. przepisem art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury ulegało zawieszeniu bez
względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia
kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na
rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do
emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Brzmienie przytoczonego
przepisu jednoznacznie odnosi się do wszystkich osób kontynuujących
zatrudnienie, bez względu na to czy prawo do emerytury nabyły decyzją organu
rentowego, czy też na podstawie orzeczenia organu odwoławczego. Przeciwny
pogląd, wynikający z powołanego przez Sąd pierwszej instancji wyroku Sądu
Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 r., I UK 229/06, został poparty argumentacją,
że art. 103 ust. 2a w jego dosłownym brzmieniu, a więc przy zastosowaniu wykładni
gramatycznej, możliwy jest do zastosowania jedynie w typowych sytuacjach, gdy
przesłanki (warunki) nabycia prawa do emerytury nie budzą wątpliwości (np. w
przypadku osiągnięcia przez ubezpieczonego powszechnego wieku emerytalnego i
posiadania udokumentowanego okresu składowego i nieskładkowego), a prawo do
świadczenia zostaje ustalone w decyzji organu rentowego w terminie określonym w
art. 118 ust. 1 ustawy bezpośrednio po złożeniu przez zainteresowanego
formalnego wniosku o emeryturę. Gdy natomiast prawo ubezpieczonego do
4
emerytury zostało stwierdzone wyrokiem Sądu, a więc ma charakter sporny i jego
ustalenie, na skutek wszczęcia postępowania odwoławczego, zostaje odłożone w
czasie - trudno wymagać od ubezpieczonego, by rozwiązał dotychczasowy
stosunek pracy, pozbawiając się źródła utrzymania. Sąd Apelacyjny
zakwestionował możliwość takiej wykładni, wskazując, że treść art. 103 ust. 2a jest
jednoznaczna i w sposób precyzyjny formułuje przesłanki zawieszenia prawa do
wypłaty świadczenia emerytalnego. Z przepisu tego wynika wprost, że realizacja
prawa do emerytury ulega zawieszeniu w razie kontynuowania zatrudnienia po
nabyciu prawa do emerytury, niezależnie od wysokości uzyskiwanego przychodu
ze stosunku pracy. Sama istota zawieszenia prawa do emerytury sprowadza się
więc do tego, że do czasu ustania okoliczności, występowanie której powoduje
zawieszenie tego prawa, organ rentowy nie realizuje wypłaty emerytury. Stosownie
natomiast do art. 135 ust. 1 ustawy, w razie ustania przyczyny powodującej
wstrzymanie wypłaty świadczenia wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej
przyczyny, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o
podjęcie tej wypłaty. Zasada ta znajdowała zastosowanie także przy rozwiązaniu
stosunku pracy, o którym mowa w art. 103 ust 2a. Wypłata emerytury mogła być w
takim przypadku podjęta najwcześniej od miesiąca, w którym ustał stosunek pracy i
fakt ten został należycie udokumentowany. W sytuacji zatem kontynuowania przez
wnioskodawczynię zatrudnienia w dacie ustalenia jej prawa do emerytury,
realizacja świadczenia emerytalnego (wznowienie jego wypłaty) możliwa była
wyłącznie po rozwiązaniu przez nią stosunku pracy z dotychczasowym
pracodawcą, bez potrzeby występowania o ponowne ustalenie tego prawa.
W dalszych rozważaniach Sąd drugiej instancji wskazał, że argumentacja
zaprezentowana w omawianym wyżej wyroku Sądu Najwyższego opiera się na
założeniach słusznościowych, związanych z faktem oczekiwania przez
ubezpieczonego na decyzję organu rentowego oraz odwoławczego w przedmiocie
ustalenia jego prawa do emerytury. W takim przypadku niepewność
ubezpieczonego co do ostatecznego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie czyni
zrozumiałym fakt powstrzymania się z decyzją o rozwiązaniu stosunku pracy do
czasu wydania orzeczenia przez organ odwoławczy. Motywy te częściowo wydają
się usprawiedliwione w sytuacjach, gdy prawo do świadczenia ma charakter
5
sporny, a więc także na gruncie niniejszej sprawy. Wnioskodawczyni nie miała
bowiem pewności co do tego czy organ rentowy, a następnie organ odwoławczy
uwzględni okres sprawowania przez nią opieki nad chorym dzieckiem. Przepis art.
