Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 157/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 stycznia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Protokolant Małgorzata Beczek
w sprawie z powództwa Joanny H.
przeciwko Pierwszemu Urzędowi Skarbowemu
o przywrócenie na poprzednie warunki pracy i płacy,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 11 stycznia 2011 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 13 kwietnia 2010 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację powódki Joanny H. od wyroku Sądu
Rejonowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 listopada 2009
2
r. oddalającego powództwo przeciwko Pierwszemu Urzędowi Skarbowemu o
przywrócenie na poprzednie warunki pracy i zasądził od powódki na rzecz
pozwanego 60 zł tytułem zastępstwa procesowego za drugą instancję.
W sprawie tej ustalono, że powódka, zatrudniona u pozwanego od 1
września 1999 r., od dnia 1 lutego 2004 r. pracowała w referacie orzecznictwa na
stanowisku komisarza skarbowego, zaś z dniem 1 maja 2006 r. objęła stanowisko
specjalisty - starszego komisarza skarbowego z wynagrodzeniem zasadniczym w
kwocie 2.668,56 zł miesięcznie. Od dnia 3 grudnia 2007 r. pełniła obowiązki
kierownika referatu kontroli podatkowej KP/2 z wynagrodzeniem zasadniczym
ustalonym w dniu 3 kwietnia 2008 r. z dniem 1 stycznia 2008 r. w kwocie 3.841,38
zł miesięcznie. Z dniem 1 czerwca 2008 r. powódce powierzono obowiązki
kierownika referatu kontroli podatkowej KP/2 z ustalonym wcześniej
wynagrodzeniem. Tadeusz D., który od dnia 14 czerwca 2008 r. objął stanowisko
zastępcy naczelnika pozwanego Urzędu, wykazał niedociągnięcia skuteczności
kontroli oraz windykacji zobowiązań podatkowych w referacie kierowanym przez
powódkę. Polegały na nieobjęciu kontrolą spraw podatkowych, co było sygnałem w
kierunku poprawy skuteczności nadzoru poprzez powrót do sprawdzonej kadry
kierowniczej. Liczba kontroli w pierwszym półroczu 2008 r. w referacie powódki
spadła o 145 w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego przy
niezmienionej liczbie pracowników.. W niektórych sprawach, tj. Ireny L., czy też
Mirosława B., w których należało przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, od
dnia spisania protokołu w marcu nie podjęto żadnych czynności, co wynikało z
przydzielania ich pracownikowi nieposiadającemu wystarczających umiejętności.
Ponadto naruszane były terminy przekazywania spraw do orzecznictwa, na 36
spraw przekazanych w tym okresie 50% (17) przekazano do referatu orzecznictwa
po terminie. Kontrolę zaplanowaną w marcu powódka przeniosła na kolejne
miesiące bez żadnego powodu. Dlatego pismem z dnia 24 czerwca 2008 r.
zastępca naczelnika wystąpił o odwołanie powódki ze stanowiska kierownika
referatu KP/2 motywując to koniecznością zmiany systemu planowania kontroli
podatkowych uwzględniającego nowe uwarunkowania związane ze zwolnieniem z
obowiązku składania deklaracji PIT, koniecznością poprawy wyników pracy
podległego jej referatu oraz potrzebą zapewnienia skutecznego nadzoru
3
merytorycznego nad pracownikami. Ponadto do wykonywania tych zamierzeń nie
wystarczało dotychczasowe niewielkie doświadczenie kierownicze powódki.
Pismem z dnia 25 czerwca 2008 r. naczelnik pozwanego Urzędu, na
podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (Dz. U.
Nr 170, poz. 1218, ze zm.) oraz art. 42 § 4 k.p. przeniósł powódkę z dniem 26
czerwca 2008 r. na stanowisko starszego komisarza skarbowego w referacie
podatków pośrednich PP/1 na okres 3 miesięcy. W tym samym dniu 25 czerwca
2008 r. pozwany dokonał wypowiedzenia warunków umowy o pracę w części
dotyczącej stanowiska pracy powódki - kierownika referatu kontroli podatkowej
KP/2, a także jej wynagrodzenia przy zachowaniu trzymiesięcznego okresu
wypowiedzenia, który upłynął 30 września 2008 r., proponując jej od 1 października
2008 r. stanowisko starszego komisarza skarbowego w referacie podatków
pośrednich PP/1 z wynagrodzeniem zasadniczym 2.570,10 zł. Jako przyczynę
wypowiedzenia wskazano konieczność poprawy wyników pracy podległego referatu
oraz potrzebę zapewnienia skutecznego nadzoru merytorycznego nad
pracownikami.
