Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 7 listopada 2012 r. sygn. akt IV U 284/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 1307/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. decyzją z 31 stycznia 2012 roku przywołując treść art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jak i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stwierdził brak prawa wnioskodawcy W. B. do emerytury w wieku obniżonym wskazując, że nie wykazał on co najmniej piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy odmówił uwzględnienia do stażu pracy w tak określonych warunkach, zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. od 17 sierpnia 1970 r. do 14 maja
1981 r. zaznaczając, że zakład pracy w wystawionym świadectwie pracy w szczególnych warunkach z 6 grudnia 2011 r. nie uwzględnił tego okresu.

W wywiedzionym od powyższej decyzji odwołaniu W. B. wnosząc

o zmianę zaskarżonej decyzji zaznaczył, iż od 1970 r. do 1981 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako operator spycharki, na którą to okoliczność przedłożył
w załączeniu do wniosku emerytalnego oświadczenie oraz dokumenty potwierdzające jego pracę w tym charakterze.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przywołując argumentację, która legła u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

Po rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w K., wyrokiem z 7 listopada 2012 r. oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Sąd pierwszej instancji ustali, iż W. B. 17 sierpnia 1970 r. został zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) – 4 D. na stanowisku pracownika fizycznego. 1 września 1970 r. powierzono mu obowiązki tokarza.
W marcu 1973 r. wnioskodawca uzyskał tytuł mistrza w tym zawodzie. 2 marca 1976 r. otrzymał uprawnienia operatora spycharki, przy czym z dokumentów zalegających w aktach osobowych wynika, że od 1 sierpnia 1976 r. wykonywał on obowiązki mechanika w D., a następnie w K.. Od 29 stycznia 1977 r. do lutego 1979 r. powierzono mu obowiązki operatora w (...)w K.. Sąd Okręgowy ustalił również, że 14 maja 1981 r. wnioskodawca został skierowany do pracy na budowie eksportowej w Iraku, gdzie pracował na stanowisku maszynisty walców drogowych. Za okres pracy we wskazanym Przedsiębiorstwie pracodawca wystawił W. B. świadectwo pracy oraz świadectwo pracy w szczególnych warunkach wskazując w jego treści, że od 15 maja 1981 r. do 9 czerwca 1982 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności maszynisty walców drogowych na stanowisku operatora walca wibracyjnego wymienione w dziale V pkt. 3 poz. 20 wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a od 13 sierpnia 1982 r. do 31 grudnia 1989 r. czynności maszynisty ładowarek jednonaczyniowych na stanowisku maszynista ładowarki wymienione w dziale V pkt. 3, poz. 4 wskazanego wyżej wykazu A.

Analizując treść zeznań świadków W. M., J. K. (1), J. K. (2) i Z. L. oraz zeznań wnioskodawcy Sąd Okręgowy uznał, że dowody te nie stanowią dostatecznej podstawy do ustalenia, że odwołujący od 17 sierpnia1970r. do 14 maja 1981 r. pracował na stanowisku operatora spycharki. Zaznaczył, że dowody te pozostają w całkowitej sprzeczności z treścią dokumentów, w szczególności świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 6 grudnia 2011 r., które to dokumenty w ocenie sądu odzwierciedlają rzeczywisty przebieg zatrudnienia.

Reasumując Sąd Okręgowy uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienia okresu dowodzonego przez wnioskodawcę, a co za tym idzie stanowisko organu rentowego zawarte w zaskarżonej decyzji jest prawidłowe. Wydane orzeczenie oparł na treści art. 477 ¹⁴§1 kpc.

Skarżąc powyższy wyrok apelacją W. B. zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, i wniósł o uchylenie kwestionowanego orzeczenia w całości.