103 ust. 2a ustawy nie pozwala jednak na tak daleko idącą interpretację, która w
praktyce mogłaby doprowadzić do zniweczenia istoty tego unormowania oraz w
wielu przypadkach eliminowałaby jego zastosowanie. Wykładnia taka wykraczałaby
również poza cel wprowadzenia przez ustawodawcę omawianej regulacji.
Sąd Apelacyjny podniósł nadto, że w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r., SK
45/04 (OTK ZU-A 2006 nr 2, poz. 15) przepis art. 103 ust. 2a został uznany przez
Trybunał Konstytucyjny za zgodny z ustawą zasadniczą, a Sąd Najwyższy
niejednokrotnie wskazywał na konieczność dokonywania jego ścisłej wykładni, nie
przewidując możliwości odstępstwa od zawartych w nim reguł. W orzecznictwie
Sądu Najwyższego podkreślano, że wskazany przepis ma charakter powszechny w
tym sensie, iż dotyczy wszystkich pracowników (niezależnie od podstawy
nawiązania stosunku pracy) oraz stosuje się go do wszelkich stosunków pracy
wiążących pracownika, niezależnie od tego czy zostały one uwzględnione przy
ustalaniu podstawy emerytury i jej wysokości. O zawieszeniu prawa do emerytury
przesądza kontynuacja zatrudnienia, bez względu na wymiar czasu pracy oraz
niezależnie od wysokości uzyskiwanych przychodów. Nawet więc świadczenie
pracy u dotychczasowego pracodawcy (pracodawców) w niewielkim wymiarze
czasu pracy, za wynagrodzeniem niższym od przysługującego ubezpieczonemu
świadczenia emerytalnego, powoduje zawieszenie prawa do wypłaty emerytury.
Dla uniknięcia zawieszenia prawa do emerytury emeryt powinien zatem rozwiązać
wszystkie stosunki pracy, wiążące go z pracodawcami, u których pozostawał w
zatrudnieniu bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. W tym
zakresie Sąd Apelacyjny wskazał na wyroki z dnia 28 października 2003 r., II UK
146/03 (OSNP 2004 nr 16, poz. 289) i z dnia 19 lutego 2004 r., II UK 274/03 (OSNP
2004 nr 21, poz. 376) oraz uchwałę z dnia 27 kwietnia 2004 r., II UZP 2/04 (OSNP
2004 nr 17, poz. 303) i uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
10 listopada 2004 r., II UZP 9/04 (OSNP 2005 nr 3, poz. 41). Skoro więc
wnioskodawczyni do 31 października 2007 r. kontynuowała zatrudnienie na
podstawie tego samego stosunku pracy, to art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i
6
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych miał do niej zastosowanie, a w
konsekwencji zaistniały okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do wypłaty
świadczenia.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku wnioskodawczyni zarzuciła
naruszenie prawa materialnego, tj.: 1) art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez jego błędną wykładnię
polegającą na przyjęciu, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu w każdym
przypadku kontynuacji zatrudnienia przez emeryta u pracodawcy, na rzecz którego
wykonywał pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, a więc
również wówczas, gdy organ rentowy wyda decyzję w sprawie prawa do
świadczenia dopiero w wykonaniu prawomocnego wyroku sądu ustalającego prawo
do emerytury i w konsekwencji poprzez przyjęcie, że prawo wnioskodawczyni do
emerytury ulegało zawieszeniu przez okres, w którym pomimo nabycia prawa do
emerytury od dnia 16 września 2005 r. (decyzja ZUS z dnia 26 listopada 2007 r.)
pozostawała w stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, tj. od dnia 16
września 2005 r. do dnia 31 października 2007 r.; 2) art. 134 ust. 2 pkt 2 w związku
z art. 134 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy, poprzez jego niezastosowanie, co
spowodowało, że w stosunku do wnioskodawczyni zawieszono prawo do emerytury
z datą wsteczną, tj. za okres ponad dwóch lat poprzedzających datę wydania
decyzji o przyznaniu prawa do emerytury.
Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawczyni wniosła o uchylenie
zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi drugiej instancji.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że pogląd wyrażony w
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 r., I UK 229/06 koresponduje ze
stanowiskiem tego Sądu zaprezentowanym w uzasadnieniu uchwały z dnia 7 maja
2008 r., II UZP 2/08 (OSNP 2008 nr 21-22, poz. 321), w myśl której świadczenie
rentowe, do którego prawo zostało ustalone wyrokiem sądu i wypłacone po
uprawomocnieniu się tego orzeczenia podlega zmniejszeniu z tytułu osiągania
przychodu, o którym stanowi art. 104 ust. 8 ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za okres następujący po ustaleniu prawa do
tego świadczenia. W konsekwencji Sąd Najwyższy potwierdził istnienie zasady
7
polegającej na uzależnieniu możliwości zawieszenia świadczenia emerytalnego lub
rentowego od możliwości uprzedniego dokonania przez emeryta (rencistę) wyboru
co do kontynuacji zatrudnienia czy też pobierania świadczeń z ubezpieczenia
społecznego, przy czym realizację tej zasady w odniesieniu do art. 103 ust. 2a
ustawy umożliwia jedynie jego wykładnia funkcjonalna.
Skarżąca wskazała, że zgodnie z art. 134 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy
zawieszenie wypłaty świadczeń może być dokonywane jedynie ze skutkiem ex
nunc, co oznacza, że nie może ono nastąpić wcześniej niż ubezpieczony uzyskał
status emeryta. Jeżeli zatem prawo do emerytury powstało dopiero na skutek
decyzji organu rentowego wydanej w wykonaniu prawomocnego orzeczenia organu
odwoławczego przyznającego prawo do emerytury, to również zawieszenie tego
prawa powinno być możliwe dopiero za okres od wydania decyzji ustalającej prawo
do emerytury.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych zarzutów.
W myśl obowiązującego w okresie od 1 lipca 2000 r. do 8 stycznia 2009 r.
przepisu art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz.
1227 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa o emeryturach i rentach lub ustawa),
prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu
uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez
uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego
wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w
decyzji organu rentowego. Zarzut obrazy tego przepisu przez Sąd drugiej instancji
skarżąca opiera na poglądach wyrażonych przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
22 lutego 2007 r., I UK 229/06 oraz w uchwale z dnia 7 maja 2008 r., II UZP 2/08.
Tymczasem uchwała ta odnosi się do kwestii zawieszania prawa do emerytur i rent
lub zmniejszania tych świadczeń na zasadach określonych w art. 104-106 ustawy o
emeryturach i rentach. Zasady te nie znajdują zastosowania w sprawie, w której
wniesiona została rozpoznawana skarga kasacyjna, gdyż całkowite zawieszenie
prawa do emerytury na podstawie art. 103 ust. 2a ustawy następowało niezależnie
od wysokości uzyskiwanego przez emeryta przychodu oraz od osiągnięcia
8
określonego wieku, a jego jedyną przesłanką było nierozwiązanie przez
ubezpieczonego stosunku pracy przed datą nabycia prawa do emerytury.
Natomiast pogląd zaprezentowany w powołanym wyżej wyroku wyrażony został
incydentalnie przy uwzględnieniu szczególnych okolicznościach sprawy, w których
organ rentowy na podstawie art. 415 k.p.c. wniósł o zwrot spełnionego na rzecz
wnioskodawcy świadczenia emerytalnego, które to okoliczności nie zachodzą w
sprawie zakończonej wyrokiem zaskarżonym niniejszą skargą kasacyjną.