Pismem z dnia 14 lipca 2008 r. naczelnik pozwanego Urzędu przeniósł
powódkę z dniem 15 lipca 2008 r. do pracy w referacie podatków pośrednich PP/2
z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. W związku ze zmianą
regulaminu organizacyjnego pozwanego na podstawie zarządzenia NR 21-13/08
naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia 14 sierpnia 2008 r., powódka
została przeniesiona z dniem 19 sierpnia 2008 r. na stanowisko starszego
komisarza skarbowego do nowopowstałego działu podatków pośrednich PP/2.
W ostatecznie sprecyzowanym roszczeniu powódka domagała się
przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądzenia od
pozwanego jej rzecz wyrównania wynagrodzenia w związku z przeniesieniem jej na
stanowisko, na którym została pozbawiona możliwości wypracowania dodatku
kontrolerskiego; wyrównania wynagrodzenia w związku z nieuzasadnionym jej
przeniesieniem na inne stanowisko z naruszeniem przepisów prawa w kwocie
2.204,05 zł wraz z ustawowymi odsetkami do dnia 1 listopada 2008 r. do dnia
zapłaty oraz zasądzenia odszkodowania w wysokości wyrównania wynagrodzenia
4
w związku z przeniesieniem powódki na inne stanowisko pracy z naruszeniem
prawa. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.
Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z
którym wskazane powódce przyczyny wypowiedzenia zmieniającego były
uzasadnione, skoro w czasie pełnienia przez nią funkcji kierownika referatu kontroli
podatkowej KP/2 nie wywiązywała się należycie z obowiązków kierowniczych.
Przeprowadzona kontrola oraz zeznania świadków: Bogusławy C., która objęła
stanowisko po powódce, Tadeusza D. oraz Jolanty K. wykazały zdecydowany
spadek liczby kontroli, nieterminowości i błędy w postępowaniu kontrolnym oraz
zaniedbania powódki „na odcinku skuteczności kontroli i windykacji zobowiązań
podatkowych”, które zostały potwierdzone konkretnymi przykładami. Trafnie Sąd
Rejonowy dał wiarę zeznaniom tych świadków, ponieważ były wiarygodne i
przekonywujące oraz wzajemnie uzupełniające się. Zasadnie odmówił
wiarygodności przeciwnym twierdzeniem pozostałych świadków: Jacka F. byłego
p.o. naczelnika pozwanego Urzędu oraz jego zastępcy Doroty M., ponieważ
wątpliwe było, aby dokonując powołania powódki na stanowisko Kierownika,
oceniali jej pracę w sposób negatywny. Ponadto negatywna ocena pracy powódki
dotyczyła wyłącznie jej pracy na tym konkretnym stanowisku - kierownika referatu
kontroli podatkowej i w tym zakresie pozwany wykazał zasadność przyczyn
wypowiedzenia zmieniającego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w stosunku
do pracowników na stanowiskach samodzielnych należy stosować ostrzejsze
kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie, a przyczynę
wypowiedzenia mogą stanowić również okoliczności niezależne od pracownika,
jeżeli przemawia za tym uzasadniony interes pracodawcy.
Sąd Okręgowy uznał, że kwestia oddelegowania i zmiany stanowiska
powódki bez zachowania obowiązującego ją okresu wypowiedzenia, który upłynął
30 września 2008 r. nie podlegała merytorycznemu rozpoznaniu przez Sąd oraz nie
miała wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie. Sąd bowiem badał jedynie, czy
oświadczenie woli pozwanego z 25 czerwca 2008 r. było zgodne z obowiązującymi
przepisami oraz czy przyczyny zawarte w wypowiedzeniu warunków pracy i płacy
były uzasadnione. „Ubocznie” Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu akt osobowych
5
tj. pism pracodawcy stwierdził, że pozwany pracodawca działał zgodnie z art. 42 §
4 k.p.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła naruszenie prawa materialnego, w
szczególności: 1/ art. 45 § 1 k.p. w związku z art. 42 § 4 k.p. w związku z art. 42 § 1
k.p., art. 30 § 1 pkt 2 k.p., art. 36 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 30 § 21
k.p. i art. 8
k.p. przez wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że
powierzenie skarżącej na podstawie art. 42 § 4 k.p. innej pracy niż określona w
umowie o pracę na okres trzech miesięcy i pięciu dni nie jest sprzeczne z tym
przepisem i nie stanowi obejścia przepisów o wypowiadaniu warunków pracy i
płacy w sytuacji, gdy skarżącej uprzednio wypowiedziano warunki pracy i płacy
wynikające z umowy o pracę na czas nieokreślony na podstawie art. 42 § 1 k.p. w
związku z art. 30 § 1 pkt 2 k.p. i art. 36 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 30 § 21
k.p., a
wykonywanie powierzonej pracy następowało w okresie wypowiedzenia
zmieniającego, a także przez uznanie, że ta sporna kwestia nie podlega
rozpoznaniu merytorycznemu i nie miała wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, 2/ art.