W uzasadnieniu naprowadził, że Sąd niezasadnie uznał, że zeznania świadków są niewiarygodne, bowiem przekazane przez nich informacje były zgodne z prawdą. Powołani świadkowie byli jego współpracownikami i mieli wiedzę na temat charakteru wykonywanych przez skarżącego czynności. Podniósł nadto, że Sąd nie odniósł się do dokumentu dotyczącego przeprowadzenia egzaminu na maszynistę maszyn ciężkich z 29 grudnia 1975 r., w którym zastępcy dyrektora potwierdzili, że od 17 sierpnia 1970 r. do 29 grudnia 1975 r. pracował on jako pomocnik operatora spycharki. Zaznaczył również, że wbrew ustaleniom Sądu nigdy nie wykonywał czynności mechanika, mimo że w angażach zalegających w jego aktach osobowych takie stanowisko było wymienione.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie ustalił i zważył co następuje :

Na wstępie niniejszych rozważań należy zauważyć, iż przedmiotem postępowania jest kwestia uprawnień W. B. do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku z tytułu powoływania się wnioskodawcy na spełnienie przesłanek wymienionych w art. 184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przypomnieć należy, że stosownie do treści powołanych przepisów prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje ubezpieczonym mężczyznom, po osiągnięciu wieku metrykalnego wynoszącego 60 lat, po wykazaniu, do dnia wejścia w życie ustawy tj. do1 stycznia 1999 roku, okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 25 lat, w tym, co najmniej piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa. Podkreślić należy, że do 31 grudnia 2012 r. warunkiem przyznania prawa do wskazanej emerytury było również, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem, rozwiązanie stosunku pracy.

Z akt organu rentowego wynika, że W. B. posiada wymagany staż emerytalny (łącznie okresów składkowych i nieskładkowych wynoszący 27 lata,

5 miesięcy i 18 dni), osiągnął 60 lat życia, rozwiązał stosunek pracy oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Jedyną kwestią sporną jest to, czy legitymuje się on co najmniej piętnastoletnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych lub
w szczególnym charakterze przypadającym przed dniem wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przypomnieć należy, że organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach dowodzonego przez wnioskodawcę okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. od 17 sierpnia 1970 r. do 14 maja 1981 r. zarzucając, że zakład pracy w wystawionym świadectwie pracy w szczególnych warunkach z 6 grudnia 2011 r. nie uwzględnił tego okresu. W takiej sytuacji, to na wnioskodawcy kwestionującym prawidłowość zaskarżonej decyzji w postępowaniu sądowym, spoczywał ciężar wykazania, za pomocą wszelkich dostępnych środków dowodowych, iż pomimo braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach obejmującego sporny okres, praca przez niego wówczas świadczona była pracą w tak określonych warunkach, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Przeprowadzone przed sądem pierwszej instancji postępowanie dowodowe w ocenie Sądu Okręgowego w Krośnie nie pozwalało jednak na poczynienie takiego ustalenia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zeznania wskazanych przez wnioskodawcę świadków jak i samego wnioskodawcy, okazał się niewystarczający dla stwierdzenia, że w dowodzonym okresie W. B. faktycznie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę ujętą w wykazie A załącznika Nr 1 do wskazanego rozporządzenia, a dalej, że wykazał on co najmniej piętnastoletni okres pracy w szczególnych warunkach.

Poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne w sprawie sprowadzające się do przyjęcia, że wnioskodawca nie wykazał co najmniej piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach, jak i zaprezentowaną przez ten Sąd ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a ostatecznie również ocenę prawną sprawy tutejszy Sąd w całości podziela. Zauważyć jednak przyjdzie, że uszło uwadze tego Sądu, iż organ rentowy uprzednio uwzględnił jako okresy pracy w szczególnych warunkach wykazane przez wnioskodawcę świadectwem pracy w szczególnych warunkach
z 6 grudnia 2011 r. zatrudnienie w (...) S.A. następcy prawnego (...) S.A. Zakład (...)w K., kolejno na stanowiskach maszynisty ładowarki (od 18.05.1993 r. do 30.10.1993 r, i od 4.07.1995 r. do 30.12.1995) oraz na stanowisku operatora ładowarki (od 17.09.1997 r. do 16.12.1997 r.). Nadmienić również należy, że dowodzony przez wnioskodawcę okres pracy na stanowisku operatora spycharki de facto był dłuższy, niż ustalił to Sąd Okręgowy. Z zalegających w aktach osobowych angaży wynika bowiem, że na tym stanowisku odwołujący pracował do 14 lutego 1980 r. Powyższe jednak nie przekłada się na wykazanie wymaganego warunku, bowiem nawet przy zaliczeniu zatrudnienia od 29 stycznia 1977r. do 14 lutego 1980r. jako pracy w szczególnych warunkach okres ten nie przeniesie 15 lat, a jedynie 12 lat 8 m-cy i 4 dni. Trudno odmówić racji stanowisku Sądu Okręgowego, iż brak jest racjonalnych argumentów, które uzasadniałyby twierdzenia skarżącego o błędnie wpisywanych w jego angażach stanowiskach pracy. Nie potwierdza tego również treść dokumentu na który powołuje się wnioskodawca tj. treść wniosku o przeprowadzenie egzaminu zweryfikowania i zakwalifikowania maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych z 29 grudnia 1975r., w którym zawarto stwierdzenie, że W. B. zatrudniony jest w charakterze pomocnika operatora od 17 sierpnia 1970r., na spychaczu D – 50 i równocześnie wskazano, że pracował on na podanej maszynie w ostatnich trzech miesiącach. Niejednoznaczny zapis w tym dokumencie nie może stanowić podstaw do przesądzenia, że skarżący w tym okresie wykonywał podawane przez siebie czynności pracownicze. W sytuacji bowiem braku świadectwa pracy w warunkach szczególnych zaproponowane dowody mające dokumentować przebieg tak określonego zatrudnienia nie mogą budzić wątpliwości. Ocena dowodów z zeznań świadków, dokumentów zalegających w aktach osobowych pracownika jak angaże czy umowy o pracę należy do sądu. Stanowisko takie przyjął Sąd Najwyższy i ugruntowane zostało ono w praktyce sądowej jakkolwiek niewątpliwie ocena dowodów innych niż wskazuje powoływane wyżej rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku…( świadectwa pracy w warunkach szczególnych), wymaga przeprowadzenia szczegółowego postępowania i uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy mogących mieć wpływ na tę ocenę. Doświadczenie życiowe i obowiązujące zasady logicznego rozumowania przy dokonywaniu oceny dowodów przesądzają chociażby o braku możliwości ustalenia warunków pracy sprzed kilkudziesięciu lat, na podstawie jedynie zeznań świadków. Zeznania te dopiero w połączeniu z innymi dowodami mogą stanowić podstawę do poczynienie istotnych ustaleń dotyczących spornego zagadnienia.
W okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw do przyjęcia spójności i wzajemnego uzupełniania się tych dowodów.

Stąd też tutejszy Sąd podzielił ostatecznie ustalenie Sądu Okręgowego, że wnioskodawca nie wykazał piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Podkreślić należy, że zaprezentowana przez Sąd Okręgowy ocena zgromadzonego

w sprawie materiału dowodowego nie jest dowolna, mieści się bowiem w granicach swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 233 kpc. Wbrew zarzutom apelacji, poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne znajdują potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym – a to w jego aktach osobowych, którego miarodajność została szczegółowo oceniona przez Sąd Okręgowy, czemu dał on wyraz w pisemnym uzasadnieniu. Reasumując przyjąć należało, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, wbrew odmiennych twierdzeniom apelującego został prawidłowo zinterpretowany przez Sąd Okręgowy, który na jego podstawie ustalił, że W. B. nie wykazał, aby w spornym okresie wykonywał stale, i w pełnym wymiarze czasu pracy czynności wymienione w wykazie A załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Z podanych przyczyn orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.

(...)

(...)

(...)