Sąd drugiej instancji trafnie stwierdził, a skarżąca poglądu tego w istocie nie
kwestionuje, że wykładnia gramatyczna art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i
rentach nie nasuwa w omawianym zakresie większych wątpliwości, co wyłącza
zasadniczo możliwość sięgania do innych niż językowa metod wykładni. Z
brzmienia omawianego uregulowania wprost wynikało, że co prawda nabycie prawa
do emerytury było niezależne od kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego
pracodawcy, jednakże realizacja tego prawa (wypłata świadczenia) ulegała
zawieszeniu do czasu rozwiązania stosunku pracy z tym pracodawcą. Inaczej
mówiąc, rozważany przepis wyrażał zasadę, że pracownikowi, który nabył prawo do
emerytury i nie rozwiązał stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą
przysługiwało jedno świadczenie - albo emerytura z ubezpieczenia społecznego
albo wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego
utrwalił się pogląd, że zawieszenie prawa do emerytury w przypadku pozostawania
w dotychczasowym stosunku pracy jest funkcjonalnie uzasadnione i ma podstawę
konstytucyjną w art. 67 ust. 1 ustawy zasadniczej, który wiąże z osiągnięciem wieku
emerytalnego powstanie prawa do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i
formy określa ustawa. Pracownik, który osiągnął wiek emerytalny może wybrać
status emeryta lub zachować, pomimo nabycia prawa do emerytury, status
pracowniczy. Nie może jednak łączyć bez ograniczeń statusu emeryta i
pracownika, a co za tym idzie otrzymywać równocześnie świadczenia z tytułu utraty
zdolności do dotychczasowej pracy (wiek emerytalny jest konwencjonalnym
wiekiem utraty zdolności do zarobkowania własną pracą) i z tytułu kontynuowania
zatrudnienia, do wykonywania którego utracił zdolność. W rezultacie, ponieważ
celem regulacji zawartej w art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach było
przede wszystkim oczekiwane zwolnienie miejsc pracy, to jej istotę stanowiło
9
wyeliminowanie równoczesnego pobierania dwóch świadczeń - emerytury i
wynagrodzenia za pracę bez względu na jego wysokość (por. między innymi wyrok
z dnia 19 lutego 2004 r., II UK 274/04, OSNP 2004 nr 21, poz. 376; uchwałę z dnia
27 kwietnia 2004 r., II UZP 2/04, OSNP 2004 nr 17, poz., 303; uchwałę składu
siedmiu sędziów z dnia 10 listopada 2004 r., II UZP 9/04, OSNP 2005 nr 3, poz.
41). Zgodność z ustawą zasadniczą wprowadzenia w rozważanym przepisie
dodatkowego warunku efektywnego korzystania ze świadczenia emerytalnego
potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r., SK 45/04
(OTK ZU-A 2006 nr 2, poz. 15), wskazując, że do istoty prawa do emerytury należy
zapewnienie środków utrzymania w razie zaprzestania pracy w związku z
osiągnięciem określonego wieku, emerytura jest w założeniu świadczeniem, które
zastępuje, a nie uzupełnia wynagrodzenie ze stosunku pracy, umożliwienie
pobierania świadczeń emerytalnych bez przerwania działalności zawodowej u
dotychczasowego pracodawcy wykracza poza konstytucyjny zakres prawa do
zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, a w konsekwencji
nie jest wykluczone uzależnienie pobierania świadczeń emerytalnych od
przerwania lub ograniczenia dotychczasowej działalności zawodowej. W rezultacie
Trybunał Konstytucyjny potwierdził dopuszczalność wyeliminowania przez
ustawodawcę równoczesnego pobierania świadczenia emerytalnego i
wynagrodzenia ze stosunku pracy.