45 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 4 k.p. w związku z art. 42 § 1 k.p. w związku z art.
30 § 1 pkt 2 k.p. przez jego błędne zastosowanie i uznanie, że wypowiedzenie
warunków pracy i płacy zawierało prawidłowe uzasadnienie, charakteryzujące się
konkretnością i realnością, a wskazane w nim przyczyny nie zostały ujęte
ogólnikowo i stanowiły rzeczywisty powód wręczonego skarżącej wypowiedzenia.
Skarżąca zarzuciła ponadto naruszenie przepisów postępowania, w
szczególności: 1/ art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c., art. 316 § 1
k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. i art. 386 § 1 i 4 k.p.c. przez dowolne, naruszające
swobodną ocenę dowodów i nieuwzględniające wszystkich okoliczności sprawy
przyjęcie, że zastrzeżenia zastępcy naczelnika pozwanego Urzędu - Tadeusza D.
wobec pracy skarżącej na stanowisku kierownika referatu kontroli podatkowej KP/2
były rzeczywiste i uzasadnione, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał
dowodowy nie pozwalał na uznanie, że zastrzeżenia te były zasadne, 2/ art. 378 §
1 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c., art. 316 § 1
k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. i art. 386 § 1 i 4 k.p.c. w związku z 387 § 1 k.p.c. w
związku z art. 328 § 2 k.p.c., przez pobieżne i niedostatecznie wnikliwe odniesienie
się do podniesionego w apelacji zarzutu odmówienia przez Sąd pierwszej instancji
6
wiarygodności zeznań świadków Doroty M. i Jacka F., danie wiary zeznaniom
świadków Bogusławy C. i Tadeusza D., pomimo że powołane przez Sąd
uzasadnienie odmowy wiarygodności zeznań odnosiło się także do świadków,
którym dał wiarę.
Jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano
wystawienie w sprawie istotnych zagadnień prawnych związanych z potrzebą
wykładni: 1/ art. 42 § 4 k.p. w związku z art. 42 § 1 k.p., art. 30 § 1 pkt 2 k.p., art. 36
§ 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 30 § 21
k.p. w związku z art. 58 § 1 k.c. w związku z
art. 300 k.p. przez stwierdzenie „czy powierzenie przez pracodawcę pracownikowi
innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres trzech miesięcy i pięciu dni
bez dokonywania wypowiedzenia zmieniającego jest sprzeczne z art. 42 § 4 kp i
stanowi obejście przepisu art. 42 § 1 kp w zw. z art. 30 § 1 pkt 2 kp w zw. z art. 36 §
1 pkt 3 kp w zw. z art. 30 § 21
kp w rozumieniu art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp., a
tym samym czy jest nieważne, w sytuacji gdy pracownikowi dokonano
wypowiedzenia warunków pracy i płacy umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony, a okres wykonywania innej pracy przypada na okres wypowiedzenia
zmieniającego”, 2/ art. 45 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w związku z art.
36 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 30 § 21
k.p. w związku z art. 42 § 4 k.p. przez
stwierdzenie „czy faktyczne wykonywanie przez pracownika pracy na stanowisku
przewidzianym w wypowiedzeniu zmieniającym umowę o pracę na czas
nieokreślony, przed upływem terminu tego wypowiedzenia, spowodowane
powierzeniem temu pracownikowi przez pracodawcę, w sposób sprzeczny z art. 42
§ 4 kp, pracy na stanowisku, na którym miał świadczyć pracę po upływie okresu
wypowiedzenia zmieniającego, powoduje naruszenie przez pracodawcę przepisów
o wypowiadaniu warunków umowy o pracę w rozumieniu art. 45 § 1 kp w zw. z art.
42 § 1 kp, w szczególności przepisu art. 36 § 1 pkt 3 kp w zw.z art. 30 § 21
kp w zw.
z art. 42 § 1 kp”. Skarga jest ponadto oczywiście uzasadniona z uwagi na rażące
prawa materialnego i wadliwe przyjęcie, że powierzenie skarżącej na podstawie art.
42 § 4 k.p. innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres trzech miesięcy i
pięciu dni nie było sprzeczne z tym przepisem i nie stanowiło obejścia przepisów o
wypowiadaniu warunków pracy i płacy w sytuacji, gdy skarżącej uprzednio
wypowiedziano warunki pracy i płacy wynikające z umowy o pracę na czas
7
nieokreślony, a wykonywanie innej powierzonej pracy następowało w okresie
wypowiedzenia zmieniającego, a ponadto ze względu na stanowisko, że
„przedmiotowa kwestia nie podlega rozpoznaniu merytorycznemu i nie ma wpływu
na rozstrzygnięcie sprawy”.
W ocenie skarżącej równoczesne przeniesienie jej w drodze wypowiedzenia
zmieniającego na stanowisko starszego komisarza skarbowego w referacie
podatków pośrednich PP/1 i powierzenie jej wykonywania pracy na tym stanowisku
w okresie wypowiedzenia na 3 miesiące i 5 dni, po upływie którego pracodawca nie
zamierzał przywrócić i nie przywrócił jej na dotychczasowe stanowisko było
obejściem bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa dotyczących okresu
wypowiedzenia warunków umowy o pracę oraz było sprzeczne z art. 42 § 4 k.p.
dopuszczającym możliwość przeniesienia na inne stanowisko na okres
maksymalnie trzech miesięcy w danym roku kalendarzowym. W świetle art. 58 k.c.
w związku z art. 300 k.p. powierzenie skarżącej pracy na tym stanowisku było
zatem nieważne. W następstwie gdy wykonywanie pracy określonej w
wypowiedzeniu zmieniającym faktycznie rozpoczęło się w dniu 26 czerwca 2008 r.,
podczas gdy powinno rozpocząć się 1 października 2008 r., dokonane
wypowiedzenie zmieniające naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę w
rozumieniu art. 45 § 1 k.p.
Ponadto wskazane przez pozwanego przyczyny wypowiedzenia nie były
uzasadnione. Niezakończenie w terminie spraw Ireny L. i Mirosława B. nie wynikało
z nieudolności skarżącej, lecz z niewłaściwej organizacji pracy w Urzędzie, o czym
świadczy fakt, że kontroli tych spraw nie udało się przeprowadzić także następczyni
skarżącej. Uzasadnioną przyczyną nie stanowiła również negatywna ocena
skarżącej przez zastępcę naczelnika urzędu, która została dokonana pobieżnie i
niewnikliwie, skoro od dnia powołania go na to stanowisko do dnia przedstawienia
opinii naczelnikowi urzędu upłynęło zaledwie 5 dni roboczych. Oparcie
uzasadnienia wypowiedzenia o sprawozdanie z funkcjonowania kierowanego przez
skarżącą referatu w pierwszym półroczu 2008 r. również było wątpliwe, zważywszy
że w dniu złożenia wypowiedzenia 25 czerwca 2008 r. sprawozdanie takie jeszcze
nie istniało.