W powołanym w skardze kasacyjnej wyroku z dnia 22 lutego 2007 r., I UK
229/06 Sąd Najwyższy podkreślił, że gramatyczna wykładnia art. 103 ust. 2a
ustawy o emeryturach i rentach wskazuje, iż przepis ten łączył konsekwencje w
postaci zawieszenia prawa do emerytury z kontynuowaniem zatrudnienia po
ustalonym w decyzji organu rentowego dniu nabycia prawa do emerytury (jej
realizacji), a nie z kontynuowaniem zatrudnienia po ustaleniu tego prawa decyzją
organu rentowego. Podzielając ten pogląd należy zatem stwierdzić, że jeżeli
ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę, to musiał liczyć się z odsunięciem w
czasie możliwości jej realizacji do czasu rozwiązania stosunku pracy z podmiotem
będącym jego pracodawcą bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do tego
świadczenia, i to niezależnie od tego czy ustalenie prawa następowało na
przyszłość, czy też - w okolicznościach danego przypadku - wstecznie, w tym w
10
wykonaniu prawomocnego wyroku sądu. Ponieważ rozważany przepis żadnego
rozróżnienia w tym zakresie nie czynił, w obu wskazanych wyżej przypadkach
ubezpieczony zmuszony był do dokonania wyboru pomiędzy dalszą pracą
zawodową u dotychczasowego pracodawcy a uzyskaniem wypłaty świadczenia
emerytalnego. W konsekwencji musiał liczyć się z możliwością niezrealizowania
nabytego prawa do emerytury za okres poprzedzający rozwiązanie stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą z uwagi na pobieranie w tym czasie wynagrodzenia
za pracę. Zbieżny pogląd został wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6
maja 2010 r., III UK 91/09 (LEX nr 602076), w którym stwierdzono, że zawieszenie
prawa do emerytury na podstawie art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach
trwało od początku nabycia prawa do emerytury do dnia rozwiązania stosunku
pracy lub uchylenia wskazanego uregulowania z dniem 9 stycznia 2009 r.
Niezasadny jest również zarzut obrazy art. 134 ust. 2 pkt 2 w związku z art.
134 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach. Przepis art. 134 ust. 1 wymienia w
pięciu punktach przesłanki wstrzymania wypłaty świadczeń, uznając za nie: 1)
powstanie okoliczności uzasadniających zawieszenie prawa do świadczeń lub
ustanie tego prawa; 2) nieprzedłożenie przez osobę pobierającą świadczenia
dowodów stwierdzających dalsze istnienie prawa do świadczeń mimo pouczenia
lub żądania organu rentowego; 3) niepoddanie się przez osobę uprawnioną do
świadczeń badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu, bez uzasadnionych
przyczyn, mimo wezwania organu rentowego; 4) stwierdzenie, że prawo do
świadczeń nie istniało; 5) niemożność doręczenia świadczeń z przyczyn
niezależnych od organu rentowego. Zgodnie z art. 134 ust. 2 pkt 2 ustawy w
przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1-4 wstrzymanie wypłaty świadczeń
następuje poczynając od miesiąca, w którym została wydana decyzja o
wstrzymaniu wypłaty, albo od następnego miesiąca, jeżeli wcześniejsze
wstrzymanie wypłaty było niemożliwe. Zawarte w wymienionych przepisach
określenia „wstrzymanie wypłaty” oraz „powstanie okoliczności” wskazuje, że
regulują one sytuacje, w których powstanie przesłanek wstrzymania wypłaty
świadczeń następuje w trakcie ich realizacji, co prowadzi do zaniechania dalszej
wypłaty. Odnośnie do przesłanki określonej w art. 134 ust. 1 pkt 1 ustawy nie
chodzi więc o istnienie w dacie nabycia prawa do świadczenia okoliczności
11
stanowiącej podstawę jego zawieszenia i uzasadniającej niepodejmowanie jego
wypłaty, ale o powstanie takiej okoliczności w trakcie realizacji świadczeń,
powodujące następcze zaprzestanie ich wypłacania. Sytuacja objęta rozważanym
przepisem nie zaistniała w sprawie, w której wniesiona została rozpoznawana
skarga, a w przypadku skarżącej samoistną podstawę zawieszenia prawa do
realizacji świadczenia emerytalnego stanowił art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach
i rentach.
Z tych względów skarga kasacyjna podlega oddaleniu na podstawie art.
39814
k.p.c.