8
W konsekwencji skarżąca wniosła o uchylenie w całości zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu,
alternatywnie o uchylenie także w całości wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi albo o orzeczenie co do istoty
sprawy przez uwzględnienie powództwa w całości, gdy zajdą przesłanki z art. 39816
k.p.c., a także o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a ponadto o zasądzenie od
pozwanego na rzecz skarżącej kosztów dotychczasowego postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądami pierwszej i
drugiej instancji oraz kosztów postępowania kasacyjnego według norm
przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna zmierzała do wykazania, że powierzenie w okresie
dokonanego wypowiedzenia zmieniającego i w drodze polecenia pracodawcy
skarżącej pracownicy w trybie art. 42 § 4 k.p. od razu wykonywania pracy na
stanowisku zaproponowanym jej w wypowiedzeniu zmieniającym i to na okres
trzech miesięcy i 5 dni przed terminem końcowym okresu 3-miesiecznego
wypowiedzenia było sprzeczne z art. 42 § 4 k.p., a w konsekwencji naruszało
przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 42 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 1 pkt
2 k.p. i art. 30 § 21
k.p. „w rozumieniu art. 53 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., a tym
samym jest nieważne”). W zakresie zarzutu naruszenia art. 42 § 4 k.p., który
powódka postawiła już w apelacji, Sąd drugiej instancji uznał „ubocznie” po
przeanalizowaniu akt osobowych, że pracodawca działał zgodnie z dyspozycją tego
przepisu, a ponadto przyjął, że „powołana kwestia nie podlegała merytorycznemu
rozpoznaniu przez Sąd oraz nie miała wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie”, w
którym skarżąca kontestowała zgodność z prawem i zasadność wypowiedzenia
zmieniającego, tyle że Sąd ten nie uzasadniał precyzyjniej takich konkluzji. Pomimo
skwitowania we wskazany sposób tej spornej kwestii, wymienione konkluzje Sądu
drugiej instancji były co do zasady prawidłowe, zważywszy że skarżąca nie
zakwestionowała od razu (bezpośrednio) po przekroczeniu okresu powierzenia jej
innej odpowiedniej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p. w okresie dokonanego
wypowiedzenia zmieniającego. Dopiero w sądowym postępowaniu odwoławczym
od dokonanego wypowiedzenia zmieniającego podważała przekroczenie przez
9
pracodawcę o „pięć dni” dopuszczalnego maksymalnie trzymiesięcznego w roku
kalendarzowym okresu powierzenia jej innej odpowiedniej pracy, co w jej ocenie
naruszało nie tylko dyspozycje art. 42 § 4 k.p., ale równocześnie prowadziło do
nieważności wypowiedzenia zmieniającego ze względu na „obejście przepisu art.
42 § 1 kp w zw. z art. 30 § 1 pkt 2 kp w zw. z art. 36 § 1 pkt 3 kp w zw. z art. 58 § 1
kc w zw. z art. 300 kp”.
Tak sformułowane zarzuty i stanowisko skarżącej są nietrafne już dlatego, że
nie oponowała ona (w każdym razie skarga kasacyjna nie zawiera takich twierdzeń
ani zarzutów) przeciwko przedłużeniu przez pracodawcę okresu powierzenia jej
innej odpowiedniej pracy o 5 dni ponad okres trzech miesięcy. Skarżąca mogła
przecież kontestować takie sprzeczne z art. 42 § 4 k.p. polecenie pracodawcy
choćby przez powstrzymanie się od wykonywania powierzonej pracy ponad
maksymalny wymiar dopuszczalnego okresu powierzenia takiej innej odpowiedniej
pracy (trzy miesiące w roku kalendarzowym) i pozostawanie w gotowości do
wykonywania dotychczasowej pracy (zgodnej z umową o pracę) do upływu okresu
(terminu końcowego) biegnącego wypowiedzenia zmieniającego. W judykaturze
przyjmuje się, że w razie naruszenia przez pracodawcę art. 42 § 4 k.p.
pracownikowi nie przysługują roszczenia z tytułu nieuzasadnionego lub
naruszającego przepisy wypowiedzenia definitywnego ani wypowiedzenia
zmieniającego umowy o pracę, chyba że odmowa podjęcia wykonywania takiej
pracy była przyczyną wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003 r., I PK 269/02,
OSNP 2004 nr 16, poz. 280). Skoro art. 42 § 4 k.p. wyraźnie nie wymaga
wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy lub płacy w razie powierzenia
pracownikowi innej odpowiedniej pracy w przypadkach uzasadnionych potrzebami
pracodawcy, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli
nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika, to
przepis ten nie mieści się w kategorii (pojęciu i zakresie) przepisów o wypowiadaniu
umów o prace, co oznacza, że naruszenie przepisu niewymagającego
dokonywania wypowiedzenia zmieniającego nie narusza przepisów o
wypowiadaniu definitywnym ani zmieniającym umowy o pracę, z wyjątkiem sytuacji,
w których odmowa podjęcia pracy na warunkach określonych w art. 42 § 4 k.p.
10
stała się przyczyną wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia i wtedy może być poddana weryfikacji sadowej przez zaskarżenie
dokonanego wypowiedzenia albo rozwiązania stosunku pracy jako
nieuzasadnionego lub niezgodnego z przepisami o wypowiadaniu lub
rozwiązywaniu umów o pracę. Niezależnie do tego, w każdej sytuacji żadne
potencjalne naruszenie przez pracodawcę dyspozycji art. 42 § 4 k.p. nie prowadzi
do nieważności zmieniającego lub definitywnego wypowiedzenia bądź rozwiązania
umowy o pracę bez wypowiedzenia, skoro zawsze podważenie dokonanego
wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia wymaga
zaskarżenia nieuzasadnionej lub naruszającej przepisy o rozwiązywaniu umów
pracę czynności pracodawcy zmierzającej do zmiany lub ustania stosunku pracy.
Prowadzi to do wniosku, że powierzenie pracownikowi w okresie biegnącego
wypowiedzenia zmieniającego innej odpowiedniej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p. na
okres przekraczający 3 miesiące w roku kalendarzowym jest wprawdzie sprzeczne
z tą regulacją prawną, ale nie narusza przepisów o wypowiadaniu umów o pracę,
chyba że odmowa podjęcia wykonywania takiej pracy była wskazana jako
uzasadniająca wypowiedzenie albo rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia, ale w żadnym przypadku naruszenie art. 42 § 4 k.p. nie prowadzi
do nieważności dokonanego wypowiedzenia zmieniającego.
Równocześnie proceduralne zarzuty skargi kasacyjnej, które zmierzały do
podważenia ustaleń faktycznych i oceny dowodów usuwały się spod kasacyjnego
rozeznania już dlatego, że tego rodzaju zarzuty nie mogą być podstawą skargi
kasacyjnej (art. 3983
§ 3 k.p.c.), ponieważ w postępowaniu kasacyjnym nie jest
dopuszczalne powoływanie nowych faktów lub dowodów, a Sąd Najwyższy jest
związany ustaleniami faktycznymi zaskarżonego orzeczenia (art. 39813
§ 2 k.p.c.).
Ponadto skład rozpoznający skargę kasacyjną akceptuje ocenę prawną zebranego
w sprawie materiału dowodowego przyjętą jako potwierdzone uzasadnienie
przyczyn dokonanego wypowiedzenia zmieniającego. Wskazane skarżącej
przyczyny w postaci wymagających poprawy wyników pracy kierowanego przez nią
referatu podatków pośrednich i wzmocnienia nadzoru merytorycznego nad praca
podległych jej pracowników uzyskały wystarczające oparcie w wynikach
postępowania dowodowego, które potwierdziły między innymi istotny spadek liczby
11
przeprowadzanych kontroli, a ponadto braki w sprawowaniu przez skarżącą
skutecznego i efektywnego nadzoru nad podległymi jej pracownikami,
prowadzącego do potwierdzonych nieterminowości oraz błędów postępowań
kontrolnych. Te ujawnione okoliczności usprawiedliwiały wypowiedzenie skarżącej
warunków pracy i płacy na stanowisku kierowniczym, które nie jest stałym lub
niezmiennym stanowiskiem pracy, jeżeli zajmujący je pracownik nie spełnia, choćby
z przyczyn od siebie niezależnych lub niezawinionych oczekiwań pracodawcy co
do jakości lub efektywności wykonywania własnej pracy kierowniczej i należytego
oraz oczekiwanego przez pracodawcę nadzoru pracy podległego skarżącej
personelu. Pracodawca, który stawia pracownikowi zatrudnionemu na
kierowniczym stanowisku pracy potwierdzone zarzuty nieefektywności świadczenia
(wykonywania) pracy kierowniczej może skorzystać z uprawnienia z art. 42 § 4 k.p.
do powierzenia mu jako innej odpowiedniej pracy - wykonywania zatrudnienia na
zaproponowanym w wypowiedzeniu zmieniającym stanowisku pracy na okres
nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to
obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Jest to
usprawiedliwione zwłaszcza wtedy, gdy pracodawca od razu zmierza do
usprawnienia i oczekuje osiągania lepszych efektów pracy kierowniczej przez
innego pracownika, któremu powierzył takie stanowisko, choćby podjęte działania
nie usuwały wszelkich nieprawidłowości lub braku spodziewanych efektów
zatrudniania pracowników na stanowiskach kierowniczych.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił niemającą
usprawiedliwionych podstaw skargę kasacyjną w zgodzie z art. 39814
k.p.c.